Polecamy Wybrane najciekawsze gwiazdy podwójne i wielokrotne

[Gość Bellatrix]

Sprawdź przez telepa Bo ten szkic to dość dawne dzieje i wyszedł mi, delikatnie mówiąc: przeciętnie.W rzeczywistości Eta Persei dech zapiera.

[Gość Bellatrix]

Wczoraj, kiedy miałam już miałam wracać z obserwacji, rzuciłam jeszcze tęskne spojrzenie w kierunku Pasa Oriona i moją uwagę przykuła dość jasna gwiazda w okolicy Alnitak, Z ciekawości skierowałam w jej stronę teleskop i ujrzałam coś niesamowitego, W miejscu jednej gwiazdy widziałam teraz sześć. Ułożone były tak jakby w dwóch osobnych grupach, po trzy w każdej. Jak się później okazało, jednym z układów jest system 5-krotny Sigma Orionis. Gwiazdy A/B są bardzo blisko siebie (ok. 0,2''), a słabiutkiej składowej C nie dostrzegłam (z emocji ale przy następnych obserwacjach nadrobię braki). Więc zostały trzy komponenty. Gwiazda A/B składa się z bardzo gorących gwiazd ciągu głównego: O9,5 i B0,5. Sprawia wrażenie mocno błękitnej. Prawie 13'' od głównej skałdowej znajduje się składnik D. Także gorący i błękitny, ale wobec swej intensywnie niebieskiej towarzyszki sprawiał wrażenie blado fioletowo-brązowawej, nieco brudnawej. Oddalony o 41'' komponent E (również o ujemnym wskaźniku barwy) zaskakuje niesamowitym, jaśniutkim zabarwieniem lila-róż.

 

W obrębie jednego pola widzenie znajduje się druga grupa gwiazd, oznaczona jako Struve 761. Gwiazdy tego systemu mają kolor białawy, odrobinę ciepły (ecru).

Poniżej zamieszczam mój nieudolny szkic oraz szkic mistrza: Jeremy'ego Pereza.

 

 

[HAMAL]

Jedna z moich ulubionych, robiłem wiele prób foto ale zawsze wychodziło jakoś nie tak. Co do składnika C raczej nie miałem nigdy problemu z jego zaobserwowaniem, ale robiłem to przez teleskop 305/1500

[Gość Bellatrix]

Tutaj lepiej widać barwy składowych:

 

[JSC]

Było? http://www.neophoto.nl/stars/stars.html

[Gość Bellatrix]

Nie było. Ładny kolor wtórnej składowej Gammy Delphini, taki jest w rzeczywistości.

[JSC]

Właśnie ze względu na kolory to wrzuciłem. Wiadomo, że w zasadzie można sobie podczas obróbki zdjęć wybrać dowolne... ale ten zielony Gamma Delphini jest mimo wszystko zastanawiający, bo ponoć to tylko złudzenie

 

 

Fajnie też wyszły kolorki Alpha Herculis

Edytowane 18 Marca 2017 przez JSC

[Gość Bellatrix]

To złudzenie postałe na zasadzie kotrastu pomiędzy pobliską składową typu widmowego K (pomarańczową) oraz białawą gwiazdą typu A. Ale kolor jest bardzo niespotykany jak na gwiazdy i wyrazisty. Gdy patrzymy w okular, od razu dostrzegamy piękne oliwkowo-zielone zabarwienie wtórnego komponentu.

[JSC]

Trochę oczopląsów na rozgrzewkę

 

http://www.atlasoftheuniverse.com/orbits.html

 

Ponoć taki typ orbity jak poniżej jest możliwy, ale do tej pory nikomu jeszcze nie udało się odnaleźć podobnego układu.

 

Edytowane 21 Marca 2017 przez JSC

[Gość Bellatrix]

Tzn. układ potrójny o takich orbitach? Ależ urocze

[Gość Bellatrix]

Spójrzcie na tą piękność. Co prawda nie do rozdzielenia, bo to układ spektroskopowo podwójny. Ale sama świadomość, że to dwie ciężkie, orbitujące blisko siebie niebieskie gwiazty typu widmowego O. Nieziemskie...

