PTL

Tak oczywiscie PTL w okolicach Warszawy (Pruszkow). Pozdrawiam i zapraszam, mailnij mi na priva. Pawel

A jednak APO daje sporo wiekszy kontrast niz lustro i to wlasnie przeklada sie na lepsza obserwowalnosc szczegolow planet - bo szczegoly w duzym lustrze sa ale tak malo kontrastowe ze ich nie widac... Dobry APO ma krzywa transferu kontrastu prawie liniowa, a teleskop zwierciadlany z tzw (wybaczcie to slowo :-) "obstrukcja" leci na leb na szyje przy spadku kontrastu. Roznica wynika glownie z a) obecnosci zwierciadla wtorngo i pajaka c) gorszych wlasnosci luster - pamietaj ze powloka ALU nie jest idealnie rownomierna i nie tylko pochlania ale i silnie rozprasza swiatlo. Naprawde zdziwisz sie jak blisko optycznie 20cm Newtona jest 10cm APO, bedac jednoczesnie lzejsze, wygodniejsze w obsludze, mniej wrazliwe na prady termiczne w tubusie itp. Pamietaj tez o zastosowaniach foto. Do uzyskania rownomiernego oswietlenia klatki (szczegolnie duzej) Newton czy Cassegrain musi miec duze zwierciadlo wtorne - czesto nawet 50% srednicy pierwotnego. A to zmniejsza jasnosc i kontrast, szczegolnie w zastosowaniach wizualnych. W APO dodajesz "wyplaszczacz/korektor" i masz pieknie oswietlona, duza, plaska plaszczyzne ogniskowa. Stad tez wieksza uniwersalnosc APO. Siegajac do przykladow z high-end, popatrz sobie na Cloudy Nights na recenzje Mewlona300 - rewelacyjnego optycznie teleskopu Dall-Kirkcham do obserwacji planet i malych obiektow. Autor z satysfakcja zauwazyl ze jego teleskop (12cali) dawal lepsze obrazy planet niz 9cali APO i byl to bardzo duzy sukces. Oczywiscie nie jestem snobem i nadal uwazam ze dobrze zaprojektowany, swiatlosilny Newton o doskonalej optyce i z korektorem komy moze byc swietnym teleskopem fotograficznym do CCD, jednak na razie APO jest dla mnie wygodniejsze (wierz mi, robilem zdjecia i tym i tym). Pozdrawiam, Pawel

Janusz co do kolimatorow masz oczywiscie racje, ale jak ktos chce miec male punktowe (a wiec dajace wiazke wychodzaca z punktu a nie rownolegla!!!) zrodlo swoatla to kulka jest idealna. Punktowe zrodlo swiatla w odleglosci < 100 * f oczywiscie NIE NADAJE SIE do oceny korekcji obiektywu ALE NADAJE sie do kolimacji lub innych testow. Pozdrawiam, Pawel

Leszku, Dokladnie kilka dni temu regulowalem funkcje "anto-bloom" mojej kamery MX7C (pamietacie te elipsowate gwiazdki na niektorych moich obrazkach?) przy pomocy sztycznej gwiazdy. Bardzo dobrym przyblizeniem sztucznej gwiazdy jest kulka z lozyska fi 2 - 3 mm nalepiona na czarna pianke (spod podkladki pod mysz) - a jeszcze lipej nalepiona na precik / zapalke wbita w korek przylepiony na dnie pudelka kartonowego. W wierzchu nad kulka trzeba wyciac otwor np 2 x 2 cm. Pudelko, zapalke i korek oraz front (ale nie kulke ;-) malujemy czarna matowa farba - otwor taki jest jakims tam przyblizeniem ciala doskonale czarnego. Kulke oswietlasz zarowka halogenowa (bez odblysnika) z odleglosci 1 - 2m. Kulke mozna bardzo delikatnie przetrzec naoliwiona szmatka. Zakladajac odelglosc lampy 2m, wielkosc zarnika ok 10mm i srednice kulki (r = 2 * f) = 3mm, pozorny obraz lampy bedzie mial okolo 7,5um. Obserwujac go z odleglosci >2m bedziesz mial zrodlo swiatla o srednicy mniejszej niz 1". Zeby osiagnac to samo ze swiatlowodem 50um, potrzeba odleglosci min 10m. Ja zastosowalem szpilke z alu lebkiem (nie byla dokladnie kulista) a i tak z odleglosci okolo 8m wewnatrz mieszkania dala sie zogniskowac do jednego pixela kamery. Zaleta zabawy w mieszkaniu to bardzo stabilne powietrze (no do profesjonalnych pomiarow pewnie trzebay by miec specjalne pomieszczenie). No i mam teraz sztuczna gwiazde ktora w wolnej chwili chce wykorzystac do potestowania z kamera abberacji popularnych obiektywow foto. W moim FS60 356mm f/6 komy na brzegu pola nie bylo widac. Wiem ze taka motode (ale pewnie nie w domoroslym wykonaniu) stosuja niektorzy producenci optyki (kiedys PZO). Edmund Scientific sprzedaje kalibrowane przeslony o srednicy do 1um ale sa bardzo drogie. Jedna uwaga - optyka teleskopow jest korygowana na nieskonczonosc wiec pozorne punktowe zrodlo w skonczonej (i niewielkiej) odleglosci pokaze w teleskopie abberacje sferyczna - nie nadaje sie wiec do oceny tej abberacji ALE do kolimacji jest OK (wazne zeby uzyskac symetryczne wzorki). Pozdrawiam, Pawel

