majer

Powinni raczej robić tak, żeby można to było łatwo włączyć, jak ktoś chce, wtedy byłoby w porządku.

A może pójść w innym kierunku: click 1, click 2. Będzie miała kosmiczne sny.

Zbliżenie planetoidy już niedługo, w nocy z najbliższego poniedziałku na wtorek. Tymczasem Janusz Wiland w swoim programie Nocny Obserwator wykonał mapkę z trasą planetoidy w godzinach widoczności w Polsce. Zaznaczył na niej momenty zbliżeń do jaśniejszych gwiazd (w czasie obowiązującym w naszym kraju).

W weekend będzie się działo w okolicach Jowisza. W nocy z 23 na 24 stycznia (piątek/sobota) w pewnej chwili na tarczy planety będą widoczne 2 księżyce i 3 cienie księżyców galileuszowych, a potem 3 księżyce i 2 cienie (co chyba będzie można próbować dostrzec z okolic Szczecina jedynie): Noc 23/24 stycznia: wieczorem, o 17:20 zaćmienie Io przez Kallisto, które jednak będzie możliwe do obserwowania tylko w północno-wschodniej części Polski, gdyż dojdzie do niego tuż po wschodzie Jowisza. O tej porze wszystkie 4 księżyce będą się znajdowały na wschód od tarczy swojej planety macierzystej. Ok. godz. 19:40 Kallisto w drodze do Jowisza minie Io, a po godzinie 21 Io, Europa i Kallisto będą zbliżać się do Jowisza i niewiele po godzinie 4 zacznie się seria zjawisk, którego jednak z Polski nie będzie można obserwować do końca: najpierw na tarczy Jowisza pojawi się cień Kallisto, potem, o 4:30 drugi już raz Io wyprzedzi Kallisto. Godzinę później na tarczę Jowisza wejdzie cień Io, a przed godziną 6 - sam księżyc. Mniej więcej o 6:45 cień Io dogoni cień Kallisto na tarczy Jowisza (będą wtedy na środku tarczy), a pół godziny później przed cieniem Kallisto przejdzie Io i jednocześnie Kallisto wejdzie na tarczę planety. Jeszcze przed 7:30 na tarczy Jowisza pojawi się cień Europy (5" pod Kallisto, w tym momencie na tarczy Jowisza będą już 3 cienie i 2 księżyce!), a po godzinie 8 na tarczy Jowisza pojawi się Europa, jednak do tego momentu cień Io zdąży zejść z tarczy. Zatem na tarczy Jowisza będą wtedy widoczne 2 cienie i 3 księżyce. Niestety wtedy już będzie dzień, a ponadto do zachodu Jowisza zostanie już niewiele czasu. Noc 24/25 stycznia: wieczorem najpierw zaćmienie (18:03), a potem zakrycie (18:39) Io przez Europę, zaś godzinę później na Io pojawi się jeszcze cień Kallisto. Ok. 21:35 Kallisto minie Io w odległości 3". Od ok. 3 do 5:30 Io będzie przechodziła za Jowiszem. Noc 25/26 stycznia: wieczorem Io i Ganimedes na wschód od Jowisza, Europa i Kallisto - na zachód. Tuż po północy na tarczy Jowisza pojawią się Io i jej cień (w odwrotnej kolejności). Przed godziną 2 Europa schowa się w cieniu Jowisza, zaś przed godziną 3 - Io i jej cień zejdą z tarczy swojej planety macierzystej. Po godzinie 5:20 Europa wyjdzie zza tarczy Jowisza, zaś 40 minut później na Jowiszu pokaże się cień Ganimedesa, a za tym księżycem przejdzie Europa. Niedługo przed wschodem Słońca przed tarczą Jowisza zacznie wędrować Ganimedes.

