Gwiazdy zmienne

[Adamo]

Witam

 

Brakuje mi na tym forum informacji na temat gwiazd zmiennych!

Czy jest ktoś zaawansowany w tej dziedzinie?

Może by zapodać informacje na temat zasad obserwacji gwiazd zmiennych i sprzętu do wykonywania takich obserwacji?

[oskar]

Zaawansowany to jest wyłącznie Arek. Ja powiedzmy mam pewne pojęcie o zmiennych i obserwacjach. Jak wrócę z Warszawy to może znajdę chwilkę, żeby coś napisać.

[xterm]

Sam jestem zielony w temacie, ale w bookmarkach mam strone, ktora wyglada obiecujaco:

http://www.aavso.org/ (American Association of Variable Star Observers)

Moze sie komus przyda

[oskar]

Oczywiście strona AAVSO obfituje w mnóstwo merytorycznych treści. Polecić także należy stronę bardzo doświadczonego obserwatora gwiazd zmiennych Staszka Świerczyńskiego: www.sswdob.republika.pl

[xterm]

Tak w ogole moze by warto gdzies na forum zrobic "linkownie"?

[Arek]

Ciesze sie, ze ktos poruszyl ten temat. Macie Panowie czesto swietny sprzet, ktory mozna rewelacyjnie wykorzytac do obserwacji gwiazd zmiennych. Oczywiscie nadal w cenie sa

zwykle obserwacje wizualne lecz wraz z postepem techniki waga mocno przesuwa sie w strone CCD. Obecnie teleskop klasy 20cm z przyzwoita kamera CCD pozwala bawiac sie

w astronomie na poziomie wrecz zawodowym. Wystarczy podczepic sie pod jakis projekt

wykorzystujacy tego typu sprzet. Z dzialki do ktorej mi blisko polecic moge np.:

http://cba.phys.columbia.edu/

 

O tym co mozna zdzialac w takim zespole, ktory jest madrze kierowany mozna poczytac tu: http://cba.phys.columbia.edu/publications/wzsge.html

 

Naprawde polecam!

 

Arek

[Adamo]

Panowie,

napiszcie co trzeba wiedzieć i jaki sprzęt należy posiadać na wstępie aby początkujący miłośnik astronomii mógł obserwować gwiazdy zmienne.

[Arek]

Do pierwszych obserwacji wystarcza zwykla lornetka BPC 20x60 lub 26x70. Sprzety te

daja zasieg do 10.5-11 mag, co pozwala na obserwacje calej masy Mir, gwiazd polregularnych, nowych klasycznych i karlowatych w wybuchach. Jest to bardzo wygodny

sprzet, bo ma duze pole widzenia i pozwala lapac w nim wiele gwiazd porownania oraz

latwo zorientowac sie na niebie.

 

Gdy dla kogos lornetka to za malo polecam refraktorki z obiektywami od 8 do 15 cm i

swiatlosila na poziomie f/7-10. To najbardziej oplaca sie do obserwacji wizualnych.

 

Gdy decydujemy sie na CCD najlepszym wyborem sa 20-30cm katadioprtyki. Np. wiele

osob w CBA ma Meade LX200 rzedu 10" (taki sprzecior jak ma Mirek).

 

Jesli chodzi o to co i jak robic to nie napisze niczego wiecej niz pan SSW. Polecam jego

strone: http://www.sswdob.republika.pl/metodyka.htm

Nic dodac nic ujac.

 

Arek

[oskar]

Arku cieszę się, że się odezwałeś. Czy naprawdę programy obserwacyjne z CCD mogą budzić zainteresowanie zawodowców?

[Arek]

Oskarze, moga i budza! To co robi np. wspominane przeze mnie CBA jest niesamowite.

Oni wypuscili w ciagu ostatnich 10 lat prawie 30 swietnych profesjonalnych publikacji na temat gwiazd kataklizmicznych. W kazdej z nich wykorzytywali szeroko obserwacje milosnikow

wykonane teleskopami 20-60cm z przyzwoitymi kamerami CCD. Tam jest chyba tak,

ze jesli na powaznie zadeklarujesz akces do projektu i zajmiesz sie w miare regularnymi

obserwacjami to dostaniesz od nich dobra kamere CCD. Z tego co wiem Maciek Reszelski z Szamotul, ktory ma 41cm teleskop dostal juz od nich kamere i niedlugo ma zaczac regularne obserwacje.

 

Innym sposobem robienia wartosciowych rzeczy jest zabranie sie za przeglady nieba

w celu poszukiwania gwiazd zmiennych. Robi to z ogromnym powodzeniem dr hab.

Grzegorz Pojmanski, a to co dysponuje to nic innego jak sprzet amatorski (25cm

swiatlosilny Cassegrain, dwa obiektywy Minolty). Ostatnio cos na mniejsza skale rozpoczal Gracjan Maciejewski w Toruniu (bylo o tym w ostatnim numerze "Uranii").

 

Z powodzeniem dzialaja tez programy polzawodowe polegajace na wylapywaniu poswiat po blyskach gamma.

