Nisko, coraz niżej...

21 Czerwca 2013

Kilka dniu temu odwiedziłem rodzinne strony na Podkarpaciu i zabrałem ze sobą lornetę Miyauchi. Pogoda dopisała i w nocy z niedzieli na poniedziałek (16/17 czerwca) udało się spędzić kilkadziesiąt minut pod wiejskim niebem. Co prawda zamierzałem wybrać się na Przełęcz Szklarską w Beskidzie Niskim, ale poprawiny rządzą się swoimi prawami i w noc po nich nie mogłem usiąść za kółkiem :-) To nic, na rodzinnym podwórku niebo też było bardzo ładne z Drogą Mleczną po horyzont. Unihedron pokazał SQM 21.29 mag/sec2, co wg przelicznika daje LM 6.28 mag. Ale zasięg był lepszy, rzędu 6.5 mag, nie oceniałem dokładnie. Oczywiście mówię o najciemniejszej porze nocy, która trwa teraz bardzo krótko...
Korzystając z bardzo dobrej przejrzystości powietrza i faktu, że pogranicze Skorpiona i Strzelca akurat górowało, postanowiłem wykorzystać owe kilkadziesiąt minut względnej ciemności na obserwacje południowych rubieży nieboskłonu. Niezawodne okazały się po raz kolejny Sky Atlas 2000.0 i doskonała ergonomia zestawu Miyauchi-Manfrotto, dzięki którym mogłem sprawnie przeczesywać ten póki co mało znany dla mnie fragment nieba. Padło kilka nowych obiektów NGC, mogłem też lepiej przyjrzeć się obiektom już zaliczonym, ale w znacznie gorszych warunkach.

Sesja 418 16/17.06.2013 00:45 - 02:05 Łajsce k/Jasła. Lornetka Miyauchi Bj100, używane powiększenia 20x +UHC, 37x.

Na początek skierowałem lornetkę na M4, w której na obrzeżach bez problemu dostrzegłem pojedyncze gwiazdki. Leżąca nieopodal gr. kul. NGC 6144 (9.0 mag; 7.4') widoczna bez problemu na wprost.

Nieco wyżej i na wschód świecą ładne M62 (6.4 mag; 15') i wyraźnie większa M19 (6.8 mag; 17'). W pobliżu namierzyłem kolejne dwie "kulki": NGC 6284 (8.9 mag; 6.2') i NGC 6304 (8.3 mag; 8.0').

Obok gwiazdy 45 Oph przy 37x dostrzegłem delikatne pojaśnienie nieba, małą gromadę otwartą Trumpler 26 (Harvard 15) (9.5 mag; 6').
Następnie skierowałem lornetkę na M6 i... już wiem, dlaczego nazywa się ją "The Butterfly Cluster". Naprawdę przypomina motylka z rozpostartymi skrzydłami! Przy 37x wyglądała pięknie, ze sporym zapasem nieba wokół.

Niebo było w tym miejscu zaskakująco przejrzyste i udało mi się dostrzec w pobliżu M6 kilka słabych gromad otwartych:
NGC 6383 (5.5 mag; 20') dość rzadka, wokół gwiazdy 5.7 mag;

NGC 6404 (10.6 mag; 6.0') bardzo słaba, malutka, deklinacja -33st 14'

NGC 6416 (5.7 mag; 15') dość duża, rozproszona, deklinacja -32st 21'

NGC 6425 (7.2 mag; 10.0') duża i wyraźna, deklinacja -31st 31'

Po drodze do kolejnej gromady otwartej NGC 6451 (8.2 mag; 8.0') zauważyłem ładną gwiazdkę podwójną PZ 5 (6.7 + 8.1; 10.1"), bez problemu rozdzieloną przy 37x.

Następnie przyszła kolej na M7. Ta piękna gromada otwarta leży bardzo nisko (centrum ma deklinację prawie -35st) i nieczęsto w Polsce trafiają się dobre warunki do jej obserwacji. Mi takie dopisały i mogłem się w końcu napatrzeć do woli. eMka jest wspaniała, duża i luźna, jej najjaśniejsze gwiazdy układają się w kształt wydłużonej litery R, jest też sporo słabych gwiazd wokół. W szerokim polu lornetki wygląda świetnie!

-35 stopni to już nie przelewki, ale schodzimy niżej... Tuż obok gwiazdy G Scorpii (3.2 mag) dostrzegłem delikatne, okrągłe pojaśnienie z wyraźnie jaśniejszym środkiem. To gromada kulista NGC 6441 (7.2 mag; 9.6'), która ma deklinację -37st 2' i jest jak dotąd najniżej położonym obiektem DS, jaki zaobserwowałem z terenu Polski.

W Strzelcu jest sporo gromad kulistych i trzeba by kilku godzin, by je wszystkie wyłapać. Ponieważ niebo wkrótce miało zacząć jaśnieć, spojrzałem na te jaśniejsze, które zaprezentowały się w pełnej krasie:
M69 (8.3 mag; 7.1'), tuż obok NGC 6652 (8.5 mag; 6.0')

M70 (7.8 mag; 8.0')
M54 (7.7 mag; 12.0')

M28 (6.9 mag; 13.8')
M22 (5.2 mag; 32') śliczna! pojedyncze gwiazdki na obrzeżach, "kaszkowatość" bliżej centrum

Wyłapałem też kilka mniejszych "kulek":
NGC 6624 (7.6 mag; 8.8')
NGC 6638 (9.2 mag; 7.3')
NGC 6642 (8.9 mag; 5.8')

Na deser załadowałem okulary 20x z wbudowanymi filtrami UHC, by nacieszyć wzrok pięknymi M8, M16, M17 i M20. Zwłaszcza Mgławica Laguna (M8) wyglądała spektakularnie!
A na sam koniec, przy jaśniejącym już niebie spojrzałem na komety C/2011 L4 PANSTARRS i C/2012 F6 LEMMON. Ta pierwsza bardzo blada, widoczna tylko głowa. Druga jaśniejsza, z delikatnym warkoczem na godzinę 3.

W sumie spędziłem bardzo przyjemne kilkadziesiąt minut. Nawet w białe noce zdarzają się udane obserwacje.

Czystego nieba!

Paweł