ASTRO-KALENDARZ 29.09 - 5.10.2003

Robert Bodzoń · 27 Września 2003

Zgodnie z zapowiedzią prezentuję kalendarzyk astronomiczny na następny tydzień. Czasy podane są w cwe dla centrum Polski.

Niestety najbliższe dni nie obfitują w ciekawe zjawiska astronomiczne.

Proszę o zgłaszanie ewentualnych uwag, tak do układu, jak i treści kalendarzyka.

SŁOŃCE

Nasza dzienna gwiazda przemieszcza się na tle gwiazdozbioru Panny, a jej deklinacja systematycznie maleje. W związku z tym dni stają się coraz krótsze , a noce coraz dłuższe .

W omawianym okresie czas trwania dnia skraca się o 24 minuty.

KSIĘŻYC

Satelita Ziemi widoczny jest wieczorami. W omawianym okresie jego faza wzrasta z 11% do 81%.

Pierwsza kwadra - 2 października 21h09m

PLANETY

Merkury - wschodzi około 1,5 godziny przed Słońcem. Warunki do obserwacji są korzystne, gdyż mimo iż zmniejsza się elongacja planety (z 18 do 15 stopni), to zwiększa się jej blask (od -0,6 mag. do -1,0 mag.)

Wenus - można ją próbować odnaleźć zaraz po zachodzie Słońca, ale raczej przez lornetkę, gdyż mimo dużej jasności planety (-3,9 mag.) trudno ją odszukać na jasnym tle nieba.

Mars - warunki widoczności planety są wciąż bardzo dobre. Niestety z upływem czasu maleje jej jasność (w omawianym okresie z -2,1 mag. do -1,9 mag.) oraz jej średnica, która obecnie wynosi około 20".

Mars przebywa w gwiazdozbiorze Wodnika. W obserwacjach może przeszkadzać niskie położenie planety nad horyzontem i związane z tym ruchy powietrza.

Jowisz - planeta olbrzym przebywa w gwiazdozbiorze Lwa. Widoczna jest nad ranem, ale warunki widoczności wciąż nie są zbyt dobre. Jasność planety wynosi -1,7 mag., a średnica tarczy 32".

Saturn - w drugiej części nocy warunki do podziwiania Saturna są bardzo dobre. Planeta przebywa w gwiazdozbiorze Bliźniąt, ma jasność 0,0 mag. i średnicę tarczy 18".

Uran - widoczny jest niemal całą noc i ma jasność 5,7 mag. przy średnicy tarczy 4". Planeta przebywa w gwiazdozbiorze Wodnika.

Neptun - planeta zachodzi nieco wcześniej od Urana i dobre warunki do jej obserwacji są tylko w pierwszej części nocy. Jasność 7,8 mag.

Pluton - zachodzi coraz wcześniej i jest bardzo trudny do odnalezienia. Jasność 13,8 mag.

PLANETOIDY

Westa - 7,9 mag. - Waga - bardzo niekorzystne warunki obserwacji

Pallas - 8,3 mag. - Wieloryb - bardzo dobre warunki obserwacji

Ceres - 8,7 mag. - Bliźnięta - dobre warunki obserwacji po północy

Amphitrite - 10,0 mag. - Byk - dobre warunki obserwacji

Hebe - 10,0 mag. - Mały Pies - niekorzystne warunki obserwacji

KOMETY

Przez większe instrumenty można poszukiwać dwóch komet.

Pierwsza C/2001 HT50 o jasności około 11 mag. widoczna jest w gwiazdozbiorze Byka (3.10 - 4h41m 18 07')

Druga C/2002 T7 o jasności około 11,5 mag. widoczna jest w gwiazdozbiorze Woźnicy (3.10 - 5h35m 33 50')

METEORY

W omawianym okresie nie występują aktywne roje meteorów.

GWIAZDY ZMIENNE

Zaćmieniowe

30.09 - 18h00m-3h36m* - zaćmienie U Cep (6,8 - 9,2 mag.)

1.10 - 20h39m-7h13m* - zaćmienie Z Vul (7,3 - 8,9 mag.)

2.10 - 19h20m-0h08m* - zaćmienie RZ Cas (6,2- 7,7 mag.)

4.10 - 0h02m-4h50m - zaćmienie RZ Cas

4.10 - 23h32m-11h03m* - zaćmienie U Sge (6,5 - 9,3 mag.)

Cefeidy

1.10 - 6h - delta Cep w minimum (3,5 - 4,4 mag.)

Mirydy

omikron Cet (2,0 - 10,2 mag.) - "Mira" - jasność ~5 mag. zmniejsza blask

T Cep (5,2 - 11,3 mag.) - jasność ~6 mag.

R Aql (5,5 - 12,0 mag.) - jasność ~7 mag. zwiększa blask

Nowe

W gwiazdozbiorze Tarczy widoczna jest gwiazda nowa (V475 Sct) o jasności ~ 10 mag.