 

Mozna tez robic cala mase innych rzeczy. Milosnik ma ta zalete, ze sam decyduje o tym kiedy i co obserwuje. Za zawodowcow decyduja jakies gremia, ktore przynaja czas na teleskopoach (nie zawsze wtedy kiedy chcesz). My w Ostrowiku ostatnio trzaskamy regularnie jedna nowoodkryta Cefeide. Ona ma jasnosc 11.5 mag i jej obserwacje z powodzeniem moglby robic milosnik z 15-20cm teleskopem. Tyle, ze musialby zdecydowac sie na regularnosc tzn. czeste obserwacje tak, zeby w ciagu 2-3 lat

uzyskac przynajmniej grube kilkaset punktow na krzywa. Wtedy jest pole do popisu!

 

Kiedys wspominales, ze ja obserwacje milosnicze traktuje z przymruzeniem oka. Nic bardziej mylnego. Uwazam je za bardzo wazny wklad we wspolczesna astronomie!

 

Arek

[Adam_Jesion]

Kurde, coraz bardziej zaczyna mi sie podobac ta dziedzina. Chyba powoli zaczne sie edukowac.

[Arek]

Jesionie z Newtonem troche trudniej o podczepienie dobrej CCD, ale dla chcacego...

25cm szkla to juz cos.

 

Arek

[Danny]

... biernych słuchaczy, ale temat bardzo ciekawy. Na razie mogę zapomnieć bo 15 cm stanowi przeszkodę jak czytam. Ale czas pokaże. i może pieniądze się znajdą?? Haha.

Bardzo inetersujące te linki które podałeś. Jeśli masz jeszcze jakieś to z chęcią zaglądnę tam.

Pozdrawiam

[Arek]

Hej Danny,

 

To nie tak. 15cm moze byc za maly dla CBA ale nie dla projektow typu ASAS Grzeska

Pojmanskiego. On obecnie szuka gwiazd zmiennych przy pomocy 4 sprzetow:

zbudowanego przez siebie specjalnego Cassegraina 25cm o swiatlosile f/3.3, dwoch obiektywow Minolty

2.8/200 i jednego 4/50. Kazdy sluzy do troche innych celow i kazdy wykrywa nowe zmienne

tonami.

 

Strona ASASa jest tu:

http://www.astrouw.edu.pl/~gp/asas/asas.html

 

Ta Cefeide o ktorej wspominalem (ktora my obserwujemy) pewnie wylapalbys takze

swoja 15tka. Wersja beta strony naszego projektu CURVE poswieconego obserwacjiom

ciekawych gwiazd zmiennych znajdziesz tutaj:

 

http://sirius.astrouw.edu.pl/~mwisniew/curve/

 

Arek

[Pitter]

Ja wszystkich bardzo przpraszam za takie pytanie ale czy za pomocą ccd MOzna określic jasnośc np gwiazdy czy to juz oczkami moze jest jakies oprogramowanie? :?:

[Adam]

Dobre pytanko. Pewnie by się dało coś takiego z montować.

Narazie zostaje koledze metoda porównawcza.

[Danny]

Dzieki za info Arek. Nie było mnie troszkę ale zaraz popatrzę na str i jak się zagłębie w temat to i wówczas będę miał jakieś pyatnka konkretne. Ale światełko w tunelu się pojawiło.

Pozdrawiam

[Arek]

Obaz zarejestrowany kamera CCD najpierw dosc intensynie sie obrabia. Trzeba bowiem

uwzglednic istnienie pradu ciemnego zwiazanego z szumem termicznym (tzw. DARKi).

Nie trzeba tego robic, jesli kamere schlodzimy do temperatury ponizej -100 C. Poza tym

trzeba uwglednic kwantowa nature naszego detektora i wystepowanie czego takiego

jak tunelowanie (BIASy) oraz na koncu uzglednic niejednorodnosci w czulosci pikseli

detektora rozlozonych na matrycu (FLATy). Jak zrobi sie wstepna redukcje, to

mozna zajac sie fotmetria czyli okreslaniem jasnosci gwiazd na obrazku.

 

Jesli pole jest rzadkie, mozna zrobic tzw. fotometrie aperturowa. Trzeba po prostu

otoczyc kazda gwiazde kolkiem wyraznie wiekszym od jej obrazu i zmierzyc liczbe

fotonow ktore wpadly w to kolko. Trzeba tez w miejscu gdzie nie ma zadnej gwiazdy

zmierzyc ile fotonow wpada w takie kolko od tla i potem ta liczbe odjac od fotonow

zmierzonych dla kolka z gwiazda. I to tyle.

 

Jesli pole jest geste i obrazy gwiazd zachodza na siebie to nalezy zrobic fotometrie profilowa, gdzie do rozkladu jasnosci gwiazdy dopasowuje sie mniej lub bardziej skomplikowana krzywa (np. Gaussa).

 

W praktyce robi sie to pakietami, ktore sa bezplatne i mozna je latwo zainstallowac

pod Linuxa. Takim bardzo duzym pakietem, ktory robi redukcje obrazow zarowno

wizualnych, jak i spektroskopowych, sklada obazki, przesuwa je, rotuje itp. itd.

(w zasadzie robi wszystko co potrzebne) jest IRAF ( http://iraf.noao.edu/ )

 

Do fotometri profilowej uzywa sie bardzo czesto DaoPHOTa lub DoPHOTa.

 

Arek