[Gość Bellatrix]

Zobaczcie co mi się udało znaleźć: WZ Cassiopeiae. Układ podwójny złożony z ok. 7-magnitudowej gwiazdy węglowej rzadkiego podtypu widmowego J. Oznacza to, że zawiera ona w sowim składzie podwyższoną zawartość izotopu węgla C-13 (nie jest on radioaktywny, ale bardzo rzadko spotykany. Naukowcy przypuszczają, że całe rezerwy tego izotopu na Ziemi pochodzą z materii gwiazd węglowych podtypu J). WZ Cas A ma głęboką, ciemnopomarańczową barwę. Łagodną ale nie mdłą. Brak w niej żółtego odcienia.

Składowa wtórna, WZ Cas B jest oddalona od swej gwiazdy macierzystej o 58''. Wykazuje jasność wizualną 8,3 mag. Jest gwiazdą wczesnego typu widmowego B. Jej widmo spektroskopowe wykazuje nietypową cechę: widoczne są w nim linie emisyjne. Linie te są rozmyte (szerokie). Może to być spowodowane wysoką prędkością rotacji.

Gwiazda WZ Cas B jest błękitna, ale będąc w pobliżu ciemnopomarańczowej składowej pierwotnej sprawia wrażenie granatowej.

Serdecznie polecam obserwacje WZ Cas. Wyjątkowo piękna, choć niezbyt jasna. Poniżej zamieszczam szkic oraz zdjęcie z katalogu SIMBAD.

 

 

[Gość Bellatrix]

Taką tabelkę znalazłam w jednej z monografii naukowych opisujących m.inn. Gwiazdę Plasketta (HIP 31646). Same niebieskie ciasne układy binarne, złożone głównie z gwiazd typu widmowego O.

[Gość Bellatrix]

Dzisiejsza słabiusia gwiazda podwójna: 4 Aurigae. Dość ciasky układ podwójny, nie ukrywam, że na granicy możliwości mojego sprzętu- tym bardziej, że istnieje spora różnica jasności pomiędzy obiema składowymi systemu. 5-magnitudowy składnik pierowtny ma zabarwienie jasnożółte, chłodne. Ukryty w jego słabym blasku komponent B wydaje się być brudno-jagodowy. Piękny, efemeryczny, tonący w pastelowej poświacie gwiazdy macierzystej.

[Art 69]

Witam.

 

Jeżeli Orion może być określany jako król zimowego nieba to Trapez jest prawdziwym diamentem w jego koronie (mieczu )

 

Theta ori to złożony układ ok.10-ciu młodych, masywnych gwiazd z których najjaśniejsze 4 tworzą charakterystyczny trapez. Całość jest niezwykle wdzięcznym obiektem do obserwacji ze względu na bogactwo składników i spore różnice w ich jasnościach. Nadają się one wyśmienicie do testowania zasięgu teleskopów i sprawdzania ostrości wzroku. To że gromada trapez jest "zanurzona" w jasnej mgławicy emisyjnej M42 dodaje jej jeszcze większego uroku.

 

Poniższa fotka została wykonana komórką w projekcji afokalnej za okularem SW UW 11mm.

 

Dodatkowa mapka ilustrująca potencjał obserwacyjny tej gromady.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wielka_Mg%C5%82awica_w_Orionie

 

Okazuje się że nowoczesne techniki obserwacyjne pozwalają w dziedzinie badania gwiazd podwójnych sięgnąć na prawdę daleko. przykładem jest najjaśniejsza gwiazda gromady Trapez - theta 1 ori C.

http://www.science20.com/news_releases/theta_1_orionis_c_peek_heart_orion_nebula

 

I to by było na tyle jeżeli chodzi o pożegnanie zimy.

 

Pozdrawiam.

 

 

[Gość Bellatrix]

Gwiazda Alpha Lyncis oraz oddalone od niej o 222'' dwie składowe wtórne. Komponent B wykazuje jasność niespełna 9 magnitudo, a pobliska składowa C- prawie 10,5 mag. Przy pomocy mojego teleskopu nie byłam w stanie ich rozdzielić. Wspólnie wydawały się być niebieskawe, płowe, mdłe. Ale piękne. Tworzą niesamowity układ z gwiazdą macierzystą, która wykazuje żółto-pomarańczową, intensywną barwę, Niedługo (za ok. 2 tyg.) będę miała dostęp do ogromnej synty 16'' oraz ciemnego nieba, a wtedy spróbuję rozdzielić komponenty B oraz C (gwiazda C podobno jest intensywnie błękitna).

