Komety na kwiecień 2009

Piotrek Guzik · 31 Marca 2009

C/2007 N3 (Lulin) – jak na razie pozostaje najłatwiejszą do obserwacji kometą. Przez peryhelium przeszła jeszcze 10 stycznia, jednak największą jasność – około 5.0 mag osiągnęła na przełomie lutego i marca, kiedy była słabo widoczna gołym okiem, a już w niewielkiej lornetce widoczny był warkocz pyłowy. Aktualnie kometa ma jasność około 8.5 mag i świeci w południowo-zachodniej części Bliźniąt. W teleskopie dostrzec jeszcze można krótki warkocz. Niestety od początku miesiąca obserwacje będzie utrudniał Księżyc. Pierwsza okazja do zaobserwowania komety na bezksiężycowym niebie pojawi się dopiero 10 kwietnia. Kometa powinna osłabnąć wówczas do około 9.0 mag. Księżyc nie będzie przeszkadzał w obserwacjach aż do 27 kwietnia, kiedy kometa nie powinna być już jaśniejsza od 10.0 mag. Do końca miesiąca kometa przesunie się o kilka stopni na zachód, pozostając ciągle w zachodniej części Bliźniąt. Na początku miesiąca kometa będzie o zmierzchu świecić blisko 50 stopni nad południowo-zachodnim horyzontem, jednak z dnia na dzień będzie coraz niżej i w ostatnich dniach kwietnia o zmierzchu będzie ona już tylko około 25 stopni nad zachodnim horyzontem.

C/2009 E1 (Itagaki) – odkryta 14 marca 2009 roku przez K. Itagaki, jako stosunkowo jasny obiekt – już pierwsze obserwacje wizualne mówiły o jasności około 9.5 mag. Niestety kometa znajduje się dość blisko Słońca (jej elongacja obecnie nie przekracza 30 stopni) i mimo, że jej jasność jest już oceniana na około 8.5 mag, to jest ona znacznie trudniejszym obiektem niż C/2007 N3 (Lulin). Przez peryhelium przejdzie już 7 kwietnia i to w odległości tylko 0.60 AU. Co ciekawe, najnowsze obserwacje astrometryczne wskazują na to, że kometa ma orbitę eliptyczną, powracając do Słońca co około 250 lat.

Kometa aktualnie świeci około 1 stopień na północny-zachód od Hamala (alfa Ari) i przesuwa się powoli na północny zachód. W najbliższych dniach kometa będzie poruszać się w pobliżu granicy Ryb i Trójkąta, przechodząc w połowie miesiąca około 2 stopnie od M33. Niestety, elongacja komety będzie się w tym czasie zmniejszać, by osiągnąć zaledwie 19 stopni właśnie w połowie kwietnia. Kometa przejdzie wówczas z nieba wieczornego na poranne. Pomimo, że jej jasność powinna w tym czasie utrzymywać się na poziomie około 8.5 mag, jej obserwacje będą bardzo trudne ze względu na jasne tło nieba. W drugiej połowie miesiąca warunki widoczności komety (już na niebie porannym) nieznacznie się poprawią, jednak jasność komety powinna w tym czasie spadać. Miesiąc kometa zakończy w północnej części Ryb w pobliżu granicy z Andromedą, a jej jasność powinna wtedy spaść już do około 9.5 - 10.0 mag. Przez cały miesiąc kometa będzie świecić w nocy bardzo nisko nad horyzontem. Na początku będzie to około 10 stopni nad północno-zachodnim horyzontem o zmierzchu, w połowie miesiąca jej obserwacje będą w zasadzie niemożliwe, gdyż wieczorem będzie zachodzić o zmierzchu a rano wschodzić o świcie. Dopiero pod koniec miesiąca wzniesie się na porannym niebie na niecałe 10 stopni.

