spoters, wrzucę swoje trzy grosze w tą dyskusję.
Czytam i widzę miłośników paralaktycznych montaży i dobsonów - jedni polecają jedno, inni drugie.
Montaż dobsona wcale nie jest przeznaczony dla "uboższych" miłośników astronomii, jest to odmiana montażu azytmutalnego, na którym można postawić na prawdę duże apertury. Jego plusem jest banalna obsługa i przy odrobienia wysiłku włożonego w modernizację takiego montażu (np. ułożyskowanie) użytkowanie go może być tylko przyjemniejsze.
Montaż paralaktyczny to montaż, którym możesz śledzić obiekt poruszając go w jednej osi (rektascensji) - jednakże jego obsługa jest trudniejsza niż montażu azymutalnego. Po pierwsze musisz ustawić go na biegun (do obserwacji zgrubnie), po drugie musisz wyważać cały setup, żeby nie obciążyć ślimaków i ślimacznic, po trzecie namierzanie obiektu na niebie jest utrudnione dla początkujących (bez GoTo). Niewątpliwie jego zaletą jest to, że bardzo długo utrzymuje się obiekt w polu widzenia okularu.
Jeśli chodzi o typ teleskopu to powiem Ci jedną sytuację jaką samemu przeżyłem i od razu powiem, że doświadczenia w obserwacji nie mam, bo zajmuję się astrofotografią - obserwowałem przez 10" newtona mojego przyjaciela i przez swój dawny 6" teleskopik (SW150/750). Obrazy oczywiście nieporównywalnie lepsze w 10". W zeszłym roku pojechałem na zlot do Jodłowa i miałem przyjemność oglądać M27 przez 16" newtona i obrazy jakie mi pokazał przeszły moje najśmielsze oczekiwania - przysiągłbym, że widziałem tą mgławicę lepiej i wyraźniej niż na moim zdjęciu z 6" newtona. Wtedy to przekonałem się o jednym - apertura na prawdę ma znaczenie.
Nie chodzi mi o to by pokazać który montaż jest lepszy od drugiego. Montaże paralaktyczne są dużo droższe niż dobsona i częściej (nie mówię zawsze) wykorzystywane są do astrofotografii, natomiast na montażu dobsona możesz fotografować tylko te bardzo jasne obiekty (vide Księżyc czy Słońce przez specjalny filtr).
Zostało to już powiedziane, ale się powtórzę - najlepiej będzie jak organoleptycznie spojrzysz przez okular teleskopów i ocenisz obrazy :-)
No to tyle :-)
Najważniejsze byś był zadowolony z tego co zobaczysz przez swój teleskop :-)