Bliski Księżyc

[lemarc]

Wracając do toczących się kamieni ze zbocza Prostej Ściany to na opublikowanym odcinku naliczyłem pobieżnie sześć śladów, w tym jeden zakrzywiony po zderzeniu z innym głazem.

[juram]

Swego czasu zapodałem do akceptacji cel dla LROC, położony obok krateru BURG. Chodziło o szczelinę i uskok tektoniczny. Na zdjęciach niczym szczególnym ten twór się nie wyróżnia, natomiast na północ od niego widnieje zapadlisko, morfologicznie podobne do tego, jakie znaleziono w obszarze "Wzgórz Mariusa" na zdjęciach z sondy Kaguya/Selene.

[lemarc]

W kraterze Giordano Bruno natrafiłem na ciekawy przypadek ześlizgiwania się głazów po miałkiej wyściółce leżącej na twardym podłożu uniemożliwiającym rotację.

[juram]

Krater Giordano Bruno zapewne ma strome zbocza, stąd te nietypowe osuwiska.

 

Na stronie LROC pokazali zdjęcie, ukazujące właściwą lokalizację położenia lądownika ŁUNY 16, inną od tej, którą próbowałem określić kilka dni temu.

[juram]

Dziś w archiwum LROC znalazłem trochę ciekawych miejsc, z których wybrałem dwa.

Tuz przy wschodnim brzegu krateru MESSIER A zalega płaska pokrywa wyrzutowa, pełna nietypowych zagłębień o poszarpanych i spękanych brzegach. Największa z nich owalna jama jest szeroka na ok. 40 metrów a wnętrze jest zacienione.

 

Jednym z najciemniejszych pod względem albedo jest pokryte lawą wnętrze wielkiego krateru CIOŁKOWSKI (Tsiolkovskiy), położonego po drugiej stronie Księżyca. Na rozbudowanych stokach jego centralnego masywu widać liczne głazy i ślady ich toczenia. Niektóre z tych - bielejących na ciemnym tle olbrzymów - mają nawet 30-40 metrów średnicy. Na zachodnich stokach tej góry widać (na zdjęciach z wypraw Apollo) znacznie większe skalne odłamki. Liczę, że w kolejnej części zasobów LROC, uda się je zobaczyć.

Edytowane 28 Marca 2010 przez juram

[juram]

Kolejny znalezisko na zdjęciu LROC - krater powstały w wyniku zderzenia sondy fotograficznej RANGER 9 powierzchnią krateru ALPHONSUS w Marcu 1965r! Wcześniej jego lokalizację potwierdzono na zdjęciu panoramicznym przywiezionym z wyprawy APOLLO 16.Obszar pokryty zdjęciem LROC-M109250398RC zaznaczyłem ramką na zestawie obrazów z kamer tv Rangera 9. Wspomniany krater ma średnicę ok. 10 metrów i na dodatek wygląda to tak, jakby Ranger trafił prosto w istniejący wcześniej krater!

Edytowane 5 Kwietnia 2010 przez juram

[juram]

Wracając do wątku o trasie przebytej przez radziecki pojazd księżycowy ŁUNOCHOD-2- ukazała się zaktualizowana mapa jego przejazdu, opracowana na podstawie śladów, dostrzegalnych na zdjęciach LROC. Jej autorem jest wybitny znawca tematu z Kanady - Philip Stooke, który wykorzystał do jej opracowania zdjęcie z kamery panoramicznej misji Apollo 15 oraz radzieckie materiały źródłowe. Uaktualnioną trasę przejazdu Łunochoda-2 wyróżniono czerwonym kolorem. Okazało się, że punkt lądowania ŁUNY-21, która dostarczyła pojazd na powierzchnię krateru LeMonier, znajduje się nieco dalej na północ, czyli poza obrysem mapy. Czerwona linia nie jest ciągła z uwagi na trudność interpretacji trudno dostrzegalnych śladów pojazdu.

Edytowane 5 Kwietnia 2010 przez juram

[juram]

Prawidłową lokalizację krateru poimpaktowego członu S-IVB wyprawy Apollo 17 podał Ph. Stooke, odnajdując go na zdjęciu z prawej kamery NAC o tym samym numerze kodowym - M111674228RE. Krater ma 33 metry średnicy i posiada charakterystyczne cechy jak pozostałe tego typu twory.

