LibMar

Witam

Kilka dni temu Hideo Nishimura odkrył dość jasną kometę mającą około 10 magnitudo w Bliźniętach. Okazuje się, że obecnie to niemalże najjaśniejsza kometa na niebie i jasność... nadal rośnie! Jak to wyszło, że dopiero teraz ją odnaleziono? W ostatnich miesiącach jasność komety rosła stosunkowo szybko. Ale była zbyt blisko Słońca. Do teraz, kiedy oddaliła się na ~35 stopni i w końcu udaje się zaobserwować.

Co ciekawe, już za miesiąc ma nastąpić jej peryhelium i wtedy zniknie. Dopiero z południowej półkuli będzie szansa, aby ją złapać podczas oddalania. Oczywiście, jeśli peryhelium przetrwa. Nie jest znana dokładnie orbita, nie wiadomo czy jest jednopojawieniowa (a prawdopodobnie jest). Przy q = 0.2 AU szanse na rozpad rosną.

Co znaczy więc "last minute"? Mamy do czynienia z jasną kometą (która w peryhelium ma osiągnąć nawet 3 mag!), ale dostępną do obserwacji tylko przez najbliższe 3 tygodnie. Obecnie kometa ma około 9.0-9.5 magnitudo i będzie jaśniała z dnia na dzień. Prawdopodobnie 11 września będzie ostatnim dniem, kiedy uda się złapać kometę z Polski (a sięgnie wówczas ~5.5 mag). Kometa ma warkocz, ale da się zarejestrować go na razie z niższych szerokości geograficznych (wyżej się wznosi niż u nas przy takiej samej wysokości Słońca). Ale wkrótce powinniśmy i my łapać.

A czy w ogóle warunki będą dobre do jej zarejestrowania z Polski? Nigdy. Ciągle będziemy mówili o elongacji 20-40 stopni, prawie jakbyśmy łapali coś tylko lekko bardziej odległego od Merkurego niż coś bliższego Wenus... Na szczęście, na przełomie sierpnia i września 2023 roku, różnica deklinacji komety i Słońca wzrośnie i uda się złapać na nieco lepszych warunkach, że się pojawi zanim kompletnie zrobi się tak jasno, jak to jest teraz. No i trzeba wstać rano, bo kometę widać na krótko między 3:30 a 4:00. Czyli: warunki teraz się poprawią, ale nadal będzie blisko Słońca. Jasność urośnie z 9 do 6 mag, ale cokolwiek już jaśniej (skoro sięgnie do 3 mag), to elongacja diametralnie spadnie. I to wszystko będzie się działo w mniej niż miesiąc.

A poniżej fotka "zaliczeniowa" z ranka 16 sierpnia 2023 roku. 30 klatek po 10s. Wcześniej się nie dało, bo przeszkadzały budynki (obiekt widoczny był od 10 stopni powyżej horyzontu). Późniejsze klatki były już za jasne i nie miały sensu. Kometa w elongacji 35 stopni względem Słońca na wysokości ~11 stopni, przy wysokości Słońca -11 stopni. Aż tak  Z jakiegoś powodu nie jestem w stanie wyrównać tła od nieba i prawdopodobnie budynku, nad którym łapałem - fitswork widzi, ale nie wygładza pasów. Zostawiam jak jest, bo muszę iść spać, a zamierzam i tak do tej komety wrócić jeszcze za około 2 tygodnie

Mapka: http://aerith.net/comet/catalog/2023P1/2023P1.html

Druga próba z kometą (i druga walka z LRGB ). Tym razem noc z 27 na 28 lipca. Pogoda pozwoliła uzbierać od 60x60s oraz 30x30s na każdy kanał RGB, w każdym przypadku po kilka klatek nadmiaru, by usunąć te gorszej jakości. Rozwiązałem problem z lekką utratą ostrości (co wpłynęło na kształt w pierwszej sesji), zaparowaniem obiektywu (teraz jest wyrównane). I ogólnie więcej materiału na L, skoro wcześniej było 30x60s, a teraz dwa razy tyle  Dołożone też flaty.

