Najciekawsze opuszczone statki kosmiczne - przy Ziemi, Słońcu, Marsie czy na księżycowej powierzchni...

[Milena Niemczyk]

Witam  

Dużo mówimy o nowych statkach kosmicznych, i o trwających misjach... Jednak kiedyś zawsze i one kończą swoją żywotność- tylko co wtedy? 

Jeśli obiegają Ziemię, najprawdopodobniej wejdą w ziemską atmosferę, i po prostu spłoną. Drugą opcją jest tzw. orbita cmentarna Jest to orbita położona około 300 km nad orbitą geostacjonarną, i tam zostać wraz z innymi statkami, które osiągnęły kres swojej podstawowej misji. 

No ale co z statkami obiegającymi Księżyc, Marsa czy Słońce? 

Postaram się to wytłumaczyć  

Miłego czytania! 

 

Ciekawe opuszczone satelity Ziemi

 

• Advanced Land Observing Satellite (ALOS) zwany także Daichi (japońskie słowo oznaczające „ląd”) - to japoński satelita o masie 3810 kg wystrzelony w 2006 roku. Jego zadaniem było obserwacja Ziemi. ALOS został wystrzelony z Tanegashima w Japonii 24 stycznia 2006 r. przez rakietę H-IIA. Operatorem misji było japońskie JAXA. Praca satelity była planowana na 5 lat - co udało się osiągnąć. W dniu 12 maja 2011 r. JAXA wysłała do satelity polecenie wyłączenia baterii i ogłosiła, że jest martwy na orbicie. 

• ALEXIS (Array of Low Energy X-ray Imaging Sensors) to teleskop rentgenowski który zawierał zakrzywione zwierciadła, których wielowarstwowe powłoki odbijały i skupiały niskoenergetyczne promieniowanie rentgenowskie. 29 kwietnia 2005 r., po 12 latach przebywania na orbicie, satelita ALEXIS zakończył swoją misję i został wycofany z eksploatacji. Satelita przekroczył oczekiwania, działając znacznie dłużej niż przewidywany roczny okres eksploatacji.

• DART ( Demonstration for Autonomous Rendezvous Technology ) to satelita NASA, którego celem było opracowanie i zademonstrowanie zautomatyzowanej nawigacji i zdolności spotkań z innymi statkami. DART został wystrzelony rakietą Pegasus na orbitę polarną. Po wystrzeleniu satelita z powodzeniem osiągnął orbitę i w ciągu kilku godzin spotkał się z docelowym satelitą. Bezpiecznie spłonął w atmosferze Ziemi w dniu 7 maja 2016 r. nad południowym Pacyfikiem. Tak wiem ten przypadek jest inny niż pozostałe, ale był na tyle ciekawy - że go tutaj umieściłam  

• Microvariability and Oscillations of Stars/Microvariabilité et Oscillations STellaire ( MOST ) - był pierwszym kanadyjskim teleskopem kosmicznym. Uważano go za najmniejszy teleskop na orbicie, nawet jego twórcy nadali mu nazwę „Skromny Teleskop Kosmiczny”.  MOST był pierwszym statkiem kosmicznym przeznaczonym do badań asterosejsmologii. Zespół MOST zgłosił szereg odkryć. W 2004 roku poinformowali, że gwiazda Procyon nie oscyluje w oczekiwanym stopniu. 

• Genesis I & II - to eksperymentalne habitaty kosmiczne zaprojektowane i zbudowane przez prywatną amerykańską firmę Bigelow Aerospace i wystrzelone w 2006 roku (I), i w 2007 roku (II). Genesis I dalej dostarcza danych, a Genesis II od tego roku stał się opuszczonym statkiem kosmicznym. 

 

• Reuven Ramaty High Energy Solar Spectroscopic Imager (RHESSI)  - był obserwatorium rozbłysków słonecznych NASA. Misja została wystrzelona 5 lutego 2002 roku. Obserwacje RHESSI zmieniły nasze spojrzenie na rozbłyski słoneczne, w szczególności na procesy wysokoenergetyczne w rozbłyskach. Obserwacje projektu RHESSI zaowocowały licznymi publikacjami w czasopismach naukowych i prezentacjami na konferencjach. Do 2017 roku RHESSI jest wymieniany w 2474 publikacjach, książkach i prezentacjach. Satelita został wycofany ze służby 16 sierpnia 2018 r. i pozostaje na stabilnej niskiej orbicie okołoziemskiej - jednak nie ma on własnego napędu, przez co wpadnie on w atmosferę Ziemi już za niedługo (pierwotnie ten rok, ale informacji brak). 

