Marumi Redhancer - filtr Anty Light Pollution do Astro-pejzaży

[Marek_N]

 

1. Wstęp
Fotografując nocne pejzaże często spotykałem się z problemem słabej widoczności konstelacji gwiazd na tle miejskiej zabudowy. Mocne światło ulicznych latarnii nie tylko rozświetla architekturę lecz niestety również skutecznie obniża kontrast tego co widoczne na niebie. Dlatego mając możliwość okazyjnego kupna filtrów Marumi Redhancer w kilku rozmiarach nie wahałem się długo. 
Są to filtry barwne typu Dydymium. W "analogowych" czasach tego typu filtry używane były głownie do wzmacniania ciepłych barw na zdjęciach (kolory jesieni, zachody Słońca itp.). Gdy w erze fotografii cyfrowej uzyskanie podobnego efektu okazalo się dość proste, wydawało się że to będzie koniec ich zastosowania. Lecz dzięki swojej ciekawej charakterystyce spektralnej zyskały drugie życie gdy okazało się, że w dużym stopniu blokują światlo lamp ulicznych. 
Obecnie filtry te występują pod nazwami takimi jak Marumi Redhancer, Hoya Red Intensifier, Haida Clear Night czy NiSi Natural Night.

 

2. Charakterystyka i cechy użytkowe

Jak wspomniałem w poprzednim rozdziale, Redhancer jest filtrem barwnym, czyli w odróżnieniu od filtra interferencyjnego jego działanie jest niezależne od kąta padania promieni (może być  używany z obiektywami ultra-szerokokątnymi UWA) i od światłosiły obiektywu. 

Filtr typu Dydymium w bardzo mocnym stopniu tłumi (pochlania) światło w zakresie 575 - 590  nm (kolor żólty), oraz w ok. 30% dla koloru niebiesko-zielonego. Dzięki pełnej transmisji w zakresie ponad 610 nm (pomarańczowy-czerwony) filtr posiada sumarycznie delikatnie różowy odcień. Stąd też jego nazwa "Redhancer".
Z ponad 90% sprawnością przepuszcza dwie najważniejsze linie emisyjne mglawic (H-alfa i OIII). Oczywiście nie jest to filtr stricte "mgławicowy", ale fotografując astropejzaże, bedziemy mieli pewność, że światło pochodzące z mglawic emisyjnych nie zostanie "stłumione".
Filtr zbudowany jest na bazie wysokiej jakosci szkła optycznego, dzięki czemu nie ma żadnego negatywnego wpływu na ostrość obrazu oraz jego klarowność. Szkło posiada po obu stronach dwie pojedyncze twarde warstwy antyrefleksyjne. Nie jest to wersja MC, ale w czasie testów nie udalo mi się złapać ani razy flary w kadrze.
 

 

3. Redhancer kontra lampy uliczne

Jak widać na podstawie powyższych wykresów filtr typu Dydymium skutecznie radzi sobie z tłumieniem światla lamp sodowych (nisko i wysokoprężnych) ale również w stosunkowo  dużym zakresie blokuje światło lamp rtęciowych i metalohalogenkowych.

 

4. Wpływ na kolorystyke zdjęć dziennych
Nie miałem okazji fotografować filtrem "złotej polskiej jesieni", za to udalo mi sie nim złapać kilka ładnych zachodów Słońca.

Działanie filtra w tym przypadku jest dość subtelne choć zauważalne. Na osobach fotografujących w Rawach efekt raczej nie zrobi wrazenia, ale dla  tych "działających" w JPG moze być interesujący.
Tak naprawdę najlepsze działanie Redhancera jest wtedy gdy obserwujemy nim bezpośrednio za pomocą oka. Obraz jest znacznie cieplejszy a odcienie pomarańczowe i czerwienie są wyraźnie wzmocnione. 

