Mała encyklopedia kraterów księżycowych - w szkicu

Lukasz83 · 1 Marca 2009

Postanowiłem zrobić małą encyklopedię najciekawszych kraterów księżycowych… ale w szkicu

Może niektórzy zapytają, po co rysować coś, co jest uwiecznione na zdjęciach. No cóż, jak dla mnie powody są tylko dwa… Po pierwsze uważam, że szkice ogląda się zupełnie inaczej niż zdjęcia. Mają one swoją własną urodę i co najważniejsze, nie znajdzie się nigdy dwóch identycznych szkiców. Każdy jest inny i dostarcza innych wrażeń estetycznych (czasem pozytywnych a czasem bardziej, hmmm… negatywnych ).

Po drugie, rysowanie przed ekranem monitora daje dobre podstawy do rozpoczęcia szkicowania w plenerze (mam nadzieję, że już niedługo uda mi się przedstawić jakieś prace „na żywo”).

Co jakiś czas będę wrzucał tu moje szkice dotyczące kraterów księżycowych wraz z krótką charakterystyką. Dziś na pierwszy ogień idzie jeden za najbardziej znanych kraterów, czyli: Tycho.

TYCHO

Charakterystyka krateru

Współrzędne:

Szerokość selenograficzna: 43° 18' S

Długość selenograficzna: 11° 12' W

Średnica 85 km

Głębokość krateru 4.46 km

Nazwany imieniem: Tycho Brahe

Krater Tycho (szkic 1) jest kraterem uderzeniowym leżącym na południowych wyżynach. Jest też jednym z najlepiej uformowanych kraterów na Księżycu.

Szkic nr.1: Krater Tycho z systemem kraterów satelickich.

Jego wiek szacuje się na około 108mln lat (a więc jest jednym z „najmłodszych” kraterów) na podstawie analizy próbek pobranych podczas misji Apollo 17 (z jednej ze „smug”) .

Przypuszcza się, że powstał na skutek uderzenia asteroidy z rodziny Baptistina (jest to rój planetoid powstały 160mln lat temu na skutek rozbicia 170km skały w pierścieniu zlokalizowanym między Marsem a Jowiszem).

Posiada średnicę równą 85km i dobrze, uformowany kompleks centralnych wzniesień osiągający 3 km wysokości (patrz szkic 2) ponad nierówny i wypełniony osuwiskami basen wewnętrzny.

Szkic nr.2: Centralne wzniesienie krateru Tycho widziane przez japońską sondę Selene (w 2008r.)

Cechą charakterystyczną tego krateru jest układ promieniście rozrzuconych smug materii (patrz szkic 3), osiągających długość nawet do 1500km. Rozpoczynają się one, nie jak mogło by się wydawać - z centrum krateru, ale z odległości kilkudziesięciu kilometrów. W przypadku Tycho, jest to 60km.

Szkic nr.3: Księżyc - na pierwszym planie krater Tycho z systemem smug.

Mimo, że przebiegają przez różne nierówności terenu, oraz na znaczne odległości, nie zmieniają swojej jasności, zabarwienia a nawet kierunku.

Powstały na skutek uderzenia meteorytu. Ponieważ grawitacja Księżyca jest sześciokrotnie słabsza niż na Ziemi, to odrobiny materii wyrzucone podczas impaktu mogły przebyć duże odległości, tworząc system smug.

W 1968 roku na północnym brzegu krateru wylądował próbnik Surveyor 7 (szkic 4). Wykonał serię prawie 21000 zdjęć oraz wykonał badania gleby.

Szkic nr.4: Lądownik Surveyor 7

Jak się okazało, głównym składnikiem gleby wyżyn są krzemiany wapnia i glinu, materiał mórz zawiera głownie krzemiany magnezu i żelaza.

jarzbi · 1 Marca 2009

Świetny pomysł. Mam nadzieję że Ci się nie znudzi i będziemy mogli to dalej oglądać. Ja mam zamiar zebrać w szkicach katalog Messiera.

sawes1 · 1 Marca 2009

Tycho wyszedł rewelacyjnie. Najlepszy z rysunków. Oczywiście to tylko moje zdanie

Lukasz83 · 1 Marca 2009

Świetny pomysł. Mam nadzieję że Ci się nie znudzi i będziemy mogli to dalej oglądać. Ja mam zamiar zebrać w szkicach katalog Messiera.

Myślę, że się nie znudzi. Ale w obliczu ograniczonych zasobów czasowych kolejne wpisy mogą być nieco "rozwleczone" w czasie Tworzenie tych szkiców jest jakby nie patrzeć, nieco pracochłonne Nad tymi siedziałem łącznie 4 dni (łącznie tak z 6 godzin).

