Explore Scientific Focal Extender 3x 1,25"

*Wojtek* · 4 Października 2023

W poniedziałek zakupiłem w Teleskopy.pl soczewkę Explore Scientific Focal Extender 3x 1,25" a wczoraj odebrałem ją na poczcie. Na wstępie od razu udzielę odpowiedzi na co mi ona, skoro mam już dobrego Barlowa 3x. Ze zwykłym Barlowem jest ten problem, że jego krotność się zwiększa wraz z odległością od soczewki. Jeżeli bezpośrednio w Barlowa jest wsadzona kamerka, to nie ma problemu, gorzej kiedy między Barlowem a kamerką jest np korektor dyspersji atmosferycznej. Długość tego korektora powoduje, że zwiększa się krotność Barlowa. W przypadku mojego Barlowa (Celestron X-Cel LX 3x) jest to ponad 4x. W wizualu to w sumie nie ma różnicy, istotniejsze jest to kiedy nagrywamy kamerką, ponieważ wielkość piksela kamerki dobiera się do konkretnej ogniskowej teleskopu, przy której ta kamerka jest najbardziej skuteczna. Korzystam z kamerki ASI 462 MC, która ma piksel 2,9 i w przypadku mojego teleskopu 200/900 mm optymalna ogniskowa wynosi 2900 mm. Ale że nie ma soczewki z krotnością 3,23x, która dała by tą optymalną ogniskową, to stosuję 3x. Należy jeszcze wytłumaczyć dokładniej o co chodzi, jeżeli Ktoś z czytających nie zna tematu.

Kamerkę do konkretnej ogniskowej dobiera się według prostego wzoru: 5 x rozmiar piksela. Wartość która wyjdzie jest istotna, gdyż na jej podstawie wiadomo jaka ma być najbardziej optymalna ogniskowa teleskopu. Czyli w przypadku kamerki ASI 462MC, która ma piksel 2,9 µm mnożymy x 5 i wychodzi wartość 14,5. Mój Newton ma lustro 200 mm i ogniskową 900mm. Po zastosowaniu soczewki 3x, czyli 3x 900 mm wychodzi 2700 o 200 mniej do pożądanej ale jak już wyżej pisałem, nie ma soczewki 3,23x. I jak sprawdzić czy wartości są zbieżne? Ogniskową teleskopu, w tym przypadku 2700 mm, dzielimy przez średnicę zwierciadła, czyli 200 mm, wychodzi 13,5. Czyli obie wartości są blisko siebie, więc nie powinno być dużych strat na jakości nagrywanego materiału. Gorzej może być kiedy te wartości różnią się już znacznie od siebie. I właśnie stosując zwykłego Barlowa i mając ADC, między Barlowem a kamerką, jego długość (ADC) powoduje, że krotność Barlowa zwiększa się z 3x do ponad 4x. Chcąc tego uniknąć należy zastosować taką soczewkę, u której ten problem nie występuje. Czyli np tego Explore Scientific Focal Extender, Powermate, Meade S5000 TeleXtender (którego również posiadam ale 5x). Wybrałem Explore Scientific Focal Extender ponieważ na chwilę obecną, tylko ta marka oferuje 3x w tej konstrukcji.

Kupując rok temu Barlowa Celestron X-Cel LX 3x, całkiem zapomniałem o tej istotnej sprawie. Kiedy będzie pogoda to zrobię porównanie Celestron X-Cel LX 3x z tym Explore Scientific Focal Extender 3x, czy rzeczywiście będzie istotna różnica w jakości nagranego materiału. Wychodzę również z założenia, że jeżeli można mieć wpływ, na jakiś czynnik, który wpływa na jakość materiału, to warto to zrobić, biorąc pod uwagę fakt jakie warunki seeingowe mamy. Zobaczymy czy teoria znajdzie odzwierciedlenie w praktyce.

