Piscydy - badane przez lata

ZLOKA · 8 Września 2005

Przez cały wrzesień mamy możliwość podziwiania wolnych meteorów

należących do roju Piscydów (SPI). Zwykle jest to kilka meteorów w ciągu

kilkugodzinnej obserwacji. Maksimum rój SPI osiąga 19 września z ZHR-em

(* - patrz poniżej) równym 3. Pierwsze Piscydy zobaczymy już na początku

miesiąca. Tak bądź czy inaczej w obserwacjach będzie nas ograniczał

Księżyc dlatego warto podać jego fazy oraz kiedy warto obserwować

meteory:

-- nów - 3 września - obserwacje całonocne;

-- I kwadra - 11 września - obserwacje po zachodzie, można zaczynać

około 30 minut przed zachodem, jednocześnie dbając aby jego światło nie

przeszkadzało w obserwacjach - np. niech będzie przesłonięty przez

lokalne przeszkody terenowe lub obserwujemy wschodnią część nieba;

-- pełnia - 18 września - obserwacje wizualne tylko "dużych rojów" gdy

spodziewana jest wyjątkowa aktywność; we wrześniu nie są obserwacje w

tych dniach (a w zasadzie w noce) konieczne;

-- III kwadra - 25 września - obserwacje przed wschodem Księżyca,

ewentualnie gdy jest wystarczająco nisko i nie wpływa znacząco na tło

nieba;

Gdy już zaplanowaliśmy kiedy obserwować przyjrzyjmy się bliżej Piscydom.

Rój ten nie obfituje w efektowne zjawiska, jednakże ciekawa historia SPI

zachęca do jego obserwacji. Aby wykonać poprawną obserwację meteorów

należących do tego roju należy patrzeć się 30-50 stopni od radiantu SPI.

Jego położenie prezentuje Rysunek 1. Oznacza to iż najwygodniej będzie

nam nasz wzrok skierować w okolice Jaszczurki, Andromedy lub Kasjopei.

Przy okazji są to wygodne pola do obserwacji alfa i delta Aurygidów (AUR

i DAU). "Rasowego" Piscyda poznamy po jego niewielkiej prędkości

kątowej, będzie to najwyżej 15 stopni na sekundę przy prędkości względem

Ziemi wynoszącej 26 km/s. Kryterium prędkości jest jednym z parametrów

oceny tego czy konkretny meteor jest np. Piscydem. Ze względu na fazy

Księżyca najlepiej obserwować Piscydy na początku i pod koniec września.

Rysunek 1: Położenie radiantu SPI - Źródło: IMO (http://www.imo.net).

Pierwsze obserwacje Piscydów dokonał William F. Denning (Bristol, Wielka

Brytania), który odnotował w nocy z 14/15 września 1879 roku siedem

bardzo wolnych meteorów wybiegających z uśrednionych współrzędnych: RA=1

stopnia, DECL=-5 stopnia. Powtórną obserwację w postaci 4 wolnych

meteorów Denning dokonał w okresie 3-5 września 1885 roku. Sam nazwał

ten rój Piscydami jednak nie domyślał się iż jest to rój meteorów dający

co rok zjawiska. W 1948 roku Cuno Hoffmeister opierając się o obserwacje

niemieckich obserwatorów wykazywał aktywność Piscydów w dniach 16

sierpnia do 8 października. Hoffmeister sugerował istnienie również

północnego strumienia Piscydów.

Bertil-Anders Lindblad w latach 1971-73 analizował dane pochodzące z

Harvard Meteor Project (1952-54). Na podstawie kilku zjawisk próbował

wyznaczyć średnią orbitę Piscydów, niestety z miernym rezultatem. Lepsze

wyniki uzyskano z obserwacji radarowych z lat 1961-1969 wykonanych przez

Zdenka Sekaninę. Wyznaczone średnie elementy orbitalne dla obu

strumieni. W latach 80-tych ubiegłego wieku obserwatorzy australijscy

potwierdzili aktywność obu strumieni - południowego z maksimum 19

września (ZHR = 2.08+/-0.20) i północnego z maksimum 12 października

(ZHR = 2.94+/-0.25). Ostatnie analizy obserwacji Piscydów przeprowadził

Audrius Dubietis opierając się o dane IMO z lat 1985-1999 (WGN, 2001,

29:1/2, str. 29-35).

Zainteresowanych włączeniem się w obserwacje meteorów, które mają

wartość naukową a zarazem pasją, zachęcam do odwiedzenia stron

internetowych "Pracowni Komet i Meteorów" - http://www.pkim.org. Obecnie

prężnie rozwijamy obserwacje wizualne meteorów, teleskopowe,

fotograficzne oraz za pomocą kamer przemysłowych (Polish Fireball

Network). Zachęcamy do współpracy.

