Arek

Wzorując się na świetmym pomyśle Jesiona z recenzją LIVE, poniżej

prezentujemy recenzję teleskopów Celestron Firstscope AZ 102/500 i

Synta Sky Watcher 102/500. Bedzie sie ona ukazywać w odcinkach. To

jest część pierwsza

1. DANE TECHNICZNE

Dane techniczne wdług firmy Delta Optical:

- ogniskowa 500 mm

- średnica soczewki 102 mm

- największe użytkowe powiększenie 241x

- rozdzielczość fotograficzna 371 linie/mm

- zasięg 12,5 m

- długość tubusa 53,34 cm

- aluminiowy trójnóg

- okular 1,25" 20 mm

- pryzmat 45o 1,25"

- szukacz 6x30

- montaż azymutalny

- waga 7,95 kg

2. WSTĘP

W ramach realizowanego grantu Komitetu Badań Naukowych (KBN) nasza

Pracownia Komet i Meteorów (PKiM - http://www.pkim.org ) otrzymała 6000

zł za zakup stanowisk do teleskopowych obserwacji meteorów. W

oryginalnej wersji grantu zamierzalismy kupic dwa Fujinony 10x70.

Problem w tym, ze w momencie skladania wniosku Euro kosztowało 4 zlote,

a Fujinon był po starej cenie. Zawirowania walutowe i podwyżka cen w

Fuji spowodowały, ze koszt jednej lornetki Fujinona wzrósł do ponad 4000

zl. Zrezygnowaliśmy więc z jego zakupu.

Kolejną wresją był zakup lornetek Vixen 12x80, ale znów wyszło na to, że

koszty ich sporwadzenia z Pragi byłyby na tyle duże, ze przekorczyłyby

nieznacznie kwotę 3000 zł od sztuki.

Dowiedzieliśmy sie w międzyczasie, że Delta Optical planuje obniżkę cen

swoich lornetek Celestron Skymaster 20x80. Miały kosztować one poniżej

2000 zł, co zachecało nas do zakupu nawet trzech stanowisk. Wybraliśmy

się więc do Mińska Mazowieckiego (tam mieści sie siedziba firmy Delta

Optical) aby sprawdzić je własnorecznie. Podczas tego sprawdzania rzucił

nam sie w oczy refraktor Celestron Firstscope AZ 102/500. Wraz ze

statywem kosztował on wtedy 1440 zl (była promocja). Dołożyliśmy do

niego okular Celestron Ultima 30 mm (który szczęśliwie mieliśmy pod

ręką) i okazalo się, że wraz z nim daje on obrazy trochę lepsze niż

lornetka Skymaster 20x80. Po podsumowaniu zyskow i strat wyszło,

że stać nas na trzy takie refraktorki z pięcioelementowymi okularami

Celestron Ultima 35 mm.

Taki refraktorek stanowi świetny sprzęt do naszych potrzeb. Z dodatkowym

okularem dostajemy powiększenie 14x oraz pole na poziomie 3.3 stopnia.

Źrenica wyjsciowa wynosi w tym przypadku 7.1 mm.

3. ZAKUPY W DELTA OPTICAL

W połowie września złożyliśmy więc zamówienie na trzy interesujące nas

zestawy. Ponieważ jako instytucja państwowa zwolnieni jesteśmy z cła, a

dodatkowo potargowaliśmy się trochę, cena trzech zastawów wraz z trzema

okularami zamknęła się w kwocie 6000 zł. Firma Delta Optical sama z

siebie zajęła się załatwieniem zwolnienia z cła i zrobiła to bardzo

sprawnie po dostarczeniu odpowiednich dokumentów i to pomimo

upierdliwości celników oraz całej tej państwowej biurokracji.

W międzyczasie okazało się, że Delta Optical nie może sprowadzić nam

okularów Celestron Ultima 35mm lecz w zamian, w tej samej cenie, oferuje

okulary Baader Planetarium Eudiascopic 35 mm o takich samych

parametrach. Ponieważ, znaleźliśmy infomrację, że te Eudiascopiki są

jednymi z lepszych w swojej klasie okularów (zerknijcie na:

http://www.astrosurf.com/lombry/reports-ep...ggestions7.htm) nie

robiliśmy problemów z wymianą.

