NGC 4656 i NGC 4631 + odkryty "tidal stream"

Krzysiek Gaudy · 15 Maja

Galaktyka NGC 4631 potocznie nazywana jest "Wieloryb"; jest to galaktyka spiralną z poprzeczką i znajduje się w gwiazdozbiorze Psów Gończych. Obok jest sąsiadka "Kij golfowy" - NGC 4656. Zniekształcenie "kija golfowego" wynika z wzajemnego oddziaływania grawitacyjnego między galaktykami.

Szykując się do zrobienia tego zdjęcia, oprócz walorów estetycznych, chciałem spróbować uwiecznić odkryty w 2015 roku tzw. "tidal stream". Tak, tak - "tidal", który kojarzy się pewnie większości osób (a przynajmniej mnie) z trzema popularnymi galaktykami z gwiazdozbioru Lwa, a konkretnie z NGC 3628 - Galaktyka Hamburger. Zupełnie przypadkowo dowiedziałem się, że jest też przy "Wielorybie", do tego niewiadomego pochodzenia i jest ledwie widoczny/bardzo ciężki do złapania na zdjęciu. Jeśli moje informacje są prawidłowe - "wyszedł" dopiero w 2015 roku na zdjęciach 40 cm teleskopem (o ile dobrze zrozumiałem - przy okazji przeszukiwania nieba zrobotyzowanymi teleskopami).

Artykuł naukowy i próba wyjaśnienia: https://iopscience.iop.org/article/10.1088/0004-6256/150/4/116 ("Tidal stream" najprawdopodobniej pochodzi od dwóch karłowatych galaktyk krążących tuż przy NGC 4631).

Jako że mam teleskop już w takim, a nie innym miejscu - stwierdziłem, że spróbuję. Obok kolejnych "sweetaśnych" fotek coś ambitnego Udało mi się, potrzeba było na to 10,5h samej Luminancji. W Internecie (Astrobin i inne) znalazłem zaledwie trzy amatorskie zdjęcia, na których "tidal stream" jest widoczny.

Można palić dalej i "tidal" będzie jeszcze bardziej wyraźny, ale raz, że przyszedł Księżyc, a dwa po złożeniu - stwierdziłem, że cel osiągnięty i z rezultatu jestem zadowolony.

Wersja z odwróconymi kolorami, "wyciągnięta" i z zaznaczeniem regionów, na których mi najbardziej zależało.

Do tego nie ukrywam, że bardzo mile zaskoczony jestem poziomem detali w samych galaktykach. Obiekt jest w zenicie, raz jeden na razie trafiła się nocka z doskonałym seeingiem, przez co guiding był na teoretycznie niemożliwym dla tego montażu poziomie - 0,25-0,35 RMS. BlurXTerminator pomógł też trochę przy tym zdjęciu, ale przy suwakach "minimalnych".

Poniżej crop samych galaktyk w wersji 1:1:

Technikalia:
Sprzęt: TS130 APO @ f/5.6, ASI294MM, AM5, filtry Antlia.
Kolor: RGB: w sumie 4h w klatkach po 60 sekund.
Luminancja: 10,5h w klatkach po 60 180 sekund.
W sumie prawie 15h.

Samo zdjęcie przyspożyło mi gigantycznych problemów "technicznych". Przy samej oróbce, jak i okazało się później, że kluczowe jest zrobienie po prostu idealnego "Flata" do kalibracji przy tak słabych i ledwo widocznych "plamkach", które chcę pokazać.

Materiał zbierany od 4 do 9 maja tego roku z Nerpio, z własnego sprzętu zainstalowanego i skonfigurowanego osobiście w zdalnym obserwatorium w Hiszpanii. Dla zainteresowanych opisałem w wątku tutaj.

