Komety na grudzień

[Piotrek Guzik]

C/2007 N3 (Lulin) – odkryta w lipcu 2007 w obserwatorium Lu-Lin na Tajwanie. W momencie odkrycia miała zaledwie 18 mag, ale znajdowała się jeszcze daleko od Słońca. W wakacje była obserwowana wizualnie jako obiekt o jasności 10-11 mag i była o około 2 mag jaśniejsza od efemerydy. Ostatnie obserwacje z października mówiły już o jasności około 8.5 mag. Aktualnie kometa znajduje się tuż przy Słońcu, jednak z każdym dniem dalej od niego i wszystko wskazuje na to, że pierwsze obserwacje po koniunkcji ze Słońcem będziemy mogli wykonać już około 20 grudnia. Kometa będzie się wtedy znajdować tuż obok gwiazdy beta Sco i powinna mieć już jasność około 7 mag, dzięki czemu powinna być już widoczna w teleskopach pomimo niezbyt jeszcze dużej odległości od Słońca. Do końca miesiąca kometa odsunie się zaledwie 1 stopień na zachód od beta Sco, a warunki do obserwacji dzięki większej odległości od Słońca powinny poprawić się na tyle, że będą możliwe obserwacje lornetowe, zwłaszcza że jej jasność powinna w tym czasie wzrosnąć o około 0.5 mag. Najlepsze jednak ciągle będzie przed nami, bo kometa przez peryhelium (w odległości 1.21 AU od Słońca) przejdzie 10 stycznia, a najbliżej Ziemi (w odległości 0.41 AU) znajdzie się dopiero 24 lutego. W drugiej połowie lutego powinna osiągnąć maksimum jasności i wszystko wskazuje na to, że będzie wówczas słabo widoczna gołym okiem jako obiekt o jasności 4-5 mag.

 

C/2008 A1 (McNaught) – powoli oddala się zarówno od Ziemi jak i od Słońca, jednak jak na razie jest całkiem jasna – nieznacznie jaśniejsza od 9 mag. Miesiąc zaczyna w północno-wschodniej części Wężownika. W połowie grudnia przejdzie do południowo-wschodniej części Herkulesa a rok zakończy w pobliżu granicy Herkulesa ze Strzałą i Liskiem. W tym czasie jej jasność powinna spadać i w ostatnich dniach grudnia kometa będzie już prawdopodobnie tylko nieznacznie jaśniejsza od 10 mag. Warunki do obserwacji będą przez cały czas praktycznie takie same – tuż po zapadnięciu zmierzchu kometa będzie niecałe 20 stopni nad zachodnim horyzontem.

 

C/2006 W3 (Christensen) - kolejna odległa kometa. Przez peryhelium przejdzie dopiero 6 lipca 2009 roku w odległości 3.13 j.a. Kometa od poprzedniego miesiąca nieco pojaśniała. Obecnie jej jasność wynosi około 10.0 – 10.5 mag. Kometa miesiąc rozpoczyna w południowej części Cefeusza, jednak już za kilka dni przejdzie do Łabędzia tuż przy granicy z Jaszczurką i wzdłuż tej granicy będzie przez cały miesiąc przesuwać się powoli na południe. Jasność komety do końca miesiąca powinna wynosić około 10 mag. Warunki do obserwacji przez cały miesiąc będą bardzo dobre – kometa wieczorami będzie świecić ponad 60 stopni nad horyzontem. Na ciemnym niebie jest obiektem łatwym do obserwacji przez nieduże teleskopy (wczoraj – 30 XI dzięki wspaniałym warunkom atmosferycznym udało mi się ją nawet dostrzec w lornetce 10x50 jako lekko rozmyty obiekt o jasności około 10 mag).