Odnaleziono też kilkunastometrowej średnicy kratery poimpaktowe w miejscach upadku sond Ranger 6 i Ranger 8. W strefie spadku Rangera 6 widnieje nieregularny obszar o cechach widocznych w obrębie tworu INA oraz na dnie krateru HYGINUS.

[juram]

Nathaniel Burton-Bradford opracował szczegółowe obrazy lądowisk programu Apollow wersji 3D. Obrazy wygenerowane komputerowo w takiej postaci, ukazują topografię terenu w przesadnie zawyżonej skali, lecz równocześnie uwypuklają wszelkie nierówności okolic lądowania statków LM. Zauważalne są również odchylenia kamer NAC od pionu. Zdjęcia są dostępne w linkach:

 

http://www.universetoday.com/2010/04/14/apollo-landing-sites-now-in-3-d/

 

 

Kolejną ciekawostką przypadkowo znalezioną w obszarze RAINER GAMMA jest świeży krater o średnicy 660m, na dnie którego widnieje wyschnięte "bajorko" jakiegoś rzadkiego osadu, który ściekał pomiędzy setkami głazów i w ten sposób powstała wygładzona niecka o średnicy ok. 80 metrów. Może mamy tu przypadek uderzenia w Księżyc niewielkiego lodowego odłamka komety???

Edytowane 16 Kwietnia 2010 przez juram

[juram]

Tom Murphy i jego team z University of California po wieloletniej przerwie zarejestrowali wiązkę fotonów światła, odbitą od odbłyśnika laserowego, umieszczonego na radzieckim pojeździe ŁUNOCHOD-1, który od 1971r znajduje się na MARE IMBRIUM. Zespół uzyskał pomyślny rezultat 22 Kwietnia przy użyciu 3.5 metrowego teleskopu w obserwatorium APACHE POINT OBSERVATORY w Nowym Meksyku, który od wielu lat jest stosowany do laserowej lokacji Księżyca. Pomyślna lokalizacja Łunochoda-1 stała się możliwa, po dokładnych namiarach tego pojazdu na zdjęciach uzyskanych z LROC. Więcej w linku:

 

http://www.marsdaily.com/reports/LRO_Team_Helps_Track_Laser_Signals_To_Russian_Rover_Mirror_999.html

[juram]

Kolejne porównanie zdjęć lądowiska wyprawy APOLLO 15, które zostały wykonane w odstępie 38 lat. U góry mozaika kadrów z kamery filmowej, rejestrującej moment startu kabiny LM "FALCON", niżej zdjęcie z LROC M111578606LE. Szczególnie wyraziście widać ślady pozostawione w gruncie przez astronautów i koła pojazdu LRV. Ich widoczność zależy od kąta oświetlenia terenu jak i jego nachylenia względem osi kamery. Zwracam uwagę na charakterystyczne pojaśnienie gruntu wokół podstawy lądownika, zauważalne również w pozostałych miejscach lądowania. Jest to zapewne efekt rozpylenia pierwotnej warstwy regolitu przez pracujące silniki statku.

[juram]

Dwa miesiące zastoju to stanowczo za długo. Czas odświeżyć temat!

 

Znowu konsekwentny Ph. Stooke zapodał odnalezienie kolejnego bezzałogowego lądownika na Księzycu. Chodzi oczywiście o ostatniego, siódmego z serii bezzałogowych lądowników - SURVEYOR 7, który w 1967r. osiadł na północnym stoku krateru TYCHO. Na zdjęciu LROC M119936760RC odnalazłem go z pewną trudnością. Widać głównie cień masztu z dwoma panelami baterii słonecznych. Warto by jeszcze przeanalizować okolicę w oparciu o panoramiczne zdjęcie okolicy z kamery SURVEYORA 7.

Edytowane 25 Czerwca 2010 przez juram

[juram]

Dostępne są dwie fotki centralnej partii RUPES RECTA, wykonane przy wysokim, północno-zachodnim Słońcu. W takich warunkach oświetlenia skarpa nie wykazuje cech stromego klifu, natomiast dobrze widać bielejące u jego podstawy głazy oraz subtelne smugi na zboczu. Szczególnie nagromadzenie skalnych odłamków widać na dnie świeżego krateru, bezpośrednio przylegającego do zbocza.