W okolicach 10 października cały sprzęt pojawił się w agencji celnej.

Dokładnie 15 października, po wygranej walce z celnikami, teleskopy

zostały nam dostarczone osobiście przez szefa Delta Optical pana

Grzegorza Matoska.

Chcemy tutaj wyraźnie podkreślić, że o wszystkich kontaktach z firmą

Delta Optical możemy się wypowiadać tylko w samych superlatywach. Na

wszystkie nasze telefony i e-maile odpowiadano bardzo szybko, nigdzie

nie pozostawiano niedomówień i nieścisłości. Obsługa w salonie też była

bardzo miła i starała się pomóc w wyborze.

4. PIERWSZY KONTAKT ZE SPRZĘTEM

Niespodzianką było to, że nie dostaliśmy trzech Celestronów, tak jak

zamawialiśmy. Po wyjęciu trzech kartonów podpisanych dużym "Made in

China" okazało się, że dwa z tych teleskopów to tzw. "No name'y", w

których jedynym śladem, że jest to produkt Celestrona jest instrukcja.

Trzeci w ogóle nie był Celestronem lecz Syntą Sky Watcher 102/500.

Ponieważ wszystkie sprzęty wyglądały identycznie (różniła je tylko

kolorystyka i wygląd motylków przy statywie) nie zrobiło to na nas

żadnego wrażenia. I tak wszystko to pochodzi z jednej fabryki.

Druga niespodzianka spotkała nas po rozpakowaniu wszystkich kartonów.

Otóż okazało się, że teleskop nie jest wyposażony w jeden okular 20 mm

(i to fatalnej jakości, bo taki jest prezentowany w salonie Delta

Optical) lecz w dwa bardzo przyzwoitej jakości Kellnery o ogniskowych 10

mm i 20 mm. Takie niespodzianki bardzo lubimy!

Refraktorki zrobiły na nas bardzo dobre pierwsze wrażenie. Dużo

metalowych elementów, mało plastiku. Obiektyw fully multicoated, okulary

i diagonal pryzmatyczny pokryte zwykłymi warstwami na każdej granicy

szkło-powietrze. Złożenie ich to pestka. Tym bardziej, że do każdego

teleskopu dołączono śrubokręt i klucze!

Po zekrnięciu do wnętrza tubusu pierwsza mała wada. Wyczernienie jest

ogólnie dobre, lecz krawędź jednej diafragmy trochę się błyszczy. Wada

jest idealnie powtarzalna, bo mają ją wszystkie trzy nasze egzemplarze i

miał ją ten, który oglądaliśmy w siedzibie Delta Optical.

Ustawianie na obiekt bezproblemowe. Drobne ruchy niezbyt prezyzyjne,

troche szarpią, ale nie jest to bardzo uciążliwe przy obserwacjach

wizualnych. Przy foto może już być problemem. Wadą jest natomiast brak

aretażu w ruchach pionowych. W zasadzie aretuje się sprzęt dociskając

kluczem śrubę. Ale tym samym powoduje się, że całe ruchu w pionie chodzą

ciężej. Jeśli chcemy obserwować coś blisko zenitu, śruba musi być

dokręcona już naprawdę mocno (bo inaczej teleskop "leci"), a wtedy

ciężko też przestawiać z obiektu na obiekt.

Rzut okiem na tablicę z papierem milimetrowym pozwolił nam ocenić nasze

okulary. Eudiascopic 35 mm to klasa sam w sobie. Ostrość jest trzymana

idealnie od brzegu do brzegu. Pole wynosi 47 stopni, czyli mniej niż 49

stopni deklarowane przez producenta. Dystorsja zauważalna lecz nie

rażąca (6/10 punktów jeśli trzymać się punktacji z naszych testów

lornetek). Obraz jest jasny, biały i kontrastowy. W nocy przekonalismy

się dodaktkowo, że nie widać żadnej komy i pociemnienia przy brzegu.