[Art 69]

Witam.

Ten magiczny Orion jednak coś w sobie ma. Trudno się z nim rozstać zwłaszcza gdy uświadomimy sobie że to już ostatni dzwonek by cieszyć się bogactwem gwiazd podwójnych których zawiera dosłowne "multum" .
Pogoda wczoraj sprzyjała, wiatr ustał, ptaki się rozśpiewały a na dodatek sąsiedzi przestali obficie dymić co poskutkowało tym że seing był znakomity.


Powyższa fotka przedstawia gwiazdę lambda ori. Jej nazwa własna brzmi Meissa (Heka) - jest to uklad podwójny odległy o 1060 lat św. którego jasność wynosi 3,4 m a separacja ok. 4,5".
https://pl.wikipedia.org/wiki/Meissa
http://stelledoppie.goaction.it/index2.php?iddoppia=20417


A teraz prawdziwy olbrzym ok. 100 tys. razy jaśniejszy od Słońca którego jasność widoma wynosi 1,75m natomiast absolutna to już "przyzwoite" -5.2m.
Alnitak czyli zeta ori to odległy o 800 lat św. układ potrójny gdzie gwiazdę spektroskopowo podwójną obiega mniejszy składnik o sep. 2,2" .

https://pl.wikipedia.org/wiki/Alnitak

http://stelledoppie.goaction.it/index2.php?iddoppia=21099

Separacja jest stosunkowo niewielka, różnica składników spora i to właśnie powoduje że Alnitak to gwiazda podwójna trudna do rozdzielenia a znakomita do testu na seing.

 

Fotki wykonane komórką SE K770i 3Mpi w projekcji afokalnej za ok. NLV 6mm.

c.d.n.

Pozdrawiam.

 

 

 

 

 

 

Edytowane 2 Kwietnia 2017 przez Art 69

[Art 69]

Witam.

 

Dzisiaj pragnę przedstawić parę gwiazd podwójnych o większej nieco separacji, łatwych do rozdzielenia i odnalezienia. Dodatkową cechą która je łączy jest także barwa składników: większy składnik A jest w obydwu przypadkach złoto-biały a mniejszy B - niebieskawy.

 

Na poniższej fotce pokazana jest gwiazda iota canc - ze względu na pewne podobieństwa, zwana czasem "wiosennym Albireo"

Układ złożony z masywnego giganta o temp. powierzchni 5000 K i gwiazdowego karła (8800 K) dzieli na niebie odległość 30" łuku. Widzimy je z odległości ok 300 l.św.

https://en.wikipedia.org/wiki/Iota_Cancri

 

 

Kolejny układ podwójny jest nieco ciaśniejszy i położony na tle wiosennego Lwa. Obecnie wieczorem jest wysoko położony, łatwy do identyfikacji i odnalezienia w szukaczu.

54 leo zawiera dwa składniki o jasności odpowiednio: A 4,5 mag i B 6,3. Separacja wynosi 6.7" a dystans ok. 290 l.św.

http://stelledoppie.goaction.it/index2.php?iddoppia=48936

 

 

Fotki wykonane komórką SE K770i 3Mpi w projekcji afokalnej za ok. NLV 6mm.

 

c.d.n.

 

Pozdrawiam.

 

 

 

Edytowane 12 Kwietnia 2017 przez Art 69

[Gość Bellatrix]

Urocze zdjęcie Iota Cancri nie cechuje się tak silnym kontrastem jak np. Albireo, czy Eta Persei. Ale rożnica w temperaturze barw składowych jest wyraźna. Komponent pierwotny posiada śliczny, cytrynowo-zółty, jaśniutki kolor. A druga z gwiazd jest białobłękitnawa, mocno rozbielona. Na Twojej fotografii wygląda na granatową (jak u Pi Andromedae B ). Podobają i się chłodne tonacje, zachowane również dla żółtego składnika '(bo to właśnie był zimny, cytrynowy żółty, a nie ciepły, miodowy). Śliczne zdjęcie, dziękuję, że podjąłeś ten wyjątkowy układ binarny o szerokim- przez co dostępnym dla wszystkich stopniu separacji (30'').

