Jagho

Może farba drukarska, którą wydrukowany jest The Astrophysical Journal ma jakieś niezwykłe właściwości a mówiąc bardziej serio, to wielki dzięki Ryszard za pokazanie tej przykrej dla mnie sprawy.

To hobby uczy nas cierpliwości Gratulacje !!

No właśnie nie wiem (BTW to był SA200), dlatego chętnie zobaczyłbym to widmo z SALT, bo piszą o absorpcjach przy -2700 km/s. To jest całkiem sporo jak na nową. Czyli różnica to aż 6500 x 2700 / 300000 = 58.5 [A] !!! Chyba, że jakieś wyjątkowo wąziutkie lub słabe one są. Mariusz, ty sam ze Star Analysera wyciągałeś fajną rozdzielczość:

Widma z SALT nie mamy, ale są już amatorskie obserwacje spektroskopowe. Poniżej jedno z nich z wyraźnymi emisjami, choć może trudno się tu jeszcze dopatrzeć wyraźnego profilu P Cygni: https://www.cloudynights.com/topic/717814-magnitude-5-nova-discovered-in-reticulum-aavso-alert/?p=10343663

Pytanie - czy to widmo z ATel 13867 można gdzieś zobaczyć ? Przy okazji nowy telegram: http://www.astronomerstelegram.org/?read=13868

http://www.astronomerstelegram.org/?read=13867 Ups !! Jednoczesne dodanie, ale widać, kto na bieżąco śledzi ATEL

To jest niestety problem po tamtej stronie świata. U nas już by się na nią rzuciło kilku Włochów, Hiszpanów, a i pewnie z Japonii i USA mielibyśmy jakieś raporty fotometryczne. W przypadku obiektów tak blisko bieguna południowego, to nie ma aż tylu potencjalnych i sensownych obserwatorów. Od dwóch dni w Namibii duży wiatr, więc też nie możemy jej zmierzyć

Dzięki Ryszard za tę analizę. Fotometrycznie chyba też się zgadza. Przy z = 0,01724 moduł odległości wychodzi mi 34.4m, więc dla klasycznej SN Ia (jasność absolutna -19.3m) to będzie: -19.3m + 34.4m = 15.1m Grzesiek na dzień 14.07 podawał 15.5m Biorąc pod uwagę, że jest lekko przed maksimum oraz uwzględniając ekstynkcję to się chyba plus/minus zgadza

W zasadzie każdy przyzwoity pogram do obróbki widm ma takie funkcje na pokładzie (lepiej lub gorzej rozwiązane). Ja korzystam z RSpec oraz BASS (do tego drugiego przekonali mnie kiedyś @bajastrooraz @jolo ale przyznaję, że jest faktycznie dobry). Podobno jeszcze lepszy jest ISIS (napisany przez samego Christiana Buila), ale jego interfejs i obsługa są dla mnie "niepoznawalne". Próbowałem już 2 razy i chyba szybciej bym się nauczył języka mandaryńskiego.

