Bresser Messier Dobson 150/750 - wrażenia początkującego

Eriem · 17 Sierpnia 2023

Cześć!

Na forach cieżko coś znaleźć o tym teleskopie, dlatego postanwiłem podzielić się swoimi wrażeniami i może pomóc w ten sposób komuś, kto tak jak ja, długo zastanawiał sie nad wyborem pierwszego sprzętu.

Zacznę może od tego, dlaczego wybrałem akurat ten, "stolikowy" teleskop Bressera. Długi czas nastawiałem się na zakup zwykłego Dobsona 8", ale chwilowo marzenia te przegrały ze względami praktycznymi. Potrzebny był mi teleskop, który mogę zabierać ze sobą na działkę poza miastem i który da się zapakować do auta razem z żoną, dzieckiem, psem i bagażami. Stolikowy dobson 6" spełniał te kryteria. W tej chwili w sklepach internetowych są dostępne 3 'popularne' rodzaje takich teleskopów - SW 150/750 Heritage, Orion Starblast 6" i wspomniany Bresser. Nie brałem pod uwagę teleskopów z GO-TO, typu Virtuoso, bo stwierdziłem, że pozbawię się w ten sposób frajdy z poznawania nieba i samodzielnego szukania obiektów. Dodatkowo, przynajmniej na razie, nie nastawiam się na astrofoto, tylko same wizualne obserwacje.

Dlaczego wybrałem z tej 3 właśnie Bressera? Ze względu na wyciąg. Z tego co wyczytałem, SW Heritage ma wyciąg umiejscowiony 'na sztywno' na tubusie i skierowany ku górze. Takie rozwiązanie wydawało mi się niewygodne i jak pokazała praktyka, faktycznie by się w moim przypadku nie spawdziło. Został Bresser i Starblast - szczerze, to z opisów oba wyglądały bardzo podobnie. Oba mają tubus w obejmach, więc można go sobie obrócić i ustawić wyciąg w takim położeniu, żeby wygodnie się przez niego patrzyło (ja sobie obróciłem troche na bok i jest super). Tu znowu zdecydował wyciąg. Starblast ma tylko 1.25, a Bresser 2/1.25. Nie wiem, czy będę używał okularów 2", ale jakby co, to uznałem, że nie chcę sobie zamykać tej drogi

Sam teleskop wykonany jest jak dla mnie bardzo porządnie. Montaż był na starcie trochę za ścisło dokręcony i musiałem go trochę poluzować, ale teraz już spokojnie obracam tubus w obu osiach płynnie jedną ręką. Razem z teleskopem dostajemy:
- 9mm Kellner (1.25") x83, źrenica wyjściowa: 1.8
- 25mm Kellner (1.25") x30, źw: 5.0
- filtr księżycowy 1.25"
- filtr słoneczny

Do tego zestawu dołączyłem, od razu przy zakupie teleskopu, okular Baader Morpheus 12.5mm (1.25") x60, źw: 2.5. Dlaczego? Bo chciałem mieć przynajmniej jeden "dobry" okular z nieco wyższej półki, który dawałby mi źrenicę wyjsciową z przedziału 2.0-2.5. I tu od razu ważna uwaga - nie testowałem jeszcze filtra księżycowego z zestawu, bo łysy jest akurat w nowiu, ale sprawdziłem już, że filtra tego NIE DA się uzyć z okularem Baader Morpheus Gwint jest zwyczajnie za krótki i nie da się go przykręcić. Na okulary kellnera z zestawu filtr wchodzi bez problemu.

