Jak amator może pomóc w odkryciu planety pozasłonecznej

E.Eri · 29 Maja 2009

Po lekturze wątku Hansa "Sens amatorskich rejestracji tranzytów egzoplanet" przypomniałem sobie, że Orzeł już całkiem wysoko się wspina nocą a tym samym czas najwyższy na przypomnienie/powiadomienie na forum o pewnym ciekawym projekcie obserwacyjnym. Jeśli komuś nie wystarcza rejestracja już znanych planet pozasłonecznych, to może zechce pomóc w odkrywaniu kolejnej?

W lutym br. AAVSO opublikowało Alert Notice nr 148, w której, na prośbę dr Arlo Landolt'a (LSU), informuje o rozpoczęciu długoterminowych obserwacji gwiazdy V1412 Aql.

Głębokość zaobserwowanych wcześniej zmian jasności (3 do 4 mag) sugeruje, że mamy do czynienia z zaćmieniami powodowanymi przez niewidoczny obiekt. Przeprowadzone w roku 1988 obserwacje w podczerwieni (Zuckerman i Becklin) nie pozwoliły odkryć żadnego obiektu, który powoduje zakrycie V1412 Aql. Wynika z tego, że zaćmienia mogą być powodowane przez obiekt o wielkości równej lub większej od Jowisza i, jednocześnie, o temperaturze powierzchni równej lub mniejszej niż 1200 K. Jeśli poprawnie oceniono przyczynę zaćmień, to mamy do czynienia z białym karłem okrążanym przez planetę.

Ponieważ ani okres ani czas zakrycia gwiazdy nie są znane, można wziąć udział w dużym i ciekawym projekcie odkrywczym. Conocne obserwacje wykonywane przez dużą grupę amatorów na całym świecie powinny pozwolić na określenie czasu zakrycia, o ile jest on krótszy niż 1 rok.

AAVSO prosi o niezwłoczne przesyłanie obserwacji w przypadku stwierdzenia rozpoczęcia zaćmienia lub wyraźnego pociemnienia V1412 Aql. W trakcie zaćmienia potrzebne będą serie zdjęć - najlepiej ze współczynnikiem "sygnał-szum" 3-5 lub wyższym.

Obserwatorzy proszeni są o możliwie częste obserwacje V1412 Aql, w celu ustalenia przyczyn zmienności tej gwiazdy. Przydatne będą zarówno obserwacje wizualne jak i CCD (z filtrami lub bez). Serie zdjęć nie są potrzebne do czasu rozpoczęcia się zaćmienia.

Przydatne są również obserwacje wizulane typu "ciemniejsza niż" dla jasności od 15,8 mag (+/- 0,3), szczególnie, jeśli obserwowana jasność będzie wyraźnie niższa niż 16,5 mag.

Należy zwrócić uwagę, że V1412 Aql charakteryzuje się znacznym ruchem własnym (0,6"/rok) i zdjęcia DSS lub mapy mogą nie wskazywać poprawnie aktualnej pozycji gwiazdy.

Dane gwiazd porównania powinny pochodzić z bazy VSP.

Współrzędne V1412 (AUID 000-BDF-742; J2000):

RA: 20 13 55.53 Dec: +06 42 39.9

Dotychczasowe obserwacje wskazują, że zaćmienie jeszcze się nie rozpoczęło...

Hans · 29 Maja 2009

Pochylę sie na d problemem. :szczerbaty: Biorąc pod uwagę jasność tej gwiazdy (a raczej jej ciemność) to nie bedzą to szybkie serie. Niech mi tylko wyjdzie nad drzewa.

Pozdrawiam.

Hans · 3 Lipca 2009

Czas sie poszykowac troche, na początek mapka z plottera AAVSO

E.Eri, która to ? Bo to jedna z tej drobnicy.

Pozdrawaim.

E.Eri · 3 Lipca 2009

Ależ proszę bardzo! Oto mapka z zaznaczoną V1412 Aql:

Fajnie, że się problemem zająłeś, bo już myślałem, że nic z tego nie będzie.