Historia ta zaczyna się jak bajka Daleko, daleko, za górami, za lasami, w Namibii ma swoje zdalne obserwatorium Grzegorz Duszanowicz. Na pewno wielu z Was go zna, niektórzy osobiście. Muszę jednak przypomnieć, że jest to nasz rodak mieszkający w Szwecji, który jako pierwszy Polak-amator odkrywał supernowe w swoim obserwatorium niedaleko Sztokholmu. Teraz swoje obserwacje przeniósł do Afryki, pod południowe niebo. Nad ranem 10 lipca tego roku Grzesiek zarejestrował w gwiazdozbiorze Oktanta w galaktyce IC 4654 obiekt, który mógł być supernową. Zgłosił to odkrycie do TNS. W ciągu kolejnych nocy jasność AT 2020ohg wzrastała z 16.0m do 15.7m. Aby odkrycie zostało uznane, potrzebna była jednak obserwacja spektroskopowa, która określi typ zjawiska. Po 4 dniach żadne obserwatorium na świecie jeszcze tego nie zrobiło. W korespondencji, którą prowadziliśmy napisałem mu że szkoda, bo mógłbym spokojnie wykonać klasyfikację za pomocą swojego spektroskopu SN-Spec ... cóż, gdyby tylko nie był to obiekt nieba południowego (deklinacja około -74 stopni !!). Grzesiu przypomniał mi, że w kole filtrowym ma tam przypadkiem Star Analysera 200. Teoretycznie 15.7m jest już trochę poza zasięgiem SA200, ale że jest tam duże lustro SCT 0.35 i ciemne, doskonałe niebo, to postanowiliśmy spróbować. Poprosiłem go o przesłanie materiałów wykonanych przez Star Analysera. Po obejrzeniu stwierdziłem, że jak na SA200 są naprawdę obiecujące, choć widmo jest zanieczyszczone, szczególnie widmem samej galaktyki IC 4654, ale można to usunąć. Wyglądało to tak (ekspozycja 90 x 120 sekund): Jak widać jest baaardzo ciasno, wiele sygnałów zakłócających, ale pełen nadziei poprosiłem Grzesia o przesłanie dodatkowo zdjęcia niespektroskopowego okolic supernowej, oraz zdjęcia spektroskopowego innej gwiazdy referencyjnej w celu: obliczenia dyspersji (kalibracji długości fali) wyznaczenia charakterystyki instrumentu (transmisja SA200 + teleskop oraz czułość kamery w poszczególnych zakresach widma) wyznaczenia ekstynkcji atmosferycznej oczyszczenia widma Było to niezbędne, aby wykreślić prawidłowe i niezafałszowane widmo supernowej. Przejrzałem wczoraj katalogi i wybrałem gwiazdę HD 145308 i wysłałem jej dane do Grzesia, a już za następne 30 minut on przesłał mi jeszcze gorące zdjęcie z Namibii (akurat była to godzina 22, a tam już jest ciemno). Zabrałem się do roboty i skończyłem około godziny 2 w nocy. Udało mi się uzyskać całkiem niezłe widmo, które już na pierwszy rzut oka "krzyczało" - SUPERNOWA TYPU Ia !! Oczywiście poddałem je analizie programem SNID i to się potwierdziło. Zgłosiłem natychmiast raport klasyfikacyjny do TNS i ... zostałem klasyfikatorem supernowej SN 2020ohg odkrytej przez mojego serdecznego kolegę Grzegorza Duszanowicza. Bardzo się z tego cieszę a Grzesiowi gratuluję odkrycia. https://wis-tns.weizmann.ac.il/object/2020ohg/classification-cert

Też liczę na podobne maksimum. Tym bardziej, że widmo nie jest przeczerwionione, co oznacza, że światło SN nie jest mocno tłumione przez materię galaktyki. Tylko, kurza twarz, to fatalne dla nas położenie !!

Wczoraj w ramach projektu ATLAS została odkryta kolejna supernowa (2020nlb) w galaktyce z katalogu Messiera - M85. Trzeba przyznać, że ten rok jest wyjątkowo bogaty w te zjawiska w M-kach. Niestety, M85 nie jest obecnie dla nas usytuowana na niebie zbyt korzystnie. Jej obserwacje w naszych szerokościach geograficznych są trudne. Jeżeli ktoś ma obserwatorium znacznie bardziej na południe, jest w lepszej sytuacji. Ze względu na to kiepskie położenie i równie kiepskie, jasne niebo, nie udało mi się wczoraj wykonać spektroskopii SN 2020nlb. Zrobiło ją jako pierwsze obserwatorium na Wyspach Kanaryjskich (teleskop LT) a obiekt okazał się supernową typu Ia. Przy tej okazji, chciałem Wam jednak pokazać ciekawe narzędzie (https://wis-tns.weizmann.ac.il/object/2020nlb) do analiz widm supernowych dostępne dla każdego na stronie Transient Name Server, czyli tam, gdzie nasze odkrycia są zgłaszane. Spójrzmy (klikając podany wyżej link) na widmo tejże supernowej 2020nlb: Po lewej widzimy kształt widma, a po prawej kontrolki pozwalające włączyć pozycję poszczególnych linii widmowych. Dla supernowej typu Ia charakterystyczna jest wyraźna linia absorpcyjna krzemu Si II. Zidentyfikujmy ją sobie klikając na właściwą kontrolkę "Show SI II at". Hmm, coś nie bardzo pasuje? Czyżby winne było przesunięcie ku czerwieni ? Ok. Skorygujmy je ogólnie w prawym górnym rogu (dla M85 jest to z=0.00257). Nadal nie jest dobrze. Spójrzmy teraz na parametr Vexp w wierszu "Show SI II at" równy 0 km/s. Zwiększajmy go stopniowo. Okaże się, że jeżeli ustawimy go na wartość 15 000 km/s, to wszystko zaczyna wreszcie do siebie pasować jak należy. Gratulacje, właśnie określiliśmy prędkość ekspansji otoczki supernowej za pomocą związanego z tym zjawiskiem przesunięcia ku niebieskiemu linii widmowej Si II. Widzimy, że prędkość ta wynosi 15000 km/s. Takie między innymi "zabawy" można sobie urządzać z widmem supernowej. W przypadku supernowych typu II robimy to inaczej, ale o tym może przy innej okazji.

