ciasne układy gwiazd podwójnych

[APM ADAM]

witam

rozdzielone w teleskopie [moja definicja jak swiatla samochodu z bardzo duzej odleglosci dwa punkty swiatla z czarna przestrzenia miedzy nimi]

miejsce obserwacji miasto lodz centrum

gwiazda castor gemini w katalogu hip 36850 2 skladniki pow 60 razy i 100 razy [100 procent rozdzielone]

epsilon lyra w katalogu hip 91919 4 skladniki pow 60 razy i 100razy [100 procent rozdzielone]

epsilon boötis izar w katalogu hip 72105 2 skladniki pow 100 razy i 180 razy [100 procent rozdzielone]

eta orionis w katalogu hip 25281 2 skladniki pow 100 razy i 180 razy [100 procent rozdzielone]

zeta cancri tegamine w katalogu hip 40167 2 skladniki pow 100 razy i 180 razy [100 procent rozdzielone

polecam wszystkim chcacym sprawdzic jakosc optyki i warunkow

dodam ze rozdzielilem to wszystko refractorem william optics fd 90 apo

pozdrawiam

adam

[Art 69]

Witam.

Ładnie to uszeregowałeś - że tak powiem narastająco.

Kastor ( 3.8'' ) zupełna łatwizna na rozgrzewkę,

standart do kalibracji sprzetu czyli epsilonik ( 2,87'' ) na poprawkę,

Izar ( 2,81'' ) na dokładkę,

eta oriona ( 1.5'' ) moja ulubiona,

a skoro udało Ci się rozerwać zetę w raku ( 0,9'') to już musi być po prostu czysta poezja.

 

Jeżeli lubisz letnio-jesienne wyzwania to może by tak zapróbować omegę herkulesa ( 0,8'' ale spora różnica jas. skł.)

[APM ADAM]

witam

art cos jest zle z ciekawosci szukam info o omedze w herculesie ale niemoge znalesc info separacji

jesli mowimy o cujam hip 80463 stelarium tez pokazuje jako pojedyncza

ps moze chodzilo ci o zete hip 81693 ma separacje kolo 1 secundy

pozdrawiam

adam

Edytowane 10 Lutego 2008 przez APM ADAM

[Piotrek Guzik]

witam

rozdzielone w teleskopie [moja definicja jak swiatla samochodu z bardzo duzej odleglosci dwa punkty swiatla z czarna przestrzenia miedzy nimi]

 

zeta cancri tegamine w katalogu hip 40167 2 skladniki pow 100 razy i 180 razy [100 procent rozdzielone

polecam wszystkim chcacym sprawdzic jakosc optyki i warunkow

dodam ze rozdzielilem to wszystko refractorem william optics fd 90 apo

 

Adamie, jeśli twierdzisz, że widzisz sprzętem o średnicy 90 mm gwiazdy o separacji około 1" jako "dwa punkty z czarna przestrzenią między nimi", to coś tu jest nie tak...

Zgodnie z kryterium Rayleigh'a dyfrakcja ogranicza zdolność rozdzielczą sprzętu o kołowej aperturze do 1.22xd/lambda (dla małych kątów, a z takimi mamy tu do czynienia, można przybliżyć sinus kąta samym kątem), co dla sprzętu o średnicy 90 mm daje i dlugości światła 550 nm (tu wypada maksimum czułości oka) daje 1.26". Jest to odległość, dla której główne maksimum obrazu dyfrakcyjnego jednego obiektu pokrywa się z pierwszym minimum obrazu dyfrakcyjnego drugiego obiektu. Tak więc jeśli obserwujesz 2 obiekty punktowe o odległości kątowej 1.26" idealnym sprzętem o średnicy 90 mm w idealnych warunkach, to obrazy obydwu obiektów będą się częściowo pokrywały i wyglądały raczej jak jeden elipsoidalny obiekt. Praw fizyki niestety nie da się ominąć...

