Księżyce Galileuszowe ( wizualna identyfikacja )

[as1]

Z racji tego że nie wszyscy korzystają z FA wrzucam temat też na Astropolis. Tym bardziej że Jowisz jeszcze daje nam szanse spróbować swoich sił w odgadnięciu który księżyc jest który.  Może temat nie jest odkrywczy, ale podczas jednej z sesji obserwacyjnych zacząłem zastanawiać się czy możliwa jest identyfikacja największych księżyców Jowisza nie znając wcześniej ich rozmieszczenia. W identyfikacji pomocnych będzie kilka faktów :

 

1. Różnica jasności księżyców.

Io - 5 mag ( niektóre źródła podają 4,7 mag )

Europa - 5 mag

Ganimedes - 4,5 mag

Kalisto - 5,7 mag

Wartości podane powyżej dotyczą opozycji planety. Nie zmienia to jednak faktu że podczas obserwacji z większej odległości różnice nadal będą widoczne, zmienia się natomiast wartości magnitudo.  W mojej ocenie Ganimedes wyróżnia się jasnością, Kalisto zawsze "świeci" najsłabiej. Io i Europa są niemal identyczne w odbiorze jeżeli chodzi o jasność.

 

 

2. Odległość księżyców od planety.

Oczywiście my obserwujemy orbity z boku, gdybyśmy obserwowali z góry wtedy wiedzielibyśmy za każdym razem , który księżyc jest który. Ale znając te odległości możemy wykluczyć że - księżyc krążący w odległości dziesięciu tarcz planety od Jowisza to Io, która oddala się maksymalnie na odległość trzech tarcz. Poniżej grafika ,która zobrazuje to co mam na myśli. Na grafice została zachowana skala ( wielkości Jowisza oraz odległości księżyców ).

 

3. Io "świeci" bardziej na żółto.

Niektórzy obserwując Io zauważają delikatne żółtawe zabarwienie odbitego światła. 

 

4. Do identyfikacji najlepsze są małe powiększenia ( x20 - x 50 ). 

 

Na początku próbowałem identyfikacji tylko i wyłącznie Ganimedesa przy pomocy lornetki 10x50. Na dwanaście prób dziesięć zakończyło się powodzeniem. W jednym przypadku, kiedy nie udało się odgadnąć pozycji Ganimdesa - jaśniejszy punkt (który wybrałem) okazał się być dwoma księżycami obok siebie ( Io i Europa ), których lornetka nie była w stanie rozdzielić.  Potem wielokrotnie odgadywałem rozmieszczenie wszystkich księżyców przy pomocy niewielkiego teleskopu i powiększenia x50.  

 

Poniżej jeden z przykładów kiedy udało się odgadnąć wszystkie cztery.

Ganimedes świecił najjaśniej, Najsłabaszy - Kalisto ,był najdalej od planety. Europa znajdowała się w swojej maksymalnej odległości od planety. Kiedy jest się pewnym trzech księżyców to czwarty jest oczywisty.

 

Wiele zależy od samego ułożenia księżyców, obserwatora, sprzętu, oraz warunków. Dlatego zapraszam do dyskusji oraz spróbowania swoich sił z księżycami. Wydaje mi się że z czasem wprawny obserwator nie będzie potrzebował żadnego programu do identyfikacji Io, Europy, Ganimedesa czy Kalisto.

Edytowane 7 Listopada 2022 przez as1

[Milena Niemczyk]

Bardzo fajny temat  Kiedyś pisał o tym w swoim wątku, z tego co pamiętam @Paweł Sz.  Sama podczas obserwacji przez mojego refraktora próbuję zidentyfikować księżyce Galileuszowe. Z moich obserwacji (z balkonu) to tak:

• tak jak zauważyłeś, Ganimedes jest lekko jaśniejszy 
• Kallisto jest prawie zawsze najbardziej oddalony od planety, i świeci najsłabiej
• przy Io faktycznie czasami widać lekkie zabarwienie pomarańczowo/żółte (muszą być dobre warunki) 

Największy problem mam z Europą, przypomina inne księżyce, i nie ma jakiś zauważalnych dla obserwatora cech charakterystycznych widocznych z Ziemi. Zauważyłam, że często jest ona w ,,złączeniach'' z innymi księżycami. Tak czy siak, polecam tą zabawę każdemu, można się nieźle nagłówkować  

A jak ktoś nie ma pogody, to proszę bardzo moje zdjęcie, i odpowiedzi bez sprawdzania w Stellarium można pisać tutaj (o ile autor @as1 się zgadza) lub na priv  Poprawne odpowiedzi mogę ,,lajkować''  

1)

2) 

 

 

Edytowane 7 Listopada 2022 przez Milena Niemczyk