Skocz do zawartości
  • 0

GSO 12" - filtry/okulary


JWST

Pytanie

Dzień dobry, zwracam się do Was z prośbą o udzielenie mi paru wskazówek. Z góry przepraszam jak temat był wałkowany, ale nie znalazłem odpowiedzi na swoje pytanie (pewnie źle szukałem). Problem w tym, że goni mnie czas, chciałbym do wtorku już złożyć zamówienie

Początkowo zastanawiałem się między 10" a 12", ale ktoś gdzieś na forum dobrze napisał, że okular zawsze możesz dokupić, ale teleskopu nie dodmuchasz. Sugerując się mapą z lightpollutionmap.info myślę, że mam wystarczająco dobre warunki do obserwacji przez 12"  (SQM - 21.46 i Brightness - 0.281)

Najtańszą ofertę znalazłem na combat.pl i trochę mnie to zastanawia bo różnica między pozostałymi sklepami jest aż prawie 500 zł. Tutaj link: https://www.combat.pl/001029379-teleskop-delta-optical-do-gso-dobson-12-f-5-m-crf.html  (może jakiś wybrakowany?) W ogóle, zamawiał ktoś teleskop z combat?

Jeśli dobrze rozumiem specyfikacje to w zestawie są tylko dwa okulary 30mm i 9mm i tutaj przechodząc do sedna, rodzą się moje pytania. Czy to na początek wystarczy? Może jakiś okular pomiędzy, ale jaki? Docelowo interesują mnie DSO, ale dotychczas spoglądałem w niebo przez lornetkę Nikon Aculon więc doświadczenia z teleskopami nie mam, dlatego początkowo będę obserwował co się da.

Zaczynając od słońca, będę potrzebował foli słonecznej i jakąś oprawkę, czy to wystarczy? https://deltaoptical.pl/mocowanie-do-folii-slonecznej-300mm-newton

Do księżyca, filtr przyciemniający np. taki? https://deltaoptical.pl/filtr-sky-watcher-ksiezycowy-1-25-quot 

Do planet to? https://deltaoptical.pl/filtr-baader-moon-skyglow-2-quot  nada się też do księżyca z tego co widzę.

Do DSO, no właśnie nie bardzo wiem co, jakiś filtr, okular, liczę na jakieś sugestie od posiadaczy 12" ( i nie tylko)

Oprócz tego chciałbym kupić:

  -soczewke barlowa 2x https://deltaoptical.pl/soczewka-barlowa-sky-watcher-2x-1-25-quot,

  -jakiś specyfik do czyszczenia sprzętu (zwykły spray do szyb to raczej zły pomysł),

  -kolimator laserowy https://deltaoptical.pl/kolimator-laserowy-baader-mark-iii

  -wymienić szukacz, (ten w zestawie wygląda na karkołomny) np. na taki? https://deltaoptical.pl/szukacz-do-gso-8x50-z-nasadka-katowa-i-montazem?from=listing

 

Myślę, że zamieściłem wszystko, tymczasem muszę iść już do pracy, może sobie coś jeszcze przypomnę.

Jeszcze raz przepraszam, jeśli zaśmiecam forum i z góry Dziękuje jeśli ktoś zechce mi pomóc.

 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

20 odpowiedzi na to pytanie

Rekomendowane odpowiedzi

  • 0

Jeśli chodzi o teleskop to ja bym polecił CI poszukać używanego. Można kupić znacznie taniej niż nowy a jeśli był poprawnie użytkowany to niczym nie powinien różnić się od nowego. Ostatnio widziałem używaną 12" ekstremalnie tanio na jednej z grup FB za 2000zł, normalnie jednak trzeba liczyć około 2/3 ceny nowego a zaoszczędzone pieniądze przeznaczyć np na lepsze okulary.

Okulary 30mm i 9mm coś tam pokażą jednak moim zdaniem warto je wymienić na coś lepszego. Dla mnie, kiedy miałem Newtona 10 przejście z kitowców na ES było jak kupno nowego większego teleskopu pod kątem jakości i komfortu obserwacji. Temat okularów jest bardzo rozległy.