W najbliższych dniach ciekawe w układzie księżyców galileuszowych będą 3 noce: Noc 7/8 stycznia: od wschodu Jowisza (ok. 18:44) Kallisto prawie na środku tarczy planety, Europa i Ganimedes na zachód od niej. Dwa ostatnie księżyce przez całą noc będą się zbliżały do Jowisza, do mniej więcej godziny 1 utrzymując dystans między sobą ok. 6-7 sekund kątowych, później odległość ta zacznie rosnąć. Natomiast Kallisto po 21:30 zejdzie z jowiszowej tarczy i będzie przesuwać się na zachód. Dzięki temu ok. godz. 4:35 Kallisto minie Europę w odległości 2", zaś 35 minut później - Ganimedesa (częściowo zaćmionego!) w odległości 3". Tej nocy po tarczy Ganimedesa będą wędrowały cienie wszystkich trzech pozostałych księżyców galileuszowych. Najwcześniej, bo jeszcze przed godziną 1:00 po tarczy tego księżyca będzie przechodził cień Kallisto, następnie, ok. godziny 4:45 przez prawie godzinę po tarczy tego księżyca będzie wędrował cień Europy, natomiast tuż po godzinie 9 na tarczy Ganimedesa zamelduje się cień Io. To ostatnie zdarzenie będzie miało miejsce niewiele przed zachodem Jowisza, na jasnym niebie, ale to jeszcze nie koniec tej sekwencji, ponieważ ok. godz. 10:35, już po schowaniu się Jowisza pod horyzont, Ganimedes zostanie na chwilę przesłoniony przez Io. Szkoda, że nie wszystko da się zaobserwować z Polski. Noc 9/10 stycznia: od wschodu Jowisza (ok. 18:35) Io i Europa blisko siebie na wschód od jowiszowej tarczy. Przez pierwszą część nocy oba księżyce będą zbliżały się do Jowisza. Przed godziną 2:15 na tarczy Jowisza pojawią się cienie obu księżyców, a do godziny 3:35 przed tarczą pojawią się same księżyce i przez mniej więcej pół godziny na tarczy planety będą widoczne 2 cienie i ich właściciele. Noc 11/12 stycznia: od wschodu Jowisza (ok. 18:26) Io i Ganimedes na wschód od tarczy Jowisza, zaś Europa i Kallisto - na zachód od niej. Przed godziną 21 Europa schowa się w cieniu Jowisza, zaś Io i jej cień wejdą na tarczę swojej planety macierzystej. Potem na tarczę wejdzie Ganimedes i jego cień (cień wcześniej). Od godziny 22:20 do 22:35 na tarcz Jowisza będą widoczne 2 cienie i 1 księżyc, natomiast przed godziną 1 na tarczy będzie widoczny Ganimedes ze swoim cieniem. Niewiele później Europa wyjdzie zza jowiszowej tarczy.

W najbliższych dniach, jeśli pogoda na to pozwoli, m.in. raz na tarczy Jowisza będzie można dostrzec dwa księżyce galileuszowe oraz ich cienie jednocześnie, a raz dwa cienie i jeden księżyc jednocześnie, zaś niewiele później - 2 księżyce i jeden cień jednocześnie. Również na imprezę sylwestrową warto zabrać ze sobą teleskop. Szczegóły poniżej: noc 31 grudnia/1 stycznia: od wschodu Jowisza (ok. 19:20) przez większą część nocy Europa i Ganimedes 5-6 sekund kątowych od siebie, na zachód od jowiszowej tarczy. Po godzinie 23 księżyce zaczną się do siebie zbliżać, aż ok. godziny 2:25 miną się w odległości 1" (Starry Night pokazuje, że Europa troszeczkę przesłoni Ganimedesa). Przez cały czas oba księżyce będą się zbliżały do Jowisza i nad ranem najpierw Ganimedes, a potem Europa schowają się w cieniu Jowisza. Pół godziny po zniknięciu Europy na tarczę planety wejdzie cień Io, a potem sam księżyc. Zatem nad samym ranem przez małe instrumenty optyczne będzie widoczna tylko Kalisto, 6' na wschód od Jowisza. Noc 2/3 stycznia: od wschodu Jowisza (ok. 19:11) Io i Europa ok. 2" od siebie, 145" na wschód od Jowisza. Z biegiem czasu oba księżyce będą zbliżać się do siebie i jednocześnie do Jowisza. Ok. godz. 22:15 odległość między Io i Europą osiągnie minimum, nieco ponad 1". Od północy przed i po tarczy Jowisza będą wędrowały najpierw cienie obu księżyców, a za nimi one same. Od mniej więcej 1:15 do 2:15 na tarczy Jowisza będą widoczne 2 księżyce i ich cienie jednocześnie. Noc 4/5 stycznia: od wschodu Jowisza, godz. 18:58, (no prawie) Io oraz cienie Io i Ganimedesa na tarczy planety. Po zejściu cienia Io i tuż przed zejściem samej Io na tarczy Jowisza zamelduje się Ganimedes. Europa będzie wtedy schowana w cieniu Jowisza, zatem przez kilkadziesiąt minut łatwo widoczna będzie tylko Kalisto, znajdująca się wtedy jakieś 8,5 minuty kątowej na wschód od Jowisza. Przed 22:40 Europa wyjdzie zza tarczy planety, zaś po godzinie 1 z tarczy zejdzie Ganimedes i po obu stronach Jowisza będą widoczne 2 księżyce.