Kamil Złoczewski

(*) ZHR - Zenitalna Liczba Godzinna, czyli ilość meteorów obserwowana w

ciągu godziny, przy widoczności granicznej 6.5 magnitudo, gdy radiant

danego roju jest w zenicie;

Źródła:

1. American Meteor Society, http://comets.amsmeteors.org

2. International Meteor Organization, http://www.imo.net

sumas · 8 Września 2005

ale ciekawie napisane, fajnie piszesz :rolleyes:

akwarydy, geminidy, kwadrantydy, leonidy, lirydy, orionidy, perseidy, piscydy, taurydy, ursydy, uff chyba wszystkie, a nazwy jak bajki, a ileż ich jest jeszcze nieznanych?

właśnie, czy są możliwe roje meteorów, których okres pojawiania się, jest rzędu kilkudziesięciu, kilkuset lat?

pozdrowienia

Edytowane 8 Września 2005 przez sumas

ZLOKA · 19 Września 2005

ale ciekawie napisane, fajnie piszesz

akwarydy, geminidy, kwadrantydy, leonidy, lirydy, orionidy, perseidy, piscydy, taurydy, ursydy, uff chyba wszystkie, a nazwy jak bajki, a ileż ich jest jeszcze nieznanych?

właśnie, czy są możliwe roje meteorów, których okres pojawiania się, jest rzędu kilkudziesięciu, kilkuset lat?

pozdrowienia

Oj nie wszystkie. Przynajmniej trzy z tych rojow maja po dwie galezie - poludniowa i polnocna. Poza tym sa roje zwiazane z ekliptyka (Sagittarydy i Viriginidy). A takze zrodla aktywnosci sporadycznej... o tym mozesz poczytac w ostatnim Cyrqlarzu PKiMu. Jak sie ukaze na stronie WWW postaram sie umiescic na forum odpowiedniego linka.

Jesli chodzi o ukazywanie sie nowych rojow to sprawa zalezy przede wszystkim od orbit komet odwiedzajacych poblize Ziemi oraz oddzialywanie na material juz pozostawiony przez komete. Jesli chodzi o kilkadziesiat lat to taki roj nawet wymieniles Leonidy "lubia" wybuchac co 33 lata. Zwiazane jest to oczywiscie z okresem obiegu macierzystej komety - Temple-Tuttle. Rojami dajacymi regularnie w odstepie kilku-kilkunastoletnim deszcze (a siapiace tylko lub nie wykazujace aktywnosci co rok) sa rowniez Drakonidy (cos wiecej o nich niedlugo) oraz Ursydy. Co do rojow pojawiajacych sie rzadziej - kilkaset lat - acz jakos periodycznie nie mam informacji.

Pogodnego nieba

Kamil

rerekumkum · 19 Września 2005

Fan z Ciebie meteorów, widać . Super. :notworthy:

Brahi · 20 Września 2005

Oj nie wszystkie. Przynajmniej trzy z tych rojow maja po dwie galezie - poludniowa i polnocna. Poza tym sa roje zwiazane z ekliptyka (Sagittarydy i Viriginidy). A takze zrodla aktywnosci sporadycznej... o tym mozesz poczytac w ostatnim Cyrqlarzu PKiMu. Jak sie ukaze na stronie WWW postaram sie umiescic na forum odpowiedniego linka.

Jesli chodzi o ukazywanie sie nowych rojow to sprawa zalezy przede wszystkim od orbit komet odwiedzajacych poblize Ziemi oraz oddzialywanie na material juz pozostawiony przez komete. Jesli chodzi o kilkadziesiat lat to taki roj nawet wymieniles Leonidy "lubia" wybuchac co 33 lata. Zwiazane jest to oczywiscie z okresem obiegu macierzystej komety - Temple-Tuttle. Rojami dajacymi regularnie w odstepie kilku-kilkunastoletnim deszcze (a siapiace tylko lub nie wykazujace aktywnosci co rok) sa rowniez Drakonidy (cos wiecej o nich niedlugo) oraz Ursydy. Co do rojow pojawiajacych sie rzadziej - kilkaset lat - acz jakos periodycznie nie mam informacji.

Pogodnego nieba

Kamil

Mam wrazenie ze jest na naszym niebie sporo bardzo slabych rojow ktore w latach gdy nie maja zamiaru "wybuchnac" nie przekraczaja granic mozliwosci wykrycia - gina wsrod sporadykow lub wrecz nic z nich nie widac.. Od czasu do czasu wybuchaja co w tym wypadku oznacza aktywnosci rzedu kilku meteorow na godzine, z ktorych da sie cos wnioskowac dopiero metodami foto lub video. Co gorsza raczej nie sposob ich potwierdzic w latach nastepnych i odchodza w zapomnienie...

Przemo