Jak zawsze - wszelkie opinie, komentarze - również te krytyczne - bardzo mile widziane Gapię się na zdjęcie od 3 dni i już zupełnie straciłem dystans 😕

Edytowane 15 Maja przez Krzysiek Gaudy

mago83 · 15 Maja

Swietne to

PS. Czemu klatki po 60sek?

Pyzik · 15 Maja

Ładnie to wygląda... kompozycja i te soczyste barwy....

Tak patrzę na ostatnie wrzutki na forum... i myślę, że przyszłość należy do zdalnej astrofotografii... pod jak najlepszym niebem się da...

orome4 · 15 Maja

Zasięg iście kosmiczny. Nie mogę się napatrzeć na te drobiny w tle. Piękna sprawa.

Krzysiek Gaudy · 15 Maja

1 godzinę temu, mago83 napisał(a):

Swietne to

PS. Czemu klatki po 60sek?

Mój błąd Klatki L po 180 sekund, klatki RGB po 60 sekund - z rozpędu źle opisałem. Już poprawiłem opis. Cała reszta się zgadza.

@Pyzik wiem, że saturacja/nasycenie to kwestia mocno indywidualna - ja lubię nasycone, mocne kolory. Ale do ostatniego momentu publikacji suwakami jeździłem pod tym względem

Dzięki za "lajki" i pozytywny odbiór zdjęcia

Behlur_Olderys · 15 Maja

5 godzin temu, Krzysiek Gaudy napisał(a):

Przy samej oróbce, jak i okazało się później, że kluczowe jest zrobienie po prostu idealnego "Flata" do kalibracji przy tak słabych i ledwo widocznych "plamkach", które chcę pokazać.

Możesz rozwinąć? Jaki flat tutaj jest idealny? Ja przy ASI294mm robiłem skyflaty, i wydawały mi się ok, ale w sumie nie robiłem jakiejś ultra ciemnicy ostatnio. Skąd wiadomo, czy idealne czy nie?

Wiesiek1952 · 16 Maja

Zdjęcia super! Też akurat zbieram więc mam wzorzec 🙂 Dzięki - mam co naśladować 🙂

Taka ciekawostka odnośnie nazewnictwa. NGC 4656 wg. Stellarium nosi nazwę "The Crowbar" czyli po naszemu Łom. Dodatkowe nazwy to "The Hockey Stick (Kij hokejowy), "The Hook" (Hak) i "The Hummingbird" czyli Koliber.

Edytowane 16 Maja przez Wiesiek1952

Wiesiek1952 · 16 Maja

7 godzin temu, Behlur_Olderys napisał(a):

Możesz rozwinąć? Jaki flat tutaj jest idealny? Ja przy ASI294mm robiłem skyflaty, i wydawały mi się ok, ale w sumie nie robiłem jakiejś ultra ciemnicy ostatnio. Skąd wiadomo, czy idealne czy nie?

SkyFlaty są najbezpieczniejsze. Właściwie nie sposób zrobić je źle a jak są z jakimś dyfuzorem czyli np. t-shirtem to muszą być dobre. Te z flatownicy niekoniecznie. Ale też ciekaw jestem co Krzysiek napisze o swoich flatach 🙂

Krzysiek Gaudy · 16 Maja

@Wiesiek1952 @Behlur_Olderys
Ja nigdy w życiu nie robiłem SkyFlatów. Mam flatownicę, "home-made" powiedzmy kupioną tutaj na giełdzie, do tego plexa mleczna i tak zawsze działałem i takie flaty mi działały. 19 kwietnia instalując sprzęt w obserwatorium zrobiłem oczywiście flaty "tak jak zawsze", natomiast popełniłem jeden błąd - nie wyczyściłem kamery z pyłków (tego szkiełka które jest nad matrycą). Przez to mam po prostu brudną matrycę, będę musiał prosić obsługę, aby mi to gruszką/ściereczką przeczyścili przy okazji najbliższej pełni. Pierdoła zupełna...