U mnie 18/20. Szkoda, że na koniec nie pokazuje się lista z udzielonymi odpowiedziami i zaznaczeniem, które były dobre, a które złe. Bo pamiętam, że źle odpowiedziałem na to, co sonda zabrała ze sobą na pokład, a drugiego pytania już nie pamiętam.

W tym tygodniu ciekawie będzie podczas trzech nocy: noc 24/25 grudnia: od wschodu Jowisza niedaleko jego zachodniego brzegu przebywają Ganimedes z Europą. Po północy oba księżyce wejdą w cień Jowisza i przestaną być widoczne. Najpierw zrobi to Ganimedes, a potem Europa; nad ranem Ganimedes wyjdzie z jowiszowego cienia, ale chwile później schowa się za tarczę swojej planety macierzystej. W tym samym mniej więcej czasie na tarczę Jowisza wejdzie cień Io, a godzinę później zamelduje się tam sama Io. Przed godziną 8 zarówno Europa, jak i Ganimedes (w tej właśnie kolejności, bo Europa porusza się szybciej) wyjdą zza jowiszowej tarczy, co być może da się zobaczyć z północno-zachodnich krańców Polski. noc 26/27 grudnia: od wschodu Jowisza niewiele na wschód od jowiszowej tarczy będą przebywać Io z Europą. W trakcie nocy oba księżyce będą się do siebie zbliżać i najpierw cienie obu księżyców wejdą na tarczę Jowisza, a potem to samo zrobią księżyce. W pewnym momencie przez około godzinę na tarczy będą 2 cienie księżyców galileuszowych oraz ich właściciele. Około godziny 23:05, już po wejściu Io i Europy na tarczę Jowisza Io minie Europę w odległości 1". Pod koniec nocy na Io pojawi się cień Europy. Noc 28/29 grudnia: początkowo z księżyców galileuszowych widoczna tylko Kalisto, będąca ponad 5' na zachód od Jowisza. Jednak Io szybko zejdzie z tarczy, potem zza tarczy wyjdzie Europa, a następnie z tarczy zejdzie Ganimedes. Jeszcze zanim Ganimedes zejdzie z jowiszowej tarczy, jego cień przesłoni Io. W trakcie nocy Io zacznie zawracać w kierunku Jowisza i przejdzie za Ganimedesem, ale wcześniej na Io ponownie pojawi się cień Ganimedesa. Na koniec nocy cień Ganimedesa pojawi się jeszcze na zbliżającej się do Jowisza Kalisto.

W tym tygodniu też będzie się działo w układzie księżyców galileuszowych Jowisza: noc 17/18 grudnia: ok 23:45 na zachód od Jowisza widoczna Europa, która tuż przed północą wchodzi w cień Jowisza i przestaje być widoczna, ale tuż po północy na chwilę zastępuje ją Ganimedes, który wychodzi z jowiszowego cienia, jednak niewiele później chowa się za Jowiszem. Przed godziną 5 rano oba Księżyce pojawiają się po wschodniej stronie tarczy planety, a po zachodniej widoczna jest Io, która przeszła przed tarczą Jowisza i zdążyła z niej zejść; noc 18/19 grudnia: początkowo Io po zachodniej stronie tarczy Jowisza, a 3 pozostałe księżyce po stronie wschodniej, w kolejności Europa, Ganimedes, Kallisto, Europa i Ganimedes 3" od siebie tuż po swoim wschodzie ok 20:30. Po godzinie 2 Io pojawi się po wschodniej stronie tarczy planety i wtedy po tej stronie Jowisza widoczne są wszystkie cztery księżyce galileuszowe, w kolejności wzrastającej odległości od swojej planety macierzystej; noc 19/20 grudnia: od wschodu Jowisza (ok. 20:11) cienie Europy i Io na tarczy Jowisza, oba księżyce niewiele na wschód od tarczy. Kwadrans po 21 na tarczy planety zarówno cienie, jak i ich właściciele na tarczy Jowisza, na której Io będzie doganiać Europę i jeszcze przed zejściem, obu księżyców z tarczy Jowisza Io zacznie chować się za Europę (ok. 23:18). Zatem w pewnym momencie na tarczy Jowisza będą widoczne 2 księżyce galileuszowe oraz ich cienie! Po przejściu za Europą Io ją wyprzedzi, ale jeszcze przed końcem nocy zacznie zawracać w kierunku Jowisza i po godzinie 6:30 ponownie schowa się za Europę; noc 21/22 grudnia: wieczorem (ok. 20:50) minięcie się Europy i Kallisto w odległości 3", 40" na wschód od tarczy Jowisza, rano - zakrycie Io przez Ganimedesa (3:05) oraz zaćmienie Io przez Kallisto (6:20).

