Pepin w krzakach - Olympus 10x42 EXWP I

Pepin Krootki · 7 Października 2012

Od dawien dawna Pepin znany był jako nieprzejednany zwolennik lornetek Porro, jedynych słusznych, sprawdzonych od lat, świetnie leżących w dłoni, o pięknym klasycznym wyglądzie, oferujących cudowny trójwymiarowy obraz, niezrównanych do prowadzenia obserwacji astronomicznych. Lornetki z pryzmatami dachowymi pozostawały poza sferą zainteresowań Pepina - tylko sporadycznie pozwolił on sobie przez nie zerknąć, ale tylko po to, by utwierdzić się w wyższości klasyki.

Aż tu razu pewnego, temu zatwardziałemu, głuchemu na argumenty i niepoprawnemu Porroholikowi, zdarzyło się zamieszkać na czas jakiś z lornetką EXWP I 10x42. Początkowo ignorował to ustrojstwo, ale z czasem ciekawość wzięła górę - nie pozostawało mu nic innego jak udać się z nim krzaki. Po pierwsze dlatego, że właśnie do takich zastosowań rzeczona lornetka została zaprojektowana (żeby zza krzaka wypatrzyć ptaka), a także dlatego, że Pepin bardzo nie chciał aby ktoś przyłapał go na paradowaniu z dachówką (o hipokryta! Co za wstyd!). Wnioski z wycieczki po krzakach wystawiły lornetkowy światopogląd Pepina na ciężką próbę...

Testowany egzemplarz Olympusa widział już wiele wiosen, wiele ptaków, wiele krzaków i był katowany przez bardzo wiele rąk nieobeznanych z delikatnym sprzętem jakim są lornetki. Mimo naprawdę dużego przebiegu sprzęt prezentował się i działał godnie. Zgodnie z deklaracjami producenta lornetka jest wodoodporna (nie sprawdzałem) i chroni oczy przed szkodliwym promieniowaniem UV (jest to głównie chwyt marketingowy, gdyż promieniowanie to ma tak małą przenikliwość, że zabezpiecza przed nim zwykła szyba). W omawianym egzemplarzu logo Olympusa nieznacznie odklejało się przy krawędzi - pamiętajmy jednak, że mowa o lornetce po przejściach. Podobne defekty zdarzają się też w nowych lornetkach wiodącego polskiego producenta, toteż nie ma co o to kruszyć kopii.

Lornetka ma zwartą budowę, jest lekka a przy tym sprawia wrażenie solidnej, świetnie leży w dłoniach. Pokryta jest dobrej jakości gumą o przyjemnej fakturze, a obicie to można określić jako "rock solid". Nic nie odstaje, nic się nie odkleja. Design może się podobać. Zdaniem Pepina jest ładniejsza od Monarcha, ale to już kwestia gustu. Tak czy owak dzielnie znosi próbę czasu i wcale nie wygląda na przestarzałą przy modnych ostatnimi czasy instrumentach typu "open hinge". Pepinowi design EXWP I przypomina trochę gadżety ze Star Treka - wybaczcie mu bujną wyobraźnię.

Sprzęt wyprodukowano w Japonii o czym informują nas dwa napisy - jeden na wyjściu statywowym, drugi wytłoczony na gumowym obiciu. Opisywany egzemplarz posiadał indywidualny numer seryjny 0903402. Powłoki antyodblaskowe są wysokiej klasy, wewnątrz nie widać żadnych powierzchni, które odbijałyby światło. Po prostu dwie puste rurki - może nie idealnie okrągłe, lecz tu Pepin musiałby się czepiać. Puryści od razu odnotują, że źrenice wyjściowe - a szczególnie jedna z nich - są lekko owalne. Ale bardziej pasowałoby tu stwierdzenie "do ideału trochę brakuje", niż "jajowate". Pepinowi to w każdym razie nie przeszkadza. Wszak to sprzęt od łażenia po krzakach, a nie pochłaniacz światła mający za zadanie wychwytywanie zabłąkanych fotonów mknących do nas z odległych galaktyk, których dostrzeżenie ociera się o granice ludzkiej percepcji. Kiedy patrzymy do wewnątrz lornetki od strony obiektywów nie uświadczymy ostrych krawędzi pryzmatów, nic nie wystaje w torze optycznym. W środku jest czysto - lornetka jest też nieźle wyczerniona. Spoglądając od strony okularów nie widać "fałszywych źrenic". Kolimacja nie jest idealna, ale też trudno uznać ją za rozkolimowaną. Znowuż należy zapisać to na karb wieku, ilości właścicieli i zapewne traumatycznych przejść.