C/2006 W3 (Christensen) – kometę tę juz od wielu miesięcy można obserwować w niewielkich teleskopach, a peryhelium ciągle przed nią. Od jakiegoś czasu świeci na niebie porannym, a warunki do jej obserwacji z dnia na dzień się poprawiają. Jej jasność jest obecnie oceniana na około 9.5 mag i świeci ona w północnej części Pegaza. Do 5 kwietnia można będzie prowadzić jej obserwacje na bezksiężycowym niebie. Później od 18 kwietnia aż do końca miesiąca Księżyc ponownie nie będzie przeszkadzał w obserwacjach. Przez cały miesiąc kometa będzie świecić niemalże w tym samym miejscu. Jej jasność powinna wzrosnąć w tym czasie o około 0.2 – 0.3 mag. Przez cały miesiąc kometa będzie widoczna przed świtem, początkowo około 20 stopni a pod koniec miesiąca około 30 stopni na północno-wschodnim horyzontem.

67P/Churyumov-Gerasimenko – ta kometa już miesiąc temu przeszła przez peryhelium, jednak jej jasność nadal powoli rośnie. Jest to jedna z komet, które mają niesymetryczne krzywe jasności (po przejściu przez peryhelium jeszcze przez jakiś czas jaśnieją). Obecnie jej jasność jest oceniana na 9.5 – 10.5 mag i jest dość dobrze widoczna w niedużych teleskopach, choć świeci na tle światła zodiakalnego, co nieco utrudnia jej obserwacje. Miesiąc kometa rozpoczyna w Byku, tuż pod Plejadami, 3 kwietnia przejdzie brzegiem tejże gromady, niestety aż do 10 kwietnia jej obserwacje będzie mocno utrudniał Księżyc. Od 10 aż do 26 kwietnia będzie ona widoczna na ciemnym bezksiężycowym niebie. W ciągu miesiąca kometa będzie przemieszczać się przez północną część Byka, kończąc miesiąc około 2 stopnie na wschód od gwiazdy beta Tau. Jej jasność powinna w tym czasie nieznacznie się zmniejszyć, jednak prawdopodobnie do końca miesiąca kometa zostanie jaśniejsza od 11 mag. Przez cały miesiąc kometa będzie świecić o zmierzchu około 20 stopni nad zachodnim horyzontem, choć ta wysokość będzie się powoli zmniejszać.

C/2008 T2 (Cardinal) – kometa wreszcie zaczęła szybciej jaśnieć. Aktualnie ma ona już około 10-11 mag i jest dość dobrze widoczna w niedużych teleskopach. Miesiąc rozpoczyna w Woźnicy, niedaleko gwiazdy zmiennej epsilon Aur (gwiazdy zaćmieniowej o najdłuższym znanym okresie, która w tym roku będzie mieć pierwsze od 27 lat minimum). Podobnie jednak jak w przypadku innych wieczornych komet, jej obserwacje na ciemnym niebie będą możliwe dopiero od 10 kwietnia, gdyż wcześniej niebo będzie rozjaśniał Księżyc. Kometa przez prawie cały miesiąc będzie przemieszczać się na południowy wschód przez gwiazdozbiór Woźnicy i dopiero 29 kwietnia przejdzie do Bliźniąt tuż przy granicy z Bykiem. Podczas swej wędrówki, kometa 14 kwietnia zahaczy o brzeg jasnej gromady otwartej M38 , natomiast 17 kwietnia przemknie kilka minut kątowych od gromady M36. Księżyc ponownie zacznie utrudniać obserwacje tej komety 27 kwietnia. Do końca miesiąca kometa powinna pojaśnieć o około 1 mag. Kometa na początku miesiąca będzie świecić po zmierzchu ponad 50 stopni nad zachodnim horyzontem, jednak ta wysokość będzie się szybko zmniejszać i pod koniec miesiąca będzie już mniejsza od 30 stopni.

