Powolne meteory z okolicy Kochaba - beta-UMi

ZLOKA · 26 Lipca 2005

W nocy z 9/10 sierpnia 1997 roku Maciej Kwinta zauważył wśród meteorów

sporadycznych kilka bardzo wolnych meteorów (o prędkościach 1-14 stopni

na sekundę), które zdawały się wybiegać z okolicy Małej Niedźwiedzicy.

Na początku sierpnia 1998 roku obserwatorzy wizualni meteorów związani z

PKiM wykonali 19 godzin obserwacji. Z tych obserwacji w roku 1999 na

łamach "Cyrqlarza" (no 125) Arkadiusz Olech zaprezentował analizę tychże

oberwacji. Znalazł za pomocą programu RADIANT źródło aktywności w

okolicach Kochaba (beta UMi). Maksimum aktywności zostało wyznaczone na

noc z 6/7 sierpnia z ZHR=5.1 (* - wyjaśnienie na końcu notki). Trzy lata

później Kamil Złoczewski zaprezentował na konferencji International

Meteor Network(IMO) analizę danych wizualnych z lat 1996-2001 również

wykazując niewielką aktywność beta-Ursa Minorydów (Kochabów) w okresie

6-10 sierpnia. W roku 2003 wykorzystał obserwacje sieci bolidowej AKM

(obecnie IMO) do potwierdzenia tej aktywności w obserwacjach wideo

("Cyrqlarz" no 165). To przedstawia poniższy rysunek (Rysunek 1) z

programu RADIANT.

Rysunek 1: Mapa prawdopodobieństwa wystąpienia obszaru aktywności,

obserwacje AKM z okresu 6-10 sierpnia z lat 1996-2001. Na mapie użyto

212 meteorów o prędkościach 1-14 stopni na sekundę.

Prawdopodobny czas aktywności Kochabów to dni 1-13 sierpnia, z maksimum

w okolicy 6-10 sierpnia. W tym czasie uważny obserwator ma szanse

zaobserwowania w ciągu całej nocy kilku wolnych meteorów wybiegających z

okolic bety Małej Niedźwiedzicy. Współrzędne radiantu to RA = 14 h 52 m,

DEC = 73 stopni - poniżej przedstawiamy mapkę (Rysunek 2). Meteory

należące do tego samego rojów meteorów zdają się wybiegac z jednego

miejsca na niebie zwanego radiantem. Ich trasę najlepiej obserwować w

odległości 30-50 stopni od radiantu. Kochab w Polsce znajduje się około

40 stopni nad północnym horyzontem dlatego najlepiej obserwować okolice

nad kwadratem Pegaza, Łabędzia oraz Lutni. Nie polecam patrzeć w okolice

Perseusza ponieważ tam ma swój radiant w tych dniach rój Perseidów. W

tym roku w obserwacjach prawie całego okresu aktywności beta-Ursa

Minorydów nie będzie przeszkadzał Księżyc ponieważ jego nów przypada na

3 sierpnia.

Rys. 2: Mapka przedstawia miejsce radiantu Kochabów.

Rój beta-Ursa Minorydów nie figuruje jeszcze na roboczej liście IMO -

dlatego nie ma specjalnego kodu jak np. Perseidy - PER. Nie znamy

również ciała macierzystego, które zasila strumień Kochabów. Aby je

znaleźć (i zarazem potwierdzić istnienie Kochabów) należy wyznaczyć

orbitę kilku zjawisk z obserwacji bazowych. Takie są obecnie aktywnie

prowadzone przez "Polską Sieć Bolidową" (PFN).

Zainteresowanych włączeniem się w obserwacje meteorów, które mają

wartość naukową a zarazem pasją, zachęcam do odwiedzenia stron

internetowych "Pracowni Komet i Meteorów" - http://www.pkim.org. Obecnie

prężnie rozwijamy obserwacje wizualne meteorów, teleskopowe,

fotograficzne oraz za pomocą kamer przemysłowych (Polish Fireball

Network). Zachęcamy do współpracy.

(*) ZHR - Zenitalna Liczba Godzinna, czyli ilość meteorów obserwowana w

ciągu godziny, przy widoczności granicznej 6.5 magnitudo, gdy radiant

danego roju jest w zenicie;

Arek · 26 Lipca 2005

Ja tylko dodam, że wychodząc na obserwację w pierwszej połowie sierpnia pieczemy kilka pieczeni przy jednym ogniu. Możemy podziwiać niezawodne Perseidy, zwrócić uwagę na wolne i piękne Kochaby i liczyć na to, że coś od siebie dorzuci kompleks radiantów z Wodnika i Koziorożca. No i na pewno nie zawiedziemy się na meteorach sporadycznych.

Arek