Warto odnotować pewien nietuzinkowy bajer, mianowicie dekielek zabezpieczający gwint mocowania statywowego ozdobiono fotoluminescencyjną obwódką, która jarzy się w ciemnościach przez jakiś czas po wyjęciu lornetki z oświetlonego otoczenia. Jest to dość osobliwy szczegół i naprawdę trudno ocenić praktyczność takiego rozwiązania. Bez wątpienia ułatwia to w ciemności znalezienie lornetki, zwłaszcza przez ten krytyczny moment gdy nasz wzrok nie jest jeszcze przyzwyczajony do mroku. Ale może też zdradzić naszą obecność, kiedy sobie tego nie życzymy i zapomnimy o wykręceniu tej dziwnej zatyczki.

Powleczone gumą, wysuwane muszle oczne "Olka" są przyjemne w dotyku. Sęk w tym, że istnieje możliwość zablokowania ich tylko w jednym, maksymalnie wysuniętym położeniu. Niemniej - co należy podkreślić - trzymają się w nim zacnie pomimo wywierania nacisku, a biorąc pod uwagę wspomniany już "przebieg" instrumentu, mogłyby zawstydzić niejedną "nówkę". Zresztą, nie ma potrzeby składania muszli "w pół drogi", ponieważ nawet w maksymalnie wysuniętym położeniu pozwalają ogarnąć wzrokiem całe niemałe pole widzenia. Nie mamy uczucia patrzenia przez "wąską rurkę".

Skoro już o polu widzenia mowa - wady optyczne korygowane są bardzo dobrze w przeważającej jego części. Obraz nie jest co prawda ostry jak brzytwa do samej krawędzi (czego trudno oczekiwać od sprzętu w tym przedziale cenowym), ale i tak jest dobrze. Nieostrość pojawia się pomiędzy 75% a 80% od środka, w zależności od tego jaką kto ma tolerancję. Dla wybrednych będzie to raczej 75%, ale dla Pepina jest to zdecydowanie 80%.

Głębia ostrości jest w zupełności zadowalająca dla lornetki o powiększeniu 10x. Jeśli wyostrzymy na obiekcie oddalonym o jakieś 50 m. to widzimy w miarę ostro zarówno przedmioty położone przed nim, jak i krajobraz za nim. Wystarczy jednak obok postawić "bino" z pierwszej ligi w dziedzinie głębi ostrości, jak wielka i ciężka WO 10x50, a zobaczymy, że obie lornetki oddziela pod tym względem przepaść (nikomu przy zdrowych zmysłach nie polecam jednak włóczenia się z klocem od WO po krzakach, dlatego porównanie z Olympusem jest czysto akademickie.)

Kiedy więc "buszujemy" z Olkiem, obserwując ptactwo na gałęzi to bliżej, to dalej, prawie zawsze zachodzi potrzeba "doostrzenia" obrazu - konieczna jest drobna korekta. Pokrętło cały czas jest w ruchu. Mechanizm ustawiania ostrości jest bardzo "szybki", niewielki obrót powoduje wyostrzenie lub rozogniskowanie obrazu - jednym będzie to odpowiadać, innym nie. Jeżeli jesteś zaprawionym w bojach "szybkim pistolero" pozwoli Ci to niewątpliwie jednym błyskawicznym pociągnięciem palca wyostrzyć na uchwyconym w locie ptaszorze.

Potrzeba do tego jednak nieco wprawy i nie każdemu to odpowiada. Są tacy, którzy wolą "wolniejsze" lecz pozwalające na większą precyzję mechanizmy.

