Pierwsze kroki z fotografowaniem planet

[LibMar]

Witam!

 

W ostatnim czasie szczególnie zainteresowałem się fotografowaniem planet Układu Słonecznego. Miałem do tego wystarczający sprzęt, a dopiero teraz mnie pokusiło (a dokładnie - kilka miesięcy temu ). I mam parę pytań i proszę o kilka porad.

 

Do fotografowania (i avikowania) korzystam z teleskopu Soligor MT-800 (ma już te kilka dobrych lat!) oraz aparatu Canon EOS 60D. Już nie raz czytałem, że kamerki mają przewagę nad EOSami (w sumie i po tej oraz po tej stronie można znaleźć wiele zalet). Do tego używam jeszcze soczewkę Barlowa 5x. Tak więc dysponuję teleskopem o średnicy 8" oraz ogniskową 4 metrów. Może być, chociaż teleskop bardziej nadaje się do obiektów głębokiego nieba. Ale 4 metry to już całkiem dużo.

 

W kwietniu bawiłem się avikowaniem i fotografowaniem Jowisza (co do Marsa i Saturna - niewielka ilość materiału albo słaba jakość). Teleskop jest postawiony na paralaktyku EQ3, no więc super. Muszę ręcznie podążać za Jowiszem śledząc go przez widok w 60D... Niestety nic nie zrobię. Piszę ten temat, ponieważ proszę o kilka porad jak na moje możliwości sprzętowe.

 

Najrozsądniejszym sposobem na brak guidingu jest po prostu przesunięcie teleskopu tak, żeby za moment przeszedł przez cały kadr. Trwa to mniej więcej przez 30 sekund, potem muszę znowu namierzać na Jowisza. Trwa to jakieś 10 sekund, potem muszę poczekać kolejne 5-10, aż przestanie drgać. Potem jest okej.

1) Czy wycinanie tych fragmentów (czyli np. 0:10 - 0:40, potem 1:00 - 1:30, 1:50 - 2:20...) kiedy widać Jowisza i połączenie w jeden film jest dobrym rozwiązaniem?

2) Mam problem z ustawianiem ostrości - Jowisz jest ostry tylko w lewym górnym rogu (na innych częściach kadru nie widać nawet pasów równikowych). Dlatego nagrywam tylko wtedy, kiedy jest po tamtej stronie. Stąd moje fragmenty mają tylko kilka sekund (max 10-12) i muszę znowu ustawiać. Czym to jest spowodowane? Kolimacja? Czy po prostu wady optyczne systemu Newtona?

3) Avikuję w takich ustawiach: najwyższa rozdzielczość, 60 FPS, t=1/60s, ISO 6400. Przy ISO 6400 Jowisz nie jest tak jasny, a zmniejszanie wartości ISO tylko go przyciemni. Jakie byłoby odpowiednie ISO do filmowania jasnych planet? Sądzę, że 6400 jest zbyt wysokie.

4) Niestety aparat zapisuje moje filmy w formacie .mov, nieodtwarzalnym dla programu Registax. Dlatego konwertuję za pomocą programu Canon ZoomBrowser EX (który był zawarty w płycie) na format .avi. Ustawiam domyślnie 60 FPS (bo domyślnie zapisze mi na 30), reszta (np. rozdzielczość) na oryginalne. Potem z filmiku .mov mającego 22.9 MB skonwertowało na plik .avi mający 12 MB. Oglądając oba filmiki nie widzę tak dużej różnicy. Ale czy ktoś może więcej powiedzieć o kompresji? Przed użyciem Registaxa niestety ten punkt nie mogę pominąć.

5) Przykładowy 10-sekundowy filmik Jowisza w formacie 1280x1024 pikseli utworzył około 600 klatek. Do stackowania użyłem opcji 30% najlepszych klatek. Tak więc zestackowało mi 180 klatek. Jaka powinna być odpowiednia wartość % (Waszym zdaniem)?

 

Poniżej przedstawiam wynik mojej pracy z kwietnia. Trochę bawiłem się w Photoshopie, aby uwidocznić nieco detal.

 

Stack 180 klatek (nie łączyłem go w ten sposób jak w pytaniu 1, bo boję się o kompresję). Rozdzielczość 1280x1024, crop.

 

 

Pojedyncze zdjęcie Jowisza (+ trochę w PS) dla parametrów: ISO 6400, f/20 (bo ogniskowa 4000mm i średnica 203mm), t=1/20s. Rozdzielczość 5184x3456, crop.

 

 

Niewiele na zdjęciu widać. To tylko pojedyncza klatka. Ale wygląda dość obiecująco. Może po prostu Canon bardziej się nadaje do robienia zdjęć planet w dużej rozdzielczości zamiast avikowania? Kilkadziesiąt takich zdjęć jak wyżej i być może jakiś detal byłby widoczny. A co, jeśli miałem tylko słaby seening (z filmików oceniłbym na 3)? To tylko moje przypuszczenia. Może ktoś inny powie to samo?