No i czekam na Messiera :Loveit:

Tycho wyszedł rewelacyjnie. Najlepszy z rysunków. Oczywiście to tylko moje zdanie

Na pewno najbardziej pracochłonny

Lukasz83 · 27 Marca 2009

Po dłuższej przerwie udało mi się opracować kolejny krater. Tym razem szkic "w ołówku" (mój pierwszy więc proszę o wyrozumiałość). Według mnie ołówek jest znacznie bardziej wymagający niż pastele (jeśli chodzi o szkice Księżyca).

KOPERNIK

Charakterystyka krateru

Współrzędne:

Szerokość selenograficzna: 9° 42' N

Długość selenograficzna: 20° 6' W

Średnica 93 km

Głębokość krateru 3,8 km

Nazwany imieniem: Mikołaj Kopernik

Kopernik, (Copernicus) – leży we wschodniej części Oceanus Procellarum.

Jest średniej wielkości kraterem z centralnymi wzniesieniami . Powstały one na skutek deformacji podłoża, gdy materiał z brzegów krateru osuwał się do pierwotnej dziury, która powstała po uderzeniu i która była zbyt głęboka, aby mogła być stabilna.

Zbocza krateru mają postać wielkich „tarasów”.

Kopernik jest otoczony systemem smug (długich na 800 km). Materiał promieni lepiej odbija światło, ponieważ wyrzucony podczas upadku wzburzył księżycowy regolit („pofałdowana” powierzchnia odbija więcej światła niż równa).

Na południe od krateru leży Mare Insularum, a na południowym-zachodzie krater Reinhold. Na północy rozciąga się pasmo gór – Karpat – które z kolei stanowią południową krawędź Mare Imbrium.

Krater Kopernik miał być celem wyprawy Apollo 18 (która nie doszła do skutku ze względu na cięcia budżetowe oraz ze względów politycznych).

Lukasz83 · 28 Marca 2009

PLINIUSZ

Charakterystyka krateru

Współrzędne:

Szerokość selenograficzna: 15,4° N

Długość selenograficzna: 23,7° E

Średnica 43 km

Głębokość krateru 4,3 km

Nazwany imieniem: Pliniusz Starszy (Gaius Plinius Secundus)

Szkic (ołówkowy) krateru Pliniusz (dwie wersje, zdjęcie szkicu, manipulowanie jedynie krzywymi kontrastu i jasności. W tygodniu postram się zeskanować i wrzucić "surówkę" w lepszej jakości)

Pliniusz jest kraterem uderzeniowym leżącym pomiędzy Mare Serenitatis a Mare Tranquilitatis.

Na północ od niego znajduje się system wąwozów o nazwie Rimae Plinius .

Jeszcze dalej na północ znajduje się zespół formacji o nazwie Serpentine Ridge (w którego skład wchodzi Dorsa Lister, Dorsa Smirnov oraz mały krater o nazwie Very). Jest to zespół wzniesień i wąwozów widoczny jedynie w czasie wschodu lub zachodu.

Pliniusz posiada kształt owalu, a jego ściany mają kształt tarasów. Wokól niego jest widoczny system promieni (smug) powstałych w trakcie imapktu. Wnętrze krateru jest górzyste, z wyraźnym centralnym wzniesieniem.

Krater ten można z powodzeniem obserwować już za pomocą 4-calowego refraktora, najlepiej w czasie przejścia terminatora, lecz możliwy jest do zaobserwowania nawet w lornetce.

Lukasz83 · 9 Kwietnia 2009

Jednak szkicowanie pastelami najbardziej przypadło mi do gustu, dlatego też wracam do tej techniki

POSIDONIUS

Charakterystyka krateru

Współrzędne:

Szerokość selenograficzna: 31,8 ° N

Długość selenograficzna: 29,9° E

Średnica 95 km

Głębokość krateru 2,3 km

Nazwany imieniem: Poseidonios z Apamei

Wschód Słońca nad kraterem Posidonius

Posidonius to krater uderzeniowy, zlokalizowany na zachodnim krańcu Mare Serenitatis (Morza Jasności). Jest połączony z kraterami Chacornac (od strony południowej) i Daniell (od północnej).

Krater jest płytki, zwłaszcza przy zachodniej krawędzi. Natomiast środek jest wypełniony zastygłą lawą. Wewnątrz znajduje się mniejszy krater również zalany przepływającą tędy w przeszłości lawą .

Posidonius nie posiada centralnego wzniesienia jednakże wnętrze krateru jest górzyste i poprzecinane licznymi wąwozami (Rimae Posidonius).

W pobliżu krateru znajduje się system wzniesień o nazwie Dorsa Smirnov (będący częścią pięknego kompleksu Serpentine Ridge).

Krater ten jest jednym z ciekawszych obiektów obserwacyjnych na Księżycu w pierwszej kwadrze.