W opisywanym egzemplarzu centralna śruba regulacji ostrości pracuje zauważalnie nierównomiernie, miejscami z lekkim oporem, wskazującym na zużycie. Z drugiej strony biorąc poprawkę na wiek lornetki, oraz to, jak wiele osób katowało ją przed Pepinem - nie jest źle. Oczywiście - jak to dachówka - sprzęt ostrzy z bliska, dzięki czemu obejrzymy sobie nim motylki, żuczki, salamandry plamiste i inne drobne żyjątka. Niby banał i oczywista oczywistość, ale dla Pepina, który przez całe życie paradował z Porro u szyi, te przyrodnicze obserwacje z odległości 2 m. były nie lada frajdą. Będąc w górach wreszcie mógł spokojnie przyjrzeć się tym złośliwym szarym jaszczurkom, co to wygrzewają się na kamieniach w promieniach słońca i znikają z prędkością błyskawicy, kiedy tylko zbliżymy się na odległość z której widać szczegóły.

Regulacja dioptryczna - pierścień na prawym okularze, pracuje z bardzo, bardzo dużym oporem. Aliści każdy kij ma dwa końce. Z jednej strony utrudnia to idealne ustawienie ostrości "w punkt", ponieważ obraz drży gdy mocujemy się z pierścieniem regulacyjnym. Z drugiej strony pierścień solidnie trzyma raz wyregulowaną wartość - nie zmieni na pewno łatwo swego położenia. Pepin był zadowolony z ustawienia dioptrycznego dopiero gdy wyregulował je z lornetką na ciężkim statywie.

Wróćmy jednak do jakości obrazu - przyjrzyjmy się aberracji chromatycznej. No i - niestety jest co oglądać. Najlepiej do tego celu nadają się oczywiście gałęzie, anteny i jaskółki w locie (bo jak sama nazwa wskazuje, dokoła ich czarnych sylwetek tworzą się "jasne kółka" chromatozy). Zarówno w centrum, jak i na obrzeżach pola widzenia aberracja jest wyraźnie zauważalna. Nie jest to jeszcze poziom, o którym można by napisać "daje się we znaki", ale pięknie też nie jest. Dramatu nie ma, pod warunkiem, że obok nie stoi do porównania lornetka klasy wyższej. Porównując "Olka" do lornetek z jego przedziału cenowego, kontrola chromatozy wypada przeciętnie, czyli trzyma normę. Bardzo dokładne ustawianie rozstawu okularów i precyzyjne osiowe patrzenie pozwala wytępić sporo chromatozy, ale jednak zawsze ona wyłazi.

Podczas obserwacji zwraca uwagę przyjemnie płaskie pole. Przy omiataniu krajobrazu lewo-prawo nie daje o sobie znać efekt "rybiego oka". Geometria nie "ucieka" przy krawędziach na tyle natarczywie, by w ogóle zwracać na to uwagę. W nocy "Olek" daje bardzo ładne, punktowe obrazy gwiazd. Przelatujący samolot urokliwie mruga punktowymi kolorowymi lampkami. Nawet najjaśniejsze flary Iridium pozostają kropeczkami. Jednym zdaniem - astygmatyzm korygowany jest wzorowo. Nie stwierdzono też nadmiernie uciążliwych, niepotrzebnych refleksów przy obserwacji Księżyca. Co najważniejsze, lornetka jest jasna i dzielnie znosi pogorszenie się warunków oświetleniowych.

Odwzorowanie barw jest poprawne i naturalne. Dla obserwatorów, którzy tak jak Pepin przywiązują dużą wagę do wiernego odwzorowania kolorów, będzie do ogromna zaleta. Bez dwóch zdań jest pod tym względem znacznie lepiej niż w Nikonach Mornarch czy Action EX, gdzie daje o sobie znać lekko szarawy bądź przesunięty w stronę brązu odcień. W Olympusie idzie on raczej w stronę błękitu, ale niemal niezauważalnie. Kolor w "Olku" nie jest aż tak jaskrawy i sugestywny jak w DO Titanium (Porro 7x50 i 8x56 ROH - Pepin porównał z obiema), ale naprawdę brakuje mu do nich tylko odrobinkę. Lornetka Olympusa góruje za to nad wspomnianą konkurencją pod względem astygmatyzmu (chwilami chce się powiedzieć - jakiego astygmatyzmu?) i zbiera punkty za płaskie pole.