Mam już za sobą 4 udane noce z tym teleskopem, więc trochę o wrażeniach.
Warunki obserwacji: wieś nad Bugiem około 50km od Warszawy, Bortle 4, dwie latarnie schowane za drzewami w odległości około 300m, gołym okiem na niebie widać dużo gwiazd i zarys drogi mlecznej.
Upolowane obiekty: M31, NGC884 i NGC869, NGC752, M81 i M82, M13, M92. Może trochę mało, ale dopiero uczę się nieba i na początku miałem niezłe przeboje, żeby cokolwiek znaleźć
Najczęściej wykorzystywanym przeze mnie okluarem był oczywiście Morfeusz (76 stopniowe pole widzenia jest po prostu niesamowite), ale każdemu dawałem szansę na każdym obiekcie. Wnioski mam takie - kazdy z tych obiektów najlepiej wyglądał w Morfeuszu. Zarówno jakośc obrazu jak i szerokie pole widzenia biją Kellnery na głowę. Gdybym nie miał Morfeusza, do obserwacji używałbym tylko i wyłącznie Kellnera 25mm. Ten okular jest całkiem ok i jedyne co mi w nim przeszkadza, to małe pole widzenia (chyba 40 stopni, ale nie jestem pewien. Producent nie napisał). Pewnie nie wadziłoby mi to tak bardzo, gdybym nie spojrzał w Morfeusza i nie miał porównania, no ale spojrzałem Jak narazie najwiekszym rozczarowaniem jest Kellner 9mm z podstawowego zestawu. Celowałem nim w rózne rzeczy za dnia i obraz był ostry i ładny, ale w nocy... Masakra. Dla mnie DSy w tym okularze są po prostu straszne, cięzko nawet poznać, na co się patrzy (i nie jest to kwestia focusa, bo gwiazdy widac ostro) Chcę mu dać jeszcze szansę na księżycu, ale na galaktykach/gromadach jak dla mnie wypadł fatalnie.

Kilka błędów, które popełniłem, a które mogą być wskazówką dla innych początkujących:
Szukacz RedDot - pierwszej nocy go nienawidziłem. Myślałem sobie - jak tym można coś w ogóle znaleźć? Patrzysz na to oślepiające czerowne światełko i nie widzisz poza nim nic innego... Następnego dnia przeczytałem na jakimś forum, że używając RedDota trzeba przez niego patrzeć obojgiem oczu, a nie jednym, tak jak przez okular... No cóż, niby proste, ale kosztowało mnie sporo nerwów, hehe. Następnej nocy, jak już doszedłem trochę do wprawy, to uznałem, że to całkiem fajny wynalazek.
Stellarium - dzięki tej apce na telefon odnajdywałem obiekty na niebie. Często pomagałem sobie mierząc odległości między gwiazdami palcem (podchwyciłem to z jakiego filmiku na YT), najpierw w apce, a potem na niebie. Czasem okazywało się, że coś jest na niebie znacznie dalej, niż mi się wydawało patrząc na apkę, np. M81 i M82 szukałem 2x bliżej Dubhe, niż powinienem. Po 'przyłożeniu palca' znalazłem je od razu

Na koniec mam pytanie do bardziej doświadczonych kolegów i koleżanek. Na kilka obiektów polowałem każdej nocy, ale za nic nie mogę ich zobaczyć. Nie wiem, czy to kwestia teleskopu, okularów, czy zbyt jasnego nieba?
M101 (galaktyka Wiatraczek) wydaje się dosyć łatwa do znalezienia i jestem pewien, że szukam w dobrym miejscu, ale jej tam zwyczajnie nie widzę... Tak samo M33 (galaktyka Trójkąta).
No i mgławice... Czy żeby je zobaczyć potrzebny jest jakiś filtr? Szukałem np. M97 (Sowa), Elepant's Trunk, North America Nebula, czegokolwiek w gwiazdozbiorze Łabędzia, ale żadnych mgławic nie widzę... Jesli jesteście w stanie coś podpowiedzieć, to będę bardzo wdzięczny.

Pozdrawiam!

Mareg · 17 Sierpnia 2023

@Eriem, witamy na Forum !

Twój pierwszy post na pewno może pomóc ludziom rozmyślającym nad pierwszym teleskopem, może także drugim.

