Messier 71 i Philippe Loys de Cheseaux

[ryszardo]

M 71 jest niewielką (kątowo) gromadą kulistą położoną w gwiazdozbiorze Strzały - prawie na linii łączącej gwiazdy  delta i gamma . Tak w połowie drogi. Została odkryta w połowie XVIIw przez szwajcarskiego astronoma i matematyka Philippe Loys de Cheseaux. W swoim katalogu "obiektów mgławicowych" nadał jej nr 13. De Cheseaux był jednym z tych pięknych umysłów, które całe swoje dokonania  muszą zmieścić w ciągu bardzo krótkiego życia. Zmarł w wieku 33 lat. Swoje obserwacje wykonywał w prywatnym obserwatorium w pobliżu Lozanny, gdzie się urodził i mieszkał. Dysponował długoogniskowym refraktorem i niewielkim teleskopem w systemie Gregory. Instrumenty te nie pozwoliły jednak na stwierdzenie, że M 71 ( C13) to w rzeczywistości gromada gwiazd. Dopiero W. Herschel odkrył prawdziwą naturę M71.

Jak wiadomo, jeszcze do niedawna uważano M 71 za zwarta gromadę otwartą. Dopiero dokładniejsze badania spektroskopowe wykazały obecność starych gwiazd metalicznych, typowych dla gromad kulistych - stabilnych grawitacyjnie, a więc długowiecznych. Niestety, nadal nie można precyzyjnie określić odległości do tej gromady. Najczęściej podaje się 1300 lat świetlnych. Ale nie odkryto w niej do tej pory żadnej Cefeidy. A gwiazd typu RR Lyr. poszukiwano dosyć intensywnie. Najczęściej podaje się jej rozmiar kątowy na 6,1", jednak są dane obserwacyjne pozwalające na zaliczenie do gromady gwiazd leżących w promieniu nawet 8 do 9 sekund łuku od jej centrum. Wobec tak niepewnych danych trudno spekulować jakie są jej rzeczywiste rozmiary. Trochę się rozpisałem, nie cytuję źródeł bo...to taka wiedza potoczna, pozostała w pamięci z co najmniej kilku źródeł. Sam obserwowałem wizualnie M 71 wiele lat temu, kiedy miałem 11 lat, lunetą ze szkieł okularowych. Ciekawe, że wtedy wydawało mi się, że te mgiełki mają seledynowe zabarwienie..:).

 

Teraz o zdjęciu. Uruchomiłem sprzęt po kilku miesiącach bezczynności - co za ulga! Co prawda warunki nie były najlepsze - przechodził niewielki front atmosferyczny co skutkowało oczywiście niestabilnością optyczną. FWHM wahał się od 3 do nawet powyżej 5". Metodą prób i błędów zdecydowałem się na ekspozycje po 5 sek. Na niektórych klatkach miałem nawet FWHM na poziomie 1,8"!. Jednak taka metoda nie jest korzystna dla kamer z CCD, jest mało wydajna - 40% czasu traci się na sczytywaniu matryc no i szum odczytu jest wysoki. Tutaj CMOS ma przewagę. Jednak na 12" reflektorze jest już sporo fotonów i coś tam widać. Ogółem zebrałem ( między chmurami...) 1170 klatek, z czego 60% złożyłem w DSS. Obróbka tylko w fitswork.

Z niedogodności - niestety niestarannie przykręciłem kamerę i jeden bok jest totalnie odjechany. Zauważyłem to dosyć szybko, ale już nie chciałem marnować czasu...chmury przecież mogły zgęstnieć w każdej chwili. Uff - nigdy tyle nie napisałem. To teraz zdjęcie - niestety nie dorównuje jakością objętości tekstu, ale przynajmniej jest!

 

 

 

Edytowane 27 Lipca 2017 przez ryszardo

[ryszardo]

Mam pytanie techniczne - obraz wyświetlony w poście jest większy, niż komfortowy do oglądania i większy niż wyświetla się u mnie w formacie 100%. Jak nad tym zapanować? OK - już wiem...

Edytowane 27 Lipca 2017 przez ryszardo

[Paether]

Dnia 27.07.2017 o 17:29, ryszardo napisał:

Dopiero dokładniejsze badania spektroskopowe wykazały obecność starych gwiazd metalicznych, typowych dla gromad kulistych

Ten fragment nie bardzo rozumiem. Typowe gromady kuliste są zbudowane ze starych gwiazd o małej zawartości metali (II populacja). M71 jest bardzo młoda jak na kulkę i stąd większa zawartość metali w jej gwiazdach  

[ryszardo]

Faktycznie - pisałem, pisałem i się popisałem...

To znaczy nie dopisałem najważniejszego - przynależność gwiazd do danej gromady klasyfikowana jest między innymi przez statystyczne badania rozkładu prędkości radialnej - są one wykonywane spektroskopowo i właśnie o to mi chodziło. Tych kilka gwiazd świadczy o tym, że ta gromada jest młoda jak na kulistą - ale " za stara" jak na otwartą :).

Przepraszam wszystkich i dzięki Peather za tą uwagę.