Ja na stronie 7 poprawiłbym miesiące: "4 stycznia, 22 lutego, 20 marca", itd. Jeszcze na str. 107, gdzie jest lista komet kometa PANSTARRS (C/2014 Q1) ma zapisane m_max = +3,4 magnitudo, a mimo tego nie ma mapki z jej trajektorią wśród gwiazd, choć są mapki trzech komet słabszych od niej?

W tym tygodniu czekają nas ciekawe konfiguracje wśród księżyców galileuszowych Jowisza: 10/11 grudnia, godz. 0:45: zakrycie Ganimedesa przez Io tuż po wyjściu Ganimedesa zza tarczy planety i przed wejściem Io na tarczę planety (oba księżyce niecałe 2" na wschód od brzegu tarczy Jowisza). Cień Io na tarczy. Potem jeszcze do Ganimedesa dołączy Europa, która wyjdzie zza tarczy planety. Oba księżyce z biegiem czasu będą tworzyć coraz ciaśniejszą parę. 12/13 grudnia od 0:45 do 3:19: wyjątkowo długie zakrycie Io przez Europę. Io będzie zakrywana podczas zmiany kierunku ruchu względem Jowisza i tym samym poruszania się stycznie do naszej linii widzenia, dodatkowo bardzo blisko obu księżyców będzie Kallisto, która nad ranem przejdzie najpierw 3" na południe od Europy (ok. 4:30), a pół godziny później tyle samo na południe od Io, co sprawi, że w małych instrumentach (albo przy kiepskim seeingu) wszystkie 3 księżyce zleją się w 1 punkt. Jeszcze nieco później (5:46) Kallisto wejdzie w cień Jowisza i przestanie być widoczna. Wcześniej tej samej nocy (23:36) na Kallisto pojawi się cień Io. 14/15 grudnia: znowu Io spotka się z księżycem galileuszowym podczas zakręcania na swojej orbicie. Tym razem będzie to Ganimedes, który dwukrotnie zakryje Io. Niestety za pierwszym razem (około godziny 19:54) oba ciała będą u nas pod horyzontem, wzejdą (w Łodzi) około 20:30, tuż po końcu pierwszego zakrycia - w Suwałkach oba księżyce wzejdą jeszcze przed rozdzieleniem - następnie księżyce oddalą się od siebie na niecałe 2" (o 21:07), a jeszcze później (około godziny 22:30) Io ponownie przejdzie za Ganimedesem. Będą to zakrycia całkowite i ze względu na wolny ruch Io będą trwały po około godzinę.

Dzisiaj pierwszy APOD z zakrycia Io przez Kalisto na początku listopada.

