ASTRO-KALENDARZ 3-9.11.2003

[Robert Bodzoń]

Wszystkie czasy podane są w cse - jest to czas zimowy obecnie obowiązujący w Polsce.

 

Momenty zjawisk obliczone są dla centralnej Polski.

 

 

3.11.2003 0h00m = JD 2 452

9.11.2003 24h00m = JD 2 452

 

 

SŁOŃCE

 

Nasza dzienna gwiazda przemieszcza się na tle gwiazdozbioru Wagi, a jej deklinacja systematycznie maleje (od -15 stopni 3 listopada do -17 stopni 9 listopada). W związku z tym dni stają się coraz krótsze , a noce coraz dłuższe .

W omawianym okresie czas trwania dnia skraca się o 21 minut.

3 listopada dzień trwa 9h31m.

9 listopada dzień trwa 9h10m.

 

3.11 - wschód 6h41m - zachód 16h12m - Waga

9.11 - wschód 6h52m - zachód 16h02m - Waga

 

Uwaga! Na Słońcu widoczne są duże grupy plam słonecznych.

Możliwe jest wystąpienie zorzy polarnej.

 

Strona Sekcji Obserwacji Słońca - tu znajdziesz bieżące wiadomości o Słońcu:

http://sosptma.astrowww.pl/spis.htm

 

 

KSIĘŻYC

 

Początkowo satelita Ziemi widoczny jest w pierwszej połowie nocy, a pod koniec tygodnia przez całą noc. W omawianym okresie jego faza wzrasta z 68% do 100%, a następnie maleje do 99%. Tarcza Księżyca przemieszcza się od gwiazdozbioru Wodnika do gwiazdozbioru Byka.

 

Pełnia - 9.11 - 2h13m - całkowite zaćmienie Księżyca

 

4.11 - zachód 1h10m - faza 77% - Wodnik

5.11 - zachód 2h24m - faza 85% - Ryby

6.11 - zachód 3h35m - faza 92% - Ryby

7.11 - zachód 4h46m - faza 97% - Ryby

8.11 - zachód 5h58m - faza 99% - Baran

9.11 - wschód 16h10m - faza 100% - Byk

 

UWAGA!!! CAŁKOWITE ZAĆMIENIE KSIĘŻYCA :!: - 8/9.11.2003 (sobota/niedziela)

 

W drugiej połowie nocy 8/9 listopada będzie widoczne całkowite zaćmienie Księżyca. W Polsce będzie widoczne całe zjawisko.

Księżyc w momencie maksimum będzie znajdował się około 40 stopni nad południowo-zachodnim horyzontem w gwiazdozbiorze Barana.

Około 15 stopni od Księżyca będą znajdować się Plejady, a około 13 stopni najjaśniejsza gwiazda konstelacji Barana - Hamal.

Ciekawostką jest fakt, że w momencie zaćmienia około 2 stopni od naszego satelity będzie kometa C/2001 HT50.

 

Początek zaćmienia półcieniowego - 23h15m09s

Początek zaćmienia częściowego - 00h32m30s

Początek zaćmienia całkowitego - 2h06m16s

Maksimum zaćmienia - 2h18h32s

Koniec zaćmienia całkowitego - 2h30m48s

Koniec zaćmienia częściowego - 4h04m34s

Koniec zaćmienia półcieniowego - 5h21m57s

 

Przebieg zaćmienia: http://sunearth.gsfc.nasa.gov/eclipse/LEpl...E2003Nov09T.gif

 

Początek lekkiego pociemnienia tarczy powinien być widoczny około północy. Cień Ziemi pojawi się na tarczy Księżyca o 00h32,5m.

Faza częściowa będzie trwała długo, ale samo zaćmienie całkowite krótko, tylko 24m32s. Zaćmienie ze względu na swoją niecentralność powinno być jasne.

 

Podczas zaćmienia nie będzie zakrywana żadna jasna gwiazda. Najjaśniejsza zakrywana brzegowo będzie miała jasność 7,6 mag.