Co do obiektów, których nie udało Ci się zobaczyć, wszystkie z nich to słabizy potrzebujące ciemnego nieba, apertury, sporej źrenicy wyjściowej albo i odpowiednich filtrów.

Jeśli tego jeszcze nie stosujesz, potrzebujesz też nauczyć się metody zerkania.
Następnym razem możesz spróbować także letnie klasyki M8, M27, M57.
Może też uda Ci się zobaczyć jaśniejsze części M51.

Ciekawe, czy przy M31 widziałeś także M32 i M110.

No i trzeba celować w Księżyc, Saturna i Jowisza.

Także wypróbuj ten filtr słoneczny, bo na Słońcu teraz się dużo dzieje.

Tylko ostrożnie, bo ze Słońcem przez optykę nie ma żartów.
Czy folia na tym filtrze to jest Baader ND5 ?

Jak ten kitowy okular 9 mm będzie słaby, możesz rozważyć jego wymianę na poczciwego Baadera Classic Ortho 6 mm (dobry i tani za cenę małego pola widzenia oraz oka zaraz przy soczewce).
Zgaduję, że 6 mm będzie lepszy niż ~9 mm, bo 9 mm to jest dość blisko Twojego Morfeusza 12.5 mm.

Z okularem ~ 6 mm filtrów do księżyca Ci nie trzeba.
W ogóle, filtry to jest trudny i potencjalnie kosztowny temat, więc zostaw to sobie jak będziesz miał trzy przyzwoite okulary.
Jak ogarniesz krótkoogniskowy, to zostanie Ci coś, co zastąpi kitowy 25 mm w szerszym kącie.

No i zawsze dobrze jest poszukać ciemniejszego nieba.

Szarlej · 17 Sierpnia 2023

Gratuluję udanych obserwacji! Twój teleskop to niewielki sprzęt, który dużo może. Niewielki na współczesne czasy. Ech... 15cm zwierciadło jeszcze raptem 30 lat temu było marzeniem niejednego miłośnika astronomii. Ja sam przygodę z teleskopami zaczynałem od "Regulusa" (Newton 130/625 na dobsonie), który zrobił dla mnie śp. Janusz Płeszka w Astrokraku. Sporo przez niego widziałem, przeskok z obserwacji lornetką BPC 20x60 był ogromny. Do dziś pamiętam, jaki byłem zaskoczony widząc rozdzieloną gwiazdę podwójną Pi Aquilae (6.3 mag + 6.8 mag, 1.4" separacji) - spróbujesz się z nią zmierzyć następnym razem? Na rozgrzewkę spróbuj rozdzielić Zetę Aquarii (4.3 mag + 4.5 mag; 2.4" separacji). Gwiazdy podwójne to fajne obiekty na ciepłe, letnie noce.

Wracając do Twoich pytań. M101 tylko pozornie jest łatwa. To duża galaktyka (ok. 28' średnicy, prawie tyle co Księżyc w pełni!) o niewielkiej jasności powierzchniowej 14.9 mag przy jasności wizualnej 7.9 mag. Te liczby przekładają się na to, że M101 najlepiej upolować, gdy jest wysoko na ciemnym niebie i przy dobrej przejrzystości. Jakiekolwiek snujące się mgły, cirrusy czy piaski znad Sahary pogarszające przejrzystość w zasadzie uniemożliwiają dostrzeżenie tej galaktyki, w dużej mierze niezależnie od apertury użytego sprzętu. A ponieważ to duża galaktyka, lepiej ją wypatrywać w okularze o dłuższej ogniskowej, dającym niewielkie powiększenie przy dość dużej źrenicy wyjściowej, musisz wpuścić do oka sporo światła 🙂 Morfeusz 12.5mm daje w Twoim teleskopie powiększenie 60x i pozwala zobaczyć okrągły fragment nieba o średnicy 76', czyli M101 (średnica 28') zajmie sporą część pola widzenia, dystrybuując swoje wizualne 7.9 mag na dużą powierzchnię (stąd niska jasność powierzchniowa). Z doświadczenia mogę powiedzieć, że do polowania na M101 najlepsza jest lornetka (duża, lub mała), dająca te minimum 3-4 stopnie pola widzenia. Pod niebem Bortle 4, jeżeli dyszel Wielkiego Wozu będzie w miarę wysoko na niebie i z dala od łun, nie powinieneś mieć problemów.

