Messier 020 - Mgławica Trójlistna Koniczyna

Paether · 3 Grudnia 2016

Mgławica Trójlistna Koniczyna (Messier 20, NGC 6514) – obszar mgławicowy powiązany z gromadą otwartą w gwiazdozbiorze Strzelca. Została odkryta 5 czerwca 1764 roku przez Charlesa Messiera. Jej nazwa oznacza, że jest "podzielona na trzy części". Obiekt to niezwykła kombinacja gromady otwartej gwiazd, mgławicy emisyjnej (czerwona część), mgławicy refleksyjnej (niebieska część) i ciemna mgławica (pozorne "luki" w mgławicy emisyjnej, które powodują podział na 3 części. Ciemna mgławica oznaczona jest jako Barnard 85). Powiązana z mgławicą gromada otwarta nosi oznaczenie C 1759-230 lub OCl 23.

Trójlistna Koniczyna to region formowania się gwiazd w Ramieniu Tarczy (również znanym jako Ramię Krzyża). Najbardziej masywna gwiazda, która powstała w tym regionie to HD 164492A, klasy O7.5III, o masie ponad 20 razy większej niż masa Słońca. Gwiazda ta jest głównym źródłem jonizowania mgławicy.

Odległość M20 jest przedmiotem dużych wątpliwości. Rozrzut wynosi od 2,2 do 9 tysięcy lat świetlnych i zwykle podaje się wartość nieco powyżej 5200 lat świetlnych. Na niebie zajmuje obszar o średnicy 28 minut łukowych, w rzeczywistości rozciąga się na około 42 lat świetlnych. Jej jasność to około 6,3 mag. Jej wiek ocenia się na zaledwie 300.000 lat.

Dane katalogowe:

Rektascensja: 18h02m32
Deklinacja: -23°01'
Gwiazdozbiór: Strzelec
Odległość: 2200-9000 l.ś.
Jasność: 6,3 mag.
Rozmiar kątowy: 28'

Dla obserwatorów w naszym kraju, najlepszy okres obserwacyjny rozpoczyna się wiosną i trwa do wczesnej jesieni. W miesiącach letnich, Strzelec jest najwyżej na niebie około północy lub godziny 1:00 w nocy w dniu 1 lipca, około 10 lub 11 wieczorem w sierpniu, a około 8 i 9 wieczorem w dniu 1 września.

Najprostszym sposobem na znalezienie mgławicy jest rozpoczęcie od rozpoznania kształtu "czajniczka" w Strzelcu i odnalezienie gwiazdy Kaus Borealis (Lambda Sagittarii) o pozornej wielkości 2,82. Kaus Borealis jest wystarczająco jasny, aby być dostrzeżony gołym okiem nawet niezbyt wysoko nad horyzontem. Linia poprowadzona od gwiazdy Fi Sagittarii (3,15 mag) właśnie w kierunku Kaus Borealis, przedłużona nieco więcej niż podwójnie, poprowadzi bezpośrednio do "Koniczyny". Pomocna w odnalezieniu może być również pobliska Mgławica Laguna (M8), od której M20 znajduje się zaledwie 2 stopni w kierunku północno-zachodnim.

Ciekawostka: W odcinku "The Alternative Factor" oryginalnej serii Star Trek, M20 jest portalem pomiędzy dwoma wszechświatami.

Szkice na forum: