juram

Zapadnięcie gruntu na dnie krateru Tycho, widać na zdjęciu z LROC M144702076LC. Ten kolisty twór ma 400m średnicy i jest przejawem osiadania niejednorodnych warstw skalnych. http://wms.lroc.asu.edu/lroc/view_lroc/LRO-L-LROC-3-CDR-V1.0/M144702076LC

Pora przystąpić do konkretów, czyli do rozbierania na czynniki pierwsze tematu lądowania na Księżycu. Na początek proponuję temat Apollo 11 jako wzorcowy i pierwotny acz równocześnie nieco różny od pozostałych wypraw tego programu. Kładę główny nacisk na opis i cel wykonywanych manewrów, bez ścisłego umiejscawiania ich w czasie. Dokładna ramówka czasowa jest dostępna w raportach każdej misji. Początkiem właściwego etapu podróży Apollo 11 na Księżyc, było ponowne uruchomienie na 348s silnika stopnia SIV-B i opuszczenie wokółziemskiej orbity parkingowej. Ten kluczowy manewr przyśpieszający -Trans Lunar Injection (TLI) zakończył się w momencie uzyskania prędkości -10.839,2m/s. Dwa moduły Apollo CSM i LM po uprzednim przekonfigurowaniu i oddzieleniu od stopnia SIV-B, rozpoczęły bierny lot do Księżyca po trajektorii swobodnego powrotu. Wybór takiej trajektorii (patrz – prezentacja z tabelą), umożliwiał bezpieczny powrót statku na Ziemię, w przypadku niemożności wejścia na orbitę wokół Księżyca. Na początku tego etapu łączna masa modułów CSM+LM wynosiła – 43.802,3kg. http://www.braeunig.us/apollo/free-return.htm Przelot trwał 3 doby, do momentu rozpoczęcia kolejnego manewru silnikowego – Lunar Orbit Insertion (LOI), który rozpoczął się w momencie, gdy statki przelatywały nad niewidoczną z Ziemi półkulą Księżyca. Po dokładnym zorientowaniu przestrzennym, włączono silnik główny SPS modułu CSM, który po 375 sekundach pracy zużył 10.897kg paliwa i zmniejszył prędkość o 892m/s. Statki zaczęły okrążać Księżyc po wstępnej orbicie równikowej - 318,8km x 112,7km z prędkością – 1680m/s. Po wykonaniu 2 okrążeń, ponownie włączono silnik SPS na 16,4s, w rezultacie orbita została ukołowiona i obniżona do wysokości – 121,5km x 99,4km. Od tego momentu rozpoczęto przygotowania do realizacji pierwszego w historii manewru lądowania statku załogowego na Księżycu.

gryf188 Akceptuję Twoje wyjaśnienie i gwoli ścisłości dodam, że nie chodziło mi o treść notatki w onecie, lecz o żałosny poziom zamieszczonej pod nią "dyskusji". To, co wypisują tam wszelkiej maści ignoranci, nie nadaje się nawet do komentowania, dlatego starajmy się nie wprowadzać na nasze Forum podobnych treści i wspólnie dbajmy o jego jakość.

Link do kontynuacji wyników obrazowania LROC miejsca lądowania Apollo 14 z niskiej orbity.; http://lroc.sese.asu.edu/news/?archives/455-On-the-rim!.html

Kolego - gryf188, mam serdeczną prośbę na przyszłość, byś nie linkował strony onet, jako źródła do dyskusji w tym temacie. Bazujemy wyłącznie na oryginalnych materiałach źródłowych, uzyskanych z misji księżycowych. Jako autor tematu, nie będę tolerował prób dyskutowania na takim poziomie.

