Kilka razy przymierzałem się czy to pisać, bo w końcu nie na temat, ale rzecz dość istotna to napisałem, a kiedyś już o tym wspomniałem w innym miejscu.
Nie chcę siać defetyzmu albo siać panikę, miałem pełno aperturową folię Baadera ND5.0 na takim SCT i Newtone 8". Prowadziłem dosłownie dwie krótkie obserwacje wizualne i po nich miałem dość długo nieprzyjemne wrażenia w oczach z lekką zmianą jakości widzenia. Od siebie nie polecam takich obserwacji, co innego avikowanie bez zaglądania przez teleskop. Oczywiście gdyby to było groźne nie sprzedawano by tego. Napisałem tylko swoje doświadczenia. Już nigdy nie wrócę do obserwacji wizualnych prze folię ND. Miałem też kiedyś profesjonalny klin H. to już jakość obserwacji jest inna ale dodatkowo i tak trzeba go przyciemniać odpowiednimi filtrami. Najlepsze i najbardziej komfortowe i bezpieczne obserwacje dają teleskopy albo filtry słoneczne Ha.