 

Kwestię zdolności rozdzielczej i kryterium Rayleigh'a prezentuje poniższy obrazek:

 

http://www.xenophilia.com/zb/zb0012/RayleighCriterion.gif

 

Pozdrawiam

Piotrek

Edytowane 10 Lutego 2008 przez Piotrek Guzik

[Art 69]

witam

art cos jest zle z ciekawosci szukam info o omedze w herculesie ale niemoge znalesc info separacji

jesli mowimy o cujam hip 80463 stelarium tez pokazuje jako pojedyncza

adam

 

Omegę herkulesa ( nazwa własna Kajam ) identyfikuję na podstawie Tablic Astronomicznych autorstwa J.Desselberger, J.Szczepanik - tam właśnie jest podana jasność i separacja. Jako wizualnie podwójna występuje ona także w Atlasie Nieba wydanym przez PPWK im. E.Romera. Również program Cartes Du Ciel z którego najczesciej kożystam rozdziela Kajam jako podwójną.

Natomiast moje skromne próby z rozbiciem tej gwiazdki skończyły się chwilowym niepowodzeniem. W końcu listopada kiedy to chciałem poprawić sobie nastrój zaliczając ten układ, panowały już słabe warunki obserwacyjne i pogodowe. Trzeba poczekać do lata.

Kilka dni temu rozdzieliłem stosunkowo łatwy układ epsilon barana ( 1,4'' o jas. 5,2-5,5 ) z lekkością która pozwala mi sądzić że w dobrych warunkach sep. 0,8-0,9 jest jak najbardziej do osiągnięcia. A takie coś, poprawi już skutecznie humor każdemu miłośnikowi sprzętu optycznego.

A na wiosnę może beta hydry ( 0,7" o jas. 4,8-5,6) - pewnie polegnę na tym ale trzeba zapróbować.

[APM ADAM]

witam

art dzieki za info

piotr podalem jakie gwiazdy rozdzielilem nie podalem separacji jest niestety rozna w roznych zrodlach

potwierdzam ze widzialem tak samo jak po lewej stronie tego rysunku dla mnie tam jest czarna przestrzen

http://www.xenophilia.com/zb/zb0012/RayleighCriterion.gif

czy to mozliwe hmmmmmmmmmm nie palilem nie pilem nie wachalem ale widzialem

pozdrawiam

adam

[Piotrek Guzik]

potwierdzam ze widzialem tak samo jak po lewej stronie tego rysunku dla mnie tam jest czarna przestrzen

http://www.xenophilia.com/zb/zb0012/RayleighCriterion.gif

 

Po lewej stronie tego rysunku jest układ dobrze rozdzielony, czyli "szerszy" niż kryterium Rayleigh'a. Tu jest jeszcze jeden rysunek pokazujący, jak powinny wyglądać 2 punktowe źródła rozdzielone właśnie o limit Rayleigh'a:

 

http://www.astro-imaging.de/astro/images/rayleigh.jpg

 

piotr podalem jakie gwiazdy rozdzielilem nie podalem separacji jest niestety rozna w roznych zrodlach

 

Chyba jednak już wszystko wiem

Zeta Cnc jest układem poczwórnym. Separacja między składnikami A i B wynosi obecnie 1.0", separacja między C i D zaledwie 0.3", natomiast separacja par AB i CD to 6".

Tak więc wszystko wskazuje na to, że gwiazdę tę rozdzieliłeś (AB od CD), nie łamiąc jednocześnie praw fizyki

 

Pozdrawiam

Piotrek

Edytowane 10 Lutego 2008 przez Piotrek Guzik

[mpp]

Po prostu piękny wątek.

A ja mam pytanie techniczne, czy widzieliście gdzieś lub może sami przygotowaliście, zestawienie ciasnych podwójnych dobrych do kalibracji i testowania telepa, okularów i swojego oka.

Bardzo proszę o propozycje....

