ASTRO-KALENDARZ 15-21.12.2003

[Robert Bodzoń]

Wszystkie czasy podane są w cse - jest to czas zimowy obecnie obowiązujący w Polsce.

 

Momenty zjawisk obliczone są dla centralnej Polski.

 

 

15.12.2003 0h00m = JD 2 452

21.12.2003 24h00m = JD 2 452

 

 

SŁOŃCE

 

Nasza dzienna gwiazda przemieszcza się z gwiazdozbioru Wężownika do gwiazdozbioru Strzelca. Jej deklinacja nieznacznie maleje i wynosi około -23 stopni. W związku z tym dni stają się coraz krótsze , a noce coraz dłuższe .

W omawianym okresie czas trwania dnia skraca się, ale tylko o 2 minuty. Dobrą informacją dla osób, które nie lubią szybkiego zmierzchu jest fakt, że Słońce już obecnie zachodzi coraz później.

15 grudnia dzień trwa 7h47m.

21 grudnia dzień trwa 7h45m.

 

15.12 - wschód 7h45m - zachód 15h32m - Wężownik

21.12 - wschód 7h49m - zachód 15h34m - Strzelec

 

 

Strona Sekcji Obserwacji Słońca - tu znajdziesz bieżące wiadomości o Słońcu:

http://sosptma.astrowww.pl/spis.htm

 

 

KSIĘŻYC

 

Początkowo satelita Ziemi wschodzi przed północą, ale pod koniec tygodnia zbliża się na niebie do Słońca, co oznacza, że nie będzie przeszkadzał w obserwacjach. W omawianym okresie jego faza zmienia się od 68% do 3%. Tarcza Księżyca przemieszcza się od gwiazdozbioru Lwa do gwiazdozbioru Wężownika.

 

16.12 - 18h42m - ostatnia kwadra Księżyca

 

15.12 - wschód 22h15m - faza 58% - Lew

16.12 - wschód 23h34m - faza 47% - Panna

18.12 - wschód 00h55m - faza 36% - Panna

19.12 - wschód 02h20m - faza 25% - Panna

20.12 - wschód 03h48m - faza 15% - Panna

21.12 - wschód 05h21m - faza 7% - Waga

 

Zdjęcie Księżyca (mapka): http://www.penpal.ru/astro/

 

 

PLANETY

 

Merkury - kończą się wieczorne warunki widoczności planety. Elongacja planety zmniejsza się z 19 do 9 stopni. Można próbować odszukać planetę, ale tylko na początku tygodnia i to raczej przez lornetkę, najlepiej około 50 minut po zachodzie Słońca.

Jasność Merkurego zmniejsza się z 0,0 mag. do 1,9 mag., średnica tarczy wzrasta do 9", a faza maleje do 12%.

15.12 - zachód 16h48m (76 minut po Słońcu)

21.12 - zachód 16h30m (56 minut po Słońcu)

 

Wenus - można ją odnaleźć około godzinę po zachodzie Słońca nad południowo-zachodnim horyzontem. Warunki jej widoczności powoli, ale systematycznie ulegają poprawie. Pod koniec omawianego okresu planeta zachodzi 2h24m po Słońcu. Tarcza Wenus ma średnicę 12" i fazę 86%. Jasność planety wynosi -4,0 mag. Elongacja zwiększa się do 31 stopni.

15.12 - zachód 17h41m (129 minut po Słońcu)

21.12 - zachód 17h58m (144 minuty po Słońcu)

 

Mars - warunki widoczności planety są wciąż dobre. Niestety z upływem czasu maleje jej jasność (w omawianym okresie z -0,1 mag. do 0,0 mag.) oraz jej średnica, która obecnie wynosi około 9".

Mars przemieszcza się na tle gwiazdozbioru Ryb. Tarcza planety ma fazę około 87%, co powinno być zauważalne przez większe instrumenty.

15.12 - zachód 0h07m

21.12 - zachód 0h04m

 

Jowisz - planeta olbrzym przebywa w gwiazdozbiorze Lwa. Widoczna jest w drugiej połowie nocy, a warunki jej widoczności systematycznie się poprawiają. Jasność planety wynosi -2,1 mag., a średnica tarczy wzrasta do 38". Już przez małe instrumenty można obserwować cztery najjaśniejsze księżyce Jowisza, a przez większe teleskopy przejścia satelitów oraz ich cieni na tle tarczy planety.