144P/Kushida – przed peryhelium kometa jaśniała znacznie szybciej od przewidywań, teraz natomiast od około dwóch miesięcy słabnie znacznie wolniej od przewidywań. W efekcie ciągle ma stosunkowo duża jasność – około 10 mag. Niestety jest dość duża i rozmyta, co sprawia, że jej obserwacje możliwe są tylko z ciemnych miejsc. Kometa świeci aktualnie w południowej części Bliźniąt, jednak jej obserwacje od początku miesiąca aż do 10 kwietnia będzie w zasadzie uniemożliwiał Księżyc. Później od 10 do 27 kwietnia obserwacje na ciemnym niebie będą możliwe. W drugiej połowie kwietnia kometa przejdzie do Raka i pozostanie w tym gwiazdozbiorze aż do końca miesiąca. Jej jasność powinna w tym czasie spadać i pod koniec miesiąca nie powinna ona być już jaśniejsza od około 11.5 – 12.0 mag. Przez cały miesiąc kometa będzie świecić wieczorem wysoko nad południowo-zachodni horyzontem.

22P/Koppf – jak do tej pory, pojawiło się bardzo niewiele obserwacji wizualnych tej komety, choć trzy ostatnie z nich sugerują, że ma już ona około 10.5 mag. Kometa znajduje się na porannym niebie, dzięki czemu do 5 kwietnia w jej obserwacjach nie będzie jeszcze przeszkadzał Księżyc. Kometa znajduje się w Strzelcu i zbliża się zarówno do Ziemi jak i do Słońca, dzięki czemu powinna stosunkowo szybko jaśnieć. Do końca miesiąca jej jasność powinna wzrosnąć do około 9.0 mag. Niestety, przez cały miesiąc kometa będzie świecić o świcie bardzo nisko (zaledwie około 10 stopni) nad południowo-wschodnim horyzontem. Od 5 do 20 kwietnia obserwacje komety będą dodatkowo utrudnione (lub nawet niemożliwe) ze względu na obecność na niebie jasnego Księżyca. Ponowne obserwacje będą możliwe od 21 kwietnia już do końca miesiąca.

C/2006 OF2 (Broughton) – ta kometa słabnie bardzo powoli. Obecnie jej jasność jest już oceniana na około 12 mag, jednak dzięki małym rozmiarom jest stosunkowo łatwo widoczna w niedużych teleskopach. Miesiąc rozpocznie ona na granicy Woźnicy i Bliźniąt a skończy w Bliźniętach około 4 stopnie na zachód od Kastora. Jej jasność spadnie w tym czasie prawdopodobnie do około 12.5 mag. Podobnie jak w przypadku pozostałych wieczornych komet, jej obserwacje na bezksiężycowym niebie będą możliwe w okresie od 11 do 26 kwietnia. Kometa przez cały miesiąc będzie o zmierzchu świecić wysoko nad zachodnim horyzontem, choć ta wysokość zmniejszy się w tym czasie z ponad 60 do niecałych 35 stopni.

116P/Wild – aktualnie kometa ta ma około 12 mag i świeci w Raku tuż przy granicy z Lwem. Przez cały miesiąc kometa będzie się przesuwać powoli na wschód, a jej jasność powinna pozostać w przybliżeniu stała. Pod koniec miesiąca znajdzie się ona niecałe 10 stopni na północny-zachód od Regulusa. Na bezksiężycowym niebie będzie ją można obserwować od 11 do 28 kwietnia. Przez cały miesiąc kometa będzie świecić wieczorem wysoko nad południowo-zachodnim horyzontem.