 

 

dobrych warunków

[szuu]

widząc ten wątek postanowiłem sprawdzić jak wygląda na żywo ciasna gwiazda podwójna i wycelowałem w castora (bo łatwo znaleźć ). faktycznie, pokazały się dwie gwiazdki (hurra!) chociaż przerwa nie była specjalnie wyraźna.

niestety, nie wiem jaką separację udało mi się zauważyć bo:

- wg. wikipedii pl i informacji z tego wątku 3,8"

- wg. wikipedii ang.: 6" (a w komentarzach ktoś podał że dla 2006 aktualne jest 2")

- jakaśtam lista gwiazd podwójnych http://www.astroleague.org/al/obsclubs/dblstar/dblstar2.html podaje 2,2"

- kolejna lista http://www.gwiazdy.podwojne.com/podwojne-lista.html - 3,9"

- stellarium - około 3"

- a tu gostek robił zdjęcia i mówi że 2,1" http://schmidling.com/doubst.htm

 

czyli - bałagan na niebie!!! rozumiem że te gwiazdy krążą ale okres 350 lat więc nie to nie może się zmieniać codziennie. a więc bardzo wiele osób się bardzo myli!

 

może ktoś ma teleskop z podziałką i mógłby to raz na zawsze zmierzyć i ogłosić na forum?

[Marek B.]

widząc ten wątek postanowiłem sprawdzić jak wygląda na żywo ciasna gwiazda podwójna i wycelowałem w castora (bo łatwo znaleźć ). faktycznie, pokazały się dwie gwiazdki (hurra!) chociaż przerwa nie była specjalnie wyraźna.

niestety, nie wiem jaką separację udało mi się zauważyć bo:

- wg. wikipedii pl i informacji z tego wątku 3,8"

- wg. wikipedii ang.: 6" (a w komentarzach ktoś podał że dla 2006 aktualne jest 2")

- jakaśtam lista gwiazd podwójnych http://www.astroleague.org/al/obsclubs/dblstar/dblstar2.html podaje 2,2"

- kolejna lista http://www.gwiazdy.podwojne.com/podwojne-lista.html - 3,9"

- stellarium - około 3"

- a tu gostek robił zdjęcia i mówi że 2,1" http://schmidling.com/doubst.htm

 

czyli - bałagan na niebie!!! rozumiem że te gwiazdy krążą ale okres 350 lat więc nie to nie może się zmieniać codziennie. a więc bardzo wiele osób się bardzo myli!

 

może ktoś ma teleskop z podziałką i mógłby to raz na zawsze zmierzyć i ogłosić na forum?

Kastor tak naprawdę składa się z pięciu składników. Odległość między dwoma najbardziej skrajnymi wynosi 5,2" /wg Cartes du Ciel/ i dlatego tak łatwo go rozdzielić...dużo prościej niż epsilony Lutni.

[szuu]

Kastor tak naprawdę składa się z pięciu składników. Odległość między dwoma najbardziej skrajnymi wynosi 5,2" /wg Cartes du Ciel/ i dlatego tak łatwo go rozdzielić...dużo prościej niż epsilony Lutni.

 

brawo - podałeś kolejną wartość niezgodną z żadną poprzednią!

chyba z rozpaczy pójdę się powiesić na statywie do AZ3

 

co do liczby składników to prawie masz rację, bo jedyna rzecz która się zgadza w różnych źródłach (w odróżnieniu od separacji, która się nigdy nie zgadza ) to to, że oba Kastory rzeczywiście są dodatkowo podwójne, jednak są to gwiazdy podwójne tylko spektroskopowo. z naszego punktu widzenia nie ma to więc znaczenia - i tak ich nie zobaczymy. mamy więc dwa Kastory: A i B i cały problem w tym jaka jest między nimi odległość?!

 

(jest jeszcze Kastor C, również podwójny (razem 6!), ale jego nie liczę bo jest około 1' dalej więc nie podpada pod "ciasny układ")

 

aha, i jeszcze jeżeli chodzi o wzajemne obieganie się tych gwiazd - 350 lat to wydaje sie bardzo duzo, ale to znaczy że między minimum i maksimum upływa 1/4 z tego czyli kolo 90 lat a to juz nie jest taki dlugi okres. dane z katalogow sprzed kilkudziesieciu lat sa wiec przestarzale a pewnie ludzie moga dalej z nich korzystac ("no bo przeciez gwiazdy to sie nigdy nie zmieniaja...") i siac dezinformacje, co wyjasnia czemu jest tyle rozniacych sie od siebie wartosci. ale ciągle nie wyjaśnia która jest prawdziwa!