Oba Kellnery 10 i 20 mm to sprzęt bardzo przyzwoity. Trzymają ostrość w

zasadzie do 90% promienia pola widzenia. Mają 52 stopnie pola widzenia,

czyli dokładnie tyle ile zapowiedział producent. Dystorsja jest wyraźnie

większa niż u Eudiascopika (tylko 2 punkty na 10). W nocy przy brzegu

widać też komę, ale niewielką. Ogólnie mówiąc miła niespodzianka.

We wszystkich okularach było natomiast widać mniejszy lub większy

astygmatyzm. Wydaje się to jednak winą zestawu obiektyw + diagonal, niż

okularów. W światłosilnych refraktorkach już tak jednak jest. Trzeba

będzie chyba coś pogrzebać przy ustawieniu obiektywu.

Osobną historią jest aberracja chromatyczna, której przy zwykłym

achromacie o ogniskowej f/5 oczywiście należało się spodziewać. Księżyc

miał wyraźną obwódkę, ale obraz był na tyle ładny i konrtastowy, że nie

rzucało się to w oczy. Troche gorzej było z Marsem. Powiększenie 50x

pokazywało wyraźną fioletową z jednej, żółtą z drugiej otoczkę. Oprócz

tego malutka tarcza, na której przy odrobinie wyobraźni można było

dostrzeć biały punkcik czapy i czarny punkcik w środku jako zarys

jakiegoś "kontynentu"

Rzut okiem na M31, Plejady i gromadę podwójną w Perseuszu pokazał duże

możliwości tego sprzętu w przypadku DS. Obrazy były naprawdę ładne.

Niestety na więcej pogoda nam nie pozwoliła. Nie doczekaliśmy więc

widoków Jowisza i Saturna (aczkolwiek przy 50x i przy takiej aberracji

chromatycznej cudów się nie spodziewaliśmy).

Wstępne wnioski są więc dla nas bardzo budujące. Docelowy dla nas

zestaw: Firstscope + Eudiascopic 35 mm sprawuje się świetnie i robi to

do czego go przeznaczyliśmy. Duża aberracja chromatyczna, tak widoczna

przy powiększeniu 50 razy, przy 14 razach w nocy jest już mało

denerwująca i pozwala na bardzo komfortowe przeglądanie nieba.

CDN...

Arek Olech

Krzysiek Mularczyk

Mowie jak u mnie bylo. Chcialem w Pradze kupic lornetki 12x80 Vixena i facet

twierdzil, ze moze je wyslac tylko DHLem

Arek

To w czym problem, podaj "Pepikowi" (to równy gostek, sam go w zeszłym roku poznałem w Pradze 8) ) swój adres, numer karty kredytowej i czekaj na zamówioną przesyłkę w Polsce, odliczy Ci Vat przy wysyłce zagranicznej, ściagnie kasę z karty, to przecież takie proste

To nie takie proste. Przesylki zagraniczne, w ktorych nie sciagna czeskiego VATu

firma Supra wysyla tylko DHLem. DHL dostarczy przesylke nie do nadawcy, lecz

do agencji celnej, ktora odezwie sie do nadawcy. W efekcie cena wzrosnie o:

1) koszt przesylki DHLem - jakies 500 zl

2) koszt uslug agencj - 400 zl

3) polski VAT

4) polskie clo (od 12 do 60%)

Arek

Obaz zarejestrowany kamera CCD najpierw dosc intensynie sie obrabia. Trzeba bowiem

uwzglednic istnienie pradu ciemnego zwiazanego z szumem termicznym (tzw. DARKi).

Nie trzeba tego robic, jesli kamere schlodzimy do temperatury ponizej -100 C. Poza tym

trzeba uwglednic kwantowa nature naszego detektora i wystepowanie czego takiego

jak tunelowanie (BIASy) oraz na koncu uzglednic niejednorodnosci w czulosci pikseli

detektora rozlozonych na matrycu (FLATy). Jak zrobi sie wstepna redukcje, to

mozna zajac sie fotmetria czyli okreslaniem jasnosci gwiazd na obrazku.

Jesli pole jest rzadkie, mozna zrobic tzw. fotometrie aperturowa. Trzeba po prostu

otoczyc kazda gwiazde kolkiem wyraznie wiekszym od jej obrazu i zmierzyc liczbe

fotonow ktore wpadly w to kolko. Trzeba tez w miejscu gdzie nie ma zadnej gwiazdy

zmierzyc ile fotonow wpada w takie kolko od tla i potem ta liczbe odjac od fotonow

zmierzonych dla kolka z gwiazda. I to tyle.