 

Zdjęcie Księżyca (mapka): http://www.penpal.ru/astro/

 

 

PLANETY

 

Merkury - przebywa na niebie w pobliżu Słońca i jest praktycznie niewidoczny.

3.11 - zachód 16h20m

9.11 - zachód 16h15m

 

Wenus - można ją próbować odnaleźć około pół godziny po zachodzie Słońca, ale raczej przez lornetkę, gdyż mimo dużej jasności planety (-3,9 mag.) trudno ją odszukać na jasnym tle nieba. Pod koniec omawianego okresu planeta zachodzi 52 minuty po Słońcu. Tarcza Wenus ma średnicę 11" i fazę 93%.

3.11 - zachód 16h57m

9.11 - zachód 16h54m

 

Mars - warunki widoczności planety są wciąż dobre. Niestety z upływem czasu maleje jej jasność (w omawianym okresie z -1,1 mag. do -0,9 mag.) oraz jej średnica, która obecnie wynosi około 14".

Mars przebywa w gwiazdozbiorze Wodnika. W obserwacjach może przeszkadzać niskie położenie planety nad horyzontem i związane z tym ruchy powietrza. Tarcza planety ma fazę około 89%.

3.11 - zachód 0h47m

9.11 - zachód 0h39m

 

Jowisz - planeta olbrzym przebywa w gwiazdozbiorze Lwa. Widoczna jest nad ranem, a warunki jej widoczności systematycznie się poprawiają. Jasność planety wynosi -1,8 mag., a średnica tarczy 34". Pod koniec omawianego okresu Jowisz wschodzi 5h56m przed Słońcem.

3.11 - wschód 1h14m

9.11 - wschód 0h56m

 

Saturn - widoczny jest niemal przez całą noc, a po północy warunki do jego podziwiania są bardzo dobre. Planeta przebywa w gwiazdozbiorze Bliźniąt, ma jasność -0,1 mag. i średnicę tarczy 20".

3.11 - wschód 19h40m

9.11 - wschód 19h16m

 

Uran - widoczny jest w pierwszej części nocy i ma jasność 5,8 mag. przy średnicy tarczy 4". Planeta przebywa w gwiazdozbiorze Wodnika.

3.11 - zachód 23h55m

9.11 - zachód 23h32m

 

Neptun - planeta zachodzi prawie dwie godziny wcześniej od Urana i dobre warunki do jej obserwacji są tylko wieczorem. Jasność 7,9 mag. Średnica tarczy 2". Przebywa w gwiazdozbiorze Koziorożca.

3.11 - zachód 22h12m

9.11 - zachód 21h49m

 

Pluton - jest praktycznie niewidoczny, gdyż zachodzi bezpośrednio po zakończeniu zmierzchu. Jasność 13,9 mag. Przebywa w gwiazdozbiorze Wężownika.

3.11 - zachód 18h54m

9.11 - zachód 18h31m

 

 

PLANETOIDY

 

Dane dla nocy 5/6 listopada

 

Westa - 7,8 mag. - Skorpion - zachód 17h24m - praktycznie niemożliwa do obserwacji

Pallas - 8,4 mag. - Wieloryb - zachód 2h21m - bardzo dobre warunki do obserwacji

Ceres - 8,2 mag. - Bliźnięta - wschód 20h07m - bardzo dobre warunki obserwacji w drugiej części nocy

Amphitrite - 9,2 mag. - Perseusz - wschód 15h54m - bardzo dobre warunki obserwacji

Hebe - 9,7 mag. - Mały Pies - wschód 21h58m - dobre warunki do obserwacji w drugiej połowie nocy

Egeria - 10,2 mag. - Ryby - zachód 5h28m - dobre warunki do obserwacji

Eunomia - 10,3 mag. - Lew - wschód 23h14m - dobre warunki obserwacji nad ranem

Iris - 10,5 mag. - Sekstans - wschód 1h14m - widoczna nad ranem, ale w słabych warunkach

Europa - 10,6 mag. - Wieloryb - zachód 5h18m - dobre warunki obserwacji

Herculina - 10,6 mag. - Wieloryb - zachód 4h00m - dobre warunki obserwacji

 

 

KOMETY

 

Przez większe instrumenty można poszukiwać trzech komet.