Dobra - a teraz będzie o tym, co Pepina w opisywanym sprzęcie irytuje, wskutek czego czasami z krzaków dobiegają niecenzuralne wyrazy. Otóż producent nie zadbał o zamocowanie ochronnych dekielków na obiektywy na paskach uniemożliwiających ich zgubienie (dla Pepina jest to absolutny standard we wszystkich lornetkach krzakowo-terenowych). Brak tych pasków jest anachronicznym rozwiązaniem. Każdy użytkownik lornetek dobrze wie, jak złośliwe bywają te dekielki puszczone samopas bez smyczy i jak trudno ich upilnować w warunkach polowych. Miejmy nadzieję, że kiedy Olympus wreszcie pokusi się o zmodernizowanie swojej linii produktów, która w niezmienionej formie istnieje na rynku od lat, wyposaży je we wszystkie niezbędne "outdoorowe" rozwiązania.

Chodzenie po krzakach z lekką, poręczną lornetką bardzo się Pepinowi spodobało, skłoniło do przemyśleń. Może z lornetką jest jak z aparatem foto? Może najlepsza to taka, którą mamy zawsze przy sobie? Choćby za cenę kompromisów? Może czas zaopatrzyć się w coś jeszcze poręczniejszego, o średnicy obiektywu 30 mm? Tak, na opakowaniu zdacydowanie powinno być ostrzeżenie: "chodzenie po krzakach może być przyczyną wielu groźnych myśli".

P.S.

Podziękowania dla Kuby J. który jest autorem zdjęć.

P.S. II

Wiem, że recenzja nie jest czysto astronomiczna, ale po konsultacji z Jankiem postanowiłem nią się z Wami podzielić. Kopię tekstu umieściłem też na portalu Optyczne.pl

Janko · 8 Października 2012

Wiem, że recenzja nie jest czysto astronomiczna, ale po konsultacji z Jankiem postanowiłem nią się z Wami podzielić.

O, o, teraz zwala na mnie!

PS

Łukasz, więcej takich recenzji! Mogą dotyczyć także małych lornetek. Małe jest piękne!

panasmaras · 8 Października 2012

Recenzja boska. Nie zgodzę się tylko z tym, że z klocami typu WO ED 10x50 nie da się łazić po krzaczorach - przecież w takich miejscach łatwiej natknąć się na dziką zwierzynę, a wtedy dobrze jest mieć ze sobą lornetkę zaczepno-obronną

O, o, teraz zwala na mnie!

Najpierw podpuszcza a potem ma pretensje...

Janko · 8 Października 2012

...Nie zgodzę się tylko z tym, że z klocami typu WO ED 10x50 nie da się łazić po krzaczorach - przecież w takich miejscach łatwiej natknąć się na dziką zwierzynę, a wtedy dobrze jest mieć ze sobą lornetkę zaczepno-obronną

Był już taki przypadek, że pewna Amerykanka uratowała męża szarpanego przez niedźwiedzia, waląc misia po łbie lornetką na pasku. U nas by poszła do kicia za kłusownictwo i dewastację przyrody.

xinins · 8 Października 2012

Świetna recenzja

Takie pytanko nasuwa się xininsowi . To znaczy , że skłaniasz się Pepinie w stronę dachówek , czy jest to raczej chwilowe zauroczenie . A , i jeszcze jedno co mnie interesuje - pole widzenia . Czy przyrównywałeś swój egzemplarz z odpowiednikiem Porro ? Jeśli tak to czy jest różnica między nimi , chodzi mi o to czy różnica jest odczuwalnie większa w Porro czy niekoniecznie ?

Pozdrawiam

merti · 9 Października 2012

Nie dziwota że taka zaje...ista, cena sama za siebie mówi

Pepin Krootki · 9 Października 2012

To znaczy , że skłaniasz się Pepinie w stronę dachówek , czy jest to raczej chwilowe zauroczenie . A , i jeszcze jedno co mnie interesuje - pole widzenia . Czy przyrównywałeś swój egzemplarz z odpowiednikiem Porro ? Jeśli tak to czy jest różnica między nimi , chodzi mi o to czy różnica jest odczuwalnie większa w Porro czy niekoniecznie ?