Jesli pole jest geste i obrazy gwiazd zachodza na siebie to nalezy zrobic fotometrie profilowa, gdzie do rozkladu jasnosci gwiazdy dopasowuje sie mniej lub bardziej skomplikowana krzywa (np. Gaussa).

W praktyce robi sie to pakietami, ktore sa bezplatne i mozna je latwo zainstallowac

pod Linuxa. Takim bardzo duzym pakietem, ktory robi redukcje obrazow zarowno

wizualnych, jak i spektroskopowych, sklada obazki, przesuwa je, rotuje itp. itd.

(w zasadzie robi wszystko co potrzebne) jest IRAF ( http://iraf.noao.edu/ )

Do fotometri profilowej uzywa sie bardzo czesto DaoPHOTa lub DoPHOTa.

Arek

Ja jestem pod wrazeniem. Zawsze mi cos takiego imponowalo. Technicznie ze mnie noga,

przeraza mnie rozkrecone gniazdko elektryczne itp., wiec takie rzeczy robia na mnie

duze wrazenie

Arek

Feee... chwalipieta

Arek

He he... Faktycznie. Luk, opony, kierownica, walkman... Ja bym to reklamowal tak:

Z opon mozna zrobic swietna podstawe pod stanowisko do obserwacji meteorow.

W zimie izoluja one rewelacyjnie od lodowatej gleby i poprawiaja komfort obserwacji.

Dwa komplety sa niezbedne. W zimie jezdzimy na zimowych a obserwujemy na letnich, a w lecie na odwrot.

Walkman uprzyjemnia nam obserwacje. Muzyka pod gwiazdami.

A luk.... Hmmm.... Podczas calonocnej obserwacji przeciez czlowiek zglodnieje.

Zwierzyny w nocy, w warunkach w jakich obserwujemy, jest duzo. Grzech nie

wykorzystac okazji. Nie ma to jak zakonczyc obserwacje pieczenia z dzika!

Wiec jest to gielda jak najbardziej astronomiczna

Tylko ta kierownica.... Ma ktos jakis pomysl?

Arek

Hej Danny,

To nie tak. 15cm moze byc za maly dla CBA ale nie dla projektow typu ASAS Grzeska

Pojmanskiego. On obecnie szuka gwiazd zmiennych przy pomocy 4 sprzetow:

zbudowanego przez siebie specjalnego Cassegraina 25cm o swiatlosile f/3.3, dwoch obiektywow Minolty

2.8/200 i jednego 4/50. Kazdy sluzy do troche innych celow i kazdy wykrywa nowe zmienne

tonami.

Strona ASASa jest tu:

http://www.astrouw.edu.pl/~gp/asas/asas.html

Ta Cefeide o ktorej wspominalem (ktora my obserwujemy) pewnie wylapalbys takze

swoja 15tka. Wersja beta strony naszego projektu CURVE poswieconego obserwacjiom

ciekawych gwiazd zmiennych znajdziesz tutaj:

http://sirius.astrouw.edu.pl/~mwisniew/curve/

Arek

Poza tym powinni miec od reki dostepne wiecej okularow dobrej klasy. Bedac przedstawicielem

Celestrona powinni miec przeciez chocny celestrony i Vixeny.

Arek

A wziely sie z komety 55P/Tempel-Tuttle.

Zapraszam na strone WWW Pracowni Komet i Meteorow: www.pkim.org

i zerkniecie do jej biuletynu o nazwie "Cyrqlarz" z ostatnich kilku lat. Tam jest

masa informacji o Leonidach.

Arek

Hmmm... Zobaczymy. Najwyzej przetestujemy tylko jedna rure, ta w ktorej da sie

zlapac ostrosc. W Twojej stopce widze jeszcze Oberwerka 70tke. Ja tez bys wypozyczyl?

Arek

Pitter kup sobie mala lornetke. Taka 7x50 lub 10x50 w zupelnosci wystarczy. Poszukaj

po bazarach moze dostaniech stara BPC. Unikaj tylko sprzetu z rubionowymi powlokami!!