Pokazano nowe zdjęcia miejsc lądowania wypraw Apollo 12, 14 i 17. Nie wnikając w uwarunkowania, które nie były łatwe dla pracy kamer NAC (zdjęcia poddano korekcji z uwagi na geometryczne zniekształcenia obrazu), udało się uzyskać dwukrotnie lepsza rozdzielczość - 0.25m/piksel. Wyraźnie lepszą czytelność drobnych detali prezentuje zdjęcie obszaru lądowania wyprawy Apollo 12, na którym bardzo dokładnie utrwaliła się trasa wędrówki Conrada i Beana oraz podstawa lądownika LM "Intrepid" i pozostawione wokół wyposażenie. Na najdokładniejszym jak dotąd zdjęciu miejsca lądowania LM "Challenger" wyprawy Apollo 17, rzucają się w oczy wyraziste, podwójne ślady jazdy LRV jak i bryła samego pojazdu, zaparkowanego nieopodal lądownika. Jak dotąd, są to najlepsze obrazy pozostałości programu Apollo na powierzchni Księżyca. Czekamy na kolejne zdjęcia.

Są najnowsze zdjęcia miejsc lądowania misji Apollo, wykonane przez kamery NAC satelity LRO z obniżonej orbity. Więcej napiszę, po zapoznaniu się z nowym materiałem. Na razie wrzucam tylko link źródłowy: http://lroc.sese.asu.edu/news/?archives/454-Skimming-the-Moon.html

Cennym źródłem informacji o misjach Apollo jest zestawienie danych statystycznych "Apollo by the numbers", z której na początek wybrałem dwie tabele, których dane wagowe przeliczyłem z funtów na kilogramy. Pierwsza zawiera dokładne wartości zużytkowanych komponentów paliwa podczas operacji lądowania LM, druga zawiera między innymi dane o wadze lądownika LM, od momentu opuszczenia ładowni rakiety nośnej na początkowym etapie lotu do Księżyca aż do odrzucenia niepotrzebnej kabiny LM na orbicie okołoksiężycowej. Ważniejsze wielkości wyróżniłem kolorem zielonym. Z tych danych wynika na przykład, że w misji Apollo 11 zaraz po wydobyciu lądownika z ładowni stopnia SIV-B rakiety Saturn V, gdy oba statki (CSM+LM) rozpoczęły samodzielny lot w tandemie, waga początkowa modułu LM wynosiła - 15.102,3kg. Po odcumowaniu LM od modułu CSM już na orbicie okołoksiężycowej (przed rozpoczęciem lądowania) jego waga wzrosła o 176,5kg. Oczywiście tym dodatkowym ładunkiem byli astronauci - Armstrong i Aldrin. Tabele ułatwiają zrozumienie licznych manewrów orbitalnych i konsumpcję paliwa, potrzebną do ich wykonania. http://history.nasa.gov/SP-4029/SP-4029.htm

Znalazłem opis systemu paliwowego LM po polsku, co ułatwi zrozumienie budowy lądownika. Drugi rysunek zawiera opis systemu paliwowego RCS, odpowiedzialnego za orientację i manewry osiowe LM.

Zanim zaczniemy analizować przebieg lądowania na Księżycu, warto przypomnieć wygląd konstrukcji modułu LM. Jak wiadomo, był to dwustopniowy, pilotowany wehikuł z napędem rakietowym, przeznaczony dla dwuosobowej załogi. Masa całkowita LM w zależności od misji dochodziła do 15,3 - 16,7ton z tego na komponenty paliwa (Aerozyna 50 + N2O4) przypadało 10,7 - 11,2ton. Dolny moduł lądowania (Descent Module) mieścił w czterech zbiornikach 8,3 - 8,9ton paliwa i utleniacza. Górny moduł powrotny (Ascent Module) posiadał łącznie - 2,4 ton paliwa w osobnych zbiornikach dla silnika wznoszenia i dla silniczków systemu orientacji RCS. LM posiadał mechanizm dokowania z tunelem przejściowym, osobny właz dla wychodzenia załogi na zewnątrz oraz cztery amortyzowane podpory, służące do osadzenia statku na księżycowym gruncie. Ciśnieniowa kabina załogi w części modułu powrotnego posiadała dwa trójkątne okna, niezbędne do obserwacji podczas lądowania oraz niewielki wziernik optyczny z peryskopem. Zewnętrzna powłoka lądownika była pokryta różnorodnymi, wielowarstwowymi ekranami termicznymi i przeciw meteorytowymi. Szczegóły konstrukcji LM i usytuowanie głównych elementów pokazują dołączone rysunki i przekroje.

Dzięki, Hanysiak! Tak jest OK.

Dodam, ze chodzi mi o przekazy telewizyjne z kamery ustawionej na statywie w pewnej odległości od lądownika.

Od jakiegoś czasu nurtuje mnie sprawa braku transmisji telewizyjnej z momentu startu modułu powrotnego LM wyprawy Apollo 11 i Apollo 14. Transmisji z wyprawy Apollo 12 nie było z powodu awarii kamery tv. Ten temat jest dla mnie zagadką, bo jakoś nie miałem okazji dociekać, jaka obowiązywała procedura, gdy chodzi o użycie kamer do bezpośrednich przekazów telewizyjnych podczas trzech pierwszych lądowań programu Apollo. Czy te kamery celowo były wyłączane, czy zabierano je z powrotem na Ziemię? Jeśli ktoś ma jakąś wiedzę na ten temat, proszę o wypowiedź.

Kolejne, ciekawe znalezisko na dnie tworu zapadliskowego, położonego na zachodnim brzegu Mare Tranquillitatis w pobliżu krateru Sosigenes A. Widać tam ślady procesów erozyjnych, podobnej natury jak w leżącym bardziej na zachód kraterze Hyginus oraz wielokrotnie opisywanej depresji "Ina".

Wyczerpujących informacji na temat parametrów lądowania modułów Apollo-LM na Księżycu, można zaczerpnąć na stronie edukacyjnej pod wskazanym linkiem, gdzie są interesujące tabele i odnośniki. http://www.braeunig.us/apollo/LM-descent.htm Dzięki Hanysiak, za podpowiedzenie tematu lądowania, bo jak widzę, wzbudza on zainteresowanie i może warto by go rozwinąć, lecz nie w tym wątku, który traktuje o rezultatach obserwacji Księżyca z bliska, czyli z orbity i z powierzchni. Chyba najodpowiedniejszy jest dział - kosmologia i astronautyka?

Nowe zdjęcia lądowisk Apollo wykonane ze znacznie obniżonej orbity, jeszcze nie ujrzały światła dziennego, choć od zakończenia zaplanowanej fazy zdjęciowej minął już tydzień. W tym okresie najniższy punkt orbity LRO osiągnął poziom - 21km i oscylował między 22 - 26km. Po minięciu lądowisk Apollo, orbita LRO samoistnie zaczęła powracać do poprzedniej formy i obecnie przebiega na wysokości 45 x 57km. Nowe, dokładniejsze zdjęcia lądowisk Apollo powinny uwidocznić znacznie drobniejsze szczegóły budowy modułów lądowania LM, jak i śladów aktywności astronautów,rozstawionego przez nich sprzętu oraz rozmaitych śmieci i odpadków. Do tej pory, talerzowa podstawa podpory LM o średnicy 0,8m mieściła się na 4 pikselach obrazu, teraz powinna być widoczna na powierzchni 16 pikseli. Powinny to być obrazy z rozdzielczością 0.20-025m/piksel, które po odszumieniu i oczyszczeniu z innych elektronicznych artefaktów pozwolą rozróżnić detale o wielkości 10cm/piksel!!!

Wysokość orbity i aktualne położenie LRO.

Od wczoraj (10 sierpnia) rozpoczęła się transformacja orbity LRO w celu obniżenia periselenium o 30km. Celem tego manewru jest przelot nad miejscami lądowania wypraw Apollo na wysokości ok. 20km i ich sfotografowanie z czterokrotnie wyższa rozdzielczością!!! Fotografowanie tych miejsc odbędzie się w okresie 14-19 sierpnia, po czym orbita LRO zostanie przywrócona do wcześniejszego kształtu. Ponieważ lot na pułapie 20km bezie się odbywał z tą samą prędkością - 1.6km/s, można sądzić, że zdjęcia mogą być nieco rozmazane, jednak nie bez znaczenia jest fakt, że fotografowanie będzie przeprowadzone w okresie górowania Słońca, więc ekspozycje powinny być maksymalnie krótkie. Na obecną chwilę orbita LRO jest elipsą - 79 X 23km. Jak będzie, zobaczymy niebawem.