15.12 - wschód 22h53m

21.12 - wschód 22h31m

 

Saturn.

15.12 - wschód 16h45m

21.12 - wschód 16h19m

 

Uran - widoczny jest w pierwszej części nocy i ma jasność 5,8 mag. przy średnicy tarczy 4". Planeta przebywa w gwiazdozbiorze Wodnika.

15.12 - zachód 21h14m

21.12 - zachód 20h51m

 

Neptun - planeta zachodzi prawie dwie godziny wcześniej od Urana i warunki do jej obserwacji już są trudne. Jasność 7,9 mag. Średnica tarczy 2". Przebywa w gwiazdozbiorze Koziorożca.

15.12 - zachód 19h32m

21.12 - zachód 19h09m

 

Pluton - jest praktycznie niewidoczny, gdyż zachodzi o zmierzchu. Jasność 13,9 mag. Przebywa w gwiazdozbiorze Wężownika.

 

 

PLANETOIDY

 

Dane dla nocy 20/21grudnia (sobota/niedziela)

 

Ceres - 7,2 mag. - Bliźnięta - wschód 16h35m - bardzo dobre warunki do obserwacji niemal przez całą noc.

UWAGA! pod koniec tygodnia Ceres zbliży się do najjaśniejszej gwiazdy gwiazdozbioru Bliźniąt - Polluksa. W okresie 18-20 grudnia Ceres będzie przebywać w odległóści około 15' od gwiazdy. To znakomita chwila do poszukiwań tej planetoidy.

Westa - 7,5 mag. - Strzelec - zachód 15h47m - przebywa w pobliżu Słońca, niemożliwa do obserwacji

Hebe - 8,9 mag. - Mały Pies - wschód 18h56m - dobre warunki do obserwacji w drugiej połowie nocy

Pallas - 9,0 mag. - Wieloryb - zachód 23h07m - dobre warunki do obserwacji, przebywa nisko nad horyzontem

Amphitrite - 9,2 mag. - Byk - zachód 6h55m - bardzo dobre warunki obserwacji

Irene - 9,8 mag. - Byk - zachód 6h56m - dobre warunki do obserwacji przez całą noc

Eunomia - 9,8 mag. - Lew - wschód 21h08m - dobre warunki do obserwacji w drugiej połowie nocy

Iris - 10,2 mag. - Lew - wschód 23h40m - dobre warunki do obserwacji nad ranem

Hygiea - 10,5 mag. - Bliźnięta - wschód 17h06m - dobre warunki do obserwacji niemal przez całą noc

1992 WR4- 10,9 mag. - Orion - zachód 5h34m - dobre warunki do obserwacji przez całą noc

 

 

KOMETY

 

Niestety, obecnie najjaśniejsza kometa, czyli sławna kometa 2P/Encke przebywa na niebie bardzo blisko Słońca i jest praktycznie niewidoczna. Ma jasność około 5 mag., ale bardzo małe DC (1-2).

http://cfa-www.harvard.edu/iau/Ephemerides...ts/0002P_1.html

 

Druga C/2002 T7 o jasności około 9 mag. przemieszcza się przez gwiazdozbiór Trójkąta:

http://cfa-www.harvard.edu/iau/Ephemerides...ets/2002T7.html

 

Strona Sekcji Obserwatorów Komet - tu znajdziesz bieżące wiadomości ze świata komet:

http://vistula.wis.pk.edu.pl/~ptma/SOK/index.html

 

 

METEORY

 

Od 7 do 17 grudnia promieniują meteory z roju Geminidów związanego z planetoidą Phaeton (prawdopodobnie "wygasła" kometa). Radiant Geminidów leży w gwiazdozbiorze Bliźniąt. Maksimum przypada 14 grudnia.

Warunki obserwacyjne w tym roku są słabe ze względu na dużą fazę Księżyca.

