Planety pozasłoneczne w rękach amatorów

[LibMar]

Od obserwacji pierwszej planety pozasłonecznej metodą tranzytu (HD 209458 b ) minęło 17 lat. Dokonano tego za pomocą dwóch teleskopów należących do University in Hawaii. Jeden o średnicy 2.2 metra, a drugi 0.6 metra. Ich wartość określono na kilka milionów dolarów.

 

Krzywa tranzytu HD 209458 b z 15 listopada 1999 roku.

 

Teleskop o średnicy 2.2 metra, za pomocą którego przeprowadzono obserwację tranzytu.

 

 

Drugi teleskop (tym razem mniejszy - o średnicy 0.6 metra) przeznaczony do tej samej obserwacji.

 

 

Minęło 17 lat - drugiego września 2016 roku przeprowadziłem obserwację tranzytu HD 209458 b (tej samej planety pozasłonecznej). Tym razem wykonałem to w wersji nieco budżetowej: Canon EOS 60D z obiektywem Pentacon 4/200 (na mocowaniu M42), całość posadzona na montażu EQ5. Wartość obiektywu pełniącego podobną rolę, co teleskop: 120 złotych.

 

Krzywa jasności z obserwacji tranzytu HD 209458 b (2 września 2016 roku).

 

 

O moich zmaganiach pisałem w tym wątku: http://astropolis.pl/topic/55115-hd-209458-b-w-pegazie-765-mag-00162-mag/

 

Jednak chciałem podkreślić tutaj inną rzecz. Dwadzieścia lat temu nie znaliśmy żadnej planety pozasłonecznej, która mogłaby przechodzić na tle swojej gwiazdy. W 1997 roku niewiele wiedzieliśmy o egzoplanetach - dla wielu osób było to odkrycie, które wielu naukowcom nawet nie śniło się. Od odkrycia pierwszej planety pozasłonecznej minęło właśnie 25 lat,a znamy ich już 3565. A setki czekają na potwierdzenie. Z kolei, pierwszą planetoidę odkryto 1 stycznia 1801 roku. Pomimo, że obecnie znamy ponad 700 tysięcy takich skał, po 25 latach (w 1826) znaliśmy zaledwie... cztery. Co więcej, piątą wykryto dopiero po 44 latach. To wskazuje jak gwałtownie rozwija się dziedzina astronomii w XXI wieku. Tak samo, coraz większe możliwości mają amatorzy. Pierwsze planety pozasłoneczne odkrywano za pomocą ogromnych teleskopów, które były dostępne wyłącznie badaczom. Dzisiaj możemy to robić z przydomowego ogródka za pomocą zwykłego aparatu fotograficznego oraz starego obiektywu wyprodukowano w roku... w tym, kiedy żadnej egzoplanety jeszcze nie znaliśmy. To jest właśnie ten element astronomii, który mnie bardzo zachwyca - przełamywanie nowych barier.

 

Zestaw obserwacyjny, którym 17 lat później dokonałem rejestracji tej samej planety pozasłonecznej. Cena zestawu: dziesięć tysięcy razy mniejsza.

 

[Paether]

Nic tylko pogratulować. Ciekawe gdzie będziemy z egzoplanetami za kolejne 17 lat...

[LibMar]

Nic tylko pogratulować. Ciekawe gdzie będziemy z egzoplanetami za kolejne 17 lat...

 

Dzięki

Teraz głównym czynnikiem ograniczającym jest jednak seeing (a nie szumy), z którym amatorzy będą musieli wciąż walczyć.

 

Co takiego będzie wkrótce możliwe/dostępne, a teraz nie jest:

- za 3-4 lata sonda TESS wykryje kilka tysięcy planet pozasłonecznych możliwych do zarejestrowania amatorsko (warto zwrócić uwagę na to, że Kepler w większości znalazł te zbyt trudne)

- do 2020 roku liczba znanych planet pozasłonecznych powinna sięgnąć 10 tysięcy

- egzoksiężyce metodą tranzytową lub timing variations - jak tylko znajdziemy pierwszą łatwo dostępną, to już będzie z górki (wiemy gdzie szukać)

- podwójne tranzyty zjawiskiem lepiej dostępnym (planety, o których mówiłem w tamtym wątku, zostały odkryte dopiero w ciągu ostatnich 2 lat!)

- bezpośrednie zdjęcia egzoplanet i tranzyty wtórne (do tej pory amatorzy tego nie dokonali, choć znajdujemy się na granicy)

 

Ratunkiem na seeing jest rozstawienie wielu stanowisk obserwacyjnych. W różnych momentach czasui miejscach, zaburzenie atmosfery będzie inne, a wszystkie pomiary z danej chwili można uśrednić. W przybliżeniu, pierwiastek liczby ocen określi ile razy mniejszy rozrzut uzyskamy. Dla przykładu, jeśli jedna kamera uzyskuje rozrzut +/- 0.003 mag, to dziewięć kamer pozwoli zredukować 3x, czyli do +/- 0.001 mag. To jest trochę droga sprawa (i nadal jesteśmy ograniczeni do mniejszego zasięgu gwiazdowego), ale wśród amatorów praktycznie rzadko wykorzystywana. Myślę, że bardziej pójdę w tym kierunku zamiast zastanawiać się nad większym lustrem