Podobna sytuacja jest z M33 (rozmiary galaktyki 69' x 42', jasność wizualna 5.7 mag, jasność powierzchniowa 14.2 mag), choć tutaj jestem nieco zdziwiony, że nie dostrzegłeś choćby jaśniejszego środka tej galaktyki. Pod naprawdę dobrym niebem tę eMkę widać gołym okiem (widziałem kilka razy) i podobnie jak w poprzednim przypadku, najlepsza będzie lornetka lub teleskop z okularem dającym niewielkie powiększenie przy dużym polu widzenia i dużej źrenicy wyjściowej.

M97 to blade kółko o jasności 9.9 mag, łatwo je przegapić, zwłaszcza na niezbyt ciemnym tle nieba. Powinna być spokojnie do wyłapania w Twoim teleskopie, a w jej pobliżu świeci inna eMka, mocno wydłużona galaktyka M108 (jasność wizualna 10.0 mag, rozmiary 8.6' x 2.4'), powinieneś je ładnie zobaczyć razem w Morfeuszu 12.5mm, o ile będą dość wysoko na niebie (Wielka Niedźwiedzica świeci wysoko w wiosenne wieczory).

Mgławice, o których piszesz (Ameryka Północna, "cokolwiek w Łabedziu" to pewnie Veil, Crescent, może Kokon) lubią filtry, ale z kolei małe lustra nie bardzo lubią filtry. To temat rzeka, może na początek podlinkuję test kolegów z serwisu Astronoce, w którym przeczytasz sporo praktycznych wskazówek. Test jest sprzed 18 lat, ale większość filtrów w nim opisanych nadal jest na rynku, a i niebo nie bardzo zmieniło się od tamtego czasu, może z wyjątkiem light pollution 🙂

http://www.astronoce.pl/testy_an.php?id=11

Mam nadzieję, że choć trochę pomogłem. Życzę dużo frajdy z obserwacji!

Setaarius · 18 Sierpnia 2023

Hej.

Ode mnie garść materiałów na początek. Zacząłbym od tabeli Wimmera

https://www.astropoludnie.pl/viewtopic.php?f=25&t=949

Po tabeli może zerknij na przewodniki, które ja przygotowałem być może Cię zaciekawią

https://www.astropoludnie.pl/viewtopic.php?f=38&t=912

Natomiast tutaj znajdziesz zestawienie m.in. mgławica/filtr co może w przyszłości Ci się przyda

https://www.astropoludnie.pl/viewtopic.php?f=25&t=1443

Co do zobaczenia obiektów, które Ci się nie udało to tak jak koledzy pisali powyżej, od siebie dodam że jeszcze dołożyłbym kwestię doświadczenia, które pozwoli wyrobić "oko" i techniki obserwacji oraz wiedzę czego się spodziewać. Według mnie to co najmniej 25-50% sukcesu w dojrzeniu i detalu co przychodzi zazwyczaj po paru miesiącach, a szybciej przy obserwacjach z doświadczonymi osobami.

Fajnie, że poszedłeś w Morpheusza, to docelowe okulary dla większości osób, przerób te z zestawu na kieliszki i wymień wszystkie na Morpheusze, ale zastanów się dobrze nad doborem ogniskowych...

Edytowane 18 Sierpnia 2023 przez Setaarius

Foton · 18 Sierpnia 2023

Ciekawe jest to, że wiele obiektów DS czy z katalogu Messiera nieraz ciężko zauważyć przez teleskop ( 100 - 130 ) a stosunkowo łatwo przez lornetkę. Bino 10x50 bez trudu wyłapuje M33.