29P/Schwassmann-Wachmann – słynna wybuchająca kometa. Średnio zdarza się jej jeden wybuch na kilka miesięcy. Kometa jest dodatkowo ciekawa ze względu na swoją niemal kołową orbitę położoną na zewnątrz orbity Jowisza. Od jakiegoś czasu jej aktywność znacząco wzrosła. Przez ostatnie pięć miesięcy przeszła chyba 8 wybuchów i przez cały ten okres była wizualnie obserwowana. Aktualnie jej jasność wynosi około 11-12 mag i kometa jest już ledwie widoczna jako bardzo mocno rozmyty obiekt. Przez cały miesiąc będzie przebywać w gwiazdozbiorze Bliźniąt około 5 stopni na południe od Polluxa. Jeśli nie nastąpi kolejny wybuch, to prawdopodobnie w najbliższym czasie jej obserwacje wizualne przestaną być możliwe. Kometę na bezksiężycowym niebie będzie można próbować zaobserwować między 11 a 27 kwietnia. Przez cały miesiąc będzie się wieczorem znajdować wysoko nad południowo-zachodnim i zachodnim horyzontem, jednak ta wysokość zmaleje w ciągu miesiąca z blisko 60 do około 30 stopni.

Piotrek Guzik

Piotrek Guzik · 7 Kwietnia 2009

Na naszym niebie pojawiła się kolejna kometa - co ciekawe, jest w tym momencie jedną z najjaśniejszych komet na niebie i na ciemnym niebie powinna być dostrzegalna w niedużych lornetkach.

C/2009 F6 (Yi-SWAN) – kometa została odkryta przez Dae-am Yi z Korei na zdjęciach, które wykonał 26 marca oraz przez Roberta Matsona na zdjęciach SWAN'a z okresu 28 marca - 4 kwietnia. Wg J. J. Gonzaleza kometa ma aktualnie jasność około 8 mag! Na podstawie wykonanych do tej pory obserwacji wynika, że kometa przejdzie przez peryhelium 8 maja w odległości około 1.27 AU od Słońca. Ze względu na to, że kometa nie została odkryta szybciej (a wyglada na to, że od wielu tygodni była w dobrych warunkach na porannym niebie), można przypuszczać, że niedawno wybuchła, dzięki czemu osiągnęła tak dużą jasność. Kometa znajduje się w południowo-zachodniej części Kasjopei. Przesuwa się dość szybko na wschód i 11 kwietnia przemknie niecałe pół stopnia pod alfa Cas, a w nocy 19/20 kwietnia przejdzie do Perseusza, 23 kwietnia zbliży się na nieco ponad stopień do gromad NGC 869 i NGC 884 a miesiąc zakończy około 4 stopnie na północ od gwiazdy alfa Per. Jasność komety nie powinna się w tym czasie znacząco zmienić, gdyż pomimo że kometa będzie się zbliżać do Słońca, to jednocześnie będzie się oddalać od Ziemi. Gdyby jednak okazało się, że kometa stała się widoczna dzięki wybuchowi, może ona w ciągu najbliższych tygodni osłabnąć. Przez cały miesiąc kometa będzie obiektem okołobiegunowym i będzie widoczna zarówno wieczorem jak i nad ranem około 20 stopni nad horyzontem, przy czym do 20 kwietnia nieco wyżej będzie na niebie porannym, a po 20 kwietnia na niebie wieczornym. Obecnie w obserwacjach komety, zarówno na porannym jak i wieczornym niebie przeszkadza Księżyc, przez co wizualnie prawdopodobnie widoczna jest tylko centralna część głowy komety o rozmiarach rzędu 2' i jasności około 10 mag (podczas gdy cała głowa komety ma ponad 5' i jasność rzędu 8-9 mag). Od 11 kwietnia Księżyc przestanie przeszkadzać w obserwacjach na wieczonym niebie, 20 kwietnia zniknie on również z nieba porannego, a 27 kwietnia wróci na niebo wieczorne.

Pozdrawiam

Piotrek

ax · 11 Kwietnia 2009

Na naszym niebie pojawiła się kolejna kometa - co ciekawe, jest w tym momencie jedną z najjaśniejszych komet na niebie i na ciemnym niebie powinna być dostrzegalna w niedużych lornetkach.