 

I jeszcze ostatnie pytanie - czy w 60D jest możliwe nagrywanie w cropie? Ktoś napisał, że taka opcja jest możliwa. Owszem, przycisk powiększania daje widok w 5x i 10x. No ale robi zdjęcia i filmuje w normalnym powiększeniu (1x). Może inaczej to się robi?

[jpatka]

Zapewne niejeden kolega dopowie do tego co teraz napiszę, ale to dobrze.

Po pierwsze jakość obrazu zdecydowanie spadnie, gdy sprzęt zastosuje kompresję przy zapisie filmiku. I na to nie masz większego wpływu. Niestety. Warto więc wyposażyć się w kamerę choćby najprostszą dająca możliwość zapisu avi z pełnymi klatkami – ja stosuję DMK21, ale jest ich co nieco na rynku, a można zastosować tez przerobioną z kamery internetowej. Niestety cena takiej DMK to koszt ok 2tys. Lub taniej szczególnie gdy z drugiej ręki lub starszy typ.

Do avikowania stosuje osobiście FireCapture ale programów jest znacznie więcej. Nieskompresowane klatki powodują zapis bardzo dużych plików, ale gdy program np. RegiStax przetwarza nam taki filmik, to ma do czynienia z pełnymi klatkami, co przekłada się na jakość końcową obrazu.

Stosowanie wysokich czułości skutkuje sporym szumem. Trzeba wiec pokusić się o zrobienie takich ciemnych klatek, które w czasie obróbki odejmiesz od obrazu, zmniejszy to szum. W kamerach CCD jest możliwość sfotografowania tzw. ciemnego prądu oraz nieprawidłowości matrycy – gorące piksele – czy wad optyki, które można odjąć od wynikowego obrazu i poprawić jakość zdjęć. Niestety kompresja obrazu zabija wiedze o DARKach i nic z tego nie da się wykorzystać.

Możesz też spróbować poustawiać filtry w końcowej fazie obróbki animacji Jowisza. Są one niezwykle skuteczne w poprawianiu jego wyglądu. Sterowanie za pomocą suwaczków bardzo ułatwia ich obsługę.

Stosowanie Barlowa jest obarczone osłabieniem jakości obrazu. Ale jak wszystko jest w granicach rozsądku to będzie ok. Do fotografii planet zalecamy teleskopy długoogniskowe (SCT, refraktory) szczególnie refraktor jest tu faworytem, bo jego optyka jest predysponowana do wizualizacji planet – kontrastowy obraz. Co prawda współczesne konstrukcje tych teleskopów rozszerzyły ich spektrum działania, ale to inna historia. Za to tu masz zdecydowanie większe rozdzielczości do wykorzystania, tylko że nie przeginaj ze stosowaniem cyfrowego powiększenia. To w tym przypadku pomyłka.

Jakość kamery bardzo wypływa na wynik pracy. Ale nawet kamerkami internetowymi uzyskuje się świetne rezultaty gdy dopisze pogoda i seeing jest mały. Popularne i tanie SPC900NC z noskiem to wyciągu powinny pozwolić Ci zaspokoić pierwszy głód fotografowania. Za to aparat wspaniale nada się do fotografii DS. itp. Gdy dodamy możliwość sterowania nim przez komputer to już robi się niezła zabawa na długie wieczory.

 

No i na koniec coś o montażu. Stabilny, stabilny i jeszcze raz stabilny …. To podstawa. Do tego napęd w RA. Przy dużych ogniskowych pole widzenia jest małe więc planeta zmyka z niego błyskawicznie. Nawet najtańsze rozwiązania dadzą zadowalające efekty. FC ma funkcję stabilizowania kadru więc nawet jak planeta będzie pomału wyjeżdżać z kadru to program i tak utrzyma ja wystarczająco długo w jednym miejscu ramki.

Filmiki robione dłużej jak minutę z racji szybkiej rotacji planety będą zamazywać szczegóły w atmosferze możliwe jeszcze do zobaczenia. Więc fps około 30-60, jeśli tylko jest do uzyskania, warto stosować nawet kosztem wysokiej czułości. Doświadczenie jest najlepszym nauczycielem.

 

Życze sukcesów i wspaniałych wrażeń z polowania

[sp3uca]

Teleskop jest postawiony na paralaktyku EQ3, no więc super. Muszę ręcznie podążać za Jowiszem śledząc go przez widok w 60D... Niestety nic nie zrobię.

 

Najrozsądniejszym sposobem na brak guidingu jest po prostu przesunięcie teleskopu tak, żeby za moment przeszedł przez cały kadr. Trwa to mniej więcej przez 30 sekund, potem muszę znowu namierzać na Jowisza. Trwa to jakieś 10 sekund,

 

2) Mam problem z ustawianiem ostrości - Jowisz jest ostry tylko w lewym górnym rogu (na innych częściach kadru nie widać nawet pasów równikowych).