Hans · 6 Lipca 2009

No Dobrze,

Mamy wszystko co potrzeba aby zlokalizowac nasz tajemniczy obiekt który może być jowiszakiem obiegającym V1412. Trzeba jednak zastanowić się jak to ugryźć w praktyce. Na wysokość V1412 nad horyzontem za bardzo nie mamy wpływu, ale wypadało by, aby zebrany materiał miał ręce i nogi. Okresu nie znamy. Więc trzeba wypalac długie serie licząc , że coś się załapie. Ingress (ew. Egress) może też być niezbyt gwałtowny, jezeli orbita jest naprwadę odległa. Więc moze to być łagodne dosyc zejscie trwające kilka, kilkanaście, a moze i kilkadziesiąt klatek. Wejscie w tarczę V1412 moze potrwać, więc biorąc pod uwagę wyniki jakie osiągałem przy akcji RZ Lmi, czasy naświetleń 120 sekund wydają się być sensowne przy moim setupie przy walkach via filtr L ( http://astro-forum.org/Forum/index.php?showtopic=25220 ) . Niepokoi mnie jednak troche głebokość zaćmienia.

"(...) Głębokość zaobserwowanych wcześniej zmian jasności (3 do 4 mag) sugeruje (...)"

Kurcze... 4 mag?!!! E.Eri, to strasznie dużo. Nie ma problemu, wyciągne czasy naświetleń i dobije do 20 mag, ale wydaje sie to bardzo zaskakujaca wartość jak na zaćmienie tranzytowe. Aby mieć sensowne wyniki wypadało by mieć rejestracje V1412 przynajmniej na poziomie tych 10K ADU. Ale jak zejdę z czasam tak głęboko aby mieć to niezbedne minimum pomiarowe w dołku, to przy normalnych 16.5 mag V1412, bede miał naprawdę problem z liniowością kamery, gdy wypełnie wiaderko po wrąbek w czasie jej pełnej jasnosci... No chyba, że przyjmiemy, że brak sensownej rejestracji dla najgłębszego okresu zacmienia jest akceptowalny. Tu nawet nie jest jakieś spec ograniczenie wynikające z mojej apertury. To poprostu duuuża róznica. Jasność V1412 w jej "normalnym" stanie to 16.5 mag, przy minium bedzie pi razy oko 40x słabsza (kurde czynnik Pogsona to coś ok. 2.511 o ile sie nie myle). Juz przy amplitudzie 1.5M widać jak duży jest to skok (http://astro-forum.org/Forum/index.php?showtopic=23724), przy V1412 bedzie hardcore.

Pozdrawiam.

E.Eri · 6 Lipca 2009

Hans,

Spadek jasności o 3-4 mag to nie błąd w tłumaczeniu tylko efekty dotychczas zaobserwowanych zaćmień tej gwiazdy. Dr Landolt miał okazję 07 października 1985 roku zarejestrować V1412 Aql w dołku na poziomie 18,29 mag (z filtrem V; normalnie jasność tej gwiazdy w tym filtrze wynosi 15,75 mag). Kolejny dołek zarejestrowali 15 lipca 1988 roku C. Carilli i S. Conner z Massachusetts Institute of Technology. Jasność gwiazdy została oceniona na "ciemniejsza niż" 19 mag (w filtrze R; normalna jasność w R=15,6 mag).

Mamy więc dwie obserwacje, które potwierdzają możliwość tak dużego spadku jasności. Dzięki nim wiemy też (albo raczej przypuszczamy), że okres nie powinien być dłuższy niż 1013 dni. Oczywiście, może też okazać się, że oba spadki jasności nie były spowodowane tranzytem tego samego obiektu.

Nie przejmuj się tym że, być może, nie zarejestrujesz całego zaćmienia - w takich akcjach najbardziej wartościowe jest precyzyjne określenie momentu, kiedy jasność gwiazdy zaczyna spadać. Zresztą, ceny "ciemniejsza niż" również są wartościowe. Nie mam też wątpliwości, że akcja obserwacyjna jest przygotowana po to, żeby odpowiednio wcześnie zawodowcy mogli skierować swoje szkiełka w kierunku G 24-9 (jak nazywana jest nasza bohaterka w kręgach wtajemniczonych zawodowców ).

