Skocz do zawartości

Mars


Gość Bellatrix

Rekomendowane odpowiedzi

MARS

Mars, z uwagi na swoją wyjątkową barwę nazywany jest niekiedy Czerwoną Planetą. Znajduje się w bezpośrednim, zewnętrznym sąsiedztwie Ziemi i podobnie jak nasza planeta posiada budowę skalistą. Choć znacząco różni się od Ziemi, to jednak wykazuje również sporo cech do niej podobnych.

Jedną z takich właściwości są następstwa pór roku. Na Marsie, podobnie jak na Ziemi występują okresy letnie oraz zimowe. Taki stan rzeczy zawdzięczamy nachyleniu osi rotacji względem ekliptyki. Oś ta, zamiast prostopadła, jest w przypadku Ziemi nachylona o nieco ponad 23 stopnie, a u Czerwonej Planety o przeszło 25 stopni. Wizualnym skutkiem zmienności pór roku na Marsie są okresowo topniejące i na nowo tworzące się lodowe czapy polarne.

 

post-29939-0-82834700-1478137995.jpg post-29939-0-51577800-1478138057.png

 

Parametry chemiczne:

Czerwony kolor planety jest spowodowany obecnością w skorupie tlenków oraz siarczków żelaza.

Woda na Marsie znajduje się w znacznych ilościach we wspomnianych powyżej czapach polarnych. Ale analiza marsjańskich odłamków skalnych dowodzi, że dawniej były tam obecne znaczne zasoby wody w stanie ciekłym.

Mars posiada bardzo cienką atmosferę, znacznie uboższą od ziemskiej, a tlen ma w niej udział szczątkowy. Przyjrzyjmy się bliżej składowi marsjańskiej atmosfery:

CO2: 95,32%; N2: 2,7%; Ar: 1,6%; O2: 0,13%; CO: 0,08%.

Wewnątrz planety znajduje się skaliste jądro otoczone płynnym żelazowo-siarkowym płaszczem oraz masywną skorupą.

 

Parametry fizyczne:

Na Marsie obserwujemy znaczne amplitudy temperatur. Na równiku podczas dnia temperatura wynosi około 26oC. W ciągu nocy spada ona w tym obszarze do blisko -70oC. W średnich szerokościach geograficznych temperatury utrzymują się poniżej 0oC.

post-29939-0-35692100-1478137949.jpg

 

Czerwoną planetę okresowo nawiedzają tzw. mgły poranne oraz burze piaskowe. Te ostatnie bywają gwałtowne i długotrwałe. Niestety, znacząco utrudniają obserwacje astronomiczne Marsa. Rezultaty burz piaskowych są znaczne: tworzą się olbrzymie wydmy oraz powstają żłobienia w skałach, powodowane działaniem piasku unoszonego przez silny wiatr. Na poniższym zdjęciu Mars poza okresem burzy piaskowej oraz dla porównania w trakcie burzy:

 

post-29939-0-20406100-1478137625_thumb.jpg

 

Odchylenie orbity Marsa od ekliptyki wynosi 1,85o, odchylenie osi rotacji to aż 25,19o. Okres rotacji wynosi 24h 37’- doba marsjańska jest zbliżona czasowo do ziemskiej. Rok marsjański to około 1,88 lat ziemskich. Przyspieszenie grawitacyjne w obszarze równika jest bliskie 3,69 m/s2. Średnia gęstość materii, z której zbudowana jest Czerwona Planeta wynosi 3,94 g/cm3. Dla porównania gęstość Ziemi to ok 5,51 g/cm3.

Mars jest znacznie mniejszy od Ziemi: jego objętość to zaledwie 1/8 objętości Ziemi.

 

Cechy geologiczne i ukształtowanie terenu:

Mars zawiera wiele podobnych formacji geologicznych oraz form ukształtowania terenu przypominających te, które obserwujemy na Ziemi. Należą do nich m.in. wulkany. Mars posiada największy wulkan w całym Układzie Słonecznym. Nazywa się on Olimpus i ma 27 km wysokości oraz 600 km rozpiętości.

Imponującą strukturą obserwowaną na powierzchni Marsa jest olbrzymi kanion Valles Marineris, którego długość wynosi aż 5.000 km.

post-29939-0-90389700-1478138191.png

 

Na północnej półkuli znajduje się rozległa równina: Vastitas Borealis. Zajmuje ona aż 40% powierzchni Marsa. Obszar ten mógł powstać na skutek silnego uderzenia przez masywne ciało niebieskie.

W przeciwieństwie do Ziemi, Mars w chwili obecnej nie wykazuje znacznej aktywności geologicznej.