 

5. Wpływ na kolorystykę zdjęć nocnych
Poprawność kolorystyczna to pięta achillesowa interferencyjnych filtrów astronomicznych. Jedynie IDAS i jego klony są pozbawione tej wady, za to okupują tą zaletę ceną wynoszącą ponad 1000 zł za 2" filtr.
Czy Marumi Redhancer jest pozbawiony tej wady? Cóż, jest dobrze ale nie idealnie. Mianowicie chodzi o to, że filtr redukuje światło o kolorze żółtym (jak każdy filtr ALP), który jest kolorem uzupełniającym dla niebieskiego. Inaczej mówiąc obie te barwy występujące obok siebie dają bardzo przyjemny wizualnie obraz. Zamiast tego żółcie zostają zastąpione niezbyt ciekawym kolorem blado-różowym.
Co z tym zrobić? Najlepiej "przemapować" kolor blado-różowy na żółty. Osobiście proces ten wykonałem na etapie wywoływania pliku Raw w oprogramowaniu Lightroom, w sposób przedstawiony na poniższym obrazku:

Co ważne dokładnie te same ustawienia zastosowalem dla każdego wywoływanego zdjęcia, wiec nie wymagało to ręcznego dobierania parametrów dla każdego z osobna. Zdjęcia ze skorygowanym kolorem, będę w dalszej części oznaczał symbolem *.
Zobaczmy jak wygląda zdjęcie wykonane bez filtra (po środku), z filtrem Redhancer (po lewej stronie) oraz z filtrem + przeprowadzoną korekcją koloru (po prawej).

I jeszcze jeden przykład - bez filtra oraz z filtrem + korekcją koloru.

 

Widać że nocne zdjęcia architektury wymagają dwukrotnie dłuższego naświetlania (+1 EV), co jest skutkiem mocnego zredukowania świecenia lamp sodowych. A poprzez zredukowanie monochromatycznego oświetlenia sodowego, pozostała kolorystyka jest pełniejsza i bardziej nasycona.

 

6. Przykłady zastosowania - ciemne niebo 
Nie mialem okazji przeprowadzać testów Redhancera pod niebem wolnym od Light Pollution, ale w tym przypadku polecam zajrzeć pod poniższe linki:
https://www.lonelyspeck.com/hoya-intensifier-review-an-affordable-light-pollution-filter-for-astrophotography/
https://www.lonelyspeck.com/purenight/

https://www.flickr.com/photos/trevor_dobson_inefekt69/39827553285/

 

7. Przykłady zastosowania - niebo miejskie
Czas testów Redhancera przypadł na okres schyłkowej zimy, przez co powietrze nie było zbyt przejrzyste.

Jak widać filtr w znacznym stopniu redukuje jasność tła nieba. Na podstawie wielu zdjęć wykonanych w różnych zakątkach Krakowa określiłem tą redukcję na poziomie około 2,5 raza. A ponieważ całkowita transmisja filtra to około 60-70%, wiec aby optymalnie wykorzystać jego potencjał należało by naświetlać około 2 razy dłużej (+1 EV) niż bez filtra. Dzięki temu uzyskamy większy zasięg gwiazdowy, większy stosunek S/N oraz wciąż nieco niższą jasność tła nieba.
 

 

 

 

8. Redhancer kontra Zorza Polarna
Analogicznie jak w przypadku mgławic emisyjnych, światło z Zorzy Polarnej dociera do naszych oczu na ściśle określonych długościach fal, odpowidającym wybranym kolorom.  Wśród wielu z nich trzy mają szczególnie dużą intensywność - 558nm (zieleń), 630nm (czerwień), 428nm (niebieski). Tak się jednak składa, że te długości fal są blokowane przez wszystkie filtry interferencyjne astro z IDAS'em na czele.
A jak wygląda sytuacja w przypadku Redhancera?

W przypadku filtra typu Dydymium, trzy główne linie emisyjne Zorzy Polarnej są przepuszczane z dużą sprawnością. Ten filtr jako jedyny (w odróżnieniu od IDAS, CLS czy innych filtrów astronomicznych) pozwoli nam odfiltrować sztuczne światło uliczne od światła Zorzy. Oczywiście w przypadku fotografowania na Islandii czy Lofotach gdzie Zorza świeci prawie w zenicie nie ma to znaczenia, ale w polskich warunkach gdzie Zorza "snuje się" tuż nad horyzontem, wśród mało-miasteczkowych łun, zastosowanie takiego filtra może być kluczowe.