 

3) Avikuję w takich ustawiach: najwyższa rozdzielczość, 60 FPS, t=1/60s, ISO 6400. Przy ISO 6400 Jowisz nie jest tak jasny, a

 

4) Niestety aparat zapisuje moje filmy w formacie .mov,

 

Niewiele na zdjęciu widać. To tylko pojedyncza klatka.

 

I jeszcze ostatnie pytanie - czy w 60D jest możliwe nagrywanie w cropie? Ktoś napisał, że taka opcja jest możliwa. Owszem, przycisk powiększania daje widok w 5x i 10x. No ale robi zdjęcia i filmuje w normalnym powiększeniu (1x). Może inaczej to się robi?

 

Już Ci odpisał kolega, bo myślałem że się nie doczekasz... a jest na forum paru specjalistów od planet....

Napierw odpowiem na zapytania : Masz paralaktyka więc się nie baw w przechodzenie przez kadr. Tak można tylko dla zabawy. Jeżeli nie masz napędu do osi , nadążaj ręcznie, niekoniecznie musisz go dokładnie prowadzić.

 

Ostrość. Musi być to oczywiste. W tym przypadku stawiał bym na jakiś błąd w skręceniu złączki. Płaszczyzna ogniskowej nie jest równoległa do płaszczyzny matrycy, lub barlow jest podły i do wyrzucenia.

 

ISO sam dopasuj do odpowiedniego kontrastu.

 

Format mov to porażka. Dodatkowo jak po konwersji z 22 masz 12 to znaczy że AVI zapisujesz z jeszcze większą kompresją ! (sprawdz ustawienia programu do konwersji !) AVI to tylko nazwa KONTENERA - w "środku" możesz mieć różny kodek do zapisu i różną kompresję.

 

Pojedyncza klatka często tak wygląda, więc spoko. Po to walisz 30-60fps żeby wybrać te lepsze.

 

Centrowanie obiektu na środku kadru - robi to registax , a możesz użyć program Castrator.

 

Na koniec możesz jeszcze spróbować olać nagrywanie na kartę i zastosować http://valexvir.narod.ru/ który nie ma oficjalnie w obsłudze 60D ale może pójdzie.

Tam masz kadrowanie z powiększeniem i tak nagrywa z matrycy do PC. Kompresja jpeg losses. Więc OK.

 

Tak na szybko.

Jest sporo metod. Nie konieczne trzeba od razu mnóstwa kasy na sprzet wydawać. Zwykłymi webcamami robi się takie fotki że szczęka opada, kwestia warsztatu i doświadczenia.

 

Andrzej

 

 

 

 

 

 

[riklaunim]

Musisz po kolei zacząć likwidować problemy w Twoim zestawie. Do EQ3-2 dostępne są napędy w jednej osi. To pozwoli utrzymywać planetę w kadrze. Co prawda MT-800 na EQ3-2 będzie mało stabilny i prędzej, czy później zmiana montażu może okazać się konieczna dla świętego spokoju i efektywności.

 

Do różnych wyciągów dostępne są też motofocusy - pozwalają ustawiać ostrość bez dotykania tuby i bez wprawiania jej w drgania. To bardzo ważne narzędzie przy fotografii planet i Księżyca, gdzie najefektywniejsze ostrzenie odbywa się "na oko" obserwując obraz z kamery.

 

Co do lustrzanki - to może być mało efektywne / dość upierdliwe narzędzie do fotografowania planet. Jeżeli ostrość masz w części kadru to znaczy że coś się ugina - albo tuba, wyciąg, albo lustrzanka jest krzywo. Ta tuba może się uginać niestety bez problemu. Także w światłosilnych Newtonach kluczowa jest kolimacja (a przy ugięciach robi się już nieciekawie).

 

Kamery planetarne z laptopem są bardziej efektywne bo oferują klipy bez kompresji, a najnowsze modele robią się coraz tańsze (jakieś 1200 PLN za nową ASI120MM, a 2 tysiące za DMK21 to już obecnie o połowę za drogo - mimo iż to dobra kamera). Są modele budżetowe, niektóre są nawet w miarę, są też webcamy jak MS Lifecam Cinema/Studio, ale trzeba je przerabiać. Zależy ile chciałbyś wydać - jakiego poziomu wymagasz. Stosując lustrzankę na pewno trzeba by wyeliminować ugięcia i zoptymalizować format klipu

 

 

Stosowanie Barlowa jest obarczone osłabieniem jakości obrazu. Ale jak wszystko jest w granicach rozsądku to będzie ok. Do fotografii planet zalecamy teleskopy długoogniskowe (SCT, refraktory) szczególnie refraktor jest tu faworytem, bo jego optyka jest predysponowana do wizualizacji planet – kontrastowy obraz.

Nie trzeba stosować długoogniskowych teleskopów. Wielu światowych fotografów stosuje bardzo duże i bardzo jasne Newtony. Refraktory do fotografii planet są po prostu za małe. Wizualnie to co innego niż fotograficznie.