Wpływ jakości/czystości okulara na ilość plam na Słońcu...

TomPL · 6 Września 2016

Do mojego MAKa90 kupiłem (używany) okular 14mm (TPL ED). Miał być na planety, Księżyc i Słońce... Saturna zdążyłem złapać późnym wieczorem i mimo że teraz nisko na horyzontem, to w tym ED wyglądał obiecująco. Następnego popołudnia zachciało mi się spojrzeć na Słońce. I tu liczba słonecznych "plam" przerosła moje oczekiwania - coś za dużo ich było i jakieś takie niestandardowe

Obserwacje powtórzyłem i udokumentowałem jak umiałem, na tle nieba:

Dla porównania fotka z wykorzystaniem kitowego Super 25mm:

Spojrzałem na okular i w okular, poświeciłem latarką - i nic nie zauważyłem. Na wszelki wypadek przeczyściłem (bez rozbierania oczywiście!), ale nie pomogło. Te kilka paprochów i 2 "wąsy" przy brzegach nadal są widoczne.

Sprzedawca mówi, że nic nie zauważył (a używał tylko w nocy) i ja mu wierzę, bo też bym nie zauważył. A przecież gdzieś to draństwo musi tam być!?

Co o tym sądzicie? I czy da się z tym coś zrobić niewielkim kosztem?

zbyszekzz · 6 Września 2016

Witam.

Czy patrzyłeś dziś na Słońce? Od kilku dni jest widoczna duża grupa plam, dziś jest praktycznie centralnie na środku tarczy. U Ciebie nie ma po niej śladu. Mam wrażenie że nie masz ustawionej ostrości.Wygląda że ostrość była na widoczne gałęzi. Jaki masz filtr?. Chyba nie próbujesz bezpośredniej obserwacji.

Zbyszek

.michaś · 6 Września 2016

To są zdjęcia wykonane przez okular i teleskop wycelowany w niebo. Okrągłe pole widzenia wynika z konstrukcji okularu

tomeczz · 6 Września 2016

paprochy czy rysy na szkle/lustrze samego teleskopu raczej nie są widoczne ani za dnia ani w nocy - patrzac nawet czystym okularem.

Za to jesli pojawia sie paprochy na roznych soczewkach samego okularu - widac je dosc wyraznie patrzac na niebo, ksiezyc czy jasną sciane - niezaleznie od ustawień ostrosci.

Przyjrzyj sie tulejom trzymającym soczewki w okularze, jesli są lekko uszkodzone raczej na pewno okular byl rozebrany. W domowych warunkach jakkolwiek byś się starał po dotknieciu soczewki roznymi przedmiotami czy palcami - potem trudno złożyć czysty okular. Jest też szansa że okular wyjechal zabrudzony z fabryki, ale to rzadko sie zdaża.

Spójrz na okular pod ostre swiatlo zarowki czy lampy. Powinienes zauwazyc te paprochy gdzie są.

Patrzac na slonce golym okiem mozna sobie popsuc wzrok. Uwazaj przy obserwacji slonca jakimkolwiek przyrządem optycznym, w tym samym okularem.

TomPL · 6 Września 2016

To są zdjęcia wykonane przez okular i teleskop wycelowany w niebo. Okrągłe pole widzenia wynika z konstrukcji okularu

Tak, oczywiście, dodam, że w pochmurne niebo, aparatem kompaktowym w okular.

Spojrzę na te tuleje, ale nie mam doświadczenia i nie wiem czy zauważę...

zbyszekzz · 6 Września 2016

Witam.

Może nie do końca w temacie ale to bardzo ważne. Powiedz jak próbujesz obserwować Słońce. Nie wiem czy masz jakieś doświadczenie czy raczej zaczynasz przygodę z astronomią.

Na wszelki wypadek żelazne zasady:

1. Nie próbuj patrzeć na Słońce bezpośrednio przez okular, grozi natychmiastowa utrata wzroku

2. Koniecznie stosuj filtr np. z foli mylarowej zakładany na tubus

3. Filtr musi być zabezpieczony przed przypadkowym spadnięciem (trącenie, podmuch wiatru).

4. Nie patrz również przez szukacz bez filtra

5. Nie stosuj filtrów okularowych wykonanych ze szkieł spawalniczych, mogą w każdej chwili pęknąć

6. Można obserwować metodą projekcji okularowej na ekran, ale przy makach nie polecam. Szybkie nagrzewanie się sprzętu i duże turbulencje wewnątrz tuby.

7. Nie patrz również makiem bez filtra wieczorem, choć wydaję się, że Słońce już słabo świeci.

Te uwagi dotyczą także lornetek.

Jeśli to już wiedziałeś to super!. Ale lepiej być ostrożnym niż ponieść konsekwencje na całe życie.