Księzyc obserwuje się w różnych fazach. Kiedy jest mały filtr szary nie jest potrzebny. Kiedy jest duży to jest tak jasny, że razi w oczy i wtedy przydaje się filtr szary. są różne rodzaje, przyciemniające bardziej lub mniej. Są też filtry szare polaryzacyjne ustawiane, które zaleznie od ustawienia przepuszczają różną ilosc światła.

Do planet jako tako nie trzeba używać filtrów ale można używać filtrów barwnych, które wyciągają pewne szczegóły planet. W necie można znaleźć opisy do jakich planet jaki filtr. 

Do DSO przede wszystkim dobre okulary, z dobrą transmisją. Warto także rozważyć filtr UHC oraz OIII do mgławic.

Ten barlow z linku jest bardzo słaby. Jeśli chodzi o soczewkę barlowa polecam CI GSO 2x 2" ED


 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0

Dzięki wielkie za odpowiedzi! Niesamowite szkice megrez, zauważyłem, że do mgławic i galaktyk używasz okularów głownie z przedziału 4-7mm marki Pentax, jak mniemam najwyższa półka, ogólnie nie widzę nigdzie modeli XL do kupienia (zgaduje, że starszy model), jedyny XL to 8-24 z zoomem. Swoją drogą swoje kosztują więc myślę na razie kupić jeden z tych okularów przedstawionych w liście poniżej, tylko nie mogę jeszcze się zdecydować który.

 

Lista Zakupów:
- Teleskop GSO 12" https://www.combat.pl/001029379-teleskop-delta-optical-do-gso-dobson-12-f-5-m-crf.html
- Okular planetarny TS Optics HR 3,2mm https://www.astroshop.pl/okulary/ts-optics-okular-planetarny-hr-3-2mm-1-25-/p,16866

             lub

- Okular Pentax XF 12 mm https://teleskopy.pl/product_info.php?cPath=22_410&products_id=7016&lunety=Pentax XF 12 mm 1 25 okular astronomiczny SKU 70532

             lub

- Pentax XF 8,5mm  https://teleskopy.pl/product_info.php?cPath=22_410&products_id=7015&lunety=Pentax XF 8 5 mm 1 25 okular astronomiczny SKU 70531

             lub

- Okular Baader Hyperion 5 mm https://teleskopy.pl/product_info.php?cPath=22_317&products_id=2791&lunety=Okular Baader Hyperion 5 mm
- Soczewka Barlowa GSO 2x2" ED https://teleskopy.pl/Soczewka-Barlowa-GSO-2x-2''-ED-z-redukcją-2-/1,25--teleskopy-1749.html
- Kolimator Laserowy Baader Mark III https://deltaoptical.pl/kolimator-laserowy-baader-mark-iii
- Szukacz DO-GSO 8x50 https://deltaoptical.pl/szukacz-do-gso-8x50-z-nasadka-katowa-i-montazem?from=listing
- Mocowanie do foli słonecznej https://deltaoptical.pl/mocowanie-do-folii-slonecznej-300mm-newton
- Folia słoneczna https://deltaoptical.pl/folia-sloneczna-baader-astrosolar-nd-5-0-od-5-0-t-0-001-30-x-30?from=related
- Filtr Baader UHC-S/L-Booster https://deltaoptical.pl/filtr-baader-uhc-s-l-booster-1-25-quot
- Filtr mgławicowy O-III https://teleskopy.pl/Filtr-mgławicowy-O-III-1,25--Explore-Scientific-teleskopy-3615.html
- Filtr Baader Moon&Skyglow 1,25" https://deltaoptical.pl/filtr-baader-moon-skyglow-1-25-quot
- Torba biodrowa na akcesoria https://deltaoptical.pl/torba-biodrowa-delta-optical-na-okulary-astronomiczne?from=listing

 

Trochę się nazbierało, będzię mniej więcej 6110 zł lub 6350zł, zależy który okular. Chciałbym się zamknąć w tej kwocie, może coś odjąć, a coś dodać? 3,2 i 5 byłby do planet, księżyca , do mgławic, a pozostałe mnie interesują bo to Pentaxy w przystępnej cenie . Muszę się jeszcze z tym przespać, jutro chcę już złożyć zamówienia. Ktoś coś jeszcze doradzi? Ogólnie jak oceniacie mój zestaw startowy? Z góry dziękuje i pozdrawiam!

