Kolimacja a nasadka kątowa

[Andrzej Lach]

Pytanie dotyczące kolimacji (być może banalne lub być było już omówione na forum ale szczerze mówiąc nie znalazłem zbyt wielu informacji na ten temat).

 

Staram się ustawić kolimację dla klasycznego Cassegraina GSO 8" 

 

1. Kolimacja przy użyciu okularu kolimacyjnego Chesire

Rozpocząłem od sprawdzenia przy pomocy okularu kolimacyjnego Chesire. Kolimator osadzony bezpośrednio w wyciągu, wyciąg bezpośrednio w tubie (bez dystansów).
Wg mojej oceny lustro główne było / jest ustawione ok, a lusterko wtórne wymagało drobnej korekty.
Po wprowadzeniu korekt obraz w kolimatorze wygląda tak (wg mojej oceny jest ok - jeżeli źle interpretuję obraz dajcie znać  )

    

 

2. Test "gwiazdy" - okular w wyciągu

Następne sprawdziłem jak wyglada obraz rozogniskowanej gwiazdy. Okular osadzony bezpośrednio w wyciągu, obraz gwiazdy taki sam przed i za ogniskiem.

Podobnie jak w przypadku obrazu z kolimatora - wydaje mi się że obraz jest ok. Nie ulega on dużym zmianom w przypadku gdy gwiazda nie znajduje się w polu centralnym.

(zdjęcie telefonem "z ręki" - stąd taki fatalny obraz)
 

 

3. Test "gwiazdy" - okular w nasadce kątowej

Następnie sprawdziłem jak wygląda ten sam obraz przy użyciu nasadki (Explore Scientific 2"). I tutaj pojawia się problem.
Obraz ulega wyraźnemu zniekształceniu - co więc niekształcenie to zmienia się wraz ze zmianą pozycji gwiazdy w polu widzenia.
Wydaje mi się prawidłowy obraz występuje tylko w "dolnej" części pola.

Pokazuje to poniższy schemat. Nie tylko pająk jest przesunięty, ale wydaje mi się że całe pole jest lekko zniekształcone.

 

Jak to przekłada się na obraz "ostrych" gwiazd? Spajki które oczywiście występują, wydają się być niekształcone i bardziej wysunięte w jedną stronę.

Teraz pytanie  
Czy jest to kwestia kolimacji nasadki kątowej?
Jeżeli tak to jak się za to zabrać - na spodzie nasadki są otwory ale nie do końca jestem pewien czy takie jest ich przeznaczenie
 

Czy też może jest to kwestia ugięcia wyciągu pod ciężarem nasadki z okularem (razem około 1,1 - 1,2 kg)?
Tylko że ta deformacja wydaje się być w osi lustra nasadki (co nie jest równe z osią potencjalnego wygięcia wynikającego z obciążenia).

Z góry dzięki za wszelkie tipy  
Andrzej
 

[Smorff84]

Tak te 4 śruby na imbus służą do kolimacji nasadki. Miałem taką i kolimację sprawdzałem kolimatorem laserowym do Newtona. Kolimator w nasadce, a w wylot dawałem lusterko, a jak wiązka padała w punkt to obracałem kolimator w redukcji. 

[Andrzej Lach]

1 minutę temu, Smorff84 napisał:

Tak te 4 śruby na imbus służą do kolimacji nasadki. Miałem taką i kolimację sprawdzałem kolimatorem laserowym do Newtona. Kolimator w nasadce, a w wylot dawałem lusterko, a jak wiązka padała w punkt to obracałem kolimator w redukcji. 

Ok, dzięki - spróbuję!
Czyli kolimacja nasadki bez teleskopu, lusterko na wylocie a kolimator muszę zmienić na laserowy.

Dopytam jeszcze o te śruby - pamiętasz może co to za imbus? Te główki tych śrub wyglądają na okrągłe.

[YOKER]

1.Jezeli śrubki do kolimacji /nasadki/były rozkręcane lub skręcane należy je ustawić w położeniu jałowym  tzn. tak by nie wywierały docisku.

2.sprawdzasz obraz gwiazdy rozklinowanej za i przed ogniskiem - bez nasadki i później z nasadka.