To co napisał @wessel jest prawdą. Najlepiej kiedy źródło masz w nieskończoności (powiedzmy Słońce, chociaż wiemy, że to nie jest nieskończoność , ale w porównaniu z oczekiwaną ogniskową można tak przyjąć). Jeżeli nie masz aktualnie "dostępu do Słońca", to nawet ze źródłem bliższym też można sobie "od biedy" poradzić. Musisz wówczas zastosować równanie soczewki: gdzie: x – odległość źródła światła od soczewki y - odległość obrazu źródła od soczewki f – ogniskowa soczewki Z tego wzoru widać też dlaczego źródło w nieskończoności jest dobre - upraszcza nam pomiar -> x = ∞. Wówczas można przyjąć, ze 1/∞ to wartość 0, więc f = y (odległość obrazu od soczewki, to jest jej ogniskowa.)

To mamy "independent discovery"

Z wielką przyjemnością informuję, że nasz kolega @Tomi jako pierwszy odnalazł ten błąd. Brawo !!!

Również zachęcam do oglądania rozmów prowadzonych przez Bartka (czasami omyłkowo zwanego Radkiem ). W poprzednich audycjach brali udział panowie: Robert Szaj (o popularyzacji astronomii) oraz Adam Tużnik (o kometach) i były bardzo ciekawe. Są dostępne na YT. Pomyślałem dziś sobie, że aby zachęcić Was do obejrzenia powyższego, o supernowych, proponuję zagadkę/zabawę (łatwą dla doświadczonego astroamatora). W rozmowie tej popełniłem pewien błąd. Nie chodzi o językowy (bo tych jest mnóstwo ), ale rzeczowy. Dla ułatwienia dodam, że wynika on z prowadzonych przeze mnie niegdyś obserwacji wizualnych. Dodane: jeżeli ktoś wie, to proszę o info tylko na PW. Podam publicznie nazwę zwycięzcy, ale nie będziemy psuć zabawy innym, aby mogli też samodzielnie znaleźć.

Obawiam się, że u nas nie kupisz żadnych. Zasadniczo źródła są dwa: https://www.thorlabs.com/navigation.cfm?guide_id=9 https://www.newport.com/c/diffraction-gratings Kupowałem u jednych i u drugich, więc mam porównanie. Obie firmy sprzedają produkty bardzo dobrej jakości. Thorlabs strasznie kroi za przesyłkę (choć załączają sporą paczkę słodyczy, aby Ci osłodzić ten koszt ), a Newport wysłał mi bez kosztów wysyłki (ale i bez łakoci ). Mimo, iż firma z USA to wysyła z magazynów w Niemczech, więc towar dociera b. szybko. Thorlabs wysłał mi ze Szwecji o ile dobrze pamiętam.

Jestem pod wrażeniem ! Operujesz w tych górnych rejestrach zdolności rozdzielczej i w związku z tym mam pytanie. Czy uważasz, że ta konstrukcja ma jeszcze jakąś "rezerwę mocy" na ewentualne podwyższenie R z gęstszą siatką (2400, 3600) ? Pamiętam, że modyfikowałeś moduł siatki w celu zmiany zakresu ustawiania kąta. Zastanawiam się bowiem jakie prędkości minimalne można byłoby jeszcze zarejestrować. Gdzie jest granica ? Gratulację i z wielkim zainteresowaniem czekam na kolejne obserwacje.