 

http://wms.lroc.asu.edu/lroc/view_lroc/LRO-L-LROC-2-EDR-V1.0/M122264663RE

Edytowane 27 Czerwca 2010 przez juram

[juram]

Na szerokokątnym zdjęciu z kamery WAC, klif Rupes Recta widać w całości, lecz obraz składa się z wąskich pasków, przemieszanych względem siebie. Spróbowałem uporządkować wykadrowany fragment zdjęcia i stał się on czytelny.

[juram]

Na dnie świeżego, promienistego krateru BYRGIUS A (średnica - 19km), między pagórkowatymi wzniesieniami spoczywa 200 metrowy głaz, największy jaki dotąd odszukałem na zdjęciach LROC. Podłużny skalny monolit jest częściowo przysypany warstwą drobnego pyłu.

Edytowane 7 Lipca 2010 przez juram

[juram]

Mały krater LINNE swego czasu (XIXw)był tematem dysput obserwatorów, sugerujących jakoby zmienną naturę tego 2km obiektu. Przy niskim położeniu Słońca obserwowano krater a podczas górowania Słońca w tym miejscu widać było jedynie białą, owalna plamę.Tak jest w istocie i dziś, lecz wiemy, że ową plamę tworzy otaczająca krater morena wyrzutowa o wysokim albedo. Doskonale ją widać na zdjęciu LROC. Zwraca uwagę regularny, kolisty kształt krateru.

 

http://wms.lroc.asu.edu/lroc_browse/view/M122129845

[juram]

Zapadlisko w pobliżu krateru Burg (obszar Lacus Mortis), na które natknąłem się niedawno, widać na nowszym zdjęciu w lepszej rozdzielczości. Kolisty twór ma ok. 1km średnicy a jego zbocza są najbardziej strome po stronie zachodniej, gdzie zapewne jest szczelina lub studnia, do której zsunął się grunt. Co ciekawe, zapadlisko znajduje się tuż obok słabo zarysowanego koryta Rima Burg.

[juram]

Dziś przeglądałem zdjęcia LROC, zainteresowany trzema ciemnymi obszarami, leżącymi na wschód od krateru Copernicus. Ich niskie albedo może świadczyć o zaleganiu tam warstwy osadów, być może wulkanicznego pochodzenia. Na dwóch ujęciach tej okolicy znalazłem ciekawy krater, wokół którego widać wachlarz ciemnego materiału, bez wątpienia wyrzuconego z jego wnętrza. Zbocza krateru zbiegają się na dnie w postaci wąskiej linii i być może z tego miejsca mogły się ulatniać gazy i pył. Na wielu zdjęciach można dostrzec znacznie więcej punktowych obszarów o bardzo ciemnej barwie. Najlepiej je widać przy wysokim położeniu Słońca.

Wschodni skraj SINUS AESTUUMrównież pokrywają ciemne osady, których istnienie może być powiązane z tworem zapadliskowym RIMA BOODE. Na jednym ze zdjęć widać ciemny obszar, pokryty jasnymi morenami wyrzutowymi. Kierunek rozrzutu tych białych osadów wskazuje, że może to być materiał wyrzucony z krateru Copernicus.

[juram]

Tuż przy północnym brzegu (przerwanego) wału krateru KING rozpościera równina lawy, pełna tajemniczych zapadlisk, depresji i szczelin, których widać wiele, na ujęciu z prawej kamery NAC. Pośród tych dziwacznych tworów znaleziono coś, co wygląda na naturalny skalny most. Powstał on nad rozpadliną o rozmiarach 21x55m, głęboką na kilkanaście metrów. Księżycowy "most" ma szerokość 10m i długość ok. 20m. Być może jest to tylko gra świateł i cieni. Potrzeba innych ujęć z przeciwnym oświetleniem.