Pierwsza C/2002 T7 o jasności około 10,5 mag. przemieszcza się z gwiazdozbioru Woźnicy do Perseusza:

http://cfa-www.harvard.edu/iau/Ephemerides...ets/2002T7.html

Druga C/2001 HT50 o jasności około 12 mag. widoczna jest w gwiazdozbiorze Barana:

http://cfa-www.harvard.edu/iau/Ephemerides...2001HT50_1.html

Trzecia najbardziej znana 2P/Encke o jasności około 11 mag. przemieszcza się od Andromedy przez Jaszczurkę do gwiazdozbioru Łabędzia:

http://cfa-www.harvard.edu/iau/Ephemerides...ts/0002P_1.html

 

Strona Sekcji Obserwatorów Komet - tu znajdziesz bieżące wiadomości ze świata komet:

http://vistula.wis.pk.edu.pl/~ptma/SOK/index.html

 

 

METEORY

 

Od 2 października do 7 listopada promieniują szybkie białe meteory ze śladami z roju Orionidów, związanego z kometą 1P/Halley. Radiant meteorów leży na granicy gwiazdozbiorów Oriona i Bliźniąt. W bieżącym roku maksimum aktywności przypada 21 października o 21h.

Mapka radiantu: http://www.astronomia.3miasto.pl/asteroida...00_orionidy.gif

 

Od 1 października do 25 listopada promieniują meteory z kompleksu Taurydów, związane z kometą 2P/Encke.

Maksimum Południowych Taurydów przypada 5 listopada, natomiast Północnych Taurydów 12 listopada. Meteory z obu rojów są jasne i powolne. Stosunkowo często pojawiają się jasne bolidy.

Niestety w maksimum obserwacje będzie praktycznie uniemożliwiał Księżyc w pobliżu pełni.

Możliwy jest wzrost aktywności związany z bliskością macierzystej komety.

 

 

GWIAZDY ZMIENNE

 

Zaćmieniowe

 

3.11 - 18h33m-4h09m* - zaćmienie Algola (2,1 - 3,4 mag.)

3.11 - 19h05m-4h26m* - zaćmienie TX UMa (7,1 - 8,8 mag.)

3.11 - 20h15m-5h37m* - zaćmienie RW Tau (8,0 - 11,6 mag.)

4.11 - 00h52m-5h40m - zaćmienie RZ Cas (6,2 - 7,7 mag.)

4.11 - 14h41m-00h17m* - zaćmienie U Cep (6,8 - 9,2 mag.)

6.11 - 14h40-00h01m* - zaćmienie RW Tau (8,0 - 11,6 mag.)

6.11 - 15h22m-00h58m* - zaćmienie Algola (2,1 - 3,4 mag.)

6.11 - 20h36m-5h58m* - zaćmienie TX UMa (7,1 - 8,8 mag.)

7.11 - 2h31m-12h07m - zaćmienie U Cep (6,8 - 9,2 mag.)

7.11 - 14h56m-19h44m - zaćmienie RZ Cas (6,2 - 7,7 mag.)

7.11 - 17h53m-5h24m* - zaćmienie U Sge (6,5 - 9,3 mag.)

8.11 - 19h37m-00h25m* - zaćmienie RZ Cas (6,2 - 7,7 mag.)

9.11 - 12h11m-21h47m - zaćmienie Algola (2,1 - 3,4 mag.)

9.11 - 14h21m-23h57m - zaćmienie U Cep (6,8 - 9,2 mag.)

9.11 - 22h07m-7h29m* - zaćmienie TX UMa (7,1 - 8,8 mag.)

 

Mirydy

omikron Cet (2,0 - 10,2 mag.) - "Mira" - jasność ~7,5 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl...ET/OMICET-A.GIF

T Cep (5,2 - 11,3 mag.) - jasność ~7 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._CEP/TCEP-A.GIF

R Aql (5,5 - 12,0 mag.) - jasność ~7,5 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._AQL/RAQL-B.GIF

X Oph (5,9 - 9,2 mag.) - jasność ~8,5 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._OPH/XOPH-B.GIF

R Tri (5,4 - 12,6 mag.) - jasność ~ 6,5 mag. - zwiększa blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._TRI/RTRI-B.GIF

R Leo (4,4 - 11,3 mag.) - jasność ~ 7 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._LEO/RLEO-A.GIF

 

Nowe

W gwiazdozbiorze Tarczy widoczna jest gwiazda nowa (V475 Sct) o jasności ~ 12 mag.

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl...03/NSCT03-D.JPG

 

Strona Stanisława Świerczyńskiego - tu znajdziesz bieżące wiadomości ze świata gwiazd zmiennych:

http://sswdob.republika.pl/glowna.htm

 

 

GROMADY GWIAZD, MGŁAWICE, GALAKTYKI

 

Poniżej przedstawiam momenty górowania najciekawszych obiektów obliczone dla 6 listopada.

 

0h30m - M 45 - "Plejady" - gromada otwarta - 1,2 mag.

2h16m - M 1 - "Krab" - mgławica - 8,4 mag.

2h17m - M 42 - "Mgławica Oriona" - mgławica emisyjna - 4,0 mag.

2h51m - M 35 - gromada otwarta - 5,1 mag.

6h39m - M 81 - galaktyka spiralna - 6,9 mag.

15h15m - M 11 - "Dzika Kaczka" - gromada otwarta - 5,8 mag.

15h17m - M 57 - "Pierścień" - mgławica planetarna - 9,0 mag.

21h16m - M 31 - "Wielka Mgławica Andromedy" - galaktyka spiralna - 4,3 mag.

22h16m - M 33 - galaktyka spiralna - 6,3 mag.

23h03m - NGC 869 i NGC 884 - "ha" i "chi" - gromady otwarte - 5,3 i 6,1 mag.

 

Informacje o obiektach katalogu Messiera: http://www.seds.org/messier/objects.html

 

 

 

DZIEŃ PO DNIU

 

3.11.2003 - poniedziałek

 

0h47m - zachód Marsa

1h14m - wschód Jowisza (widoczna WCP do ~3h40)

5h26m - początek świtu nawigacyjnego

6h41m - wschód Słońca

12h21m - Mars w koniunkcji z Księżycem (73%) w odległości 3 stopni

16h12m - zachód Słońca

16h57m - zachód Wenus

17h29m - koniec zmierzchu nawigacyjnego

18h54m - zachód Plutona

19h40m - wschód Saturna

22h12m - zachód Neptuna

23h55m - zachód Urana

 

4.11.2003 - wtorek

 

0h45m - zachód Marsa

1h10m - zachód Księżyca (77%) - Wodnik

1h11m - wschód Jowisza

5h37m - początek przejścia WCP na tle tarczy Jowisza

5h47m - wejście cienia Io na tarczę Jowisza

6h43m - wschód Słońca

16h11m - zachód Słońca

16h57m - zachód Wenus

19h40m - wschód Saturna

 

5.11.2003 - środa

 

0h44m - zachód Marsa

1h08m - wschód Jowisza

1h28m - początek przejścia WCP na tle tarczy Jowisza (widoczna do ~5h20m)

2h24m - zachód Księżyca (85%) - Ryby

2h55m - wejście Io w cień Jowisza

6h15m - wyjście Io zza tarczy Jowisza

6h45m - wschód Słońca

16h09m - zachód Słońca

16h56m - zachód Wenus

19h32m - wschód Saturna

22h14m - zakrycie gwiazdy 14 Ceti (5,9 mag.) przez Księżyc (91%)

 

6.11.2003 - czwartek

 

0h43m - zachód Marsa

1h05m - wschód Jowisza

1h41m - wejście cienia Ganimedesa na tarczę Jowisza

2h32m - zejście cienia Io z tarczy Jowisza

3h35m - zachód Księżyca (92%) - Ryby

3h37m - zejście Io z tarczy Jowisza

5h15m - zejście cienia Ganimedesa z tarczy Jowisza

6h04m - wejście Ganimedesa na tarczę Jowisza

6h46m - wschód Słońca

16h07m - zachód Słońca

16h55m - zachód Wenus

19h28m - wschód Saturna

 