We włoskiej Coelum Astronomia w numerze 245 ukazał się artykuł poświęcony w dużej mierze SN 2020jfo. Na uwagę zasługuje jednak fakt, że tekst ten jest ilustrowany fotografią supernowej wykonaną przez naszego kolegę @monter. Gratulacje Maciek! Twoja praca została zauważona i doceniona, przez grupę ISSP, a są tam ludzie, którzy na tej tematyce znają się naprawdę wyśmienicie.

Tak, to jest Etienne Bertrand. On pracuje na Alpy 600 oraz LHires III, ale jestem pewien, że zrobił to na Alpy 600. NGC3254 to znacznie jaśniejsza galaktyka, a SN 2019np to była też jasna supernowa, więc to absolutnie możliwe. Przy bardzo jasnych SN można to nawet zmierzyć za pomocą Star Analysera odsuniętego odpowiednio od matrycy CCD, aby osiągnąć dostatecznie dobrą rozdzielczość. Zobaczcie co Mark Bunnell zrobił z widmem pamiętnej SN 2014J (bardzo jasnej SN typu Ia) używając SA200 oraz 4-calowego ED-ka. Piękna analiza zmian w czasie przesunięcia linii Si II związana ze spadkiem prędkości ekspansji otoczki:

Tutaj w grę wchodzą dwa problemy: 1. Zdjęcie widma NGC 3643 Przy takiej aperturze jaką mam jest to ekstremalnie trudne (obawiam się, że niemozliwe), bo nie jest zbyt jasna (choć z wieloma innymi da radę - niedawno zrobiłem galaktykę NGC 4636) 2. Określenie przesunięcia ku czerwieni W swoich obserwacjach stosuję spektroskop o zdolności rozdzielczej R~100. To jest cena, jaką trzeba zapłacić, aby można było rejestrować widma tak słabych obiektów. Ten parametr "R" jest bardzo użyteczny, ponieważ od razu daje nam odpowiedź na pytanie o możliwe do identyfikacji przesunięcie ku czerwieni. Jest to w najprostszym ujęciu odwrotność R. Nie jesteśmy więc w stanie wyznaczyć z < 1/R, w moim przypadku to jest 0,01. Jak widać kilka postów wyżej dla galaktyki NGC 3643 z = 0.00585, czyli jest o połowę za małe. Domyślam się, że Twoje pytanie zmierza do próby wyznaczenia prędkości ekspansji otoczki supernowej. Tutaj jednak czasem mamy do czynienia z prędkościami bardzo wysokimi i zdecydowanie przewyższającymi prędkość recesji samej galaktyki. Wówczas to można spróbować szacować takie prędkości (określając blueshift) nawet przy R~100, choć to też nie będzie łatwe.

Przepraszam za skrót, nie chciałem się za bardzo rozwlekać ale już wyjaśniam: d = 10 1 + (m - M) / 5 = 10 1 + (12.6 + 19.3)/5 = 10 7.38 = 23 988 329,19 [pc]