3. Stosujesz ciągły system powtórzeń/porównań bez i  z nasadką wprowadzając ewentualne korekty do obrazu z nasadki/obraz wzorcowy to ten bez nasadki/.

 

 

 

J

Edytowane 1 Kwietnia 2021 przez YOKER

[Andrzej Lach]

Jeszcze jedno pytanie odnośnie kolimacji nasadki, biorąc pod uwagę że są to cztery punkty, powinny być one regulowane parami?

Tzn. zmiana ustawień pary dolnej / górnej lub pary lewej / prawej?

[Smorff84]

Nie pamiętam jaki to imbus. Najlepiej najpierw sprawdź na początku kolimacji nasadki. Ja na początku poluzowałem każdą z 4 śrubek a potem delikatnie dokręciłem każdą z osobna zasada jest podobna jak w kolimacji Newtona

[Smorff84]

Ja miałem tak choć to w sct 8. Nasadka ma dobrą kolimację. Test na gwieździe ok. Gwiazda w centrum pola, a po obrocie nasadki w wyciągu no o 90 stopni gwiazda już nie była w centrum. Musiałem skorygować minimalnie montaż żeby gwiazda była w centrum. I po ponownym teście  na gwiżdże okręgi są dalej symetryczne. Może ma no to wpływ dokładność wykonania teleskopu. 

[Andrzej Lach]

 

14 minut temu, Smorff84 napisał:

Ja miałem tak choć to w sct 8. Nasadka ma dobrą kolimację. Test na gwieździe ok. Gwiazda w centrum pola, a po obrocie nasadki w wyciągu no o 90 stopni gwiazda już nie była w centrum. Musiałem skorygować minimalnie montaż żeby gwiazda była w centrum. I po ponownym teście  na gwiżdże okręgi są dalej symetryczne. Może ma no to wpływ dokładność wykonania teleskopu. 

 

Zacznę od sprawdzenia kolimacji nasadki tak jak sugerowałeś (kolimatorem laserowym). 
Sprawdzę też jak zachowuje się test na gwieździe przy obrocie nasadki w wyciągu (nie pomyślałem o tym wcześniej).

 

Chociaż jeżeli obraz bez wyciągu jest ok a przy użyciu nasadki zmienia się w zależności od kąta pod jakim jest umiejscowiona, zastanawiam się jak się ma to do optyki samego teleskopu. 

[Piotr K.]

1 godzinę temu, Andrzej Lach napisał:

Zacznę od sprawdzenia kolimacji nasadki tak jak sugerowałeś (kolimatorem laserowym)

 

Na zdjęciu widzę, że chyba masz nasadkę Explore Scientific, albo jakąś podobną, bo są śrubki kolimacyjne i karbonowa ścianka. Musisz BARDZO uważać dokręcając te śrubki kolimacyjne, żeby nie zerwać otworków w oprawie lusterka nasadki! Nie wiem, czy ją rozkręcałeś - jeśli nie, to zanim zaczniesz kolimację zdjemij przynajmniej jedną ściankę boczną, i zobacz jak to wygląda. W mojej nasadce ES imbus do śrubek ma 2 mm - i do kolimacyjnych, i do tych z boku, mocujących ścianki.

 

Chyba, że masz nową wersję, w której oprawa lusterka jest metalowa - to wtedy nie było tematu

[Andrzej Lach]

34 minuty temu, Piotr K. napisał:

 

Na zdjęciu widzę, że chyba masz nasadkę Explore Scientific, albo jakąś podobną, bo są śrubki kolimacyjne i karbonowa ścianka. Musisz BARDZO uważać dokręcając te śrubki kolimacyjne, żeby nie zerwać otworków w oprawie lusterka nasadki! Nie wiem, czy ją rozkręcałeś - jeśli nie, to zanim zaczniesz kolimację zdjemij przynajmniej jedną ściankę boczną, i zobacz jak to wygląda. W mojej nasadce ES imbus do śrubek ma 2 mm - i do kolimacyjnych, i do tych z boku, mocujących ścianki.

 

Chyba, że masz nową wersję, w której oprawa lusterka jest metalowa - to wtedy nie było tematu

 

Tak, mam wersję z karbonową ścianką.

Dzięki za informacje, jeszcze jej nie rozkręcałem. Dzisiaj zajrzę do środka i sprawdzę tą oprawę o której piszesz.