W gwiazdozbiorze Strzelca widoczna jest gwiazda nowa (V5113 Sgr) o jasności ~ 9 mag.

GROMADY GWIAZD, MGŁAWICE, GALAKTYKI

Poniżej przedstawiam momenty górowania najciekawszych obiektów obliczone dla 2 października.

0h46m - M 31 - "Wielka Mgławica Andromedy" - galaktyka spiralna - 4,3 mag.

1h36m - M 33 - galaktyka spiralna - 6,3 mag.

2h23m - NGC 869 i NGC 884 - "ha" i "chi" - gromady otwarte - 5,3 i 6,1 mag.

3h50m - M 45 - "Plejady" - gromada otwarta - 1,2 mag.

5h36m - M 1 - "Krab" - mgławica - 8,4 mag.

5h37m - M 42 - "Mgławica Oriona" - mgławica emisyjna - 4,0 mag.

6h11m - M 35 - gromada otwarta - 5,1 mag.

18h55m - M 11 - "Dzika Kaczka" - gromada otwarta - 5,8 mag.

18h57m - M 57 - "Pierścień" - mgławica planetarna - 9,0 mag.

DZIEŃ PO DNIU

29.09.2003 - poniedziałek

1h31m - wschód Neptuna

3h05m - zachód Marsa

3h05m - zakrycie gwiazdy o jasności 11,8 mag. przez planetoidę Gordonię (13,1 mag.)

3h16m - zachód Urana

3h55m - wschód Jowisza

4h57m - wschód Merkurego

5h27m - początek świtu nawigacyjnego

6h40m - wschód Słońca

17h - Mars nieruchomy w rektascensji

18h27m - zachód Słońca

18h50m - zachód Wenus

19h40m - koniec zmierzchu nawigacyjnego

19h55m - zachód Księżyca (17%)

22h10m - zachód Plutona

22h55m - wschód Saturna

30.09.2003 - wtorek

3h02m - zachód Marsa

3h52m - wschód Jowisza (widoczna WCP)

5h00m - wschód Merkurego

6h42m - wschód Słońca

18h25m - zachód Słońca

18h49m - zachód Wenus

19h - Księżyc 2 stopnie nad Antaresem

20h24m - zachód Księżyca (27%)

22h52m - wschód Saturna

1.10.2003 - środa

2h59m - zachód Marsa

3h50m - wschód Jowisza

5h04m - wschód Merkurego

6h43m - wschód Słońca

18h22m - zachód Słońca

18h47m - zachód Wenus

21h04m - zachód Księżyca (38%)

22h48m - wschód Saturna

2.10.2003 - czwartek

2h55m - zachód Marsa

3h47m - wschód Jowisza (widoczna WCP)

5h08m - wschód Merkurego

6h45m - wschód Słońca

18h20m - zachód Słońca

18h45m - zachód Wenus

21h09h - pierwsza kwadra Księżyca

21h59m - zachód Księżyca (50%)

22h44m - wschód Saturna

3.10.2003 - piątek

2h52m - zachód Marsa

3h44m - wschód Jowisza

5h12m - wschód Merkurego

6h47m - wschód Słońca

18h18m - zachód Słońca

18h43m - zachód Wenus

22h40m - wschód Saturna

23h08m - zachód Księżyca (61%)

4.10.2003 - sobota

2h49m - zachód Marsa

3h41m - wschód Jowisza

5h17m - wschód Merkurego

6h49m - wschód Słońca

18h15m - zachód Słońca

18h41m - zachód Wenus

22h37m - wschód Saturna

5.10.2003 - niedziela

0h26m - zachód Księżyca (72%)

1h07m - zachód Neptuna

2h - złączenie Neptuna z Księżycem w odległości 5 stopni

2h46m - zachód Marsa

2h52m - zachód Urana

3h38m - wschód Jowisza (widoczna WCP)

4h44m - cień Io pojawia się na tarczy Jowisza

5h22m - wschód Merkurego

5h25m - Io pojawia się na tarczy Jowisza

6h50m - wschód Słońca

18h13m - zachód Słońca

18h39m - zachód Wenus

21h46m - zachód Plutona

22h - maksymalna libracja Księżyca (9 stopni) w kierunku Mare Humboldttianum

22h33m - wschód Saturna

ISS

Na zakończenie momenty najlepszej widoczności Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Podane czasy obliczone są dla Łodzi. Stacja na ogół pojawia się nad zachodnim horyzontem 3-4 minuty wcześniej.

29.09 - 20h26m - -0,7 mag.

30.09 - 19h25m - -0,7 mag.

1.10 - 20h01m - -0,8 mag.

2.10 - 19h00m - -0,6 mag.

3.10 - 19h36m - -0,7 mag.

4.10 - 20h11m - -0,0 mag.

5.10 - 19h11m - -0,5 mag.

Robert Bodzoń