 

• Orbital Reflector to odblaskowa rzeźba autorstwa Trevora Paglena wystrzelona w kosmos jako tymczasowy satelita. Była to pierwsza rzeźba w kosmosie. Projekt kosztował 1,3 mln $. Statek miał na celu bycie pierwszym „czysto artystycznym” obiektem w kosmosie. Została wystrzelona w kosmos 3 grudnia 2018 r na pokładzie rakiety SpaceX. Pierwotnie rzeźba miała wejść w atmosferę, jednak stracono z nią kontakt - i obecnie jest kosmicznym śmieciem. Strona projektu --> https://www.orbitalreflector.com/

 

• Vanguard 1 - to amerykański satelita , który był czwartym sztucznym satelitą krążącym wokół Ziemi. Został wystrzelony 17 marca 1958 r. Vanguard 1 był pierwszym satelitą wyposażonym w energię słoneczną. Kontakt z nim został utracony w 1964 r., pozostaje on najstarszym obiektem wykonanym przez człowieka, który nadal znajduje się na orbicie, wraz z górnym stopniem jego rakiety nośnej.

 

Inne ciekawe satelity na orbicie ziemskiej: 

• RatSat
• IKONOS 
• Kwangmyŏngsŏng-3 Unit 2
• Sohla

 

Lista większości opuszczonych satelitów Ziemi na Wikipedii EN: https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Derelict_satellites_orbiting_Earth

 

Ciekawe opuszczone satelity krążące wokół Słońca 

 

• Szczątki stopni misji Apollo:

1. Apollo 8 S-IVB third stage
2. Apollo 9 S-IVB third stage
3. Apollo 10 Lunar Ascent Stage
4. Apollo 10 S-IVB third stage
5. Apollo 11 S-IVB third stage
6. Apollo 12 third stage

 

• CONTOUR  była sondą kosmiczną klasy NASA Discovery, która uległa awarii wkrótce po wystrzeleniu w lipcu 2002 roku. Jego głównym celem były bliskie przeloty dwóch jąder komet ( Encke i Schwassmann-Wachmann-3 ) z możliwością przelotu trzeciej znanej komety (d'Arrest) lub jeszcze nieodkrytej komety. Misja naukowa zakończyła się całkowitym niepowodzeniem - statek rozdzielił się nagle na 3 części. 

• Herschel Space Observatory (HSO)  było obserwatorium kosmicznym zbudowanym i obsługiwanym przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA). Był aktywny od 2009 do 2013 roku i był największym teleskopem na podczerwień, jaki kiedykolwiek wystrzelono (przed czasem wystrzelenia JWST). Aktualnie teleskop znajduję się na orbicie heliosynchronicznej, po ostatnim kontakcie z Ziemią w dniu 17 czerwca 2013 roku. 

• Spitzer Space Telescope (SST)  - był kosmicznym teleskopem na podczerwień wystrzelonym w 2003 roku. Operacje zakończyły się 30 stycznia 2020 roku. W 2016 roku Spitzera wykorzystano do odkrycia pięciu z siedmiu znanych planet wokół gwiazdy TRAPPIST-1. Wykonał on także mnóstwo zdjęć w podczerwieni. Teleskop został wycofany 30 stycznia 2020 r., kiedy NASA wysłała sygnał wyłączenia do teleskopu, instruując teleskop, aby przeszedł w tryb awaryjny. 

 

• STARDUST  - to sonda kosmiczna wystrzelona przez NASA 7 lutego 1999 r. w celu zebrania próbek pyłu z komety Wild 2. Po udanym zebraniu cząstek i zwróceniu ich na Ziemię, sonda rozpoczęła misję dodatkową Stardust-NExT gdzie m.in napotkała kometę 9P/Tempel. Obecnie sonda jest na orbicie wokół słonecznej. 