7.11.2003 - piątek

 

0h41m - zachód Marsa

1h02m - wschód Jowisza

3h07m - początek przejścia WCP na tle tarczy Jowisza

4h46m - zachód Księżyca (97%) - Ryby

5h18m - wejście Europy w cień Jowisza

6h48m - wschód Słońca

7h40m - maksymalna elongacja wschodnia Tytana od Saturna

16h05m - zachód Słońca

16h55m - zachód Wenus

19h24m - wschód Saturna

 

8.11.2003 - sobota

 

0h40m - zachód Marsa

0h59m - wschód Jowisza (widoczna WCP do ~2h40m)

5h58m - zachód Księżyca (99%) - Baran

6h50m - wschód Słońca

16h04m - zachód Słońca

16h55m - zachód Wenus

19h20m - wschód Saturna

 

9.11.2003 - niedziela

 

0h32m - początek zaćmienia Księżyca

0h39m - zachód Marsa

0h56m - wschód Jowisza

1h40m - wejście Europy na tarczę Jowisza

2h19m - zejście cienia Europy z tarczy Jowisza

2h23m - brzegowe zakrycie gwiazdy SAO 93170 (7,6 mag.) przez Księżyc

4h05m - koniec zaćmienia Księżyca

4h31m - zejście Europy z tarczy Jowisza

4h46m - początek przejścia WCP na tle tarczy Jowisza

5h35m - początek świtu nawigacyjnego

6h52m - wschód Słońca

16h02m - zachód Słońca

16h10m - wschód Księżyca (100%) - Byk

16h54m - zachód Wenus

17h20m - koniec zmierzchu nawigacyjnego

18h31m - zachód Plutona

19h16m - wschód Saturna

21h49m - zachód Neptuna

23h32m - zachód Urana

 

 

SATELITY

 

Kończy się okres porannej widoczności Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Poniżej przedstawiono dane dotyczące najjaśniejszych przelotów.

 

3.11 - przelot 5h10m-5h14m - jasność -0,7 mag.

4.11 - przelot 5h44m-5h49m - jasność -0,7 mag.

5.11 - przelot 4h45m-4h48m - jasność -0,8 mag.

6.11 - przelot 5h18m-5h23m - jasność -0,6 mag.

7.11 - przelot 5h52m-5h57m - jasność 0,2 mag.

8.11 - przelot 4h53m-4h56m - jasność -0,5 mag.

9.11 - przelot 5h26m-5h30m - jasność 0,5 mag.

 

Tu znajdziesz informacje o widoczności satelitów z obszaru centralnej Polski: http://www.heavens-above.com/main.asp?Lat=...c=Poland&TZ=CET

 

Tu znajdziesz dane o widoczności satelitów Irydium z obszaru Warszawy:

http://www.heavens-above.com/iridium.asp?l...wa&TZ=CET&Dur=7

 

 

 

W przypadku zauważenia błędów proszę o informację.

 

Robert Bodzoń

[zayzik]

Piszę to tylko po to aby ten wątek znalazł się na górze strony.

(ale "bełkot") :wink:

 

Apel do Adama :

Robert robi dla nas wszystkich gigantyczną robotę i powinniśmy to docenić

na pewno jest jakiś sposób aby kolejny kalendarz Roberta automatycznie trafiał zawsze przyklejony no górę strony.

 

Pozdrawiam

[Robert Bodzoń]

Może gdyby była ładna pogoda, to część osób częściej by tu zaglądała. Niestety listopad i grudzień to okres największego zachmurzenia. Na wiosnę, o ile dotrwam, powinno być lepiej.

W każdym razie wystarczy mi jeden taki głos tygodniowo, aby nabrać chęci do dalszej pracy . Dzięki Zayzik.

[Adam_Jesion]

Oczywiscie!

[PiotrZ]

Jak zwykle doskonała robota Robercie . Przecież nawet ktoś obserwujący niebo od wielu lat może pewne zjawisko ... przegapić . Twoje opracowania czytam zawsze z przyjemnością .