Warto przypomnieć wszystkim uczestnikom tej twórczej, słownej zabawy, by przed zgłoszeniem na ASTROPOLIS swych propozycji - nie zapomnieli sprawdzić ich istnienia w sieci. Bez tego, możemy nieświadomie powielać czyjeś dawno prawnie zarejestrowane pomysły.

Konkurs naprawdę wciąga! Z czasem doszukuję się co raz krótszych haseł i moja trzecia propozycja to: SKYFAN - kojarzy się łatwo z fan-atycznym entuzjazmem obserwacji nieba.

Druga z moich propozycji brzmi: OPTELUS i również jest kompozycją fragmentów zrozumiałych dla każdego słów: optyka, teleskop, obsługa.

Nie czytałem wszystkich propozycji, bo nie sposób zapamiętać tak dużej liczby nazw, skojarzeń i haseł. Moja propozycja powstała ze skojarzenia trzech rzeczy: nieba (sky), teleskopu (tel) i deklarowanej wysokiej jakości (lux). Z tych trzech elementów powstała nazwa - SKYTELUX.

Jakieś drobne odłamki z 360kg konstrukcji powinny tam być. Zwracam uwagę na prędkość zderzenia - 2,5 raza wyższą od pocisku karabinowego. W obecnym czasie kryzysu gospodarki USA, zacząłem wątpić w realność powrotu ludzi na Księżyc w dającym się przewidzieć okresie. O wiele łatwiej i taniej było by wysłać tam kilka zdalnie sterowanych łazików, nafaszerowanych sprzętem. Coś w rodzaju dzisiejszych pojazdów marsjańskich MER, MSL czy dawnych Łunochodów. Tylko na jednym zdjęciu z kamery NAC-LRO odnalazłem krater po zderzeniu sondy RANGER 7, które miało miejsce 31 lipca 1964r o godzinie - 13:25:48.82 UTC na równinie, której później - z tej właśnie okazji, nadano nazwę - MORZE POZNANE (Mare Cognitum). Krater o regularnie kolistej formie ma średnicę 12,5 metra. Jego oficjalne współrzędne są następujące: 10.35S/20.58W, natomiast na stronie ACT-REACT Quick Map kursor podaje współrzędne - 10.63527S/20.67507W.

Deszczowa pogoda sprzyja poszukiwaniom starych śladów ludzkiej aktywności na Księżycu. Drugą na dzisiejszej liście jest sonda RANGER 9,która 24 marca 1965 o godzinie 14:08:19.994 UTC trafiła zgodnie z planem w wielki księżycowy krater ALPHONSUS. Mały, promienisty krater wybity w wyniku tego zderzenia ma rozmiary 13.3X15m a jego współrzędne to - 12.828S / 2.339W. Na trzech szczegółowych fotografiach z kamer LROC widzimy zbliżony rozmiarami i morfologicznie podobny twór, jak w przypadku impaktu sondy RANGER 8.

Nowe spojrzenie kamer satelity LRO na miejsce zderzenia sondy RANGER 8, która 20 lutego 1965r (jak to dawno temu) o godzinie 09:57:36.756 UTC uderzyła z prędkością 2.68km/s w powierzchnię Morza Spokoju (Mare Tranquillitatis). Oczywiście, nie to było głównym celem tej krótkotrwałej, bezzałogowej misji, lecz fotografowanie powierzchni Księżyca z rozdzielczością nieosiągalną wówczas przez naziemne teleskopy. W tamtych czasach graniczna wielkość szczegółów dostrzegalnych na Księżycu z Ziemi sięgała 0.3km, zaś program RANGER umożliwił uzyskać obrazy powierzchni z niemal stu krotnie wyższą rozdzielczością. Miejsce w którym spadł RANGER 8 leży 66km na północny wschód od znanego wszystkim miejsca lądowania wyprawy Apollo 11. W punkcie zderzenia (współrzędne: 2.638N/24.787N) powstał wyraźnie zarysowany krater o rozmiarach - 11.6 X 13.3m z charakterystycznym, promienistym układem ciemnych smug wyrzutowych o długości 30-150m. Delikatną strukturę smug najlepiej widać przy wysokim Słońcu, gdyż ich powierzchnia znacznie słabiej odbija światło. W ukośnym oświetleniu smugi zlewają się z tłem i przestają być widoczne.