[Andrzej Lach]

1 godzinę temu, Piotr K. napisał:

 

Na zdjęciu widzę, że chyba masz nasadkę Explore Scientific, albo jakąś podobną, bo są śrubki kolimacyjne i karbonowa ścianka. Musisz BARDZO uważać dokręcając te śrubki kolimacyjne, żeby nie zerwać otworków w oprawie lusterka nasadki! Nie wiem, czy ją rozkręcałeś - jeśli nie, to zanim zaczniesz kolimację zdjemij przynajmniej jedną ściankę boczną, i zobacz jak to wygląda. W mojej nasadce ES imbus do śrubek ma 2 mm - i do kolimacyjnych, i do tych z boku, mocujących ścianki.

 

Chyba, że masz nową wersję, w której oprawa lusterka jest metalowa - to wtedy nie było tematu

Rozumiem że przy kolimacji muszę uważać na to mocowanie?

[Smorff84]

Tak. To to ja też miałem wersje plastikową. Nie można za mocno dokręcać tych 4 śrubek na imbus

[Piotr K.]

31 minut temu, Andrzej Lach napisał:

Rozumiem że przy kolimacji muszę uważać na to mocowanie?

 

Dokładnie tak. Trochę bez sensu to rozwiązali, tym bardziej, że ani w pudełku z nasadką, ani nawet na stronie internetowej Explore Scientific nie ma nawet cienia informacji - ani o możliwości kolimacji, ani o tym, żeby uważać. Nic, żadnego user manual ani nic. Nie wiem dlaczego, bo przecież powinni się chwalić „kolimowalnością” swoich nasadek...

[Bocian]

Coś nie tak z tą kolimacją - widoczne są dwie łapki trzymające ramiona pająka (jedna bardziej). Pozostałe dwie nie. Przy prawidłowym ustawieniu widok powinien być symetryczny.

Test "gwiazdy" powinien być robiony przy powiększeniu 10x apertura (w cm) czyli  około 200x.  

Nasadka jest ewidentnie rozkolimowana. Dolne kółko powinno być na środku. Dolne i górne kółka powinny być symetryczne względem środka.

 

CC kolimuje się tak samo jak RC i  wbrew obiegowej opinii jest to dość łatwe.

 

Kolimowanie po włożeniu lasera lub innego ustrojstwa do wyciągu kończy się w większości przypadków tylko pogorszeniem sytuacji. Podstawową przyczyną jest nieosiowe ustawienie drawtube w wyciągu.

Tutaj właściciele 6" modeli są w lepszej sytuacji ponieważ oś drawtube jest tam dość dobrze ustawiona i wyciąg wymaga tylko niewielkiej korekty.

 

Edytowane 2 Kwietnia 2021 przez Bocian

[Andrzej Lach]

19 godzin temu, Bocian napisał:

Coś nie tak z tą kolimacją - widoczne są dwie łapki trzymające ramiona pająka (jedna bardziej). Pozostałe dwie nie. Przy prawidłowym ustawieniu widok powinien być symetryczny.

Test "gwiazdy" powinien być robiony przy powiększeniu 10x apertura (w cm) czyli  około 200x.  

Nasadka jest ewidentnie rozkolimowana. Dolne kółko powinno być na środku. Dolne i górne kółka powinny być symetryczne względem środka.

 

CC kolimuje się tak samo jak RC i  wbrew obiegowej opinii jest to dość łatwe.

 

Dzięki za zwrócenie na to uwagi. Szczerze mówiąc, koncentrowałem się na ustawieniach "okręgów" wg instrukcji Oriona.

 

 

Teraz widzę, że nie tylko widoczność mocowań pająka jest nie symetryczna ale i obrys lustra wtórnego (i chyba źle interpretuję te rysunki Oriona).
Spróbuję w takim razie poprawić ustawienie lustra głównego. 
 

20 godzin temu, Bocian napisał:

Kolimowanie po włożeniu lasera lub innego ustrojstwa do wyciągu kończy się w większości przypadków tylko pogorszeniem sytuacji. Podstawową przyczyną jest nieosiowe ustawienie drawtube w wyciągu.

Tutaj właściciele 6" modeli są w lepszej sytuacji ponieważ oś drawtube jest tam dość dobrze ustawiona i wyciąg wymaga tylko niewielkiej korekty.