Wizualnie chyba 21m dla 5m teleskopu. Foto / CCD - zalezy od dlugosci ekspozycji, w idealnych warunkach amator z czula kamera CCD i scopem 25cm zszedl chyba do okolo 24m, co bylo kiedys limitem foto dla teleskopu Mt Palomar (5m). Bylo to jednak chyba cos kolo 50h ekspozycji przez wiele kolejnych nocy. U mnie, ze scopem 20cm i kamerka CCD po godzinie ekspozycji udalo sie dojsc gdzies kolo 19,5m. Pozdrawiam, Pawel

W teleskopie ze zwierciadlem wtornym min powiekszenie ogranicza wielkosc tego zwierciadla - jego "cien" na zrenicy wyjsciowej przeslania centralny obszar oka. Klopotliwe jest przy ponad 3mm a przy 6mm juz nic nie widac - zaslania cala zrenice. A wiec przy teleskopie 20cm z lusterkiem 5cm (25%) mozna powiedziec ze min to jakies 17x. jezeli jednak jest to teleskop f/6 fl=120cm, to musialbys miec okular 70mm, a z popularnie dostepnych max to 50mm, a powyzej i tak nie zobaczysz szerszego pola bo winetuje "field stop" okularu - z definicji ok. 46mm dla okularu 2 cale. W refraktorze w zasadzie minimalne jest takie jaki masz okular - fakt ze przy zrenicy wyjsciowej wiekszej niz 7mm tracisz troche apertury ALE i tak jest to najjasniejszy obraz jaki z takim powiekszeniem uzyskasz. Poczytaj artykuly Ala Naglera na stronie TeleVue. Pozdrawiam, Pawel

Wyzszosc pomaranczy nad jablkami... Jest wiele punktow widzenia. Jezeli chcesz miec maly, mobilny sprzet uniwersalny (od DSO do planet) - APO jest idealne. Wbrew pozorom 10cm APO na DSO goni 20cm Newtona! APO jest tez idealne do foto / CCD ze wzgledu na: - punktowe obrazy gwiazd do brzegu (brak komy / astygmatyzmu) - plaskie pole (w konstrukcjach z reduktorem lub kilkuelementowych, np. Petzvala) APO to nie snobizm - kupujesz nie tylko 10cm obiektyw ale a) doskonala mechanike (wyciag okularowy Takahashi, AP czy FeatherTouch jest bliski idealu), bardzo wysoki kontrast, solidnosc konstrukcji, kontrolowana jakosc (nie bedzie niespodzianek z optyka, w tescie prowadzonym w USA WSZYSTKIE 10 losowo wybranych FSQ106 Takahashi (przypominam 4 soczewki) byly lepsze niz 1/10 lambda), brak koniecznosci kolimacji (no moze po kilku latach przy czestym wozeniu sprzetu w samochodzie). Jezlei chcesz miec sprzet dedykowany do DSO to najwiecej (za dane pieniadze) zobaczysz w sporym dobsie (30 cm wzwyz) ALE trudnosc wykonania lustra ~apterury^2 a poza tym przeszkadza seeing wiec przy teleskopie 50cm w zasadzie nie licz na dobre obraz planet (no raz na kilka lat - Tur pewnie potwierdzi). Szybkie Newtony maja jednak silna kome i spora krzywizne pola, co widac szczegolnie w duzm teleskopie (w malym "ogonki" komy sa po prostu za malo jasne). Jezeli chcesz miec sprzet dedykowany do planet to za cene 10cm APO pewnie kupisz dobry obiektyw achromatyczny 15cm f/15 z ktorego zrobisz dedykowany 2m refraktor - trudny do pobicia optycznie ALE wymagajacy doskonalego i duzego montazu. Katadioptryki SCT maja miano sprzetu uniwersalnego ale - w tym przypadku - oznacza to ze w niczym nie sa bardzo dobre: a) problematyczna jakosc optyczna - sa egzemplarze doskonale a sa i bardzo slabe, korektor wrazliwy na rose c) latwo traca kolimacje ktora jest krytyczna d) z reguly spore luzy zwierciadla powoduja przeskakiwanie obrazu "mirror shift" (po prostu slaba mechanika). Dluga ogniskowa oznacza male pole widzenia wizualnie i foto. Pole ogniskowe jest bardzo zakrzywione. Jedyna chyba zaleta to mala masa i dlugosc dla danej apertury, czyli przenosnosc i mniejsze wymagania dla montazu. Pozdrawiam, Pawel