Kalibracja klatek LRGB nie sprawiła większych problemów, ale pojawił się inny - czerwienie są bardziej rozciągnięte, a niebieskie najbardziej ściśnięte. Musiałem rozszerzyć biały kanał na ~100.05%, a czerwony na ~99.95%. Jakaś częściowa poprawa wyszła, jednak to nie naprawi sytuacji z najjaśniejszymi gwiazdami. Mam nadzieję, że jak wydłużę nieco odległość matrycy od korektora, to skoryguje nie tylko kształt gwiazd przy brzegach, ale również ten kolor... Ale tak naprawdę, ogólnie w całym kadrze mam wrażenie, że gwiazdy są tęczowe, choć tym razem mniej niż ostatnio. Może mam rozmyć obraz RGB przed połączeniem go z klatką L? Kolejna sprawa, czy gwiazdy nie są zbyt niebieskie/żółte. Porównywałem raz obraz na laptopie, a raz na telefonie. Na pierwszym wchodzi mi bardziej niebieskawo, a brakuje żółtego. A na drugim kompletnie na odwrót  Wynik poniższy to dla mnie "uśredniony", gdzie z jednego i drugiego moim wzrokiem jest w miarę. Brak też darków i przyznam, że ręczne usuwanie hotów jest trochę uciążliwe. W mono tak nie było tego zbytnio widać, natomiast tęcze tu widać by było od razu. Na razie zbieram doświadczenie, analizuję nowe problemy i obmyślam jak je rozwiązywać

Na razie wstępna wersja ostateczna. Do 12P raczej powrócę dopiero przy kolejnym wybuchu lub jak osiągnie jasność lornetkową, chyba że otoczka będzie dużo większa i wciąż okazała za 2-3 tygodnie.

ASI1600MM-c, TS 90/600 APO + 0.79x, NEQ6, 60x60s L, 30x30s na każdy kanał RGB.

12P/Pons-Brooks to długookresowa kometa, która potrzebuje 71 lat, by wykonać pełen obieg wokół Słońca. Niewiele jest jasnych komet zbliżonych do Halleya, jednak ta może wliczać się jako mniejszy bliźniak  W 2024 roku nastąpi jej kolejne peryhelium. Przewiduje się, że może sięgnąć nawet 4-5 mag, stając się ładnym obiektem na wczesnowiosennym, wieczornym niebie.

Obecnie miałaby 16 magnitudo, stabilnie jaśniejąc od wielu miesięcy. Okazało się, że 3 dni temu nastąpił jej wybuch do poziomu ~11 mag, stając się widoczna już przez mniejsze teleskopy. Powstała otoczka na kształt litery "U", która każdego dnia staje się coraz większa i większa. W momencie obserwacji miała gdzieś około 30-40". Według tego co czytam, już wielokrotnie obserwowano wybuchy komety 12P/Pons-Brooks. Może więc to niejeden wybuch i stanie się obiektem bardziej widowiskowym, gdy zbliży się jeszcze bardziej do nas?

Skorzystałem z dwugodzinnej przerwy w chmurach wiedząc, że kolejne kilka nocy będzie kiepskich... Przetestowałem setup po zmianach (mam już filtry LRGB!), by dalej ćwiczyć obróbkę i alignację kanałów. Pod koniec (szczególnie dotyczy kanału czerwonego i trochę zielonego) zaczęła osadzać się rosa, więc być może wyszło trochę bardziej niebieskawo. Ale obiekt złapany

ASI1600MM-c, TS 90/600 APO + 0.79x, NEQ6, 30x60s L, 30x30s na każdy kanał RGB.

I jeszcze crop na kometę z resize 200%. W końcu to mała kulka, przypominająca mgławicę planetarną

Witam!

Przed pójściem do spania rutynowo zajrzałem na SpaceWeatherLive.com. Dość ciekawie wyglądał wykres Bz, który gładko przechodził z -5 do -8. Gęstość całkiem okej, ale prędkość bardzo słaba - 380 km/s. Chwilę później zaglądam i widzę, że Bz chce spaść jeszcze niżej. Na żadnej ze stron nic nie ma o możliwości wystąpienia potencjalnej zorzy w tę noc. Pomimo słabych warunków pogodowych (częściowe zachmurzenie, w zasadzie większa część nieba to chmury), postanowiłem ustawić timelapse na północ na całą noc.

Po pobudce o 2:45, kiedy robi się już jasno, szybko zaglądam na SWL i patrzę, że jest w miarę. Bz spadło nawet do -13, a prędkość tylko trochę urosła. Magnetogram sięgnął K5. Zaglądam najpierw w niebo, a tu zachmurzenie 95%... Na szczęście, nieco wcześniej było tych chmur trochę mniej (50-75%) i po szybkim przejrzeniu zdjęć okazało się, że zorza faktycznie była. Słaba, ale była. Bo tylko około 1:45 złapałem dziurę w chmurach, jak przez kilkanaście klatek zorza przesuwa się w prawo. Wybrałem jedną klatkę, gdzie filary najbardziej kontrastują z tłem.

To piąta zorza polarna, którą udało mi się złapać w tym roku. Prawdopodobnie siódma/ósma szansa w tym roku z północnej Polski, biorąc pod uwagę fotografie tych zórz, kiedy mi się nie udało złapać  Może nie była spektakularna, ale liczy się do statystyk  Może w północno-zachodniej Polsce było lepiej pogodowo? Na sat24.com jakoś tak średnio dla całej północy wyglądało... Do 2:45, czyli przez kolejne kilkadziesiąt minut łapanych chmur, nic się nie przebijało. A według parametrów mogło być lepiej. W Kanadzie i Stanach Zjednoczonych mieli nawet G2 (Kp 6).

