Nieznany brat SDA - delta Akwarydy północne

[ZLOKA]

Dnia 8 sierpnia przypada dzień maksimum delta-Akwarydów północnych

(NDA). Tej nocy uważny obserwator może zauważyć do kilkunastu meteorów

zdających się wybiegać z okolicy Wodnika gdyż ich ZHR (*) NDA osiąga

niespełna poziom czterech. Według listy roboczej International Meteor

Organization (IMO) delta-Akwarydy północne (skrót nadany dla tego roju

przez IMO to NDA) są aktywne w dniach 15 lipca do 25 sierpnia. Strumień

meteoroidów należących do tego roju meteorów jest zdominowany przez

drobne cząstki dające słabe zjawiska, prędkość drobin względem Ziemi

wynoszą 42 km/s co daje umiarkowane i szybkie zjawiska (6-25

stopni/sekundę). Położenie radiantu NDA oraz pobliskich delta-Akwarydów

południowych (SDA) i alfa-Caprikornidów (CAP) przedstawia Rysunek 1.

 

 

Rysunek 1: Położenie radiantów rojów delta-Akwarydów północnych (NDA)

i południowych (SDA) i alfa-Caprikornidów

(CAP). Źródło IMO - http://www.imo.net

 

Druga połowa nocy to najlepszy czas na obserwacje delta-Akwarydów

północnych ponieważ radiant NDA góruje w dniu maksimum około godziny

drugiej czasu uniwersalnego (czas uniwersalny = czas urzędowy letni w

Polsce - 2 godziny). Znajduje się tego dnia na około 3 stopnie na północ

od thety Wodnika (gwiazda 4.2 magnitudo). Aby zobaczyć jak najwięcej

meteorów należących do NDA polecam patrzeć około 30-50 stopni od tego

miejsca na niebie. Mogą być to okolice kwadratu Pegaza, Drogi Mlecznej w

Łabędziu, Cefeuszu oraz koło Jaszczurki tak aby nie przegapić coraz

bardziej aktywnych Perseidów.

 

Duże skupienie radiantów w okolicy Wodnika może nastręczać trudności w

rozróżnieniu meteorów NDA od SDA oraz mniejsze w odróżnieniu NDA od

jota-Akwarydów południowych (SIA) i alfa-Caprikornidów (CAP). Dlatego w

obserwacjach wizualnych zachęcamy do wykonywania dokładnego szkicowania

co pozwala na wykonanie obiektywnej oceny przynależności już po

obserwacji.

 

Formalnie, pierwszą obserwacją delta-Akwarydów północnych była

przeprowadzona w 1949 roku przez kanadyjskiego astronoma D. W. R.

McKinley'a. Zarejestrowano je pomocą radiowych obserwacji typu echo -

inaczej znaną pod angielską nazwą "backscatter". Niestety nie oddzielono

wówczas delta Akwarydów południowych (SDA) i północnych (NDA) od siebie.

Ta sama osoba napisała o tym fakcie dopiero w 1954 roku w czasopiśmie

"Astrophysical Journal".

 

Istnienie NDA zostało potwierdzone również przez Harvard Meteor Project

(HMP) działającego w latach 1952-54 (F. W. Wright, L. G. Jacchia i F. L.

Whipple). Wyznaczono podczas badań ponad 2000 orbit z obserwacji

fotograficznych, i zaczęto podejrzewać iż północne źródło związane jest

ze skomplikowaną ewolucją kompleksu delta-Akwarydów. Grupę HMP uderzało

przede wszystkim symetryczność ułożenia NDA i SDA względem ekliptyki lub

orbity Jowisza co tłumaczno perturbacjami orbit cząstek ze strony ciał

Układu Słonecznego.

 

Zainteresowanych włączeniem się w obserwacje meteorów, które mają

wartość naukową a zarazem pasją, zachęcam do odwiedzenia stron

internetowych "Pracowni Komet i Meteorów" -

http://www.pkim.org. Obecnie prężnie rozwijamy obserwacje

wizualne meteorów, teleskopowe, fotograficzne oraz za pomocą kamer

przemysłowych (Polish Fireball Network).

Zachęcamy do współpracy.

 

(*) ZHR - Zenitalna Liczba Godzinna, czyli ilość meteorów obserwowana w

ciągu godziny, przy widoczności granicznej 6.5 magnitudo, gdy radiant

danego roju jest w zenicie;