[szuu]

...właśnie wróciłem z oględzin epsilonów - faktycznie są bliżej niż kastory! ale czy 1,5x bliżej czy 2x bliżej to już nie umiem powiedzieć.

(a rozdzielenie udało się połowicznie, tzn. te dwa na górze chwilami wyglądały że są dwa a chwilami jeden podłużny)

[Krawat]

Czasem spojrzę na jakąś dwoinkę, ale raczej rzadko. Czasami się tak rozgrzewam przed prawdziwymi obserwacjami, sprawdzam seeing przy jakim powiększeniu rozdzielę daną gwiazdę. Np. Polarną.

Ale moja ulubiona podwójna to Albireo, nie dość że rozdzielić idzie w lornetce to jeszcze te kolory... No ale z tym trzeba czekać do lata

[APM ADAM]

witam

krawat nie musisz czekac do lata zeta canceri jest tez piekna jeden skladnik jest orange drugi blue

pow 60 do 100 razy miniaturka albireo polecam zobaczyc

pozdrawiam

adam

Edytowane 11 Lutego 2008 przez APM ADAM

[szuu]

witam

krawat nie musisz czekac do lata zeta canceri jest tez piekna jeden skladnik jest orange drugi blue

pow 60 do 100 razy miniaturka albireo polecam zobaczyc

pozdrawiam

adam

 

no pewnie ze nie musisz czekac, ja widzialem albireo wczoraj (koło 3 w nocy oczywiscie )

a wedlug zdjec na tej stronie:

http://schmidling.com/doubst.htm

czerwono-niebieska jest jeszcze Gamma Andromedae

natomiast Alpha Herculis jest pomaranczowo zielona (nie wiedziałem że gwiazda może być zielona?!)

[Piotr Brych]

Jak ktoś ma dostęp do mojego atlasu to polecam strony 30-65 gdzie umieściłem tabelę 2560 gwiazd podwójnych z m.in. separacją i jej roczną zmianą, co w przypadku większości zawartych tam gwiazd pozwala na określenie aktualnej separacji na dany rok. Część gwiazd krąży wokół siebie na tyle szybko i po orbitach odbiegających (w rzucie na sferę niebieską) od koła, że podawanie separacji bez roku na który jest ona aktualna wprowadza zamęt.

[mario2005]

No właśnie Piotr ma racje na to trzeba uważać.

Kiedyś napisałem zapytanie do właściciela stronki gdzie była fotka i podana separacja, zerknąłem w net widze jest większa od tej na stronie ze zdjęciem więc napisałem że separacja ze zdjęcia jest chyba błędna.

Gość wytłumaczył mi że dane ma z komputera ze skryptu który uwzględnia zmiany położenia gwiazd w tym również względem siebie. Jak już rozszyfrowałem z niemieckiego ten mail to pozostało mi tylko przeprosić za zamięszanie i podziękować za lekcje na temat gwiazd wielokrotnych.

[mpp]

Takie dwie ciekawe listy podwójnych gwiazd znalazłem:

 

1. http://www.astroleague.org/al/obsclubs/dblstar/dblstar2.pdf

oraz

2. http://www.fvastro.org/dalsanto/js_double.htm (dwa zestawienia wg. konstelacji i wg. współrzędnych)

 

Dobrych łowów...

[Marek B.]

...mamy więc dwa Kastory: A i B i cały problem w tym jaka jest między nimi odległość?...

Napisałem powyżej, że Kastor tak naprawdę składa się z pięciu składników. Oczywiście był to pewien skrót myślowy. Należałoby powiedzieć, że to co obserwujemy jako gwiazdę Kastor, przy dużym powiększeniu rozpada się na sześć gwiazd: Kastor A /K1/, Kastor B /K2/ oraz cztery inne gwiazdy /G1, G2, G3, G4/. Na załączniku pokazałem te 6 obiektów. Ich separacja jest następująca:

G1-G2 = 2,2"

G2-K1 = 1,4"

G2-K2 = 1,4"

K1-K2 = 1.0"

K1-G4 = 1,8"

K2-G4 = 2,1"

G1-G4 = 5,2"

Pierwotnie napisałem, że składników jest pięć, bo separacja K2 i G3 wynosi 0,1" a zatem praktycznie można te dwa obiekty potraktować jako jeden.