Tyle teorii i teraz kilka spostrzeżeń na temat Explore Scientific Focal Extender 3x. Wykonana bardzo dobrze, środek wyczerniony bardzo dobrze. Jak na ten rozmiar to ciężka, znacznie cięższa od Celestron X-Cel LX 3x i trochę cięższa od Meade S5000 TeleXtender 5x. Śrubki dociskowe są bardzo dobre, łby posiadają odpowiedni rozmiar. Zwracam na to uwagę, ponieważ łeb śrubki Celestron X-Cel LX jest za mały i bardzo ciężko się dokręca. Po kilku razach wymieniłem tą śrubkę na śrubkę z odpowiednim łbem, ponieważ raz wydawało mi się że dobrze dokręciłem i o mało co wypadła by z Celestron X-Cel LX kamerka.

Górna zatyczka, od strony czarnej tulei, jest dobra. Natomiast zaślepka od noska jest trochę za sztywna i za ciasna, to powoduje drobne problemy w nakładaniu (widać to w filmiku). Wymieniłem ją na zaślepkę z Meade S5000 TeleXtender, którego nie używam.

Explore Scientific Focal Extender posiada dwie śrubki dociskowe. Czy to dobrze, czy źle, nie wiem, wyjdzie w trakcie korzystania. Na temat jakości optyki, w tej chwili się nie wypowiem, gdyż jeszcze jej nie stosowałem w teleskopie. Gdy tylko to zrobię, to umieszczę tu swoje uwagi. Na razie to tyle.

Poniżej filmik i fotka na której widać trzy soczewki. Ta śrubka obok Celestron X-Cel LX 3x, to na nią właśnie wymieniałem oryginalną.

*Wojtek* · 8 Października 2023

Dzisiaj pogoda dopisała, więc mogłem zrobić mały test, porównując ze sobą dwie soczewki, Explore Scientific Focal Extender 3x i Celestron X-Cel LX 3x 1,25". Sprawdziłem wizualnie jakość optyki oraz sprawdziłem czy rzeczywiście nie zmienia się krotność w ES, po zastosowaniu ADC.

Proszę nie zwracać uwagi na jakość fotek, ponieważ powietrze mocno falowało, z uwagi na fakt, że Słońce mocno świeciło i wszystko było rozgrzane. Również z mojego obserwatorium nie widać odległych obiektów i obiektem tego testu była śruba z obejmy, znajdująca się na dachu mojego domu, w odległości około 30 metrów od teleskopu.

Najpierw test z ADC i bez ADC. Ogniskowa teleskopu 2700 mm. Jak można się domyślać w soczewce od Explore Scientific nie występuje zwiększenie ogniskowej, po zastosowaniu ADC. Natomiast ten efekt pojawił się w soczewce Celestron X-Cel LX 3x, gdyż to zwykły Barlow. Nie ma co więcej opisywać ten temat, na poniższych fotkach wszystko widać.

Jeżeli chodzi o jakość optyki. Wizualnie trudno mi było stwierdzić czy soczewka ES jest lepsza od Celestrona. Chwilami miałem wrażenie, że kontrast jest lepszy w ES. Z uwagi na fakt, że powietrze było ciepłe i mocno falowało, to nie stwierdzę teraz ostatecznie, która jest lepsza. Prawdopodobnie wszystko się wyjaśni, kiedy zrobię test z Saturnem, jak na razie brak dobrej pogody wieczorem.

Obserwacje prowadziłem z okularami SLV 10 mm i 15 mm. Co z soczewkami 3x dawało powiększenie 270x i 180x.

Jeszcze jedna uwaga. Patrząc na fotki, widać że jakość fotek z soczewki ES jest lepsza. Proszę nie brać tego jako wyznacznik jakości, ponieważ nagrany materiał mocno falował i te fotki to są pojedyncze klatki, które wyciągnąłem z nagrania. Szukałem je w odtwarzaczu plików ser, przesuwając szybko suwakiem. Więc dobór fotek jest czysto przypadkowy.