Kopernik, Eratosthenes, Apeniny - księżycowa instalacja światłocieniowa

Loxley · 21 Sierpnia 2015

"Kopernik, Eratosthenes, Apeniny - księżycowa instalacja światłocieniowa."

Księżycowy północny równoleżnik 10 stopni ma dla mnie wyjątkowe znaczenie: leży na nim młody i wyrazisty krater Kopernik, który razem z górzystym obszarem Karpat wyznacza "polski kwartał" na Srebrnym Globie; poza tym jest częścią największej lunarnej instalacji światłocieniowej, którą tworzą jeszcze: średniej wielkości krater - Eratosthenes i olbrzymi masyw górski - Apeniny. Te trzy części olbrzymiej struktury nie rozciągają się dokładnie wzdłuż dziesiątego równoleżnika, ale wpisują się w łukowatą obwiednię Morza Deszczów, wyginającą się ku północy.

Cztery kolejne noce - od 6 do 9 sierpnia br., z dobrą pogodą przyczyniły się do powstania czterech kadrów, a w zasadzie czterech mozaik, pokazujących tę mega-strukturę w zmieniającym się świetle.

Kopernik jest kraterem o specyficznym charakterze; jest wyrazisty, strukturalnie złożony, otoczony rozległą koroną jasnych i ciemnych promieni - jęzorami rumoszu skalnego i niezliczoną ilością malutkich kraterków i zagłębień tworzących czasem esowate asocjacje. Przybliżający się do niego terminator, wydaje się, wynosić go w górę; uwydatniając wszelkie najdrobniejsze detale, buduje jego głębię.

Podobny do słonecznika Eratosthenes wraz z niewielką formacją wyżynną na południu, może najwyżej skromnie asystować gigantowi. Postrzegałem go zawsze jako element zaburzający ciągłość strukturalną Apenin i kolistej formacji Sinus Aestuum - ta ostatnia, bez niego, zyskałaby niewątpliwie na wyrazistości.

Apeniny, w kierunku południowym rozległe, majestatyczne, powoli wtapiające się w południowy wyżynny krajobraz, a od północy ostro zarysowane, strzeliście wyniosłe, jakby odcięte o imbryjskiej depresji, podkreślone tu i ówdzie krętymi liniami rowów lub smukłymi grzbietami wzgórz, wyglądających jak mury warownej twierdzy. W ostatniej kwadrze, choć nie w każdym kolejnym cyklu lunacji, Słońce w szczególny sposób oświetla szczyty Apenin - ułożone w wachlarz, tworzą jedną z najpiękniejszych świetlnych instalacji na Księżycu - diamentową kolię, której kilka klejnotów błyszczy daleko poza linią terminatora.

W sierpniową noc, każdy kto patrzył na tę górzystą formację, widząc jej brylantowe refleksy, stawał się mimowolnie depozytariuszem ulotnego fenomenu - był jubilerem natury i jej wysublimowanej, nie dającej się w żaden sposób wycenić, subtelności, która emanując światłem, oczarowywała i zapadała w pamięć.

Kopernik, Eratosthenes, Apeniny - oto cztery akty największej księżycowej instalacji światłocieniowej.
Na animacji, kopuły koło Hortensusa i Millichiusa (przy lewej krawędzi) wyraźnie "pulsują".

MAK 150/1800, ASI 120M, filtr red GSO#29, EQ-ATM, AutoStakkert!2 (450/2500), Registax 6, (mozaika: Microsoft ICE, animacja: Easy GIF Animator).

Loxley · 23 Sierpnia 2015

MAK 150/1800, ASI 120M, filtr red GSO#29, EQ-ATM, AutoStakkert!2 (450/2500), Registax 6, (mozaika Microsoft ICE).

Diamentowa kolia, 1 godzina przed ostatnią kwadrą, 7 sierpnia br., bardzo dobre warunki widoczności.

W pierwszym poście opisywałem zjawisko "Diamentowej kolii" - łuku jasno oświetlonych wierzchołków łańcucha górskiego Apeniny, tworzących księżycowy iluminacyjny fenomen. Przypadek sprawił, że był charakterystycznym akcentem moich pierwszych obserwacji lornetkowych Księżyca, a było to już bardzo dawno temu. Z nim wiążę moją fascynację Księżycem i chociaż jest tam wiele bardzo urokliwych miejsc, "Diamentowa kolia" - pewnie funkcjonując już jako forma atawizmu - dostarcza mi każdorazowo porcję niezapomnianych wrażeń.

Łuk oświetlonych szczytów Apenin widzimy zawsze w okolicy ostatniej kwadry, ale to co stanowi esencję zjawiskowości, czyli tych kilka iskierek wnikających poza linię terminatora na nieoświetloną stronę, jest rzadkością. Przypuszczam, że na początku października będzie można to zobaczyć, ale na pewno nie przy okazji najbliższej ostatniej kwadry (we wrześniu).