Gdzies slyszalem bardzo dobre oceny tego sprzetu. Pozdrawiam, Pawel

Chyba trzeba o nowe lustro rozbic butelke szmpana? Taka swiecka tradycja... Pozdrawiam, Pawel

To na pewno promien kosmiczny. Ja mam takich kilkanascie (gdybym oczywiscie mogl znalezc teraz te ekspozycje) - szczegolnie dobrze widoczne na darkach. Z mojego doswiadczenia i miejsca (100m npm) rejestruje je raz na kilkaset ekspozycji po 60s. Pewnie nie jest to sam promien a efekt jego hamowania w matrycy detektora, co pewnie jakies fotony generuje. A moze i sam promien? Detektor CCD dziala przez odczyt ladunku, wystarczy ze cos wygeneruje w matrycy elektron ktory z niej nie ucieknie tylko wskoczy w studnie potencjalu pixela. Z tego co pisza inni, sa one bardzo dokuczliwe powyzej 1500 - 2000m npm. Pozdrawiam, Pawel

W weekend robilem w piwnicy porzadki i znalazlem nieuzywany adapter pod w/w montaze do zamocowania ich na stalym postumencie wykonanym z 4 calowej rury wodociagowej. Adapter sklada sie z 2 czesci, jedna to adapter pod montaze produkcji Orion Optics UK a druga to element umozliwiajacy zamocowanie w/w w mufie w standardzie 4 cale. Zdjecia i dodatkowe informacje mailem. Jezeli ktos ma mozliwosc postawienia postumentu na stale (np w ogrodzie) - polecam, mozna raz a dobrze ustawic os biegunowa a statyw zachowac sobie na wyjazdy w plener. Rure 4 cale mozna kupic za kilkanascie zlotych w duzych warsztatach hydraulicznych, ew. mam chyba kawalek na zbyciu. mail: newastropl@newastropl.net Pozdrawiam, Pawel

Skala obrazu to okolo 206000/FL (w mm) teleskopu - w arcsec/mm. Przyklad - moj Tak ma FL = 820mm czyli skala obrazu to 251arcsec/mm - okolo 4,2 arcmin/mm. Jezeli przyjmiemy ze M31 ma 3 x 2 stopnie, to mialaby w plaszczyznie ogniska wielkosc 43 x 29mm. Lysy (0,5 stopnia) mialby srednice okolo 7mm. Wzory sa przyblizone i dzialaja tylko dla malych katow!!! Pozdrawiam, Pawel

Mam nadzieje Janusz ze przeczytales ksiazke Berry'ego i nastepne modele beda nieco lzejsze niz Turoskop? Pozdrawiam, Pawel

Wyszla tez ladnie petla Barnarda i ten duzy czerwony babel na gorze - SNR sprzed kilkudziesieciu / kilkuset tysiecy lat. Pozdrawiam, Pawel