10 maja w Pixie puściłem skrypt do stackowania i okazało się na finalnym zdjęciu, że dwa "pyłki"/paprochy mi się "przesunęły"  To powoduje, że finalne zdjęcie ma trochę jakby "wypalone" dwa czarne kółka. Można to w PSie poprawić, ale nie o to chodzi... Pomijając to, przy maksymalnym "wyciągnięciu" sygnału z materiału (a tak tutaj trzeba było) wyszły dziwne pasma/trochę też gradienty - okazało się, że to od flata. Nie wiem jakim cudem tego wcześniej nie widziałem, zakładam że skrypty DBE/GraXPert do usuwania gradentów sobie z tym może radziły. Generalnie im ciemniejszy/trudnejszy obiekt to flaty muszą być perfekcyjne.

Musiałem się więc nauczyć SkyFlatów I tutaj seria testów - czy w punkcie ostrości, czy poza ostrością; jakie czasy naświetlania, która strona nieba etc. Po kilku próbach - chyba się udało. Mega istotne to jak najkrótszy czas (nie wiem czemu) - przy 0,5s - 1s dla L najbardziej powtarzalne klatki mi wychodziły. Swoją drogą - jak robicie SkyFlaty, to ostrość/pozycja focusera ustawiacie w punkcie ostrości, jaka była noc wcześniej? Czy jedziecie focuserem do pozycji, aby był totalnie rozfocusowany? Jak mam pozycję ostrości focusera - czasami gwiazdkę jakąś potrafi mi złapać przy robieniu sky-flata... Robię też na części wschodniej nieba - na logikę powierzchnia najbardziej jednorodna?

Wiesiek1952 · 16 Maja

51 minut temu, Krzysiek Gaudy napisał(a):

.....Swoją drogą - jak robicie SkyFlaty, to ostrość/pozycja focusera ustawiacie w punkcie ostrości, jaka była noc wcześniej? Czy jedziecie focuserem do pozycji, aby był totalnie rozfocusowany? Jak mam pozycję ostrości focusera - czasami gwiazdkę jakąś potrafi mi złapać przy robieniu sky-flata... Robię też na części wschodniej nieba - na logikę powierzchnia najbardziej jednorodna?

W NINA robię "Slew to Zenith", kładę na teleskop płytę z mlecznego plexi (jako dyfuzor) i resztę "zlecam" NINA (mam 2 różne gradacje - jaśniejszą i ciemniejszą - zwykle używam tej jasnej a ciemnej do flatów z flatownicy). Flaty na Ha (2.5 nm) mogą potrwać nawet i minutę na jedno zdjęcie. Lum i RGB to czasy poniżej 1 sek. W Twoim przypadku w "remote obs" nie ma komu założyć dyfuzora więc teleskop w okolicy zenitu (najmniejszy gradient "poświaty" nieba) i bezwzględnie zatrzymany tracking. Jeśli nie zenit to tak, żeby słońce było "za plecami" i nie za nisko - istotne przy szerokim kącie i znowu chodzi o gradient. Jak wyjdą kreski z gwiazdek to składanie sobie z tym poradzi bez problemu. Zwykle robię flaty przed sesją - zaczynam w okolicach zachodu słońca kiedy teleskop jest już w cieniu. Czasami robię NB bez dyfuzora żeby mieć czasy po 25-30 sek. W RC mam otwartą drogę do filtrów więc flaty robię co 3-4 dni. Paprochy to może być problem bez względu na to czy robię flaty przed czy po - wszystko zależy od tego kiedy dany śmieć się pojawi. ( Ostatnio pyliła sosna i brzoza a te pyłki potrafią dostać się wszędzie 🙂 )

Ostrość zawsze w pozycji takiej jak do zdjęcia - nie musi być super dokładnie - ta z ostatniej/poprzedniej nocy wystarczy (tak robię). NINA to zresztą sama podpowiada i po zmianie filtra zmienia mi sama położenie fokusera z tabelki offsetów dla filtrów. Nie są to jakieś istotne zmiany bo filtry są (prawie) parafokalne ale jednak.