Hans · 13 Lipca 2009

Pomiar z 08.07.2009

Warunki bardzo słabe - zmienne

Pomiar na stacku 13u klatek 120 sek. uchwyconych w jednej z dziur w chmurwach nieco po godzinie 23.00

ATIK 314L + SW ED 120/900 (przed sensorem Baaderowska luminacja)

Proszę pamiętać, że pomiar jest z materiału słabej jakości.

Pozdrawiam.

Hans · 13 Lipca 2009

Pomiar z 12.07.2009

Warunki słabe - powoli narastające słabe, zamglenie, nędzny seeing

Pomiar na stacku 30u klatek 180 sek. uchwyconych po godzinie 22.20

ATIK 314L + SW ED 120/900 (przed sensorem Baaderowska luminacja)

W prawej części screena wspomniany pomiar ze stacka, na górze pełna krzywa z zarejestrowanych klatek.

Pozdrawiam.

Hans · 13 Lipca 2009

Pomiar z 13.07.2009

Warunki słabe/średnie - od czasu do czasu coś sie przewala, słaba przejrzystość.

Krzywa 70u klatek 180 sek. uchwyconych po godzinie 22.45

ATIK 314L + SW ED 120/900 (przed sensorem Baaderowska luminacja)

Tu juz bez stackowania, to bez sexu przy tak długim okresie. Wszystkie umieszczone pomiary bazują na jednej z sugerowanych przez AAVSO gwiazd odniesienia (14.3 m)

Generalnie na V1412 narazie cisza.

Pozdrawiam.

Hans · 14 Lipca 2009

Pomiar z 14.07.2009

Warunki słabe/średnie - od czasu do czasu coś sie przewala.

Krzywa 45u klatek 180 sek. uchwyconych po godzinie 00.30

ATIK 314L + SW ED 120/900 (przed sensorem Baaderowska luminacja)

Pomiar bazuje na jednej z sugerowanych przez AAVSO gwiazd odniesienia (14.3 m)

Generalnie na V1412 cisza. Nuuuuudy

Pozdrawiam.

Hans · 26 Sierpnia 2009

Pomiar z 26.08.2009

Warunki przyzwoite.

Krzywa 52 klatek 180 sek. uchwyconych pomiędzy północą a okolicami 02:30

ATIK 314L + SW ED 120/900 (przed sensorem Baaderowska luminacja)

Pomiar bazuje na jednej z sugerowanych przez AAVSO gwiazd odniesienia (14.3 m)

Generalnie na V1412 cisza... kurde...

Pozdrawiam.

PS. Choć jak popatrzeć na tę "prostą krzywą"... chyba sie pobawie głębiej

E.Eri · 26 Sierpnia 2009

No i bardzo dobrze, choć pewnie lepiej by było, gdyby się coś działo. Twoje obserwacje pokrywają się z tym, co można podejrzeć w AAVSO.

Czyli, nuuuuda...

Hans · 28 Sierpnia 2009

Cisza na V1412.

Pomiar z 27.08.2009

Warunki niezachwycająca, sesja przerwana po pojawieniu się zamglenia.

Krzywa 43 klatek 180 sek. uchwyconych po 22.00

ATIK 314L + SW ED 120/900 (filtr L)

Pomiar bazuje na jednej z sugerowanych przez AAVSO gwiazd odniesienia (14.3 m)

Pozdrawiam.

Hans · 2 Września 2009

Cisza na V1412.

Pomiar z 01-02.09.2009

Warunki słabe, Łysy prawie w pełni w pobliżu.

Krzywa 90 klatek 180 sek.

ATIK 314L + SW ED 120/900 (filtr L)

Pomiar bazuje na jednej z sugerowanych przez AAVSO gwiazd odniesienia (14.3 m)

Obiekt tranzytuje już naprawdę nisko, tuż nad granicą okna dostępnego nieba mojego obserwatorium. Ustalam, że walcze do zlotu. Potem to już będzie mission impossible. Przynajmniej dla mnie.

Pozdrawiam.

PS. Ta dziura w środku pomiaru to tylko pier flip z przygodami

Edytowane 2 Września 2009 przez Hans