Arek

Podsumowanie testow juz zakonczone. Teraz robimy strony WWW. W pazdzierniku

powinnismy sie wyrobic.

O tescie 70-80tek pomyslimy. Bylbys w stanie wypozyczyc do nich swojego

Oberwerka? Bo mielibysmy spory problem z wydostaniem go od kogos innego

w Polsce. Jakby sie zakrecic to moznaby bylo miec:

Celestrona 20x80

Steinera 20x80

Fujinona 16x70

BPC 26x70

Ktos kiedys proponowal mi Oriona 20x80 i bylby Twoj Oberwerk jesli bys sie zgodzil.

Chetnie zobaczylbym co jest warty Vixen, ktorego mozna zdobyc w Pradze, no ale

jego nikt akurat nie ma.

Arek

Jesionie z Newtonem troche trudniej o podczepienie dobrej CCD, ale dla chcacego...

25cm szkla to juz cos.

Arek

Ocho... zaczyna sie. Zaraz ktos zalozy jeszcze jedno forum...

Arek

Oskarze, moga i budza! To co robi np. wspominane przeze mnie CBA jest niesamowite.

Oni wypuscili w ciagu ostatnich 10 lat prawie 30 swietnych profesjonalnych publikacji na temat gwiazd kataklizmicznych. W kazdej z nich wykorzytywali szeroko obserwacje milosnikow

wykonane teleskopami 20-60cm z przyzwoitymi kamerami CCD. Tam jest chyba tak,

ze jesli na powaznie zadeklarujesz akces do projektu i zajmiesz sie w miare regularnymi

obserwacjami to dostaniesz od nich dobra kamere CCD. Z tego co wiem Maciek Reszelski z Szamotul, ktory ma 41cm teleskop dostal juz od nich kamere i niedlugo ma zaczac regularne obserwacje.

Innym sposobem robienia wartosciowych rzeczy jest zabranie sie za przeglady nieba

w celu poszukiwania gwiazd zmiennych. Robi to z ogromnym powodzeniem dr hab.

Grzegorz Pojmanski, a to co dysponuje to nic innego jak sprzet amatorski (25cm

swiatlosilny Cassegrain, dwa obiektywy Minolty). Ostatnio cos na mniejsza skale rozpoczal Gracjan Maciejewski w Toruniu (bylo o tym w ostatnim numerze "Uranii").

Z powodzeniem dzialaja tez programy polzawodowe polegajace na wylapywaniu poswiat po blyskach gamma.

Mozna tez robic cala mase innych rzeczy. Milosnik ma ta zalete, ze sam decyduje o tym kiedy i co obserwuje. Za zawodowcow decyduja jakies gremia, ktore przynaja czas na teleskopoach (nie zawsze wtedy kiedy chcesz). My w Ostrowiku ostatnio trzaskamy regularnie jedna nowoodkryta Cefeide. Ona ma jasnosc 11.5 mag i jej obserwacje z powodzeniem moglby robic milosnik z 15-20cm teleskopem. Tyle, ze musialby zdecydowac sie na regularnosc tzn. czeste obserwacje tak, zeby w ciagu 2-3 lat

uzyskac przynajmniej grube kilkaset punktow na krzywa. Wtedy jest pole do popisu!

Kiedys wspominales, ze ja obserwacje milosnicze traktuje z przymruzeniem oka. Nic bardziej mylnego. Uwazam je za bardzo wazny wklad we wspolczesna astronomie!

Arek

To jest slawne obserwatorium Skalnate Pleso w polowie drogi na Lomnice. Miesci

dwie spore kopulki. W jednej jest 60cm Cassegrain Carl Zeiss Jena taki sam jak

w Ostrowiku, Wroclawiu i Piwnicach.

Zwiedzialem to obserwatorium przy okazji jakies konferencji w 1998 roku. Fajna wycieczka.

Polecam.

Arek

Do pierwszych obserwacji wystarcza zwykla lornetka BPC 20x60 lub 26x70. Sprzety te

daja zasieg do 10.5-11 mag, co pozwala na obserwacje calej masy Mir, gwiazd polregularnych, nowych klasycznych i karlowatych w wybuchach. Jest to bardzo wygodny

sprzet, bo ma duze pole widzenia i pozwala lapac w nim wiele gwiazd porownania oraz

latwo zorientowac sie na niebie.