Sam kiedyś się zastanawiałem co powoduje, że Kastor tak łatwo daje się rozdzielić. W książce "Niebo na weekend" separacja Kastora jest podana jako 2,7" czyli praktycznie taka sama jak epsilony Lutni. A każdy wie jak trudno posiekać "epsilony" a jak łatwo daje się rozdzielić Kastor. Myślę, że powodem jest to, tak jak już to napisałem wcześniej, że separacja między gwiazdami G1 i G4 jest taka duża, bo aż 5,2"

 

 

 

[szuu]

oooo! jeszcze cztery "obce" gwiazdy! no ładnie...

 

ale czy na pewno one wszystkie są podobnej jasności i w ogole wpływają na to co widzimy? chyba nie ma aż tyle jasnych gwiazd w jednym miejscu. bo np. na zdjęciu zrobionym przez tego gościa http://schmidling.com/doubst.htm widać tylko dwa składniki! (plus jakieś rozmycia które może wskazują na obecność innych gwiazd(?) ale na pewno nie są to gwiazdy mag 2-3 które można pomylić z kastorem A lub

 

znalazłem też jeszcze jedną stronę o kastorze - jest narysowana odległość i pozycja tych dwóch składników. a odległość jeszcze inna niż dotychczas podawane: 4,1"

http://www.skyhound.com/sh/archive/feb/Castor.html

(z obrazka wynika że 2,7" to było w latach 80-tych a jak pożyjemy dostatecznie długo to doczekamy się i 8")

[Gość polaris]

SkyMap Pro podaje separację AB na rok 2003 4,2" i myślę, że można przyjąć ten rząd wielkości za wiarygodny.

 

Pozdrawiam.

[Marek B.]

...ale czy na pewno one wszystkie są podobnej jasności i w ogole wpływają na to co widzimy? chyba nie ma aż tyle jasnych gwiazd w jednym miejscu....

Hmm...ja opierałem się na tym co podaje Cartes du Ciel, choć nie gwarantuję, że te dane to jakaś prawda objawiona, bo jak widać rozbieżności rzeczywiście są duże. Co do podanych tam jasności poszczególnych składników to wynoszą one:

G1 - 2,97 mag; G2 - 2,88 mag; G3 - 1,98 mag; G4 - 1,58 mag; K1 - 1,98 mag; K2 - 2,88 mag

Może separacja składników A i B rzeczywiście wynosi ok. 4,2" i to też wyjaśniałoby dlaczego Kastor tak łatwo rozpada się na dwie części.

[Gość polaris]

Marek, tam są tylko dwa składniki A i B.

 

Niestety, wychodzi tu "głupota" CdC - jeśli masz włączone 3-4 katalogi gwiazd to CdC rysuje gwiazdy z każdego z nich z osobna nie rozróżniając jaka to gwiazda wg innego katalogu - dlatego część tych gwiazd to duble, a różnice pozycji wynikają z minimalnych różnic współrzędnych (epok?) katalogowych. Tak jest też z ich jasnościami.

 

Polecam włączyć tylko Tycho 2 - zostaną dwa składniki Kastora

 

Pozdrawiam.

Edytowane 12 Lutego 2008 przez polaris

[Marek B.]

...Niestety, wychodzi tu "głupota" CdC - jeśli masz włączone 3-4 katalogi gwiazd to CdC rysuje gwiazdy z każdego z nich z osobna nie rozróżniając jaka to gwiazda wg innego katalogu - dlatego część tych gwiazd to duble, a różnice pozycji wynikają z minimalnych różnic współrzędnych (epok?) katalogowych....

Wygląda na to, że masz rację Marcin

[Krawat]

Wczoraj postanowiłem spróbować swoich sił (chociaż seeing był parszywy). Wycelowałem w etę Oriona którą udało mi się rozerwać dopiero przy 200x. Mimo to gwiazda ma urok