 

 

Jak mogę sprawdzić osiowość wyciągu? Innymi słowy, jak rozróżnić błąd ustawień luster od błędów ustawienia wyciągu? 

[kubaman]

Cześć

 

kolimacja jest źle zrobiona.

1. Po pierwsze wynik, który pokazałeś na rozogniskowanej gwieździe jest bardzo daleki od optymalnego, a zwłaszcza w RCku.

- zwróć uwagę na to, że cień wtórnego jest przesunięty mocno do góry i całkiem sporo w lewo

- to niepraktyczne, ale jak tego nie czujesz to zmierz choćby na swoim zdjęciu długość cienia ramion pająka, każde osobno

- zwróć uwagę na cień pająka, który daje wielokrotne i co ważniejsze nierówne obrazy

- ten bardziej poziomy cień pająka jest węższy od tego drugiego

- zewnętrzny pierścień na lustrze głównym jest nieosiowy i zdecydowanie szerszy po lewej i na dole

- bardziej delikatne niuanse są tu niewidoczne, potrzeba do tego lepiej naświetlonej gwiazdy. koniecznie w centrum kadru

 

2. Kolimację taką metodą należy przeprowadzić na gołej tubie, bez focusera.

- odkręcasz focuser i w to miejsce wkręcasz złączkę do Takahashi. Im dalej od lustra tym wynik mniej dokładny, im więcej elementów w torze tym bardziej na ślepo kolimujesz

- kolega Przemek, który mi pomagał w kolimacji 12" zaleca metodę "na oko", zrobił nawet filmik. Wtedy nie ma potencjalnego wpływu od zamocowania samego kolimatora

- najsampierw można zrobić kolimację focusera, ale do tego potrzeba tiltera oraz odwagi by zdjąć cały przedni moduł lustra wtórnego - z pająkiem i obręczą. To mniej istotny krok.

 

3. Jak zaczynasz kolimację na rozogniskowanej gwieździe to pamiętasz o tym

- focuser jedzie do lustra, nie na zewnętrz

- zaczynasz od głównego i kolimujesz komę w osi

- wtórnym kolimujesz astygmatyzm i wyrównujesz pole (zwłaszcza przy 6calach nie będzie idealnie, rogi będą lecieć i trzeba je wycentrować, by wada była symetryczna)

- do dokładnej kolimacji używasz kamery, kolimację pierwotnego robisz na LIVEie., wtórnego robisz na całym polu z dłuższymi  naświetleniami by widzieć rozłożenie deformacji w całym polu ) - potrzeba dużo takich samych gwiazd)

- każdy krok kończysz wyosiowaniem gwiazdy w centrum

- ustawienie wtórnego psuje nieco ustawienie głównego, trzeba sprawdzić

- iteracja kilkanaście razy jest normą oba kroki

 

4. Na początek jednak popracuj z kolimatorem:

 

 

 

 

Zanim zaczniesz kolimować nasadkę, zrób teleskop, bo  możesz w niej popsuć przyzwoite ustawienie.

 

 

 

Edytowane 3 Kwietnia 2021 przez kubaman

[Andrzej Lach]

@kubamandziękuję pieknie za tak szczegółowa odpowiedz i podpowiedzi!

BTW masz może zdjęcie / link do tej złączki Takahashi o której wspominasz (tak aby pominac focuser)?

[kubaman]

nie mam k. Takahashiego, wiem, że robią takie złączki ale tego (sa na TE) ale i tak raczej nie wkręci się tego bezpośrednio w dupkę telepa, trzeba coś dorabiać imho

 

ja mam RCKolli i mam przejście z gwintu tuby na dwa cale i w to wkręconą złączkę  2" i jestem jakieś 5-7 cm za płytą tylną tuby, i co najważniejsze na sztywno

Edytowane 3 Kwietnia 2021 przez kubaman

[kubaman]

Jeśli nie jesteś w stanie zrobić tego z kolimatorem na tubie, to najlepiej najpierw skolimuj focuser w tubie (potrzeba tiltera i trzeba zdjąć obręcz z z lustrem wtórnym), a następnie zapnij kolimator do focusera,

ALE wsuń focuser na maksa do środka, do oporu.