Chyba tyle. Tak, zdarza się co jakiś czas paproch, którego nie ma na flatach. Niezbyt często ale w RC trzeba się nauczyć z tym żyć. 🙂 W szczelnych teleskopach jest dużo łatwiej ale... też się zawsze znajdzie jakiś wędrowny paproch przemieszczający się w trakcie obrotu koła filtrowego.

EDIT: NINA przy ustawieniu SkyFlat sama sobie koryguje czasy poszczególnych zdjęć oceniając histogram ostatniej klatki. Przy SkyFlatach z ASI2600 mam histogram na 40% i 10% "okienko". Przy 16 bit i dużej rozpiętości tonalnej nie ma potrzeby wydłużać zdjęcia i robić na 50%. Po prawdzie to i 30-35% (ok. 1/3) też by wystarczyło.

EDIT2: Aha i w NINA flaty można zrobić w automacie w sekwencerze czyli zrobią się same po zakończeniu sesji - nie trzeba wstawać i pilnować. 🙂

Edytowane 16 Maja przez Wiesiek1952

Behlur_Olderys · 16 Maja

Ja ustawiam czas (filtr Halpha) tak żeby był histogram +/- do połowy i robię stówkę klatek.

Kierunek wybieram tak, żeby niebo było mniej więcej jednolite, a ostrość ustawiam w pobliże nieskończoności (na drzewkach jakichś albo coś). Teoretycznie najlepiej byłoby dokładnie to samo ustawienie ostrości, w przeciwnym wypadku zmienia się wypadkowa ogniskowa i paprochy mogą tworzyć kółka o innej średnicy itp...

Czy wychodzi idealnie: nie wiem, ale dawno nie pamiętam jakichś większych problemów, a z reguły wyciągam ile się da

Wiesiek1952 · 16 Maja

16 minut temu, Behlur_Olderys napisał(a):

... tak żeby był histogram +/- do połowy i robię stówkę klatek.

...

Nie ma potrzeby robić aż setki flatów. 50 to już jest baaaardzo dużo. Ktoś to kiedyś w PL liczył - wyszło, że "liczba magiczna" to 36 sztuk. Powyżej zysk jest niewielki lub żaden. Tak naprawdę to kilkanaście wystarczy. Jakbym miał robić 100 klatek w Ha z czasami po minutę na klatkę to bym się pochlastał. Na NB to 300 minut - 5 godzin. 🙂 Do NB rzadko robię powyżej 20. Działa. 🙂

Krzysiek Gaudy · 16 Maja

Ja podobnie, mam zawsze 20 klatek - nigdy nie próbowałem w sumie z większą czy mniejszą ilością.

@Behlur_Olderys poczytałem też teraz trochę o tych sky-flatach na CloudyNights, generalnie ludzie piszą, aby zachowywać punkt ostrości z poprzedniej nocy; czyli nie ustawiamy w pobliże nieskończoności. W sumie wszystko dokładnie tak, jak @Wiesiek1952 opisał (dzięki!!!).
Z drugiej strony - jak coś działa, to nie kombinowałbym 😉 U mnie przestało działać, więc musiałem "zaadresować temat"

Behlur_Olderys · 16 Maja

Godzinę temu, Krzysiek Gaudy napisał(a):

@Behlur_Olderys poczytałem też teraz trochę o tych sky-flatach na CloudyNights, generalnie ludzie piszą, aby zachowywać punkt ostrości z poprzedniej nocy; czyli nie ustawiamy w pobliże nieskończoności. W sumie wszystko dokładnie tak, jak @Wiesiek1952 opisał (dzięki!!!).
Z drugiej strony - jak coś działa, to nie kombinowałbym 😉 U mnie przestało działać, więc musiałem "zaadresować temat"

Tylko się wytłumaczę, że mówiąc nieskończoność miałem na myśli moment, w którym gwiazdki są ostre

Nie jest to nieskończoność na obiektywie. Czyli tak, jak mówisz.

