Dokładniejszy kształt Drogi Mlecznej dzięki polskim astronomom

[Paether]

 

Mierząc odległość od Słońca do tysięcy klasycznych cefeid i związanych z nimi młodych populacji gwiazd rozrzuconych po Drodze Mlecznej, polscy astronomowie sporządzili mapę naszej galaktyki na większą skalę niż kiedykolwiek wcześniej. Nowa mapa 3D, opisana w czasopiśmie Science, pokazuje zakrzywienie dysku Drogi Mlecznej, które może przypominać nieco zniekształconego chipsa ziemniaczanego.

 

Dokonywanie pomiarów 3D w galaktyce wymaga oszacowania, jak daleko od Ziemi znajdują się gwiazdy, co z założenia obarczone jest dużą niepewnością. Jednak w przeciwieństwie do innych gwiazd, cefeidy różnią się jasnością w czasie w określony sposób, który można wykorzystać do wyznaczenia dokładnej odległości od każdej takiej gwiazdy. Problem, jaki astronomowie zwykle napotykali w badaniu Drogi Mlecznej, polega na tym, że ponieważ znajdujemy się wewnątrz galaktyki, trudno jest dostrzec odległe jej części – nie możemy ruszać się poza Galaktykę i patrzeć na nią – powiedział dr Radosław Poleski, doktorant w Ohio State University i Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego.

Chociaż dysk Drogi Mlecznej jest zwykle przedstawiany jako płaski, już wcześniejsze obserwacje wykazały, że galaktyka może być zakrzywiona na swoich krawędziach. Nowe badania pokazują, że Droga Mleczna jest jeszcze bardziej wygięta niż dotychczas sądzono – mówi astronom Dorota Skowron z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego. 

 

Skowron i współpracownicy dokonali nowych obserwacji cefeid w ramach Optical Gravitational Lensing Experiment znanego pod skrótem OGLE. Połączenie tych pomiarów z wcześniej badanymi cefeidami spowodowało, że na mapie zaznaczono aż 2431 gwiazd. Nasza mapa pokazuje, że dysk Drogi Mlecznej nie jest płaski. Jest skrzywiony i skręcony – powiedział dr Przemysław Mróz, astronom z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

 

Zespół wykorzystał również regularne zmiany jasności cefeid do oszacowania wieku gwiazd i jego korelacji z położeniem w Galaktyce. Młodsze cefeidy pokrywają się z czterema głównymi ramionami spiralnymi Drogi Mlecznej, podczas gdy starsze gwiazdy są bardziej rozproszone, w wyniku ich rozproszenia w czasie. Naukowcy byli w stanie z grubsza odtworzyć rzeczywiste rozkłady gwiazd, symulując gwiazdy powstające w ramionach galaktyki i rozprzestrzeniające się w czasie, pomagając naukowcom zrozumieć, w jaki sposób galaktyka uzyskała swoją obecną strukturę.

 

 

 

Dorota M. Skowron et al. 2019. A three-dimensional map of the Milky Way using classical Cepheid variable stars. Science 365 (6452): 478-482; doi: 10.1126/science.aau3181

https://science.sciencemag.org/content/365/6452/478

[Dan1367]

W tym kontekście zabawne jest to, że mało brakło i astronomia - w nowej ustawie - nie bylaby samodzielną dyscypliną naukową.;)