 

Edytowane przez JWST
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0

Jeśli chodzi o dobór ogniskowych okularów to ja jest taki wątek na sąsiednim forum jak się to robi. 
https://www.astromaniak.pl/viewtopic.php?t=1036

Okular 3,2 da CI powiększenie 468 razy, to za dużo, rzadko spotkasz warunki do takich powiększeń. 
Ja bym zamiast UHC-S brał zwykły UHC.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0

Tak. Choć jeśli chodzi o firmę Omegon to nie mogę się wypowiedzieć, bo akurat od nich do tej pory żadnego filtra nie miałem. 
Jeśli chodzi o filtry, to ja bym rozważył na Twoim miejscu rezygnację z tego Moon&Skyglow i zamiast niego dokupił lepszy UHC. 
Np taki https://www.astroshop.pl/filtr-uhc/astronomik-filtr-uhc-1-25-/p,16765
Mam osobiście i UHC i Moon Badera i kilka innych. Z doświadczenia doszedłem do tego, że pod ciemnym niebem ( a 21.46 to dla mnie już ciemne niebo) używam tylko i wyłącznie UHC i OIII lub bez filtra. Czasem oglądam też pod niebem 20.0, z podwórka wtedy tak samo UHC, OIII  do mgławic a poza tym CLS.  Myślę, że na początek mieć lepiej mniej sprzętu a dobrej jakości niż dużo, średniej bądź słabszej. Tak samo z okularami. Lepiej mieć jeden bardzo dobry niż całą walizkę średnich.

Edytowane przez Midnight9999
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0

Filtr najlepiej zakup w standardzie 2". No chyba że chcesz 1.25" to mam DGM NPB w takiej wersji do sprzedania, bo 2" napewno zostawiam ;) .
Z dostępnych w Polsce masz w kolejności od najlepszego do najsłabszego:
Lumicon UHC
Astronomic UHC 
Orion ultrablock

Explore scientific,  Baader , Omegon nie zawracja sobie głowy.. O ile wiem nic się nie zmieniło i są o klasę niżej od wyżej wymienionych.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0

Ok, wyrzucam więc moon&skyglow i zamówię w takim razie filtry 2" , np. taki: https://www.astroshop.pl/filtr-uhc/astronomik-filtr-uhc-2-/p,16766

 rozumiem, że gdybym użył np. filtr 1,25",  ale okular byłby 2"  to miałbym dużo mniejszą przepustowość światła,być może nawet ucięty obraz, a 2" zawsze będzie pasować?

Tylko nie widzę nigdzie O-III w 2" i zeby byl dobrej firmy do tego, same ES, Baadery i Omegony, a w wersji 2" więcej kosztują np. ten. https://deltaoptical.pl/filtr-baader-o-nbsp-iii-nbsp-10-nbsp-nm-2-quot szkoda tyle płacić, jeśli faktycznie klasę niższy.

A co do okularów, czytałem o tych średnicach wyjściowych trochę i myślę, że z tych podanych to 12mm , bedzie najlepszy. Aczkolwiek zastanawiam się czy nie poczekać z kupnem okularu, popatrzeć sobie przez kitowce, może będe miał lepsze rozeznanie wtedy. W końcu 12" to już kawał sprzętu, głupio kupować byle co do niego, lepiej kompletować sprzęt docelowy.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0

Masz dobre niebo więc proponuję filtry na razie sobie darować. Kitowego 30mm sobie zostaw. Do tego dokup 9-10mm i 17mm. Dobre, wygodne i myślę że warte swojej ceny są Morfeusze. Kup 17,5 i 9mm. Z kitową 30 masz super zestaw startowy. Poobserwuj i pomyślisz co dalej. 