Supernowe typu Ia to bardzo jasne "świece standardowe", co w latach 90-tych umożliwiło wyciągnięcie wniosków dotyczących przyspieszania ekspansji Wszechświata. Nie, nie chcę Was zanudzić szkolnym wykładem Proponuję prostą zabawę - zmierzmy sobie odległość do jakiejś galaktyki wykorzystując własne lub ogólnie dostępne, proste obserwacje. Założenia początkowe: galaktyka NGC 3643 w tej galaktyce niedawno pojawiła się supernowa (pierwsza obserwowana w tej galaktyce) wyznaczmy odległość do niej i porównajmy z wartością obliczoną z przesunięcia ku czerwieni i prawa Hubble’a–Lemaître’a Krok 1. Spektroskopia i fotometria supernowej Dnia 21 kwietnia w galaktyce NGC 3643 odkryta została możliwa supernowa 2020hvf (jasność 17m). Musimy najpierw sprawdzić, czy mamy do czynienia z typem Ia. Wśród odkrywanych supernowych większość stanowią właśnie SN Ia, ale musi to znaleźć potwierdzenie w obserwacji spektroskopowej. Wykonana została bardzo szybko 22 kwietnia. Ja wykonałem ją również 14 maja i analiza z wykorzystaniem programu SNID pokazało zgodność z supernową 2001ay typu Ia w wieku 8 dni po maksimum. Wynika z niej, że maksimum blasku wypadło około 6 maja. Rzeczywiście z obserwacji fotometrycznych (które łatwo może przeprowadzić każdy amator - nie jest konieczna jakaś szczególna precyzja) wynika, że około tej daty supernowa osiągnęła swoje maksimum 12.6m. Co więcej, uzyskane widmo pokazuje, że światło SN 2020hvf nie jest silnie tłumione przez materię galaktyki NGC 3643. Gdyby tak było, spektrum wyglądałoby inaczej. Zakres fal krótszych (niebieskich) byłby zdecydowanie osłabiony. Widmo byłoby "przeczerwienione" (nie mylić z przesunięciem ku czerwieni). Dla uproszczenia pominiemy więc ekstynkcję. Krok 2. Obliczenia mamy supernową typu Ia znana jasność absolutna -19.3m pomijamy ekstynkcję międzygwiazdową jasność obserwowana w maksimum to 12.6m log10(d) = 1 + μ / 5 gdzie: d - odległość od obiektu w parsekach μ - moduł odległości, czy różnica między obserwowaną jasnością a jasnością absolutną jeżeli przyjmiemy: μ = m - M to dostajemy: log10(d) = 1 + (m - M) / 5 d = 10 1 + (m - M) / 5 podstawiając: m = 12.6 M = -19.3 obliczamy d = 24 x 106 [pc] = 24 Mpc czyli 24 x 3.26 = 78,24 mln lat świetlnych Porównajmy: Jeżeli w przesunięcie ku czerwieni dla NGC 3643 wynosi 0.00585 to prędkość recesji Vr = 300000 x 0,00585 = 1755 [km/s] Jeżeli stałą Hubble'a (wyznaczoną z misji Planck) przyjmiemy H0 = 67,15 (km/s)/Mpc to: d = v / H0 d = 1755 / 67,15 = 26,13 Mpc oraz 85,2 mln lat świetlnych Zgodność jest więc całkiem niezła. Supernowe typu Ia są fajne, co było do udowodnienia

Spektroskopowa rejestracja i klasyfikacja supernowej SN 2020jfo W oficjalnych raportach klasyfikacyjnych tej supernowej na stronie TNS jeszcze do dziś widniał opis, że jest to supernowa typu II. Postanowiłem go skorygować. W tym celu wykonałem wczorajszej nocy obserwację spektroskopową przy użyciu własnego spektroskopu dla słabych obiektów. Opisywałem go na forum w innym wątku. Czas ekspozycji 40 minut. Kamera Trius SX-825. Teleskop: SCT Meade 10" f/6.3. Akwizycja: MaxImDL 6. Ptzetwarzanie danych: BASS. Korelacja wzajemna wykonana za pomocą pakietu SNID ujawniła najlepsze dopasowanie do widma supernowej SN2004et typu IIP na 1 dzień po maksimum. Dla potwierdzenia wykonałem też analizę z wykorzystaniem bazy GELATO. Wynik identyczny - supernowa typu IIP Taki więc oficjalny raport złożyłem w IAU TNS:

Chciałbym dodać swoje trzy grosze na temat montaży właśnie ze stajni Andras'a Dan'a (Gemini Telescope Design). Mam dużo starszy model jego produkcji - 20 letni G40. Kawał solidnego, ciężkiego montażu (nośność do ok 40kg) do obserwatorium, ale nie o nim chciałem. Muszę powiedzieć, że wsparcie techniczne ze strony Andras'a w moim przypadku zawsze było rewelacyjne, a miałem do czynienia z wieloma firmami z naszego hobby i nie tylko. Jest to tym bardziej warte podkreślenia, bo montaż nie kupiłem bezpośrednio w firmie, tylko używany, od osoby trzeciej - Grzesia Duszanowicza.