Ja troche eksperymentowalem z roznymi obiektywami - glownie rosyjskimi. Niestety efekty w wiekszosci przypadkow mizerne - obiektywy maja bardzo slaba korekcje dla podczerwieni i dla dalekiego niebieskiego (mniej widoczny ale tez przeszkadza). Niektore obiektywy (chyba model 85mm) wogole nie ogniskowal z kamera CCD - wokol jasnego punktu gwiazdy bylo ogromne kolorowe halo. Nieco pomaga zmniejszenie otworu przeslony ale jak juz dojdziesz do wartosci dajacych lepsza korekcje (f/8..f/11 i dalej) to obiektyw robi sie za ciemny. Filtry -IR w roznych wymiarach mozna kupic w Astronomiku: http://www.astronomik.com/ Bedziesz musial miec jeszcze adapter w ktory taki filtr wlozysz miedzy kamerka a obiektywem. Filtr jest zreszta zalecany przy foceniu webcamem planet rowniez przez reflektor - po pierwsze zwykle stosujemy projekcje okularowa lub Barlowa a te tez nie sa skorygowane dla IR, po drugie brak filtra powoduje rozmycie kolorow obrazu - spadek nasycenia barw (soft obslugujacy kamere zaklada ze filtr jest zalozony). Pozdrawiam, Pawel

Skromny Tak FS128 to chyba wymarzony sprzecik do CCD (po dodaniu reduktora/korektora na f/6) - chyba ze walczymi z bardzo malymi i slabymi obiektami, wtedy duzy RC... 50k niestety latwo wyczerpac ale cos by sie uzbieralo (ceny dotycza raczej sprzetu uzywanego, przeliczenia w przyblizeniu ;-) - przede wszystkim dobry montaz do CCD/foto - np. uzywany EM200 Takahashi za okolo 4.000$ - okolo 16.000 PLN - maly APO np. Tak FS102 (nowy 1800$) + niezbedne akcesoria (okolo 500 - 1000$) - razem powiedzmy 10.000 PLN - kamerka CCD - w tym budzecie polecam MX7C lub MX716, okolo 800 funtow czyli 5.000 PLN (moze byc czarno-biala, wykorzysta sie do wysokokontrastowych zdjec nieba, zdjec w linii Ha oraz do autoguidowania teleskopu z aparatem) - kilka dobrych okularow (Pentax, moze z jeden Nagler) - okolo 1000$ czyli 4.000 PLN - zawsze mozna torche popatrzec przez nowa rure - aparat cyfrowy Canon 300D + ze dwa dobre obiektywy (np Zeisa) - okolo 6.000 PLN - laptop do obrobki zdjec - 4.000 PLN - rozne drobne akcesoria, odrosniki, akumulator 100 - 120Ah z prostownikiem itp - powiedzmy 1.000 - pozostale srodki na programy typu TheSky, AstroArt itp, na paliwo na wyjazdy w ciemne miejsce i rózne drobiazgi o ktorych zapominalem Ewentualnie zamiast FS102 wlasnie FS128 ale wtedy trzeba byloby z czegos zrezygnowac. Niestetey "kultowe" teleskopy do foto / CCD takie jak Tak TOA130 czy AP EDFS130 juz sie w tej cenie nie zmieszcza, ani wieksze montaze typu AP900GTO. Pozdrawiam, Pawel

Namawiam na to Jesiona ale sie bardzo opiera.... Pawel

You are welcome, jak mawiaja Anglicy. Wlasnie pisze kolejny artykul - cos o ustawianiu osi biegunowej, ale pewnie przed gwiazdka nie zdaze. Pawel

A wlasnie najlepsze systemy Mak-Cas i RC sa chlodzone przez wentylacje wnetrza. Oczywiscie przez jakis czas jest w okularze kaszanka straszna bo i miesza sie wewnatrz powietrze i szklo jest chlodzone z 2 stron, ale caly proces sumarycznie przyspiesza kilka razy. Jednak z reguly wentylatory sa wyposazone w specjalne mikrofiltry. Nikt nie dmucha do srodka powietrza bez filtracji. Jakis taki wentylator produkowal albo mial produkowac Orion Optics z UK. Pozdrawiam, Pawel