Eriem · 18 Sierpnia 2023

Dzięki koledzy za wartościowe informacje i wskazówki. Sporo nowego materiału do przyswojenia.

4 godziny temu, Setaarius napisał(a):

Ode mnie garść materiałów na początek. Zacząłbym od tabeli Wimmera

Chyba zacznę faktycznie od tej tabeli Wimmera, bo wygląda bardzo ciekawie Dzieki za podesłanie tego całego zbioru. Widziałem tam też przewodniki po obiektach wg pór roku... czeka mnie mnóstwo czytania

20 godzin temu, Mareg napisał(a):

Czy folia na tym filtrze to jest Baader ND5 ?

Przyjrzę się mu dziś dokładniej, ale nie widziałem tam żadnych oznaczeń, ani nie ma takiego info na stronie Bressera. Bardzo chce ten filtr przetestować, ale na razie żona mi nie daje, bo się boi że oślepnę

20 godzin temu, Szarlej napisał(a):

Pi Aquilae (6.3 mag + 6.8 mag, 1.4" separacji) - spróbujesz się z nią zmierzyć następnym razem? Na rozgrzewkę spróbuj rozdzielić Zetę Aquarii (4.3 mag + 4.5 mag; 2.4" separacji)

Spróbuję Bardzo lubię gapić się na Alkor i Mizar, więc chętnie poszukam też innych gwiazd podwójnych.

20 godzin temu, Szarlej napisał(a):

Test jest sprzed 18 lat, ale większość filtrów w nim opisanych nadal jest na rynku

Trochę czytałem na forach zagranicznych o filtrach i wiele osób podpowiadało Orion Ultrablock, jako taki dobry/budżetowy filtr. Widzę, że też masz taki wymieniony w stopce. Ale może faktycznie wpierw skompletuję dobre okulary, a potem pomyślę o filtrach.

Dziś wybieram się na weekend na działeczkę, może trafią się kolejne dobre noce, to znowu coś tam dorzucę od siebie. A tymczasem zabieram sie do stiudiowania tego Wimmera

dj_ · 18 Sierpnia 2023

5 minut temu, Eriem napisał(a):

Przyjrzę się mu dziś dokładniej, ale nie widziałem tam żadnych oznaczeń, ani nie ma takiego info na stronie Bressera.

Jeżeli filtr jest z jednej strony czarny to warto wymienić tę folię (na początek zrobić drugi filtr) na folię Baadera ND 5.0. Przez firmowy filtr Bressera słabo widziałem półcienie, a granulacji wcale. Obecnie nie mam problemu, potrzebne mogą być jednak szare filtry (ND0.3, 0.6, 0.9 być może 1.2) nakręcane na okular w celu dodatkowego przyciemnienia obrazu. Przydadzą się one również do Księżyca, Jowisza i oglądania planet w dzień. Zamiast celować w Słońce szukaczem (jeżeli optycznym to zasłoniętym folią ND5.0) wolę obserwować cień teleskopu, w oczy nie razi.

Eriem · 19 Sierpnia 2023

W dniu 18.08.2023 o 12:33, dj_ napisał(a):

Jeżeli filtr jest z jednej strony czarny to warto wymienić tę folię

Tak, sprawdziłem i jest czarny z jednej strony.

dj_ · 19 Sierpnia 2023

Ten filtr na początek musi wystarczyć, jest grubszy i ciemniejszy od folii Baadera ND5.0, ja widziałem przez niego mniej szczegółów. Ładnie za to wygląda, nie jest tak pomarszczony jak Baader, ale za jakiś czas będzie do wymiany. Do obserwacji Słońca szukacz należy zakryć firmowym dekielkiem.

