Magia Parku Ciemnego Nieba - Świeradów-Zdrój, lipiec 2022

[towarzysz]

Czołem, nie dzielę się z Wami zbyt wylewnie opisami sprzętu czy poczynionymi obserwacjami, lecz tym razem czuję, że muszę Otóż na wakacyjny wypoczyn rodzinny, łącząc przyjemne z pożytecznym, udało się w tym roku udać do Parku Ciemnego Nieba, konkretnie do Świeradowa-Zdroju. Z tego tytułu w samochodzie, prócz zwyczajnych bambetli, upchnięty został podręczny sprzęt obserwacyjny, a to: lornetka Nikon Action EX 10x50 CF z filtrami Optolong UHC, Astronomik OIII i Orion UltraBlock, lorneta Vixen HF2-BT81S-A plus okulary Morpheus 12,5 i ES 24/68 oraz lornetka „Oczy Sowy” z telekonwerterów Nikon TC-E2 2x53. Stacjonowaliśmy w pensjonacie „Tyrolska Chata”, konkretnie na I piętrze w pokoju nr 5 z wielkim tarasem (wymiar na oko 3x10 metrów), z którego roztaczał się widok na południowy wschód i południe. Widok był ograniczony od zenitu dachem, a od horyzontu mniej więcej do wysokości ok. 13 stopni masywem Stogu Izerskiego i grupką drzew. Niestety względem mojego poprzedniego pobytu w tej okolicy (rok 2018) puste łąki nieopodal Tyrolskiej Chaty obrosły jak grzybami po deszczu szklano-stalowo-betonowymi apartamentowcami w liczbie siedmiu (plus ósmy w budowie) i jest to zdecydowanie zmiana na gorsze, ale tamtejszy tubylec (tambylec?) zapewnił mnie, że radni miasteczka znaleźli już sposób na budowlane zapędy burmistrza i więcej takich obiektów nie powstanie – cóz, pożyjemy zobaczymy.

 

 

 

Dlaczego więc tak podniecam się tym wyjazdem? Otóż kilka już razy miałem okazję odwiedzić Bieszczady, jednak ze względu na okoliczności towarzysko-transportowo-czasowe odbywało się to całkowicie bez sprzętu obserwacyjnego, a nawet bez poczynionych obserwacji. Nie byłem też nigdy atentatem żadnego zlotu miłośników astronomii tudzież wyjazdowych grupowych spotkań obserwacyjnych. Spieszę również donieść, że aktualnie zamieszkuję na skraju Aglomeracji Śląskiej i niebo mam do dyspozycji takie sobie średnioliche (w/g https://www.lightpollutionmap.info SQM 19,17, Bortle class 6 – dane za 2015 rok), więc szczególnie o letnich obserwacjach rejonów gwiazdozbiorów Strzelca, Skorpiona, Tarczy mogę co najwyżej pomarzyć – jedna wielka jasna plama. Tymczasem w Świeradowie (SQM 21,12, Bortle class 4) ujrzałem niebo jak za młodu (tj. ok. 35 lat temu) na Mazowsza równinach otwartych (stamtąd pochodzę): mrowie gwiazd i rozpościerającą się majestatycznie Drogę Mleczną. Bez szczególnego wdawania się w opisy wymienię tylko pokrótce obiekty głębokiego nieba, z których gros widziałem dosłownie pierwszy raz w życiu na własne oczy i podczas dwóch nocy obserwacyjnych po prostu cieszyłem się jak dziecko, nie mogąc nasycić się ich widokiem i żonglując sprzętem: Messier 8 (mgławica Laguna) i jadąc do góry M 20 (mgławica Trójlistna Koniczyna), M 21 gromada otwarta, M 24 gromada, potem w prawo M 23 gromada otwarta, następnie powrót do Laguny i w lewo M 28 gromada kulista, powyżej M 22 gromada kulista i jeszcze wyżej M 25 gromada otwarta, następnie w prawo i powyżej M 17 gromada, nieco powyżej M 16 gromada, następnie zamaszysty skok do góry i w lewo do Tarczy, gdzie czekała M 11 (gromada otwarta Dzika Kaczka). Potem jeszcze upewniłem się, że w Lisku, niedaleko asteryzmu Wieszak, nadal jest M 27 (Mgławica Hantle), a nieco niżej, w Strzale M 71 mgławica kulista. Na deser, chcąc podkreślić radość z faktu, że wyraźnie mogę narysować Wężownika poleciałem do M 10 gromada kulista i M 12 gromada kulista. Kolejnej nocy obserwacyjnej po wielokrotnym przejrzeniu powyższej kolekcji dołożyłem do niej jeszcze M5 gromadę kulistą w Wężu. Niewykluczone, że wyłuskałem też kometę C/2017 K2 Panstarrs wędrującą przez Wężownika. Porażką natomiast zakończyły się próby dostrzeżenia Veila w Łabędziu – gwiazd owszem było siedem miliardów czternaście tysięcy, natomiast pomimo żonglowania filtrami i sprzętami mogę napisać, że fragment Veila nieco zamajaczył, nic więcej...