 

Zorza Polarna sfotografowana przez filtr Dydymium z terenu północnych Niemiec (5/6.05.2018):

autor: Michael Theusner

https://forum.meteoros.de/viewtopic.php?f=1&t=58062&start=20

 

9. Podsumowanie

Zalety:
+ cena wielokrotnie niższa od astronomicznych filtrów interferencyjnych ALP
+ uwypukla gwiazdy na tle miejskiej zabudowy
+ nie zmienia a czasami wręcz poprawia kolorystyke nocnych zdjęć
+ blokuje światło wielu rodzajów lamp miejskich
+ jako jedyny filtr astronomiczny przepuszcza światło Zorzy Polarnej
+ z wysoką sprawnością przepuszcza światło mgławic emisyjnych
+ działa prawidłowo z każdym typem obiektywu, niezależnie od jego kąta widzenia i światłosiły
+ posiada wysoką odporność na flary

 

Wady:
- pochłania cześć światla / wymaga dłuższego naświetlania niż bez filtra
- nie blokuje światła lamp ulicznych w sposób tak selektywny jak filtry intereferencyjne
- dla uzyskania optymalnych efektów wymaga lekkiej korekcji kolorystycznej

 

Edytowane 14 Maja 2018 przez Marek_N

[Marek_N]

Odpowiadając na pytania z PW czym się różni filtr typu Neodymium (np. Moon&SkyGlow) od Dydynium (np. Redhancer).

 

Oba to filtry barwne, czyli działające tak samo przy wiązce (ro)zbieżnej i równoleglej (można je stosować z obiektywami szerokokątnymi przed obiektywem).

Jeśli chodzi o charakterystyke, to Neodymium ma wyższą transmisje w niebieskiej części pasma oraz nieco słabiej blokuje światlo lamp sodowych. Inaczej mówiąc "Neodym" jest jaśniejszy za to słabiej kontrastuje. 

 

Fotograficzne porównanie wygląda tak:

 

bez filtra - Dydynium

        |               |

    CLS  -  Neodymium

http://www.sternstunden.net/images/light_pollution_filter_5DIII.jpg

[Robson_g]

Bardzo fajny filterek, dający naprawdę ciekawe efekty.

Szkoda tylko, że nie ma przykładów  z Zorzą, bo to mnie najbardziej interesuje.

[HAMAL]

Zapomniał dodać, że z tym filtrem, na zdjęciu, żona wychodzi 10 lat młodsza !

 

[zorza_polarna]

On 5/8/2018 at 7:50 PM, Robson_g said:

Szkoda tylko, że nie ma przykładów  z Zorzą, bo to mnie najbardziej interesuje.

 

Na przykład tu

https://forum.meteoros.de/viewtopic.php?f=1&t=58062&start=20#p219979

znajdziesz Zorzę polarną 6ego maja tego roku, pstrykane przez filtr "didymium".

 

 

Edytowane 10 Maja 2018 przez zorza_polarna

[Robson_g]

O to mi właśnie chodziło!

Rewelacja. Trzeba poważnie rozważyć zakup tego filtra.

[Marek_N]

W dniu 10.05.2018 o 20:57, zorza_polarna napisał:

Na przykład tu

https://forum.meteoros.de/viewtopic.php?f=1&t=58062&start=20#p219979

znajdziesz Zorzę polarną 6ego maja tego roku, pstrykane przez filtr "didymium".

Dzięki Denis za link. Rewelacyjne są te zdjęcia. Jak widzę większość niemieckich łowców Zorzy korzysta z powodzeniem z Dydymium.