a) Praktycznie wszystkie lunetki biegunowe daja obraz odwrocony "astronomicznie" czyli zamienione gora/dol i prawo/lewo (zlozenie 2 symetri osiowych czyli obrot o 180 stopni lub symetria srodkowa). Polaris nalezy ustawic wiec symetrycznie wzgledem srodka lunetki. Lunetka musi byc ustawiona na sztywno i skolimowana. Jezeli lunetka sie rusza, popelniasz blad losowy (bo bedzie ustawiona losowo) a nie systematyczny. Jedna z prostych rekomendacji to nawijanie na front lunetki tasmy elektroizolacyjnej az wypelni ona szczelnie przestrzen miedzy lunetka a obudowa - wtedy przod sie nie bedzie chwial a lunetke skolimujesz sobie srobami regulacyjnymi przy okularze. c) Lunetka musi byc skolimowana - os optyczna zgodna z osia mechaniczna montazu w RA. d) Do zastosowan wizualnych po prostu ustaw teleskop ogolnie w kiedunku Polaris - nawet kilka stopni odchylu nie bedzie przeszkadzac przy powiekszeniach 100 - 150x, po prostu co jakis czas bedziesz musial skorygowac nieco dryf w deklinacji. (mowiac bardziej naukowo, jezeli montaz jest ustawiony np. o 5 stopni od bieguna, to dryf bedzie (w przyblizeniu) sinusoida o amplitudzie 5 stopni i okresie 23k 56m. Czyli max. szybkosc dryfu to okolo 3.8 arcmin/min - przy polu widzenia 30 arcmin (plossl 50deg, powiekszenie 100x) gwiazdka ucieknie ci z pola widzenia po okolo 8 minutach. Beda jednak momenty takie kiedy dryf bedzie 0). Pozdrawiam, Pawel

UO Ortho maja bardzo dobre recencje jako okulary planetarne ALE eye relief jest maly - chyba rzedu 60% ogniskowej - wiec musisz liczyc sie z przyklejeniem oka do okularu. Pozdrawiam, Pawel

Jezeli zamierzasz astrofotografowac mikroby, to tak. To sa obiektywy do mikroskopow - apertura troche mala jak na sprzet astronomiczny :-))) Pawel

PS Pojedyncza warstwa folli "lepi" sie do ekranu notebooka elektrostatycznie - wystarczy przejechac od frontu reka. Oczywiscie wymiar musi byc dopasowany tak aby lezala na ekranie na plasko. Pozdrawiam, Pawel

Rzeczywiscie nawet z ustawieniami "night mode" ekran z reguly swieci zbyt jasno. Moje rozwiazanie - zdefiniowanie specjalnego profilu kolorow w ustawieniach systemu (dedykowany do CCD) ORAZ czerwona folia na ekran. Ja kupilem czerwona folie w formacie A4 w Warszawie, w sklepie z artykulami paierniczymi na Wydziale Architektury PW (Kosztykowa rog lwowskiej, parter po prawej). Cena arkusza 60 groszy. Mozna rowniez probowac w sklepach z artykulami dla plastykow. Arkusz A4 wystarcza na prawie caly duzy ekran notebooka, od gory pozostaje mi tylko pasek okna ktory po prostu ustawiam na kolor czarny i po klopocie. Jedna warstwa folii daje wystarczajace efekty przy CCD (bo nie musze miec pelnej adaptacji wzroku), jezeli do DSO byloby nadal za jasno, mozna zlozyc dwa arkusze. Jezeli ktos ma problem z zakupem - prosze o kontakt na priva, moge kupic wiecej i wyslac poczta (za zwrotem cen folia + znaczek + koperta). Pozdrawiam, Pawel

Dwuelementowy fluorytowy APO (Tak seria FS, TV102, Vixen) daje bardzo dobrą (ale nie doskonała) korekcję przy f/8 na osi i na chipe CCD. Korekcja chromatyzmu w zakresie widzialnym i bliskiej podczerwieni. Dla uzyskania ramki filmu 35mm lub wiekszej wolnej od komy / astygmatyzmu i z dostatecznie plaskim polem potrzebny jest dodatkowy korektor lub korektor/reduktor (robia takie Tak, AP, Borg, Vixen...) Trzyelementowy fluorytowy APO (TMB, AP, Tak TOA130) daje w zasadzie idealną krekcję barwy (od nadfioletu do liskiej podczerwieni) i bardzo dobry obraz na calej ramce filmu 35mm. Czteroelementowe APO (Tak FSQ106, TV NP101) sa optymalizowane do filmu 6x4,5cm lub 6x6cm - pod katem korekcji chromatyzmu, abberacji i plaskosci pola. Wyeplnienie przestrzeni miedzy soczewkami nie jest zadnym tanim chwytem, chociaz pozwala na obnizenie kosztu poniewaz pozwala na rezygnacje z pokryc antyrefleksyjnych na powierzchniach optycznych wewnatrz obiektywu i dodatkowo chroni znajdujacy sie wewnatrz element fluorytowy. Jest to po prostu taki design a dodatkowo wcale nie prosty mechanicznie. Obiektywy olejowe sa produkowane np. przez Zeissa do duzych refraktorow!!! Pozdrawiam, Pawel