Robson_g · 9 Kwietnia 2009

Przepiękne szkice! Chciałbym także coś narysować pastelami...wciąż brakuje mi czasu, dlatego robię na razie tylko szybkie szkice DS, podczas obserwacji. Obrazy przedstawione przez Ciebie i wimmera coraz bardziej mnie mobilizują do przejścia na pastele.

robson

Lukasz83 · 9 Kwietnia 2009

Przepiękne szkice! Chciałbym także coś narysować pastelami...wciąż brakuje mi czasu, dlatego robię na razie tylko szybkie szkice DS, podczas obserwacji. Obrazy przedstawione przez Ciebie i wimmera coraz bardziej mnie mobilizują do przejścia na pastele.
robson

Zachęcam, naprawę super zabawa a przy tym po dojściu do pewnej wprawy pastelowe szkice tworzy się naprawdę szybko. Np. Posidonius powstał w 80 minut

Szkice Twoje i wimmera mają jedną OGROMNĄ przewagę nad moimi - są robione "NA ŻYWO" podczas obserwacji a to już na prawdę coś...

Lukasz83 · 8 Października 2009

Duuuużo wody upłynęło od ostatniego mojego rysunku w tym cyklu. Jak komuś zachce się budować dom to niech przemyśli to dwa razy bo zżera to tyle czasu, że już praktycznie nie zostaje go na nic innego

Jednak udało mi się wygospodarować 2 godzinki i coś naszkicować (bo już mnie mierził ten impas artystyczny).

Tak powstał kolejny szkic cyklu. Tym razem taki full hed’n’szołders – bo aż pięć kraterów na jednym obrazku

BULLIALDUS

Charakterystyka krateru

Współrzędne:

Szerokość selenograficzna: 20,7 ° S

Długość selenograficzna: 22,2° W

Średnica 61 km

Głębokość krateru 3,5 km

Nazwany imieniem: Ismaël Boulliau

Krater uderzeniowy położony w zachodniej części Morza Chmur (Mare Nubiom). Bardzo dobrze (wyraźnie) ukształtowany z wysokim zewnętrznym wałem i centralnym wzniesieniem (w skład którego wchodzi kilka „szczytów”). Na zewnątrz krateru znajduje się zespół wąwozów. Otaczają go kratery satelickie wśród których największe są (Bullialdus A i Bullialdus B – odpowiednio 26 i 21 km średnicy)

KÖNIG

Charakterystyka krateru

Współrzędne:

Szerokość selenograficzna: 24,1 ° S

Długość selenograficzna: 24,6° W

Średnica 23 km

Głębokość krateru 2,4 km

Nazwany imieniem: Rudolf Konig

Mały, dobrze zarysowany krater uderzeniowy z niewielkim wzniesieniem centralnym.

KIES

Charakterystyka krateru

Współrzędne:

Szerokość selenograficzna: 26,3 ° S

Długość selenograficzna: 22,5 W

Średnica 44 km

Głębokość krateru 0,4 km

Nazwany imieniem: Johann Kies

Pozostałość po kraterze uderzeniowym (został zalany przez lawę). Zachowała się jedynie część zewnętrznego wału. Na południowy-zachód od tego krateru znajduje się stożkowe wzniesienie, prawdopodobnie pochodzenia wulkanicznego (zwane Kies Pi (π))

W pobliżu znajduje się kilka kraterów satelickich z których największy (Kies A) ma 16km.

MERCATOR

Charakterystyka krateru

Współrzędne:

Szerokość selenograficzna: 29,3 ° S

Długość selenograficzna: 26,1 W

Średnica 47 km

Głębokość krateru 1,8 km

Nazwany imieniem: Gerardus Mercator

Krater uderzeniowy na południowo-zachodnim krańcu Morza Chmur. Jego wał jest „zerodowany” i usiany drobniutkimi kraterami. Wnętrze krateru jest wypełnione zastygłą lawą dzięki jest relatywnie gładkie.

Od strony zachodniej graniczy z Palus Epidemiarum (Bagno Epidemii).

CAMPANUS

Charakterystyka krateru

Współrzędne:

Szerokość selenograficzna: 28 ° S

Długość selenograficzna: 27,8 W

Średnica 48 km

Głębokość krateru 2,1 km

Nazwany imieniem: Giovanni Campano

Krater uderzeniowy graniczący z kraterem Mercator i Palus Epidemiarum. Zewnętrzny wał jest prawie okrągły a wnętrze wypełnione zastygłą lawą. Na środku znajduje się ledwo widoczna pozostałość po centralnym wzniesieniu. Wnętrze krateru posiada wyjątkowo niskie albedo co czyni go wyjątkowo ciemnym (podobnie jak pobliskie „morze”).Jest także przecięte wąwozem (z północy na południe) przechodzącym przez centralne wzniesienie.

///////////

Wersja pocztówkowa /////////// Wersja duża

Na rysunku: 1. Bullialdus (lewy dolny róg), 2. Konig (na środku), 3. Kies ( nieco w górę i w lewo od Koniga, po prawej stronie krateru ledwo widoczny stożek wulkaniczny Kies-Pi) , 4. Mercator (prawy górny róg, krater z lewej), 5. Campanus (prawy górny róg, krater z prawej).

Edytowane 8 Października 2009 przez Lukasz83