 

GWIAZDY ZMIENNE

 

Zaćmieniowe

 

15.12 - 20h53m-1h41m* - zaćmienie RZ Cas (6,2 - 7,7 mag.)

16.12 - 18h47m-4h23m* - zaćmienie Algola - (2,1 - 3,4 mag.)

16.12 - 22h07m-8h41m* - zaćmienie Z Vul (7,3 - 8,9 mag.)

16.12 - 23h51m-9h27m* - zaćmienie U Cep (6,8 - 9,2 mag.)

17.12 - 1h34m-6h22m - zaćmienie RZ Cas (6,2 - 7,7 mag.)

19.12 - 11h41m-21h17m - zaćmienie U Cep (6,8 - 9,2 mag.)

19.12 - 15h36m-1h12m - zaćmienie Algola - (2,1 - 3,4 mag.)

21.12 - 16h38m-4h09m* - zaćmienie U Sge (6,5 - 9,3 mag.)

21.12 - 19h57m-6h31m* - zaćmienie Z Vul (7,3 - 8,9 mag.)

21.12 - 20h19m-1h07*m - zaćmienie RZ Cas (6,2 - 7,7 mag.)

21.12 - 23h31m-9h07m* - zaćmienie U Cep (6,8 - 9,2 mag.)

 

Mirydy

 

U Ori (4,8 - 13,0 mag.) - jasność ~7 mag. -

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._ORI/UORI-A.GIF

RT Cyg (6,0 - 13,1 mag.) - jasność ~7 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._CYG/RCYG-B.GIF

T Cep (5,2 - 11,3 mag.) - jasność ~8,5 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._CEP/TCEP-A.GIF

R Tri (5,4 - 12,6 mag.) - jasność ~8,5 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._TRI/RTRI-B.GIF

R Leo (4,4 - 11,3 mag.) - jasność ~ 8 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._LEO/RLEO-A.GIF

omikron Cet (2,0 - 10,2 mag.) - "Mira" - jasność ~8,5 mag. - zmniejsza blask http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl...ET/OMICET-A.GIF

R Aql (5,5 - 12,0 mag.) - jasność ~8,5 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._AQL/RAQL-B.GIF

X Oph (5,9 - 9,2 mag.) - jasność ~8,5 mag.

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._OPH/XOPH-B.GIF

 

Strona Stanisława Świerczyńskiego - tu znajdziesz bieżące wiadomości ze świata gwiazd zmiennych:

http://sswdob.republika.pl/glowna.htm

 

 

GROMADY GWIAZD, MGŁAWICE, GALAKTYKI

 

Poniżej przedstawiam momenty górowania najciekawszych obiektów obliczone dla nocy 20/21 grudnia (sobota/niedziela).

 

18h16m - M 31 - "Wielka Mgławica Andromedy" - galaktyka spiralna - 4,3 mag.

19h16m - M 33 - galaktyka spiralna - 6,3 mag.

20h03m - NGC 869 i NGC 884 - "ha" i "chi" - gromady otwarte - 5,3 i 6,1 mag.

21h30m - M 45 - "Plejady" - gromada otwarta - 1,2 mag.

23h16m - M 1 - "Krab" - mgławica - 8,4 mag.

23h17m - M 42 - "Mgławica Oriona" - mgławica emisyjna - 4,0 mag.

23h51m - M 35 - gromada otwarta - 5,1 mag.

3h39m - M 81 - galaktyka spiralna - 6,9 mag.

10h30m - M13- gromada kulista - 5,9 mag.

12h15m - M 11 - "Dzika Kaczka" - gromada otwarta - 5,8 mag.

12h17m - M 57 - "Pierścień" - mgławica planetarna - 9,0 mag.