Pozdrawiam

Czy skłaniam się w stronę dachówek. Cóż... człowiek z wiekiem zmienia poglądy zbiera doświadczenia, nabiera dystansu...

Można raczej powiedzieć, że "wyzdrowiałem"

Poza tym miałem ostatnio okazję często popatrzyć przez sprzęty z naprawdę wysokiej półki.

Kiedy patrzysz przez Swarovskiego, albo Nikona HG masz gdzieś, że to dachówka Amen.

No dobra, zejdźmy na Ziemię. Gdy chodzisz po górach, taka dachowa 8x42 u szyi jest jednak znacznie bardziej wygodna od mojej uniwersalnej 50-tki, chociaż z "suchych liczb" to nie wynika (moja 7x50 Porro i tak jest lekka i kompaktowa jak na 50-tkę). Jestem osobą raczej drobnej postury, mam małe dłonie, a wiszący na piesi klocek jednak uprzykrza spacery. Dlatego zacząłem szukać czegoś mniejszego i przez przypadek trafiłem na tego używanego Olympusa.

Na pewno są to instrumenty do konkretnych zastosowań. Jeśli ktoś jest ptasiarzem, potrzebuje lornetki tylko na dzień, a do tego przemierza pieszo z lornetką u szyi duże dystanse... zaczynam rozumieć, dlaczego oni wybierają "dachówki".

Wstawiam porównanie. moja lornetka Porro 7x50 (cuś a'la DO Titanium 7x50) oraz obok dachowy Olympus. Kiedy sobie powieszę obie na piersi - czuć różnicę.

Ktoś powie - porównujesz 50-tkę z 40-tką a nie powinieneś. Naturalnie - są też małe, poręczne i kompaktowe "Porro". Nie przeczę.

Trzeba jasno powiedzieć, że jako podstawowa lornetka do astro taka średniej wielkości dachówka to nieporozumienie. Jako instrument do przeglądu i podziwiania nieba Olympus raczej się nie sprawdzi. 7x50 wygrywa z nią o kilka długości - widzisz w jednym polu znacznie więcej gwiazd. Łatwiej dostrzega się obiekty rozciągłe (o ile w małym "Olku" w ogóle je się dostrzega). Przewaga wynikająca z większego obiektywu jest ogromna.

Gwoli porównania pola widzenia - nie miałem okazji porównać osobiście. Muszę podeprzeć się ustaleniami fachowców.

Tutaj o dziwo Olympus 10x42 EXPS I (Porro) ma dużo mniejsze pole widzenia, od dachówki 10x42 EXWP I.

http://www.optyczne.pl/107-Test_lornetki-Olympus_10x42_EXWP_I.html

http://www.optyczne.pl/151-Test_lornetki-Olympus_10x42_EXPS_I.html

xinins · 9 Października 2012

Gwoli porównania pola widzenia - nie miałem okazji porównać osobiście. Muszę podeprzeć się ustaleniami fachowców.

Tutaj o dziwo Olympus 10x42 EXPS I (Porro) ma dużo mniejsze pole widzenia, od dachówki 10x42 EXWP I.

http://www.optyczne....x42_EXWP_I.html

http://www.optyczne....x42_EXPS_I.html

No właśnie zbieram sobie takie informacje i tak próbuję jakieś wnioski wyciągnąć . Mam starą 10x50 (oczywiście Porro) i naprawdę wiem , co znaczy tułać się z nią na szyi kilka godzin i myślę że nie ważne czy się waży 50 czy 100 kg. po kilku godzinach ciąży tak samo każdemu . Choć w najbliższych planach (rok może dwa) nie mam zakupu nowej lornetki , a wiem że tego typu sprzęt należy kupować z rozwagą (no chyba że się napalimy ) to w przyszłości na pewno chciałbym powiększyć swoją kolekcję i już dziś zbieram powoli wiadomości . Czy warto "przepłacić" trzykrotnie za dachówkę , czy już pomęczyć się z dodatkowym balastem na szyi. Z drugiej strony wiem dobrze , że zakup ma służyć długimi latami , a w takim razie inaczej podchodzę do "przepłacania" .

Dziękuję za dzielenie się swoją refleksją i wiedzą w podobnych (pierwszorzędnie opisywanych) artykułach .

Pozdrawiam