Gwiazdy stare jak Wszechświat

[Adam_Jesion]

Aby ocenić wiek skamieniałości znalezionej głęboko w ziemi, stosuje się najczęściej metodę datowania izotopem węgla C-14. W astronomii jest podobnie, można ocenić wiek gwiazdy analogicznie, jednakże przy użyciu innych pierwiastków. Są nimi: uran, iryd, osm czy europ. Grupa astrofizyków pod kierownictwem dr Anny Frebel wyszukała w gąszczu gwiazd Drogi Mlecznej "rodzynka". Gwiazdę, której wiek jest w przybliżeniu równy wiekowi Wszechświata.Tłumaczenie: Maciej Sznajder

 

http://news.astronet.pl/news.cgi?5602

[Lampka]

Zastanawia mnie czasem nieroztropność tłumaczenia tych wieści ze świata wielkiej astronomii.

Z reguły błędy dotyczą "ozdobników tekstu", pokazujących doniosłość i kontekst odkrycia.

Swego czasu pamiętam pojawił się błąd dotyczący georadaru, który posłużył do odkrycia jakiegoś meteorytu. Okazało się, że częściowo błąd był odziedziczony po oryginale.

Tu niestety widzę, że inwencja tłumacza zdecydowała o powstaniu błędu. I to w pierwszym, wstępnym zdaniu. Skamieniałości, jak zresztą sama nazwa wskazuje, to skamieniałe (sfosylizowane) dawne organizmy lub ich części. Oczywiście obecnie są skałą. I jako takie, poza bardzo szczególnymi przypadkami, nie mogą być datowane metodą radiowęglową, która służy wyłącznie do oceny wieku szczątków organicznych (nieskamieniałych). A więc można ocenić radiowęglowo wiek drewna, węgla drzewnego, tkanin, szczątków zwierzęcych i roślinnych zachowanych np. w torfie, ale nie skał litych. Do tego ostatniego służą inne metody izotopowe (uranowo/torowa, potasowo/argonowa i inne).

Zobaczmy zatem, co było w oryginalnym tekście.

No i znalazłem o datowaniu radiowęglowym tylko takie zdanie:

"Similar to the way archaeologists use carbon-14 and other elements to date Earth relics thousands of years old, astronomers use radioactive elements found in stars to deduce these stars' ages, which may be millions or billions of years."

No i sprawa jasna: z "archeologists" zrobiło się ogólne "aby określić wiek", z "carbon-14 and other elements" pozostawiono tylko "metodę datowania izotopem węgla C-14", a z "Earth relics" (w kontekście znalezisk archeologicznych, a więc w dużym stopniu organicznych) zrobiły się "skamieniałości", czyli angielskie "fossils".

Niby podobnie, ale jak bardzo odbiegające od prawdy.

PS. Oczywiście cały tekst powyższy dotyczy pracy tłumacza, czyli Macieja Sznajdera, a nie przekazującego Astronewsy (automatycznie chyba zresztą) Adama_Jesiona.

Edytowane 15 Maja 2007 przez Lampka

[Radek Grochowski]

Ha! Dokładnie to samo sobie pomyślałem, gdy czytałem ten tekst "skamieliny i C-14? WTF?"

[agatta]

Obecność tego typu błędów świadczy, że tłumacz nie jest automatem. Zachęcam do komentowania podobnych rzeczy na miejscu (albo mailowo, maile redaktorów łatwo znaleźć) bowiem większość ochotników nie ma konta na atsro-forum, a wszystko co może przyczynić się do poprawy merytorycznej jakości serwisu jest mile widziane