Edytowane 19 Sierpnia 2023 przez dj_

Eriem · 20 Sierpnia 2023

Trafiła się jedna dobra noc. Zapowiadało się słabo, ale po 22:00 chmury sobie w końcu poszły

Udało mi się upolować:

NGC7160, NGC457 (sowa wywołała u mnie opad szczęki), M103, M52, M57, M27, M92

Tabela Wimmera okazała się ogromnie pomocna. Jeszcze raz za nią dziękuję

Nabieram już chyba niejakiej wprawy w odnajdowaniu obiektów i coraz lepiej orientuję się na niebie.

Jutro zamawiam Morfeusza 6.5mm. Chcę się przejrzeć z bliska tym mniejszym obiektom. Już nie mogę się doczekać!

fornax · 20 Sierpnia 2023

6 godzin temu, Eriem napisał(a):

Trafiła się jedna dobra noc. Zapowiadało się słabo, ale po 22:00 chmury sobie w końcu poszły

Udało mi się upolować:

NGC7160, NGC457 (sowa wywołała u mnie opad szczęki), M103, M52, M57, M27, M92

Tabela Wimmera okazała się ogromnie pomocna. Jeszcze raz za nią dziękuję

Nabieram już chyba niejakiej wprawy w odnajdowaniu obiektów i coraz lepiej orientuję się na niebie.

Jutro zamawiam Morfeusza 6.5mm. Chcę się przejrzeć z bliska tym mniejszym obiektom. Już nie mogę się doczekać!

No i fajnie ,ciesz się niebem i nie popadaj w rutynę . :hiya:

Eriem · 10 Września 2023

Cześć, pora na mały update.

Po pierwsze, coraz bardziej doceniam to, że ten teleskop jest "stolikowy". Obserwacje prowadzę z działki otoczonej drzewami i jak pokazała praktyka, dosyć często przenoszę stolik z miejsca na miejsce, żeby upolować jakiś obiekt, który akurat zasłania czubek/gałąź drzewa. Także kolejny punkt za mobilność

Po drugie, odkryłem jeszcze jedną fajną funkcje tego teleskopu, a konkretnie jego montażu - na zagranicznych forach nazywają to chyba spreed sheet?. Otóż posiada on kompas z podziałem na stopnie, poziomicę, i wskaźnik pokazujący kąt nachylenia tubusu, również wyrażony w stopniach. Na początku nie wiedziałem jak można tego użyć i sądziłem, że to zwykły bajer, ale okazuje się, że jednak nie. Znając położenie obiektu na niebie (np ze stellarium/skysafari) można teoretycznie ustawić teleskop zgodnie z tymi danymi. I faktycznie czasem mi się to udaje, niektóre obiekty znajdowałem w ten sposób w ogóle bez szukania ich na niebie, np gromadę w Herkulesie. Niestety teren działki jest nierówny i poziomica w tym wypadku niewiele pomaga I mam wrażenie, że po jakimś czasie kompas zaczyna świrować... Ale generalnie jest to użyteczne narzędzie.

Parę słów o okularach:

Przez 9mm Kellner z zestawu dało się pooglądać jowisza (widać dwa największe pasy jowisza) i saturna, ale to powiększanie jest jednak trochę za małe do tych planet. Zwłaszcza saturn był malusieńki. Okular lepiej spisuje się na księżycu i do tego w ostateczności bym go używał.

Dużo lepiej wypadł mój nowy Morpheus 6,5mm - planety są znacznie większe i widać więcej szczegółów - na jowiszu więcej pasów, wielką czerwoną plamę i jego największe 4 księżyce. Myślałem, że ten okular pokaże mi też trochę wiecej szczegółów gromad kulistych, ale przy tej źrenicy wyjściowej obiekty te robią się trochę za ciemne i lepiej mi się je ogląda w okularze 12,5mm.

Ach, no i faktycznie jak narazie nie widzę potrzeby używania filtra do księżyca, nie jest za jasny, wygodnie się go obserwuje w okularze 6,5mm. Ale zobaczymy jak będzie przy pełni

Edytowane 10 Września 2023 przez Eriem
zagadka świrującego kompasu rozwiązana. Pod stolikiem, na którym stawiałem teleskop przyczepiony był magnes...