C/2009 F6 (Yi-SWAN) – kometa została odkryta przez Dae-am Yi z Korei na zdjęciach, które wykonał 26 marca oraz przez Roberta Matsona na zdjęciach SWAN'a z okresu 28 marca - 4 kwietnia. Wg J. J. Gonzaleza kometa ma aktualnie jasność około 8 mag!

A kometka w "Kasi" z 90 mm wygląda tak:

Gregg Ruppel za Spaceweather

Edytowane 11 Kwietnia 2009 przez ax

Piotrek Guzik · 26 Kwietnia 2009

Ostatniej nocy wybrałem się z bratem i kuzynem w bardzo ciemne miejsce w Beskidzie Niskim tuż przy granicy ze Słowacją. Niebo było niesamowicie ciemne - zasięg sięgał w zenicie 7.5 mag. Obserwacje prowadziliśmy teleskopem 20 cm i lornetką 10x50.

Korzystając z takich warunków postanowiłem (jak zwykle) zapolować na komety i udało mi się dostrzec wszystkie opisywane w tym temacie, a nawet jedną więcej - w sumie zaobserwowałem 12 komet .

Poniżej pokrótce opiszę, czego można się po nich spodziewać - dokładniejszą relację z obserwacji zdam później w dziale "Obserwacje":

C/2009 F6 (Yi-SWAN) - widoczna bez problemu w teleskopie jako nieduży, średnio skondensowany obiekt. Jej jasność oceniłem na około 9 mag. Była również dostrzegalna w lornetce.

C/2007 N3 (Lulin) - obserwowana dość nisko nad horyzontem, dość słaba i rozmyta. Jej jasność oszacowałem na około 11 mag, jednak ze względu na dość duży rozmiar i niedużą wysokość nad horyzontem i światło zodiakalne nie była zbyt wyraźnie widoczna w teleskopie.

C/2009 E1 (Itagaki) - pomimo bardzo małej elongacji (niecałe 24 stopnie), była bardzo wyraźnie widoczna w teleskopie nad ranem, nisko na jaśniejącym niebie jako niewielki, dość mocno skondensowany obiekt o jasności około 8 mag.

C/2006 W3 (Christensen) - bardzo wyraźnie widoczna w teleskopie - malutka, mocno skondensowana o jasności około 9 mag. Widoczna również bez większych problemów w lornetce, ale ze względu na małe rozmiary wygląda lekko rozogniskowana gwiazda.

67P/Churyumov-Gerasimenko - w nienajlepszych warunkach - nisko nad horyzontem, w świetle zodiakalnym. Dość duża, raczej rozmyta, o jasności około 11.5 mag.

C/2008 T2 (Cardinal) - również ją obserwowałem dość późno, kiedy nie była już wysoko nad horyzontem, a dodatkowo w jej obserwacji przeszkadzało światło zodiakalne. Jej jasność oceniłem na około 10.5 mag - była średniej wielkości, średnio skondensowanym obiektem, nieco łatwiejszym do obserwacji niż C/2007 N3 (Lulin).

144P/Kushida - ledwie widoczna, bardzo mocno rozmyta, dość duża o jasności około 11.5 mag.

22P/Koppf - dość duża, jasna (oceniłem jej jasność na około 9.5 mag), jednak w złych warunkach - o świcie nisko nad horyzontem, przez co nie była zbyt dobrze widoczna.

C/2006 OF2 (Broughton) - malutka, słaba (jej jasność oceniłem na około 12.5 mag).

116P/Wild - nieduża, średnio skondensowana, o jasności około 12 mag. Znajduje się w dobrych warunkach i w teleskopie nie sprawiała większych problemów.

29P/Schwassmann-Wachmann - ekstremalnie rozmyta, na granicy widoczności. Jej jasność oceniłem na około 12.5 mag.

65P/Gunn - mała, skondensowana o jasności około 13 mag. Widoczna bez jakichś wielkich problemów dzięki dużej wysokości nad horyzontem i ciemnemu niebu.

Pozdrawiam

Piotrek