No właśnie. Przeglądając dzisiaj konfigurację księżyców galileuszowych Jowisza na stronie czasopisma Sky and Telescope zobaczyłem, że w przyszłym tygodniu jeden z takich księżyców zakryje drugi. Pogrzebałem trochę w sieci i okazało się, że w sierpniu br. zaczął się okres wzajemnych zakryć i zaćmień w układzie księżyców galileuszowych Jowisza. Kilka takich zjawisk będzie widocznych z Polski nawet w nadchodzącym tygodniu. Zainteresowanych tematem odsyłam na stronę francuskiego instytutu IMCEE. Według zamieszczonej tam tabeli opozycja Jowisza przypada w przyszłym roku 6 lutego, zaś koniunkcja ze Słońcem - w sierpniu przyszłego roku. To akurat można znaleźć w wielu miejscach. Ważniejsze daty, to: 5 lutego 2015 Słońce przejdzie przez płaszczyznę równika Jowisza (będzie tam równonoc), natomiast 8 listopada tego roku oraz 10 kwietnia i 5 maja przyszłego roku Ziemia przejdzie przez płaszczyznę równika Jowisza. Na wyżej wymienionej stronie można wygenerować tabelę ze wszystkimi takimi zjawiskami. Natomiast inny link prowadzi do strony, na której można wygenerować tabelę dla wielu miejsc na Ziemi. Warszawa ma kod 558. Można też tam przeczytać, że w okresie od 1 września 2014 do 20 lipca 2015 z całej Ziemi będzie można dostrzec 442 takie zjawiska. Przykład rejestracji zaćmienia Io przez Kalisto: https://www.youtube.com/watch?v=sFDwkMb6Lpw Przykład rejestracji zakrycia Europy przez Ganimedesa: https://www.youtube.com/watch?v=KmKxTrXQ-bE

Powinno być: "jakichś", bo liczba mnoga.

Ciekawostka związana z tym zaćmieniem jest taka, że bardzo blisko zaćmionego Księżyca był Uran (wczorajszej nocy była opozycja Urana). Jeśli program komputerowy nie kłamie, to w miejscowości Nome na zachodnim krańcu Alaski brzeg całkowicie zaćmionego Księżyca był odległy od Urana o 3'. A w pobliżu bieguna doszło do zakrycia Urana przez Księżyc. Tutaj była prawie brzegówka, Uran był zakryty przez jakieś 11 minut.

Ja dzisiaj w Warszawie przed godziną 18 widziałem oba słońca poboczne. Niestety nie mam fotki, bo jechałem wtedy autobusem, a jak dojechałem na miejsce, to były one już blade.

Nawet ja się załapałem

Fajnie, że nieco rozogniskowane, wyraźnie widać różnicę barw obu planet.

Poza tym, że koniunkcja Jowisza ze Słońcem była miesiąc temu, to z tego obrazka wynika, że Jowisz dla Wenus jest bliski opozycji i jeśli dobrze widzę, to jeszcze przez jakiś krótki czas odległość między tymi planetami będzie maleć.

A czy ktoś widział M44 (pytanie szczególnie do korzystających z teleskopów/lornetek)? W Bari się udało, ale jednak jest to kilkanaście stopni bliżej równika.

Takiego obserwatorium na pewno nie.

Oczywiście też jestem pod wrażeniem wycieczki. Mam pytanie do zdjęcia ze światłem zodiakalnym: blisko prawego górnego rogu zdjęcia widać przelot jakiegoś obiektu. To meteor, czy satelita?

Dostałem maila z VSNET-u, że w M106 wybuchła supernowa. Ma ona teraz 13,5 magnitudo:

Co prawda na weekend i przyszły tydzień zapowiadana jest parszywa pogoda, ale w nocy z niedzieli na poniedziałek, 16/17 marca, znowu będzie można zobaczyć 2 cienie księżyców galileuszowych + księżyc galileuszowy na Jowiszu. Być może komuś z was uda się to zarejestrować, a rozkład nocy przedstawia się następująco (czasy urzędowe w Polsce, czyli CET): 16 marca, godz. 18:02 - wejście Ganimedesa na tarczę Jowisza, 16 marca, godz. 21:16 - zejście Ganimedesa z tarczy Jowisza, 16 marca, godz. 22:06 - wejście Io na tarczę Jowisza, 16 marca, godz. 23:02 - wejście cienia Ganimedesa na tarczę Jowisza, 16 marca, godz. 23:22 - wejście cienia Io na tarczę Jowisza, 17 marca, godz. 0:22 - zejście Io z tarczy Jowisza, 17 marca, godz. 1:40 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza, 17 marca, godz. 2:28 - zejście cienia Ganimedesa z tarczy Jowisza. A więc przez prawie 2,5 godziny (od 23:22 do 1:40) po Jowiszu będą wędrowały 2 cienie, a do 0:22 na tarczy Jowisza będzie jeszcze Io.

Sfotografowanie całej ciemnej strony Księżyca to nie problem, wystarczy znaleźć się w pasie całkowitego zaćmienia Słońca. A zdjęć kawałka ciemnej strony Księżyca jest pełno również na tym forum.