Obszar półkuli południowej jest pokryty licznymi kraterami uderzeniowymi. Dominują tam wyżyny. Na północy planety przeważają niziny, a struktura powierzchni jest gładka, znacznie uboższa w kratery od półkuli południowej.

 

Satelity:

 

post-29939-0-04112200-1478138140.png

 

Mars posiada dwa naturalne satelity: Fobosa i Deimosa. Oba ciała mają nieregularne kształty. Ich pochodzenie nie jest do końca poznane, ale naukowcy spekulują, iż księżyce Marsa są asteroidami przechwyconymi przez pole grawitacyjne planety. Fobos z każdym obrotem przybliża się do Marsa. W rezultacie albo kiedyś spadnie na jego powierzchnię, albo zostanie rozerwany na kawałki na skutek sił grawitacyjnych. Kawałki te przyczynią się do powstania pierścieni wokół planety.
Oprócz dwóch naturalnych satelitów, po orbitach wokół Marsa krążą również trzy sztuczne: 2001 Mars Odyssey, Mars Express oraz Mars Reconnaissanse Orbiter.

 

Obserwacje astronomiczne:

Dystans dzielący Marsa i Ziemię jest zmienny i mieści się w przedziale 56 mln km do 400 mln km. Tak znaczne różnice odległości pomiędzy obiema planetami przyczyniają się do dużych wahań jasności wizualnej, która zawiera się w szerokim przedziale: +1,50m do -2,91m. W maksimum jasności, Mars ustępuje pod tym względem tylko Słońcu, Księżycowi, Jowiszowi i Wenus.

Podczas opozycji Mars znajduje się najbliżej Ziemi. W zależności od rodzaju opozycji, rozmiary kątowe planety znacznie się od siebie różnią: podczas opozycji w peryhelium jest to blisko 2,5’’, a przy opozycji w aphelium aż 13,8’’. Gdy chcemy obserwować struktury na powierzchni Marsa, rozmiary kątowe planety powinny wynosić przynajmniej 10’’. Opozycje mają miejsce co 25,6 miesiąca.

Podczas opozycji wiosennych, Mars skierowany jest ku Ziemi czapą bieguna północnego, a w opozycji zimowej- czapą bieguna południowego. Latem pokrywa lodowa południowa topnieje.

Tarczę Czerwonej Planety dostrzeżemy już przy użyciu niewielkiego refraktora o średnicy soczewki 50-60 mm i powiększeniu 70-100x.

Dysponując teleskopem o średnicy soczewki lub lustra 100-150 mm i przy powiększeniu 150-200x można będzie ujrzeć lodowe czapy polarne oraz zmiany ich wielkości wraz z upływem czasu i zmianą pór roku.

Księżyce Marsa są bardzo ciemne, ok. 12m. Co więcej, znajdują się w niewielkiej odległości kątowej od planety i giną w jej blasku. Jednak amatorskie obserwacje Fobosa i Deimosa są możliwe. Potrzeba w tym celu teleskopu o średnicy zwierciadła 25-30 cm.

 

 

post-29939-0-34427400-1478138094.png

 

 

Źródło:

1. A. Schulz: „Atlas Gwiazd”, wyd. RM, str. 68-70.

2. www.space.com, K. Tate, November 2015.

3. J. W. Head: “The geology of Mars: new insights and outstanding questions”, Department of Geological Sciences, The Brown University.

4. Artykuł NASA: LG-2001-08-532-HQ

5. W. Skórzyński: “Urania”, 3/2000

 

6. Zdjęcia: http://danielmarin.naukas.com/2015/04/21/como-seria-una-mision-tripulada-a-fobos-y-deimos-las-lunas-de-marte/

 

http://www.skyandtelescope.com/observing/celestial-objects-to-watch/the-martian-moons-in-200708/

http://lasp.colorado.edu/~bagenal/3720/CLASS16/16EVM-Dyn2.html

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dzięuję, Danielu za uzupełnienie tematu :)

Saitaver, ja też się nie mogę doczekać. 27.07.2018r. będzie opozycja, w której Mars osiągnie jasność -2,6 mag. i będzie miał rozmiary kątowe 24''. To dopiero będzie widok! :)

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

W 2018 mamy Wielką Opozycję ale... Mars będzie naprawdę bardzo nisko nad horyzontem. Będzie górował na dramatycznie niskiej wysokości 13° więc podejrzewam że kiepski seeing da o sobie znać ;) Wydaje mi się że ciekawsza opozycja zapowiada się w 2020. Mars będzie wtedy w Rybach (górowania ok. 30° nad horyzontem) a średnica jego tarczy będzie niewiele mniejsza niż w 2018 więc pewnie pokaże o wiele więcej :) W każdym razie przed nami lata świetnej widoczności tej planety :)

Edytowane przez Mathef
  • Lubię 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.