2 godziny temu, Wiesiek1952 napisał(a):

Nie ma potrzeby robić aż setki flatów. 50 to już jest baaaardzo dużo. Ktoś to kiedyś w PL liczył - wyszło, że "liczba magiczna" to 36 sztuk. Powyżej zysk jest niewielki lub żaden. Tak naprawdę to kilkanaście wystarczy. Jakbym miał robić 100 klatek w Ha z czasami po minutę na klatkę to bym się pochlastał

Sam pewnie kiedyś to liczyłem.

Ale biorąc pod uwagę że moje klatki naświetlają się ~100ms (w Halpha) to nie ma dla mnie żadnego znaczenia. Może robię na zbyt jasnym niebie? Czy to ma znaczenie, jeśli tło jest jednolite?

apolkowski · 16 Maja

18 godzin temu, Krzysiek Gaudy napisał(a):

Mój błąd Klatki L po 180 sekund, klatki RGB po 60 sekund

Logika mówi, że filtr L puszcza więcej świata niż filtry RGB, więc klatki kolorowe powinny być dłuższe. Czemu robiłeś krótsze?

Krzysiek Gaudy · 16 Maja

15 minut temu, apolkowski napisał(a):

Logika mówi, że filtr L puszcza więcej świata niż filtry RGB, więc klatki kolorowe powinny być dłuższe. Czemu robiłeś krótsze?

Aby nie przepalić gwiazd pod RGB; aby gwiazdy zachowały kolor w centrach. Może to błędne rozumowanie...

diver · 16 Maja

W dniu 15.05.2024 o 19:37, Krzysiek Gaudy napisał(a):

Udało mi się, potrzeba było na to 10,5h samej Luminancji.

Wyszło znakomicie. :thmbup:

Jaki masz tam w Hiszpanii SQM?

diver · 17 Maja

10 godzin temu, apolkowski napisał(a):

Logika mówi, że filtr L puszcza więcej świata niż filtry RGB, więc klatki kolorowe powinny być dłuższe. Czemu robiłeś krótsze?

Andrzej, moja logika wynikająca z doświadczenia wskazuje, że ostateczna jakość obrazka wynika z luminancji. Do pokolorowania luminancji wystarczy stosunkowo niewielka ilość materiału RGB.

10 godzin temu, Krzysiek Gaudy napisał(a):

Aby nie przepalić gwiazd pod RGB; aby gwiazdy zachowały kolor w centrach. Może to błędne rozumowanie...

Generalnie gwiazd nie przepalisz raczej w RGB, lecz w L. Nie wiem jaką metodę stosujesz przy "kolorowaniu" luminancji materiałem RGB. W moim pojęciu (z mojego doświadczenia) nie ma co się silić na długie klatki RGB, bo tak jak napisałem wyżej, ostateczna jakość obrazka wynika z tego, jak przygotujesz L. Więc w tym sensie to dobrze, że nie tracisz czasu na długie ekspozycje RGB, jeżeli zbierasz L. Gdybyś nie zbierał L a tylko RGB, sytuacja zmienia się radykalnie, bo Twoje L wynikałoby ze złożenia RGB.

Edytowane 17 Maja przez diver

Krzysiek Gaudy · 17 Maja

21 godzin temu, diver napisał(a):

Wyszło znakomicie.

Jaki masz tam w Hiszpanii SQM?

A tym jestem właśnie zdziwiony, bo wyniki są dosyć różne w zależności od nocy. Wczoraj nad ranem jak już Księżyc sobie poszedł było SQM 21.60, czyli wpada w Bortle 2. Niemniej były nocki lepsze, jak i gorsze. Na razie mam zbyt krótko, nie śledzę też tego tak mocno

Edytowane 17 Maja przez Krzysiek Gaudy