M81, pięknotka o mrocznej przeszłości

[piotrs]

Moje zdjęcie

Na początek moje zdjęcie M81.

 

Technikalia:

Zdjęcie LRGB, L – 21 klatek po 8 minut, R – 19 klatek po 4 min bin2, G – 15 klatek po 4 min bin2, B - 15 klatek po 4 min bin2 (razem około 6 godzin)

Kamera - Meade DSI III Pro

Montaż CGEM

Teleskop ORION UK CT8 (średnica 8 cali, ogniskowa 900mm)

Guider zewnętrzny

Data: 2012.07.19 – 2012.07.30

Obserwatorium Odyseja (link w stopce)

 

Noce były wtedy bardzo ciepłe - wręcz gorące - chip niechłodzonej DSI III Pro osiągał temperatury rzędu +22 st.C ! W związku z tym był to raczej trening na początek mojej „kampanii wakacyjnej”, taka rozgrzewka :-)

 

Obróbka zdjęcia zajęła mi praktycznie cały miesiąc, pełna była wzlotów i upadków oraz wyrzucania całych ścieżek rozwojowych do kosza. Na dziś z tych wersji które to przetrwały na dysku (a były przez chwilę uznane za wersje ostateczne) zostało ponad 50 sztuk. To co prezentuję to jak sądzę najlepsza z nich. Zdjęcie po redukcji rozdzielczości z 1360x1024 do 800x600.

 

Ogólnie o M81

Dwie dość dobrze znane galaktyki M81 (NGC3031) i M82 (NGC3034) zostały odkryte w 1774 przez Johanna Elerta Bodego. M81 jest odległa od Ziemi o 11…12 milionów lat świetlanych. Jej średnica to około 50 tysięcy lat świetlnych (w innych źródłach podawana jest wielkość 70 tysięcy lat świetlnych np. tu http://apod.pl/apod/ap070515.html ). Jest znana ze swej symetrycznej budowy, opartej na dwóch ramionach.

[ http://images.nrao.edu/115 ]

 

W centrum M81 znajduje się super masywna czarna dziura. Jest ona 70 milionów razy cięższa niż nasze słońce.

[http://www.nasa.gov/...ature_1114.html ]

 

W pobliżu M81 znajduje się jej satelitarna galaktyka nieregularna Holmberg IX. Badanie niespodziewanie jasnego świecenia ultrafioletowego tej małej galaktyki nieregularnej może pomóc astronomom zrozumieć, jak powstały liczne galaktyki satelitarne naszej Drogi Mlecznej

[ http://apod.pl/apod/ap070515.html ]. Inną popularną galaktyką znajdującą się w tej samej grupie jest M82. Do tej samej grupy należą także stosunkowo dobrze znane NGC2403 i NGC4236 [http://wszechswiat.a...algrps/m81.html ].

 

 

Łuk Arpa

[na podstawie http://www.cosmotogr...ll_ngc3031.html ]

 

W 1965r Halton Arp zaobserwował na fotograficznych płytach z 48-calowego teleskopu na Mount Palomar niezwykły łukowaty zarys nieznanego obiektu w pobliżu M81.

Wokół tego obiektu narosły kontrowersje, do dziś nie rozstrzygnięte. Początkowo uznano że jest to materia pochodząca z grawitacyjnych interakcji pomiędzy M81 i M82. Z drugiej jednak strony obszar nieba w pobliżu M81 i M82 jest pełen „cirrusów” utworzonych przez międzygwiezdną materię naszej galaktyki. Ostatnio stwierdza się bardzo podobne cechy tych cirrusów i łuku Arpa.

Łuku Arpa nie ma na moim zdjęciu, ale można go zobaczyć tu [zdjęcie z http://www.cosmotogr...ll_ngc3031.html ].

 

Potworna przeszłość

Bardzo interesujące jest to, że M81, M82, Holmberg IX i inne galaktyki z tej grupy są ze sobą związane nie tylko grawitacyjnie. Na tym zdjęciu w paśmie 21cm [http://www.stsci.edu...ek/M81Tidal.jpg ]

widać międzygalaktyczną materię łączącą galaktyki, podobnie jak mosty w Wenecji łączą poszczególne wyspy [http://www.aoc.nrao....o/galaxies.html ].

 

Teraz będzie najciekawsze. Regularność i symetria budowy M81 kojarzy się pewnie z tym że jej przeszłość była niezmącona żadnymi zakłóceniami. Otóż najpewniej było dokładnie odwrotnie. Pod tym adresem { http://www.astro.uma...myun/m81hi.html ] znajduje się porównanie układu grupy galaktyk do której należy M81 z wynikami symulacji, obrazuje to poniższe zdjęcie:

 

Teraz proszę spojrzeć na tą ruchomą symulację (animowany gif) obrazującą dramatyczne zderzenie trzech galaktyk [http://www.astro.uma...~myun/movie.gif ]:

 

 

Jak widać zderzenie było brutalne i M81 jest tak kształtna tylko dzięki niesłychanemu splotowi okoliczności. M82 została dość mocno zniekształcona, co możemy dziś obserwować.

Poniżej zrobione przeze mnie porównanie wyników w/w symulacji z mapką z CdC:

 

 

Podsumowanie

Obróbka tego zdjęcia graniczyła z obsesją. Cieszę się że już skończyłem ;-)

Widać też że nie mam żadnych szans w konkursach z ograniczeniem czasu na obróbkę materiału…

Po raz kolejny okazało się także że banalnie pospolity obiekt może kryć w sobie interesujące tajemnice.

Edytowane 1 Listopada 2012 przez piotrs

[staszekpapis]

Piotrs- czas i obróbka zdjęcia nie ma tu nic do rzeczy.Ważne jest ,że Twój post w znaczny sposób pobudził moją/oraz mniemam ,że nie tylko moją / wyobrażnie.

Pozdrawiam

[Gość wessel]

Bardzo ciekawy materiał Piotrze !

[Lukasz Niezbecki]

Naprawdę bardzo super to przedstawiłeś, przyjemnie się czyta, oby więcej takich tematów.

Edytowane 7 Października 2012 przez Lukasz Niezbecki

[PiotrekLDZ]

Zdjęcie powalające : )

[Damian Kępiński]

Chciałoby się, żeby każda fota była okraszona takim opisem, wiem, że to niemożliwe- nie każda Galaktyka ma taką historię.

 

Dzięki!

[Hans]

[Pawko]

Ładne , świetny opis!

[piotrs]

Suplement do tego wątku, po latach.

 

Moja córka jest na studiach muzycznych, w ramach zajęć mają tam też kompozycję muzyki elektronicznej. Tematy kosmiczne ją interesują jako swego rodzaju inspiracja. Po latach niespecjalnego interesowania się moimi zdjęciami, poprosiła o wybór najlepszych. Wśród nich znalazło się i to M81. 

To co się tam wydarzyło (zderzenie galaktyk) stało się tematem jednej z jej kompozycji, link do której załączam poniżej. 

 

M81 & M82

 

Radzę słuchać na dobrym sprzęcie, najlepiej na słuchawkach. Sprzęt audio kiepskiej jakości wycina sporo tego co się tam dzieje.

Edytowane 25 Marca 2022 przez piotrs