[Art 69]

Urocze zdjęcie

 

Dziękuję za pochwałę. Cieszę się że założyłaś tak ciekawy i bogaty w interesujące obiekty temat.

 

Kolor poszczególnych składników oceniam wzrokowo i czasem notuję. Na taką ocenę z fotek zbytnio nie liczę ponieważ są to pojedyńcze klatki wykonane komórką na granicy czułości matrycy. Np. składnika B ciekawej gw.podwójnej jaką jest delta geminorum (Wasat) o wielk. 8,2 mag - mój sprzęt jak do tej pory nie był w stanie uchwycić. Z tego powodu oraz po uwzględnieniu czynnika aperturowo-seingowego zmuszony jestem celować w układy o sep. powyżej 2'' i jasności składnika słabszego powyżej 7,5 mag. Na szczęście obiektów mieszczących się w tych widełkach jest całe mnóstwo.

Pozdrawiam.

Edytowane 12 Kwietnia 2017 przez Art 69

[Gość Bellatrix]

Delty Geminorum też nie rozdzieliłam- z powodu możliwości sprzetu oraz ciągłego jeszcze braku doświadczenia. Nieraz się śmieję, że po zimie mam kompleks Wasata. No bo mam Ale na święta jedziemy do Kolegi, który ma syntkę 16'' i spróbuję przyatakować deltę Gem jeszcze raz, z grubej rury (nomen omen).

 

Przypominam o wspaniałym katalogu gwiazd wielokrotnych wraz z selektywnym szczegółowym wyszukiwaniem, Stelle Doppie. Kiedyś znalazłam go przypadkiem i używam do dziś, bo jest niezastąpiony.

http://stelledoppie.goaction.it/index2.php?section=2&azione=ricerca_avanzata

 

[PiotrTheUniverse]

Przy okazji szukania (po internecie) zdjęcia asteryzmu wieszaka, wpadłem na takie oto 'koneserskie' wytwory wielkiej chmury molekularnej, z której uformowały się gromady w Kasjopei. Otóż w małej optycznie gromadce M103 znajduje się układ podwójny STF 131, o którym czytamy tu http://www.skyandtelescope.com/observing/hidden-gems-in-common-objects/, jak i zresztą o wyróżniającym się z tej gromady, czerwonym olbrzymie. Trzeba tylko jechać pod ciemne niebo.

[Andrzej_G]

Cześć! Z dużą uwagą czytam wpisy jak i z podziwem oglądam zdjęcia. Jako początkujący mam pytanie....Czy ktoś moż mi podać sposób mierzenia PA gwiazd podwójnych Ale tu jest hak.... ja mam tylko dobsona ósemką bez napędu. Wiem, że taki sposób istnieje przy użyciu okularu meade Astrometric i kątownika. Czy ktoś mógłby to opisać najlepiej na wideo? Napewno wielu by z tego skorzystało a ja to już z pewnością..... : ). Dziękuję bardzo.

[JSC]

Wizualny pomiar separacji z tym okularem polega na porównaniu z naniesioną na jego optyce podziałką. Kwestia tego czy będziesz mógł poprowadzić ręcznie gwiazdę tak aby utrzymać ją na skali. Jeszcze większym problemem może być pomiar kąta za pomocą tego okularu - bo to się robi metodą dryfu. No ale może z kątownikiem (jakim?) jest inaczej?

 

PS miałes może na myśli taki zestaw?

Edytowane 18 Kwietnia 2017 przez JSC

[Art 69]

Witam.