A co ciekawe, podczas robionego zdjęcia parametry zorzowe były takie:

Kp = 4

DST = -22 nT

Magnetogram = -200 nT (górna granica K5)

Prędkość = 380 km/s

Gęstość = 5-15 p/cm3 (bardzo skokowo było w tym momencie)

Bt = 15 nT

Bz = -13 nT

Czyli wszystkie parametry do kitu, tylko Bz mocne. I to wystarczyło. Bardzo pożyteczna próba złapania zorzy w granicznych warunkach, po których umniejszam wartość reszty wskaźników poza Bz

Canon 700D, Samyang 16mm f/2.0, 13s, ISO 800.

W nocy z 11 na 12 maja miała pojawić się zorza polarna. Okazało się, że CME dotarło dużo później, stąd timelapse pozostawiony na całą noc w zasadzie nic szczególnego nie pokazał. Mimo to, przy takich sesjach sprawdzam każdą klatkę czy nie przypadkiem trafił się choćby jasny meteor. Tym razem wyszło coś ciekawszego.

Około godziny 23:49 nad północnym horyzontem pojawił się obiekt, który na klatce wygląda jak typowa flara. Jednak na kolejnych klatkach zaczął rozmywać się, sięgając coraz wyżej. W momencie maksymalnej jasności obiekt miał zapewne 0 mag, może ciut jaśniej. Później obiekt przypominał kometę bez warkocza (np. 46P/Wirtanen sprzed kilku lat), ale bez wyraźnego centrum. Na wcześniejszych klatkach nic nie widać, musiało to być słabsze niż 5-6 mag. Z pewnością mamy do czynienia z obiektem w kosmosie, bowiem prędkość po niebie jest typowa jak dla satelitów na wysokości kilkuset kilometrów.

Prawdopodobnie mamy do czynienia z czynnym obiektem, u którego włączono silniczki. Coś jak rakiety SpaceX, które dają co chwilę dymek przez pierwsze godziny po starcie. Niestety, nie jestem w stanie dokładnie określić jaki to obiekt. Wyleciał z kierunku delikatnie na wschód w stosunku do północy (10-20 stopni azymutu) Ostatnia klatka pochodzi z ~23:50:30 i około minutę później miało miejsce górowania, na oko 70 stopni powyżej horyzontu, lekko na zachód. Widoczność zapewne zakończyła się gdzieś na południowym-zachodzie. Czas ekspozycji 13s na klatkę.

Byłby ktoś w stanie dotrzeć co to może być za obiekt? Nie byłem w stanie odpalić wszystkich satelitów w Stellarium, nie znalazłem też strony online, gdzie pokazywałoby wszystkie satelity na niebie. Miejsce obserwacji - Sejny.

Wrzucam filmik oraz stack na styl startrails.

Jesteśmy świadkami najsilniejszej zorzy polarnej od wielu lat. Przebiła to, co widzieliśmy w 2015 roku. Czy była silniejsza niż ta z 2003? Na to pytanie nie potrafię już odpowiedzieć

Na Słońcu pojawił się wybuch klasy M1.7, który skierował CME idealnie w kierunku Ziemi. Dotarł nieco wcześniej niż było to przewidywane. Już na starcie doprowadził wskaźniki do czerwoności, a Słońce dopiero zachodziło... Na Suwalszczyźnie pogoda idealna. Szybka decyzja na schowanie teleskopu, tym razem skupiam się na zorzy. Postanowiłem wybrać się na małą 30-kilometrową przejażdżkę nad Jezioro Dusia na Litwie, mniej więcej na podobnej szerokości geograficznej co Suwałki/Sejny. Dlaczego? Pomost z odsłoniętym widokiem na północ. Ogromne jezioro, gdzie wręcz ma się poczucie, jakby się było nad morzem. A tafla wody kompletnie płaska! Dotarłem na miejsce w momencie, kiedy był początek. Pierwszy cel to wieczorne niebo z towarzystwem Księżyca i pobliskiej Wenus. Spoglądam w prawo... zaczyna się! A potem już było tylko lepiej... Zorza sięgnęła później także na południe. Cały Wielki Wóz, czy Wolarz, tonęły w zielonej mgle. Najniżej widziałem zorzę około 20 stopni nad południowym horyzontem, na lewo od Kruka, niżej od Spiki. Myślę, że zorza była do złapania z Grecji lub nawet Tunezji.

Robione za pomocą Canona EOS 700D, obiektyw Samyang 16mm f/2.0. Wybrane kilka sztuk