Też mam GSO 12 i przy obserwacjach 80% miasto (bortle 5) i 20% wyjazdy (bortle 4-3) mam 24-17-12-10-6mm + Oii,UHC Astronomic i jest wystarczająco:original:.

To już kawał lustra. Będziesz pan zadowolony ;).

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0
5 minut temu, JWST napisał:

Niestety, ten Morfeusz Baadera 17,5 jest niedostępny na polskich stronach, a ta 9 kitowa, jest aż tak zła, że potrzebny zamiennik na start?

Jest kiepska. Wąskie pole i trzeba w nią oko wsadzić. 

Jeżeli cena Cię nie przeraża bierz Delosy. Nawet gdybyś miał kupować pojedyńczo. Cudowne okulary. Docelowe. I do DSO i do planet.

Edytowane przez Mariusz Psut
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0

Ja bym z tej listy wyrzucił kolimator laserowy. Kup zwykły optyczny. Laser pokaże Ci tak naprawdę tylko oś. Nie ustawisz z nim lusterka wtòrnego a to ono jest najważniejsze. Przez pierwszy rok korzystałem z kolimatora z pudełka po kliszy. Koszt zerowy a kolimacja prawidłowa. Popytaj na forum i zamòw taki. Nie pamiętam kto je robi.16479662257154259359559271001825.thumb.jpg.887e1ab595ccba2eb7acb2481551b5de.jpg

Daruj też sobie szukacz kątowy. Ten przy teleskopie jest wystarczający. Przytulisz się do tuby i jednocześnie patrzysz w szukacz i na niebo. Szybko się przyzwyczaisz.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0

Ok, tak też zrobię, nie znalazłem niczego na forum, kolimatorów optycznych nawet nie ma na magazynach, same laserowe, spróbuje ogarnąć jakieś pudełko po kliszy, lub jakiś inny sposób. Zdecydowałem, że biorę tego Delosa, filtr UHC też. Pozostaje składać zamówienia i czekać.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0
1 godzinę temu, Mariusz Psut napisał:

Nie ustawisz z nim lusterka wtòrnego a to ono jest najważniejsze.

Uważam zupełnie odwrotnie  :) Nie da się prawidłowo ustawić lustra wtórnego bez kolimatora laserowego. Kolimatorem optycznym zawsze to będzie "na oko". Oczywiście najdokładniej zrobi się to kolimatorem który rzuca siatkę a nie punkt ale takie niestety kosztują krocie. 

Co do szukacza to ja znowu polecam dwa :) Kątowy+star pointer. Star pointer-em ustawiasz z grubsza i precyzujesz kątowym, który ma obraz prosty, ziemski, nieodwrócony. Z szukaczem prostym na początku ciężko się odnaleźć, no i z kątowym szyja odpocznie ;)

Jak widać ile ludzi tyle opinii  ;)

 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0

Filtr Baader UHC 2" - rozumiem że literówka i bierzesz astronomika ? - dobry wybór. Niebo masz nie tak wcale ciemne, filtr jak najbardziej będzie pomagał. Zresztął filtr pomaga nawet pod idealnym niebem 22mag, także nie bój się, będziesz go używał. OIII może kiedyś w przyszłości...

Widziałeś kiedyś na żywo teleskop? Szczególnie taki 12"?

Co od szukacza, przyzwyczaisz się do każdej opcji, kątowy jest wygodniejszy, ale niekoniecznie lepiej się nim szuka - obraz masz na odwrót jak w teleskopie. Tuataj na spokojnie z czasem sobie dokompletujesz co będziesz uważał, w 12" szkuacz prosty wg. mnie jest bardzo ok. Gorzej w krótszych newtonach, poniżej metra ogniskowej przy celowaniu w zenicie trzeba się nagimnastykować.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0
30 minut temu, Szymon Szozda napisał:

Filtr Baader UHC 2" - rozumiem że literówka i bierzesz astronomika ? - dobry wybór. 

Tak, pomyłka, zamówiłem astronomika.