 

Nie wiem jak duży wpływ na taki detal ma ten filtr, ale nigdy nie spotkałem się z tak dobrymi zdjęciami Zorzy z terytorium Polski, a przecież to ta sama szerokość geograficzna co północne Niemcy.

autor: Michael Theusner

https://forum.meteoros.de/viewtopic.php?f=1&t=58062&start=20

 

Tak swoją drogą mają tam duży temat (11 stron) odnośnie filtrów Dydymium:

- https://forum.meteoros.de/viewtopic.php?f=1&t=56119

Edytowane 14 Maja 2018 przez Marek_N

[sidiouss]

Marku - testowałem w ten weekend Redhancera na Drodze Mlecznej - pięknie podbił kontrast. Dzięki jeszcze raz

[Marek_N]

W dniu 14.05.2018 o 19:08, sidiouss napisał:

Marku - testowałem w ten weekend Redhancera na Drodze Mlecznej - pięknie podbił kontrast. Dzięki jeszcze raz

Jak masz jakieś fajne przykłady to wrzucaj do wątku. Może nie dobijemy do 11 stron tematu jak nasi zachodni sąsiedzi ale może chociaż do 11 odpowiedzi

 

 

W dniu 8.05.2018 o 19:50, Robson_g napisał:

Szkoda tylko, że nie ma przykładów  z Zorzą, bo to mnie najbardziej interesuje.

Znalazłem takie porównanie bez / z filrem na przykładzie Zorzy przy pomocy filtra Dydymium:

https://www.capturelandscapes.com/nisi-natural-night-review/

[loki_p]

W dniu 14.05.2018 o 16:19, Marek_N napisał:

Nie wiem jak duży wpływ na taki detal ma ten filtr, ale nigdy nie spotkałem się z tak dobrymi zdjęciami Zorzy z terytorium Polski, a przecież to ta sama szerokość geograficzna co północne Niemcy.

Dzięki za super test filtra. 

Odnośnie zorzy to bez problemu można złapać fajną zorzę z Polski. I to bez filtra, kwestia warunków http://nightscapes.pl/blog/zorza-polarna-17-marca-2015/

Kiedyś kupiłem Marumi Redhancer bo był dostępny w PL i chyba wyraźnie tańszy niż Hoya. Po jednym teście nie przekonał mnie do siebie. Ostatecznie odesłałem go do sklepu i wymieniłem na Hoya Red Intensifier.  I ten ze mną został. Z testów robionych na oko zabiera 2/3ev. Wydaje mi się, że działa trochę lepiej niż Marumi. 

Ostatnio robiłem porównanie z filtrem/bez w Bieszczadach. Tam w sumie nie trzeba używać takiego filtra więc to była raczej ciekawostka. Jak znajdę to mogę wrzucić. 

[Marek_N]

Ale nie sugerowałem że z Polski nie da sie zarejestrowac Zorzy. Chodziło mi właśnie o tą szczegółowość, pionowe słupy. Coś co tak trudno złapać z naszych szerokości geograficznych.

 

Jeśli chodzi o porównanie Hoya z Marumi, to widziałem bezpośrednie zestawienie na jakiejś japońskiej stronie. Hoya jest odrobinke jaśniejsza (ma nieco wyższą transmisje w zakresie 430-530 nm), za to dużo słabiej gasi lampy sodówkowe (dla 590 nm Hoya przepuszcza około 15% - a Marumi około 5%). Do tego Marumi "wycina" szerszy zakres, co też ma znaczenie biorąc pod uwagę sposób w jaki swiecą lampy (szczególnie sodówki wysokoprężne).

 

 

Hoya jest nieco jaśniejszym filtrem ale wg mnie w tym co ma robić (redukować świecenie sodówek) Marumi jest lepsze.

 

Być może w miejscach stosunkowo ciemnych (jak Bieszczady czy okolice) Hoya sprawi sie lepiej, kwestia czy wogóle warto tam używać tego typu filtrów . Dla mnie to filtr na niebo miejskie i podmiejskie.

[Marek_N]

Jest przykład z Zorzą Polarną złapaną z naszego wybrzeża, z pomocą Marumi Redhancer'a:

 

[Palacz79]

Witam , 

Czy można ten filterek gdzieś u nas dostać ?