 

• Tesla Roadster Elona Muska - testowy ładunek pierwszego lotu Falcona Heavy, to samochód najbogatszego człowieka na Ziemi, Elona Muska. W środku siedzi manekin, a sam samochód jest na stale przytwierdzony do górnego stopnia rakiety. Z samochodu była prowadzona nawet transmisja na żywo. Obecnie zmierza w głąb układu słonecznego. Tutaj można śledzić Teslę: https://where-is-tesla-roadster.space/live

 

Inne ciekawe sondy, które są na orbicie wokół Słońca: 

• Ulysses 
• Genesis 
• Helios 
• Planck 

 

Lista większości sond krążących wokół Słońca: https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Derelict_satellites_in_heliocentric_orbit 

 

Sondy krążące wokół Marsa (nieaktywne): 

 

• Viking 1 & 2

• Mars Global Surveyor

• Mariner 9 

 

i inne... pełna lista tutaj --> https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Derelict_satellites_orbiting_Mars

 

 

Co z szczątkami po misjach Apollo? 

 

Zostały sfotografowane przez księżycową sondę LRO (Lunar Reconnaissance Orbiter). Wyniki przedstawione poniżej. Nie można zaobserwować ich żadnym teleskopem z Ziemi! 

 

Serdecznie pozdrawiam i zachęcam do opinii!  

Milena  

 

Edytowane 21 Grudnia 2022 przez Milena Niemczyk

[Krzysztof z Bagien]

Taki najciekawszy najciekawszy, moim zdaniem, to jest Buran rozpadający się w hangarze gdzieś wśród stepów Kazachstanu:

https://ralphmirebs.livejournal.com/219949.html

[count.neverest]

Tu ciekawa relacja ze zwiedzania m.in. MZK https://www.podniesinski.pl/portal/zapomniane-burany/

[Milena Niemczyk]

Nie w temacie Burana, ale głównego wątku (oczywiście piszcie dalej o Buranach, temat ciekawy ) 

 

Do 'zmarłych' statków dopisujemy dziś marsjański lądownik InSight - po 4 latach pracy, NASA oficjalnie ogłasza - jego misja została zakończona. Lądownik nie miał już wystarczająco mocy w akumulatorach (przykrycie paneli słonecznych przez marsjański pył) i po 2 próbach skontaktowania się z sondą i ciągłym brakiem odpowiedzi mamy oficjalny koniec. NASA jednak cały czas będzie nasłuchiwała z lądownika na wszelki wypadek, jednak jakikolwiek sygnał jest bardzo mało prawdopodobny  

Ogłoszenie NASA: https://www.nasa.gov/press-release/nasa-retires-insight-mars-lander-mission-after-years-of-science 

Możecie wysłać tutaj pocztówkę do lądownika (tak naprawdę pracowników) --> https://mars.nasa.gov/participate/postcard/insight/

Ostatnia wiadomość i zdjęcie: 

 

Bye, bye InSight! 

[OBERON RD]

@Krzysztof z Bagien @count.neverest Jejku, jaki klimatyczny ten opuszczony ośrodek, takie postapokaliptyczne S-F. Niestety kierunek wschodni ostatnio nie dla nas. I nie wiadomo kiedy będzie dostępny bez akceptowalnego ryzyka. W każdym razie jednego Burana w nieco lepszym stanie (wcale nie jest opuszczony) można "zwiedzać" w muzeum techniki w Speyer (Niemcy). Tzn. są schodki prowadzące do ładowni, ale do kabiny nie ma wejścia, zresztą ani w Speyer ani w Sinsheim (inne muzeum niedaleko) nie wchodzi się do kabin pilotów.

W Speyer jest fajna wystawa rozmaitości z programów Wostok i Apollo. Przy okazji można się było załapać na podróże w czasie (np. DeLorean z Powrotu do przyszłości, ale żeby usiąść musiałem zamówić oficjalne zdjęcie, z tym, że gość cyknął też parę moim aparatem):

 

 

Więcej o tym egzemplarzu Burana na stronie muzeum: https://speyer.technik-museum.de/en/spaceshuttle-buran

[Alex 22]

Ach ta mięta Rodaków do Kresów. Ale głowa do góry, Razzputin wyrządził k.capom niedźwiedzią przysługę! Jeszcze bedzie darmowe paliwo i loty w Kosmos!