Edytowane 8 Września 2010 przez juram

[juram]

Zdjęcie wykonane przy wysokim oświetleniu potwierdza, że ten twór jest naturalnym "mostem". Przy niskim oświetleniu cień "mostu" rzutuje się na dno zapadliska i widać jego sylwetkę. Przy wysokim oświetleniu, widać jego lewą, zacienioną stronę.

Edytowane 8 Września 2010 przez juram

[juram]

Patrząc na zapadlisko w szerszej skali, widać ten twór jako łagodnie wypiętrzoną kopułę, której strop zawalił się w dwóch osłabionych miejscach. W tej okolicy jest sporo tworów o wypukłej formie, lecz również jest dużo obiektów, wyglądających jak pozostałości rozsadzonych wewnętrznym ciśnieniem (gazy?)bąbli. Mamy tu mnogość śladów po zjawiskach, zastygłych na różnych etapach formowania się. Jest prawdopodobne, że główny mechanizm ich tworzenia miał związek z procesem uwalniania gazów spod warstw lawy pod wysokim ciśnieniem. Sprzyjała temu 6-krotnie słabsza grawitacja niż na Ziemi.

[Art 69]

Witam po letniej przerwie.

Niezwykle ciekawie prezentuje się ten most w krat. King.

Niestety, przyszli zwolennicy księżycowych skoków na bungee mogą odczuwać pewien niedosyt. W odróżnieniu do podobnych utworów na Ziemi ukształtował się on pod wpływem innych procesów i stąd jego wymiary są dosyć skromne. Natomiast dla wszelkiej maści grotołazów i innych badaczy mrocznych podziemi szansa na przygodę znacząco rośnie.

Kanałów lawowych w księżycowym gruncie z pewnośćią nie brakuje, kwestią otwartą jest tylko pytanie ile z nich i do jakiej głębokości pozostaje otwarta. Krat. King jest jednym z najmłodszych utworów zatem istnieje większa szansa że niektóre kanały na jego dnie nie zostały zasypane w wyniku zagęszczających wszystko drgań skorupy wywołanej upadkiem innych brył materii kosm.

Most tylko w określonych warunkach oświetlenia jest łatwy do zidentyfikowania i można go podziwiać. Przy mniejszym kącie padania promieni słonecznych wygląda jak dziesiątki innych, podobnych i niewielkich zagłębień w jakie obfituje tamtejsza okolica.

[juram]

Ciąg dalszy opowieści o "księżycowych studniach". Tym razem tylko obrazki z LROC.

 

http://lroc.sese.asu.edu/news/?archives/281-New-Views-of-Lunar-Pits.html

[juram]

Dziś - 16 września 2010 kończy się roczna, robocza faza przełomowej misji Lunar Reconnaissance Orbiter. Czas na jej podsumowanie nadejdzie niebawem. Bez wątpienia, szczegółowy materiał o topografii księżycowego globu, jaki napłynął do centrali LROC, przewyższa wszystko, co do tej pory znaliśmy.

Podkreślam jeszcze raz; Księżyc już nigdy nie będzie takim, jakim znaliśmy go dotąd, od kiedy LRO zaczął przekazywać na Ziemię tak liczne i szczegółowe obrazy.

 

Ps: Dla wszystkich , którzy zdołali już wcześniej poznać szczegóły topografii "Srebrnego Globu", rozpoznanie miejsc na zdjęciach z LROC, nie powinno stanowić problemu.

 

Link do ważnej, stale odnawianej strony:

http://moonscience.yolasite.com/lroc-wac.php

Edytowane 16 Września 2010 przez juram

[Art 69]

Olbrzymia ilość zdjęć wykonywanych w różnych warunkach oświetleniowych będzie materiałem do analizy przez całe lata. Także niesamowity skok jakościowy w zakresie szczegółowości uzyskiwanych obrazów robi niesamowite wrażenie. Dla przykładu podaję fotkę wybranego obiektu zagadki z postu wyżej ale pochodzącą z sondy Clementine.

Oglądając przetworzone już obrazy można poddziwiać nie tylko ich techniczną szczegółowość ale także doznawać wzruszeń natury bardziej estetycznej.

http://lroc.sese.asu.edu/news/index.php?/categories/2-Featured-Image/P6.html

Edytowane 16 Września 2010 przez Art 69