Gdy dla kogos lornetka to za malo polecam refraktorki z obiektywami od 8 do 15 cm i

swiatlosila na poziomie f/7-10. To najbardziej oplaca sie do obserwacji wizualnych.

Gdy decydujemy sie na CCD najlepszym wyborem sa 20-30cm katadioprtyki. Np. wiele

osob w CBA ma Meade LX200 rzedu 10" (taki sprzecior jak ma Mirek).

Jesli chodzi o to co i jak robic to nie napisze niczego wiecej niz pan SSW. Polecam jego

strone: http://www.sswdob.republika.pl/metodyka.htm

Nic dodac nic ujac.

Arek

Ciesze sie, ze ktos poruszyl ten temat. Macie Panowie czesto swietny sprzet, ktory mozna rewelacyjnie wykorzytac do obserwacji gwiazd zmiennych. Oczywiscie nadal w cenie sa

zwykle obserwacje wizualne lecz wraz z postepem techniki waga mocno przesuwa sie w strone CCD. Obecnie teleskop klasy 20cm z przyzwoita kamera CCD pozwala bawiac sie

w astronomie na poziomie wrecz zawodowym. Wystarczy podczepic sie pod jakis projekt

wykorzystujacy tego typu sprzet. Z dzialki do ktorej mi blisko polecic moge np.:

http://cba.phys.columbia.edu/

O tym co mozna zdzialac w takim zespole, ktory jest madrze kierowany mozna poczytac tu: http://cba.phys.columbia.edu/publications/wzsge.html

Naprawde polecam!

Arek

Pentax 20x60 i to w lepszej wersji, ktora ma Krokodyl to naprawde bardzo dobry sprzet.

Solidnie wykonany, dobre wlasnosci optyczne, spora sprawnosc, swietne warstwy. Dwie

wady: to malutkie pole widzenia (2.2 stopnia) i muszle okularow, ktore mozna albo

maksymalnie wysunac albo schowac przy czym oba polozenia (przynajmniej mi) nie

pozwalaja zbyt wygodnie obserwowac.

Jak Krokodyl wystawi go za 100 zl, to sam kupie. Nowy kosztuje 1500 zl.

Arek

To chyba sprzet Lysego. Patrz Gielda.

Arek

Doswiadczenie pokazuje, ze dwie lornetki z tego samego modelu czesto nieznacznie

acz zauwazalnie roznia sie powiekszeniami. Jesli tak jest w przypadku lormety ze

zdjecia grozi nam lekki oczoplas

Arek

Sorry, ale nie zastanawiaj sie. Jesli masz pieniadze i okazje kupienia Fujinona 16x70

po starej cenie i jeszcze w starej obudowie to sie nie zastanawiaj. Lornetka 70mm ze

sprawnoscia 94% taka jaka gwarantuje Ci Fujinon bedzie na pewno lepsza od

niskobodzetowych 80tek ze sprawnoscia na poziomie 70-80%, ktora na dodatek

co roku bedziesz musial dawac do kolimacji. Powiekszenie 16x jest bardzo dobre,

bo marginalnie jestes w stanie obserwowac ta lornetka nawet z reki, a zrenica wyjsciowa

4.4 mm swietnie nadaje sie do miasta.

Arek

P.S. Krokodyl moze Ci cos powiedziec na temat porownania Pentaxa 20x60 i

Fujinona 16x70

300 zl na dwa okulary? Hmm.... Na jeden w miare dobry to by starczylo, ale na dwa

to chyba nie bardzo.

Arek

a lornetki testujecie metoda zniszczeniową, czy coś z tego zostanie.

Cos tam zostaje. Mi w udziale przypadlo pol tubusa Swarovskiego, okular od Steinera

i klapka od Doctera

A tak na powaznie, to wszystkie lornetki wrocily w dobrym stanie do producentow i

dystrybutorow. Miales okazje Krokodylu poatrzec przez Steinera, ktory przeszedl

nasze testy. W najgorszym stanie chyba nie byl?

Arek