 

C/2006 OF2 (Broughton) – kometa powoli oddala się zarówno od Ziemi jak i od Słońca, jednak znajduje się daleko od obu tych ciał, dzięki czemu spadek jasności tym wywołany jest bardzo powolny. Aktualnie kometa jest nieco jaśniejsza od 11 mag i tak powinno zostać do końca miesiąca. Kometa znajduje się w północno-zachodnim rogu gwiazdozbioru Rysia i przez cały miesiąc przesunie się zaledwie o kilka stopni. Przez ostatnich kilka dni grudnia „zahaczy o Żyrafę” kierując się do Woźnicy, do którego dotrze w pierwszych dniach 2009 roku. Kometa znajduje się w bardzo dobrych warunkach - przez dużą część nocy znajduje się ponad 60 stopni nad horyzontem. Na ciemnym niebie jest dość łatwa do odnalezienia w niedużych teleskopach.

 

144P/Kushida – kometa okresowa o okresie obiegu 7.6 roku, odkryta w 1994 roku niecały miesiąc po przejściu po peryhelium. Osiągnęła wtedy jasność 10-11 mag. Podczas kolejnego powrotu znajdowała się w złych warunkach i pojawiło się niewiele jej obserwacji wykonanych zresztą przy użyciu dużych teleskopów i CCD. Podczas obecnego powrotu przez długi czas była znacznie słabsza od efemeryd, jeszcze na początku września jej jasność nie przekraczała 20 mag i wszystko wskazywało na to, że nie stanie się ona dostępna dla obserwatorów wizualnych. Jej jasność jednak szybko rosła i w drugiej połowie listopada pojawiły się obserwacje wizualne, wg których kometa miała jasność rzędu 12.5 mag. Aktualnie jasność komety wynosi około 12 mag. Znajduje się ona w Baranie przy granicy z Bykiem. Przez cały miesiąc przesunie się o około 3 stopnie na południowy wschód i znajdzie się w Byku. Jej jasność powinna w tym czasie wzrosnąć do około 11 mag. Kometa jest obiektem dość mocno rozmytym, przez co jej obserwacje są dość trudne. Warunki do obserwacji przez cały miesiąc są bardzo dobre – kometa w pierwszej części nocy świeci wysoko nad południowym horyzontem.

 

 

 

29P/Schwassmann-Wachmann - słynna wybuchająca kometa. Średnio zdarza się jej jeden wybuch na kilka miesięcy. Ostatni wybuch (jeden z najsilniejszych w ostatnich latach) miał miejsce w drugiej połowie września. Jasność komety od tamtego czasu nieznacznie spadła – aktualnie wynosi około 11 mag, jednak jej głowa ma rozmiary rzędu 4’ i kometa jest ekstremalnie rozmyta. Jej obserwacje są możliwe tylko i wyłącznie w idealnych warunkach. Trzeba jednak mieć na uwadze, że kometa w każdej chwili może wybuchnąć i ponownie stać się stosunkowo łatwym do obserwacji obiektem. Kometa przez cały miesiąc znajduje się wysoko w Raku.

 

 

85P/Boethin - odkryta w 1975 roku, następnie obserwowana w 1986 roku. Podczas obu powrotów była stosunkowo jasna (odpowiednio 10 mag i 8 mag). W 1997 roku nie była obserwowana ze względu na złe warunki, a w bieżacym roku pomimo dość dobrego usytuowana orbity (lepszego niż w 1975 i 1986 roku), jak na razie ciągle nie została zaobserwowana, pomimo iż powinna być już stosunkowo jasna. Kometa powinna na początku miesiąca znajdować się w zachodniej części Koziorożca a przez miesiąc powinna przejść przez Wodnika aż do głowy Ryb. Jej rzeczywiste polożenie może jednak różnić się nawet o kilka stopni od tego z efemerydy. Gdyby kometa zachowywala się podobnie jak podczas poprzednich powrotów, to już powinna mieć jasność około 9 mag, a w styczniu powinna osiągnąć nawet 7.5 - 8.0 mag. Wszystko wskazuje jednak na to, że kometa albo jest o co najmniej kilka mag słabsza albo w ogóle nie istnieje…

 

 

Piotrek Guzik