samodzielne wyznaczenie powiększenia lornetki

[Marcin_G]

Heloł!

Ostatnio w temacie o lornetkach 15x70 poruszyłem zagadnienie, że lornetki często nie mają deklarowanego przez producenta, nominalnego powiększenia.

Chciałbym Wam pokazać metodę wyznaczenia powiększenia opierającą się niejako na definicji powiększenia czyli stosunku wielkości obrazu w układzie optycznym do wielkości obrazu widzianego gołym okiem (albo gołym aparatem w tym wypadku). Liczenie powiększenia jako iloczyn średnicy obiektywu x średnica źrenicy wyjściowej jest mało pewna, bo  po pierwsze wiele lornetek NIE pracuje pełną aperturą a po drugie mierząc średnicę źrenicy wyjściowej nawet suwmiarką, popełniamy stosunkowo duży błąd względny rzędu 5%. 

Oto jak dość dokładnie można wyznaczyć powiększenie

- montujemy lornetkę na statywie i celujemy w obiekt posiadający łatwo dający się wyróżnić odcinek, najlepiej pionowy lub poziomy

- fotografujemy ten odcinek aparatem fotograficznym w projekcji afokalnej przez lornetkę. W tym momencie lornetka działa jak telekonwerter o krotności równej powiększeniu. Uwaga (1) Jeśli wyznaczamy powiększenie dla lornetki z wewnętrznym ogniskowaniem, należy wybrać obiekt będący bardzo daleko (kilkaset metrów). Chodzi o to, że lornetki z wewnętrznym ogniskowaniem ustawiają ostrość poprzez zmianę ogniskowej obiektywu, a tym samym i powiększenie jest lekko zmienne.

Uwaga (2) Aby uniknąć wpływu dystorsji na wynik pomiaru, interesujący nas odcinek MUSI być w środku pola widzenia lornetki i nie powinien zajmować więcej niż 1/3 - 1/4 średnicy pola widzenia

- ten sam odcinek fotografujemy samym aparatem, bez lornetki. Jeśli używamy aparatu z zoomem, unikajmy skrajnych ogniskowych, bo tam dystorsja aparatu może namieszać. Oczywiste jest, że zdjęcie przez lornetkę i bez lornetki wykonujemy na tej samej ogniskowej.

- w programie graficznym otwieramy oba zdjęcia i mierzymy długość interesującego nas odcinka, wyrażoną np w pixelach.

 

W moim przypadku mierzyłem długość pionowego słupka w barierce balkonu. Na zdjęciu wykonanym przez lornetkę słupek ma 897 pikseli, na zdjęciu "gołym" aparatem tylko 62 piksele. Stąd powiększenie obrazu przez lornetkę wynosi 897 / 62 = 14,46 czyli około 14,5x.

Aby wyeliminować błędy pomiarów, warto wykonać kilka par zdjęć i wynik uśrednić. 

[swnw]

Jestem fanem :), dziękuję za trud.

[Krzysztof z Bagien]

To jedna z tych rzeczy, które w sumie są tak oczywiste, że sam bym nigdy na nie nie wpadł

[kompas]

Istnieje też znacznie prostszy sposób: potrzebny do tego będzie okular pomiarowy i przeźroczysta linijka. Najpierw za pomocą linijki którą przykładamy do obiektywu lornetki i okularu użytego jako lupy (patrzymy od drugiej strony)mierzymy lukę wejściową ( rzeczywistą średnice obiektywu).Następnie za pomocą tego samego okularu z założoną matówką mierzymy źrenicę wyjściową, dzieląc średnicę obiektywu przez źrenicę

wyjściową otrzymamy powiększenie.

 

[Krzysztof z Bagien]

Na pewno każdy ma w domu okular pomiarowy, jak nie kilka

[kompas]

11 minut temu, Krzysztof z Bagien napisał:

Na pewno każdy ma w domu okular pomiarowy, jak nie kilka

może i nie każdy , a jak nie ma to może się o taki postarać, ja np. mam, 45 zł kiedyś w Teleskopach kosztował, teraz jest znacznie droższy, bywają też na Allegro, nie każdy ma też aparat fotograficzny  który jest dużo droższy  

[lemarc]

Do pomiaru źrenicy wyjściowej okularu można użyć linijki z pleksi i lupy.

[haze]

Ja używam do pomiaru źrenicy wyjściowej mikroskopu piórowego ze skalą 0,02 mm. Jest wystarczjąca. A druga metoda w przypadku krotności telekompresora, barlowa czy okularu to fotka i pomiar rozmiaru z podstawową fotką układu. 

[anatol]

Bardzo pomocny wpis. Prosta metoda dostępna dla każdego.

A jak w łatwy sposób określić drugi ważny parametr, czyli realną średnicę czynną obiektywu (obiektywów) ? Jest metoda latarkowa, czy to jedyny sposób na taki pomiar ? 

[Marcin_G]

Kilka odpowiedzi na poruszone sprawy:

- O ile aparatu fotograficzny nie każdy musi mieć, to smartfon z wbudowanym aparatem ma niemal każdy...

- Ustalenie źrenicy wejściowej możliwe jest na kilka sposobów:

(a) można wykonać zdjęcie lornetki od strony obiektywów, wraz z jakąś linijką gdy od strony okularów jest jasne tło (niebo / jasna ściana)

(b) można to zmierzyć jak pisał Lemarc ale błąd pomiaru może być spory

(c) można ustawić ostrość na nieskończoność, wstawić w źrenicę wejściową źródło światła i snop światła wychodzący z lornetki (będzie to wiązka równloegła!) można rzutować na ścianę

(d) można suwmiarką zmierzyć średnicę wyjściową i pomnożyć przez wcześniej wyznaczone powiększenie.