Pozdrawiam Zbyszek

Edytowane 6 Września 2016 przez zbyszekzz

Leon Mazur · 6 Września 2016

Do mojego MAKa90 kupiłem (używany) okular 14mm (TPL ED). Miał być na planety, Księżyc i Słońce... Saturna zdążyłem złapać późnym wieczorem i mimo że teraz nisko na horyzontem, to w tym ED wyglądał obiecująco. Następnego popołudnia zachciało mi się spojrzeć na Słońce. I tu liczba słonecznych "plam" przerosła moje oczekiwania - coś za dużo ich było i jakieś takie niestandardowe

Obserwacje powtórzyłem i udokumentowałem jak umiałem, na tle nieba:

Dla porównania fotka z wykorzystaniem kitowego Super 25mm:

Spojrzałem na okular i w okular, poświeciłem latarką - i nic nie zauważyłem. Na wszelki wypadek przeczyściłem (bez rozbierania oczywiście!), ale nie pomogło. Te kilka paprochów i 2 "wąsy" przy brzegach nadal są widoczne.

Sprzedawca mówi, że nic nie zauważył (a używał tylko w nocy) i ja mu wierzę, bo też bym nie zauważył. A przecież gdzieś to draństwo musi tam być!?

Co o tym sądzicie? I czy da się z tym coś zrobić niewielkim kosztem?

Paprochy na okularze nie będą widoczne na zdjęciu, natomiast paprochy na matrycy aparatu będą widoczne. Aby się upewnić to w słoneczny dzień zrób fotkę bezchmurnego nieba (aparatem bez teleskopu) i obejrzyj zdjęcie w komputerze.

TomPL · 7 Września 2016

Witam.

Może nie do końca w temacie ale to bardzo ważne. Powiedz jak próbujesz obserwować Słońce. Nie wiem czy masz jakieś doświadczenie czy raczej zaczynasz przygodę z astronomią.

Na wszelki wypadek żelazne zasady:

1. Nie próbuj patrzeć na Słońce bezpośrednio przez okular, grozi natychmiastowa utrata wzroku

2. Koniecznie stosuj filtr np. z foli mylarowej zakładany na tubus

3. Filtr musi być zabezpieczony przed przypadkowym spadnięciem (trącenie, podmuch wiatru).

4. Nie patrz również przez szukacz bez filtra

5. Nie stosuj filtrów okularowych wykonanych ze szkieł spawalniczych, mogą w każdej chwili pęknąć

6. Można obserwować metodą projekcji okularowej na ekran, ale przy makach nie polecam. Szybkie nagrzewanie się sprzętu i duże turbulencje wewnątrz tuby.

7. Nie patrz również makiem bez filtra wieczorem, choć wydaję się, że Słońce już słabo świeci.

Te uwagi dotyczą także lornetek.

Jeśli to już wiedziałeś to super!. Ale lepiej być ostrożnym niż ponieść konsekwencje na całe życie.

Pozdrawiam Zbyszek

Tak, wiedziałem, ale oczywiście dziękuję za ostrzeżenie, nigdy nie za wiele.

Ja może zbyt frywolnie zatytułowałem ten temat o plamach i jak widzę niektórzy nie załapali, więc teraz już całkiem poważnie. Paprochy wyszły na jaw podczas obserwowania Słońca (folia ND5!) - wyglądały jak dziwne ostre plamy obok tych prawdziwych plam na Słońcu. Po przekręceniu okularu o powiedzmy 45 stopni obraz Słońca pozostawał bez zmian, a te paprochowe plamy zmieniały położenie o te 45 stopni - wniosek oczywisty - paprochy wprowadza okular.

Dodatkowe testy przeprowadziłem na tle nieba i w tych warunkach zrobiłem zamieszczone zdjęcia. Niebo było zachmurzone, więc paprochy słabiej widoczne, ale są, jak na dłoni. Poniżej zaznaczyłem te najbardziej widoczne:

Dla pewności (i dla kontrekspertyzy ) zrobiłem fotkę (3-cia fotka w pierwszym poście) z innym okularem, gdzie nie widać żadnych paprochów.

@Leon - paprochy SĄ widoczne na zdjęciach, bo to jest gdzieś w środku, może miedzy soczewkami,

@tomeczz "Za to jesli pojawia sie paprochy na roznych soczewkach samego okularu - widac je dosc wyraznie patrzac na niebo, ksiezyc czy jasną sciane - niezaleznie od ustawień ostrości." - dokładnie tak to wygląda.

Przyjrzałem się tulei przytrzymującej od dołu soczewki - wygląda dobrze, ale... odkręca się bez wysiłku. Nie odkręcałem do końca, bo potem pewnie bym sam nie złożył.

Powtórzę pytanie - czy da się z tym coś zrobić niewielkim kosztem? Czy ktoś/gdzieś naprawia takie rzeczy w cenie poniżej 50zł? Bo okular fajny, ale Słońce i Księżyc będą w nim... pociapane.

zbyszekzz · 7 Września 2016

Witam

Serwisy optyczne ma Astrokrak i Delta Optical. Można zapytać. Tyle że jeśli trzeba by wysłać to przekroczy pewnie 50zł. Ja akurat nie mam takich okularów,ale może ktoś z Astropolis rozbierał takie to coś podpowie.