 

Informacje o obiektach katalogu Messiera: http://www.seds.org/messier/objects.html

 

 

 

DZIEŃ PO DNIU

 

15/16.12.2003 - poniedziałek/wtorek

 

15h32m - zachód Słońca

16h45m - wschód Saturna

16h48m - zachód Merkurego

16h57m - koniec zmierzchu nawigacyjnego

17h41m - zachód Wenus

19h32m - zachód Neptuna

21h14m - zachód Urana

22h15m - wschód Księżyca (58%)

22h53m - wschód Jowisza

0h07m - zachód Marsa

6h21m - początek świtu nawigacyjnego

7h - Jowisz na niebie 3 stopnie od Księżyca

7h46m - wschód Słońca

 

16/17.12.2003 - wtorek/środa

 

15h32m - zachód Słońca

16h40m - wschód Saturna

16h47m - zachód Merkurego

17h44m - zachód Wenus

22h49m - wschód Jowisza

23h34m - wschód Księżyca (47%)

0h07m - zachód Marsa

7h46m - wschód Słońca

 

17/18.12.2003 - środa/czwartek

 

15h32m - zachód Słońca

16h36m - wschód Saturna

16h45m - zachód Merkurego

17h46m - zachód Wenus

22h46m - wschód Jowisza

0h06m - zachód Marsa

0h55m - wschód Księżyca (36%)

1h36m - wejście cienia Europy na tarczę Jowisza

4h06m - wejście Europy na tarczę Jowisza

4h28m - zejście cienia Europy z tarczy Jowisza

6h55m - zejście Europy z tarczy Jowisza

7h47m - wschód Słońca

 

18/19.12.2003 - czwartek/piątek

 

15h33m - zachód Słońca

16h32m - wschód Saturna

16h43m - zachód Merkurego

17h49m - zachód Wenus

22h42m - wschód Jowisza

0h06m - zachód Marsa

1h27m - wejście cienia Ganimedesa na tarczę Jowisza

2h20m - wschód Księżyca (25%)

4h59m - zejście cienia Ganimedesa z tarczy Jowisza

4h59m - odkrycie gwiazdy SAO 139544 (6,0 mag.) przez Księżyc (24%)

5h51m - wejście Kallisto na tarczę Jowisza

6h28m - wejście Ganimedesa na tarczę Jowisza

7h48m - wschód Słońca

 

19/20.12.2003 - piątek/sobota

 

15h33m - zachód Słońca

16h27m - wschód Saturna

16h39m - zachód Merkurego

17h52m - zachód Wenus

22h38m - wschód Jowisza

0h05m - zachód Marsa

2h02m - wyjście Europy zza tarczy Jowisza

3h48m - wschód Księżyca (15%)

6h03m - wejście cienia Io na tarczę Jowisza

7h16m - wejście Io na tarczę Jowisza

7h48m - wschód Słońca

 

20/21.12.2003 - sobota/niedziela

 

15h33m - zachód Słońca

16h23m - wschód Saturna

16h35m - zachód Merkurego

16h58m - koniec zmierzchu nawigacyjnego

17h55m - zachód Wenus

19h13m - zachód Neptuna

20h55m - zachód Urana

22h35m - wschód Jowisza

0h05m - zachód Marsa

3h11m - wejście Io w cień Jowisza

5h21m - wschód Księżyca (7%)

6h25m - początek świtu nawigacyjnego

6h40m - wyjście Io zza tarczy Jowisza

7h49m - wschód Słońca

 

21/22.12.2003 - niedziela

 

15h34m - zachód Słońca

16h19m - wschód Saturna

16h30m - zachód Merkurego

16h59m - koniec zmierzchu nawigacyjnego

17h58m - zachód Wenus

19h09m - zachód Neptuna

20h51m - zachód Urana

22h31m - wschód Jowisza

0h04m - zachód Marsa

0h31m - wejście cienia Io na tarczę Jowisza

1h44m - wejście Io na tarczę Jowisza

2h48m - zejście cienia Io z tarczy Jowisza

4h00m - zejście Io z tarczy Jowisza

6h25m - początek świtu nawigacyjnego

6h54m - wschód Księżyca (2%)

7h50m - wschód Słońca

 

 

SATELITY

 

Tu znajdziesz informacje o widoczności satelitów z obszaru centralnej Polski: http://www.heavens-above.com/main.asp?Lat=...c=Poland&TZ=CET

 

Tu znajdziesz dane o widoczności satelitów Irydium z obszaru Warszawy:

http://www.heavens-above.com/iridium.asp?l...wa&TZ=CET&Dur=7

 

 

 

W przypadku zauważenia błędów proszę o informację.

 

Robert Bodzoń