 

Obserwacje poprzedziłem ok. 40 minutową adaptacją wzroku w ciemności. Strzelcowe chmury, mgławice i gromady widać było od razu jako wyraźne zagęszczenia materii. Najwygodniejszym narzędziem do ich przeglądu okazał się Nikon 10x50, przy obserwacji przez filtry mgławice dosłownie się gotowały na jasno szaro, aczkolwiek zdecydowanie preferowałem obserwacje bez tego typu przeszkadzajek. Zdumiony byłem rozmiarami kątowymi tych dobroci nieba.

 

 

Jako wisienka na torcie udało mi się skorzystać z przedsięwzięcia Letnia Nocna Jazda, czyli nocnego wjazdu kolejką na Stóg Izerski w cenie 30 zł góra/dół od łebka. Samotna podróż wagonikiem w bezdennej czarnej otchłani rozświetlanej tylko światełkami na słupach kolejki była surrealistycznym przeżyciem. Na szczycie stacja kolejki była co prawda oświetlona, ale po oddaleniu się w kierunku schroniska PTTK uzyskałem ciemne niebo, nieco tylko zasnute delikatnymi chmurami na zmianę pogody. Niestety horyzont południowy zasłaniała bryła schroniska i las, ale pozostały zenit, wschód oraz północ, podświetlona z lekka u dołu światłami miasteczka. Z Nikonem 10x50 w rękach przywitałem się z Jowiszem, w Herkulesie rzuciłem okiem na M 13 gromadę kulistą, w Perseuszu po odwiedzinach Gromady Podwójnej NGC 884 / 869 (h, χ Persei) po raz pierwszy wyłuskałem M 34 gromadę otwartą oraz u góry Wężownika IC 4665 gromadę otwartą. Towarzyszyło mi całkiem sporo ludzi, niektórzy śmiałkowie nawet z zupełnie małymi dziećmi pochrapującymi w wózkach. Letnie Nocne Jazdy są organizowane cyklicznie, warto śledzić profil fb lub stronę firmy zarządzającej kolejką (https://skisun.pl/news/letnie-nocne-jazdy-w-skisun/)

 

 

Tymczasem aby odwiedzić prawdziwy Park Ciemnego Nieba, należałoby się wybrać do Chatki Górzystów, położonej na Hali Izerskiej. Dotrzeć tam ze sprzętem na nocne obserwacje to jednak nie lada wyzwanie i temat na jakiś inny post!

 

Polecam wycieczkę do Świeradowa i pobyt obserwacyjny w Tyrolskiej Chacie. Mam nadzieję, że tamtejsze warunki nie będą zmieniały się na gorsze. Ostrzegam, że przy obserwacjach można kompletnie stracić głowę, porzucić wszelkie obowiązki rodzinne oraz zapomnieć o bożym świecie i innych uciążliwościach codziennych.

Edytowane 5 Sierpnia 2022 przez towarzysz

[Mc ślimack]

Dzięki za garść informacji i świetną relację. Ja planuję wyjazd w kolejny weekend.

 

4 godziny temu, towarzysz napisał:

Ostrzegam, że przy obserwacjach można kompletnie stracić głowę, porzucić wszelkie obowiązki rodzinne oraz zapomnieć o bożym świecie i innych uciążliwościach codziennych.

 

Z powyższych względów przezorna i roztropna małżonka zgodziła się w swej łaskawości i dobroci wyłącznie na lornetkę ?