Zbyszek

TomPL · 14 Września 2016

Ponieważ czyszczenie w serwisie to co najmniej 50zł + koszty przesyłki, to jednak odważyłem się i spróbowałem sam zajrzeć do wnętrza tego okularu. Dostałem kilka wskazówek od bardziej doświadczonego kolegi, więc z grubsza wiedziałem czego się spodziewać, ale...

Wziąłem lateksowe rękawiczki, ściereczkę z mikrofibry i płyn do czyszczenia ekranów(!?) mający zawierać alkohol izopropylowy i z dusza na ramieniu zacząłem rozkręcać:

na fotce 18mm, ale wygląda identycznie jak mój 14mm.

Po odkręceniu tulejki mocującej 1,25", trzymając cały czas w pionie tak jak na fotografii, odkręciłem obudowę i wysunąłem ja do góry i odłożyłem. Przed sobą miałem "wieżyczkę" soczewek i tulejek w obudowie wewnętrznej. W opisie tego typu okularów (TPL ED) mamy "Okular 6-elementowy", ja zobaczyłem 3 grupy soczewki i 2 tuleje "dystansowe". No i szybka (to chyba szybka a nie soczewka?) na dnie tej obudowy wewnętrznej, czyli od strony teleskopu. Zdjąłem kolejno (wybaczcie niefachowe określenia):

- soczewka płasko-wypukła (ta pierwsza od strony oka), to mogą być 2 sklejone

- tuleja

- gruba soczewka (1cm) lekko wypukła z obu stron, to mogą być 2 albo 3 sklejone

- tuleja

- soczewka pojedyncza wypukła z obu stron

Obejrzałem po kolei i na tej ostatniej znalazłem kropki odpowiedzialne prawdopodobnie za te najgorsze, najbardziej wyraźne kropy na środku zaznaczone strzałkami na fotce z poprzedniego mego postu. Dały się usunąć dopiero po dwukrotnym użyciu płynu i dość intensywnym przetarciu ściereczką! Jakaś pleśń czy paprochy przyklejone jeszcze w produkcji? Niestety nie zachowałem ich do dalszych badań Niestety nie znalazłem nic, co by było odpowiedzialne za te włoski/wąski przy brzegach. Są też jeszcze nadal widoczne jakieś mniej ostre zabrudzenia. Będę chyba musiał wrócić do czyszczenia, może znajde przyczynę na innych soczewkach, wczoraj już było późno i Księżyc wołał.

Pozostała jeszcze najtrudniejsza część zadania - złożyć okular. I już na początku duży problem - nie potrafiłem umieścić na dnie obudowy wewnętrznej tej wyczyszczonej soczewki! Soczewka stawała "na sztorc" i nie dawała się wpasować, widocznie rozmiar jest idealnie dopasowany do tej obudowy. Nie znalazłem sposobu, więc zażyłem go z drugiej mańki. Bez wkładania tej soczewki złożyłem resztę (tuleje i soczewki), nałożyłem obudowę zewnętrzną i... obróciłem o 180 stopni. Teraz okular stał do góry nogami opierając się na muszli ocznej, a ja powoli wyciągnąłem z niego obudowę wewnętrzną. "Piramidka" stała w środku obudowy zewnętrznej i czekała na nałożenie na nią tej felernej wyczyszczonej soczewki. Udało się nałożyć bez naruszenie piramidki a potem udało się z powrotem włożyć i dokręcić obudowę wewnętrzną. Mogłem oglądać Księżyc i mogę powiedzieć, że jest dobrze, nie ma tych okropnych krop A z resztą jeszcze powalczę...

Może ktoś poradzi, jak tę soczewkę z którą miałem taki kłopot wkładać na dno obudowy wewnętrznej, żeby weszła bez takich ekscesów jakie wyczyniałem?

TomPL · 18 Września 2016

Gdyby ktoś/kiedy, to pokażę, jak wygląda taki TPL ED w środku, tzn. z jakich elementów się składa:

Od prawej:

- obudowa wewnętrzna

- soczewka najbliższa oku (z jednej strony bardzo wypukła, a może to 2 sklejone?)

- tuleja dystansowa z pogubieniem z jednej strony

- 2 (lub 3) sklejone soczewki

- tuleja dystansowa

- soczewka obustronnie wypukła, najbliższa wyciągu teleskopu

Największe paprochy były na tej ostatniej, ale były też na tej najgrubszej. Niestety mimo wydawałoby się dokładnego oczyszczenia są jednak jeszcze jakieś drobne pozostałości i małe "wąski". Nie widziałem ich podczas czyszczenia, może pochodzą z tulei albo obudowy. Ponowne "czyszczenie" i złożenie nie pomogło, choć nieco zmieniło się położenie paprochów. Pewnie w warunkach amatorskich taki laik jak ja nie ma szans na idealne wyczyszczenie...

Edytowane 18 Września 2016 przez TomPL