Po wielu dniach pochmurnych nadeszła w końcu pogodna noc. Na warsztat miała początkowo trafić epsilon monocerotis jednak poprawne ustawianie mojego fotograficznego "setup'u" nieco się przeciągnęło i gwiazda uciekła, chowając się za pobliskie drzewo. Zanim w praktyce zastosuję Lex Szyszko zmuszony byłem poszukać obiektu zastępczego. Wybór padł na Tegmine czyli zetę cnc .
Ten piękny układ wielokrotny daje zawsze dużo przyjemności podczas jego oglądania. Pomimo że znajduje się w rejonie obfitującym w drobne gwiazdy, nawigacja potrzebna do jego namierzenia jest dosyć prosta, potem można się już cieszyć podziwianiem jego licznych składników. A jest co oglądać bowiem Zeta Cancri (ζ Cnc; 4,67^m), sklada się czterech gwiazd w dwóch układach podwójnych oddalonych od siebie o "przyzwoite" 5,06″. Pierwsza para, ζ Cnc A i B, to niemal bliźniacze (5,58 i 5,99^m) białożółte karły znajdujące się w swojej ewolucji w ciągu głównym gwiazd. Na niebie dzieli je zaledwie sekunda łuku. Druga para, ζ Cnc C i D, składa się z jasnego karła typu G (6,18^m), któremu towarzyszy czerwony karzeł o jasności 10^m. Gwiazdy odległe są o 0,3″. Podwójną naturę ζ Cnc odkrył w 1756 roku niemiecki fizyk Johann Mayer. Obserwacje wskazują, że układy obiegają się wzajemnie z okresem około 1100 lat, natomiast składniki poszczególnych układów dokonują wzajemnego obiegu w czasie 59,6 roku (A i oraz 17 lat (C i D). https://pl.wikipedia.org/wiki/Gwiazdozbiór_Raka
Separacja 5" jest zasadniczo dostępna dla wszystkich teleskopów ale już rozdzielenie skład. A i B wymaga w praktyce apertury przynajmniej 150 mm i oczywiście dobrych warunków seingowych.
Przedwczoraj (czwartek) seing był wystarczający by w wizualu pozwolić na ich rozdzielenie przy zastosowaniu ok. NLV 6 mm dającego pow. 300x.
Zeta cnc to obiekt wyzwanie dlatego poniższą fotkę wykonałem przy użyciu ok. NLV 4mm dającego pow. 450x mając nadzieję że uzyskam chociaż ślad częściowego rozdzielenia. Wnioski są dwa: 1. trzeba czekać na "żyleta seing", 2. aparat w telefonie komórkowym pozwala na wiele jednak ma także swoje nieprzekraczalne ograniczenia.

Dodatkowo zamieszczam ciekawy link do strony gdzie znajduje się obraz całego układu Tegmine ale wykonany profesjonalnie w dużej skali.
http://www.cfht.hawa.../ciw010500.html

 

 

Na zakończenie coś znanego i klasycznego. Castor czyli alfa geminorum to jedna z najpiękniejszych i najjaśniejszych gwiazd podwójnych na naszym niebie. Położony w odległości 51 lat św. składa się w rzeczywistości z trzech składników z których każdy jest układem spektroskopowo podwójnym. Składniki A i B (sep. 5,1") o jasnościach odpowiednio 1,9 i 3,0 mag obiegają z okresem kilkudniowym czerwone karły a składnik C (wielkość 9,0 mag) złozony jest z dwóch małych czerwonych karłów z okresem orbitalnym niespełna jednej doby. Wiek całego układu okreslany jest na ok. 200 mln lat.

 

Mała ilustracja:

https://astrobob.are...le-double-star/

 

Powyższa fotka zostala wykonana z zastosowaniem powiększenia 450x. Powiększenie jest ekstremalne ale konieczne w tym wypadku ponieważ duża jasność składników przy mniejszym powerze powoduje zlewanie się ich obrazu. (Wypada się tylko cieszyć, że zaistniało kilka powodów dzięki którym na pomysł obrazowania Castora nie wpadłem 40 lat temu gdy separacja wynosiła poniżej 2" )

Obecnie separacja jest wyśmienita a odlegli, przyszli następcy o ile zainteresują się tematem astro, będą mieli jeszcze lepiej.

 

http://stelledoppie....?iddoppia=34290

 

Fotki wykonałem komórką SE K770i w projekcji afokalnej.

 

c.d.n.

 

Pozdrawiam.