[AviatorL]

Fajna inicjatywa z tą Nocną Jazdą Byłem tam 2 lata temu ale w dzień (i szedłem na Smrek, obydwa wierzchołki). Również pamiętam niebo na Mazowszu 30 lat temu, Drogę Mleczną było widać bez większego problemu, dziś to totalnie niemożliwe. Rok temu objeżdżając Polskę motocyklem dookoła będąc w Bieszczadach zobaczyłem znowu ten widok, dlatego coraz silniej czuję, że muszę kupić dobrą lornetkę

[Mateusz Dlutko]

Czesc,

 

fajna relacja - czuc w niej nostalgiczny powrot do korzeni

 

O PCN rowniez zahaczylem w trakcie tegorocznych wojazy, jak zawsze z lornetka 16x70 no i oczywiscie w nocy.

 

Bylem takze w okolicach Sokolikow w Bieszczadach (tam gdzie konczy sie swiat w piosence KSU) i na Polwyspie Helskim. Ze wszystkich tych lokalizacji najciemniejsza bez dwoch zdan byl Hel, mowie o plazy i okolicach 02:00. Wrazenia "ciemnosci" lokalizacji dodaje fakt ogladania gwiazd do samego horyzontu. Teoretycznie ciemniej niz w Bieszczadach nigdzie byc nie powinno, ale pomiar mego osobistego Bortle'a (czyli ocena wizualna M57 przez lornetke 16x70) jednoznacznie wskazywala na morze. Mysle ze odplyniecie 50-60 km w glab akwenu, czyli przykrycie luny horyzontem, daje niebo nieosiagalne gdziekolwiek na kontynencie.

 

Aha, zahaczylem jeszcze o Istebna i tutaj wyszedl dramat wspolczesnosci. Gdy bylem dzieckiem (wyglada na to, ze podobnie jak Ty) niebo bylo tam smoliste jak obecnie w Cisnej. Dzis potezna luna z Aglomeracji, rozswietlila sie tez chyba Zylina, bo z drugiej strony taki sam blur. W efekcie M32 poza zasiegiem, o Pierscieniu nie wspominajac.

 

Inicjatywa parkow bez LP jest fajna, godna pochwaly i wsparcia, ale to jak witamina C na raka. Sami w imie wygody pozbawilismy sie bezpowrotnie ciemnego nieba, zreszta tak samo jak wolnosci, ale to temat na inny watek

 

[AviatorL]

Ja czasem lubię sobie powyobrażać że jestem gdzieś po środku Pacyfiku, tam to dopiero musi być ciemne niebo Zobaczyć obłoki Magellana z takiego miejsca...

[towarzysz]

8 godzin temu, AviatorL napisał:

Ja czasem lubię sobie powyobrażać że jestem gdzieś po środku Pacyfiku, tam to dopiero musi być ciemne niebo Zobaczyć obłoki Magellana z takiego miejsca...

 

Mógłbyś przeżyć rozczarowanie, było o tym kilka dni temu w mediach:

 

 

[AviatorL]

Chciałem napisać, że w takim razie to już tylko Księżyc pozostaje, ale przypomniało mi się, że zaraz będą budować tam 5G

[Paweł Sz.]

Oj tam oj tam, uważam że nadal są dobre miejsca, trzeba tylko trochę poszperać i.. trafić na warunki Widok Drogi Mlecznej mam na wyciągnięcie ręki 30 km na południe od Poznania praktycznie podczas każdych obserwacji. "Dziurę" na mapie wyłapałem kilka lat temu, gdy wracałem w nocy do domu.

DM raz widać lepiej, raz gorzej, zależy jaka przejrzystość. Jednak ostatnio był taki warun, że gołym okiem można było wyłapywać ciemniejsze i jaśniejsze obszary włącznie z Ameryką w Łabędziu. Przyznam, że nigdy wcześniej tutaj nieba latem w takiej jakości nie widzialem Pytanie też jak często gdy jest pogoda każdy z nas wsiada w auto i jedzie gdzieś dalej poza ogródek, szczególnie w tygodniu

Edytowane 5 Sierpnia 2022 przez Paweł Sz.

[towarzysz]

Projekt i wydruk adapterów z gwintem do filtrów 2'' na obiektywy lornetki Nikon 10x50 to sprawka kol. sidiouss: https://astropolis.pl/profile/31821-sidiouss/

 

 

 

Edytowane 5 Sierpnia 2022 przez towarzysz