Na żywo nie widziałem, ale wiem, że to kawał krowy.

Ogólnie wszystko zamówione, laser ostatetcznie też zabrałem.

  • Lubię 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0

Podobnie kupowałem Synte10 - pierwszy teleskop, a wcześniej nie widziałem żadnego. W sumie nie byłem zaskoczony rozmiarem. 12" w pełnej tubie to już jednak przeskok wg. mnie największy problem z transportem, składanie siedzeń itp, podczas gdy 10 wchodzi na tył do każdego auta poza 126p. 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 0

Jestem szczęśliwym posiadaczem 12" już od tygodnia. Niestety ze względu na pogodę i pewne wydarzenia miałem tylko dwa dni
 obserwacyjne, do tego seeing był tragiczny, niebo czyste bez chmur, ale suche powietrze, dużo pyłu i ludzie wypalający trawy. 
Do tego doszły błędy początkującego, sprawdziłem kolimacje teleskopu po wyjęciu tuby, było +/- ok, nie chciałem ruszać
 za bardzo, kiedyś przeczytałem, żeby na początku nie ruszać lustra głównego, że przyjdzie na to czas. W każdym razie nie wiedziałem,
 że ten teleskop jest tak czuły na przenoszenie lub montowanie w dobsonie. 
Powinienem sprawdzić kolimacje jeszcze raz, gdy teleskop był już na właściwym miejscu.
Sprawdziłem kolimacje po fakcie w deszczowy dzień i się zastanawiałem jakim cudem cokolwiek widziałem. 
Akomodacja oka też była na kiepskim poziomie, brak czerwonej latarki, musiałem co chwile świecić by połapać się co do czego.

Początkowo walczyłem trochę z ostrością, jak już się udało to
pierwszym obiektem był Arkturus, pięknie świeci ta gwiazda, użyłem też jej by zgrać szukacz z teleskopem, nie wyszło najlepiej 
(ustawiłem szukacz kolejnego dnia na słońcu, myślę że jest już bardzo dobrze)
Następny obiekt to M53, trochę mi zeszło zanim wycelowałem, ale gdy się udało ekscytacja sięgnęła zenitu, w końcu po raz
pierwszy osobiście spotkałem się z tymi pradawnymi fotonami. 
Kolejną gromadą była M3, najpiękniejsze co udało mi się zobaczyć, aż ciężko było przestać się gapić.
W moim zasięgu pojawił się Ring Nebula, więc celuję. Wygląda jak odległa niedoświetlona planeta z jaśniejszym pierścieniem.
Ostatnim obiektem tej nocy był M56, wrażenia podobne jak przy M53

Kolejnej nocy (seeing taki sam jak powyżej, może nawet gorszy, a teleskop dalej rozkolimowany, nawet bardziej)
 rozpocząłem od gromady otwartej w Krabie, M44, łatwo znaleźć, cudowny widok. Blisko jest też M67 więc również ją obejrzałem.
Przyszedł czas na galaktyki, o to jakie wychwyciłem: M65, M66, M105, M96, M95, Sombrero Galaxy oraz cały szereg galaktyk
w gwiazdozbiorze Panny (M60, M59, M58, M89, M90, M87, M91, M86, M84), jednak były znacznie mniej widoczne, jak te wcześniej. 
Ogólnie ciężko było dopatrzeć się jakichkolwiek struktur w galaktykach.
 Na koniec powróciłem jeszcze do M53 i M3 i były już gorzej widoczne niż poprzednio i to mi dało do myślenia...
Ale mimo wszystko, ten widok M3, piękny :)
 Szkoda, że akurat teraz planety i księżyc są po za moim zasięgiem

Podsumowując, obserwacje idą do poprawki, myślę że po tych kilku dniowych deszczach niebo będzie super czarne.
Do tego mam teraz czas to teleskop jest skolimowany myślę idealnie, używałem lasera, na koniec sprawdziłem jeszcze kolimatorem
z tymbarka, no igła!
 Ta nakrętka pasuje idealnie na 1,25: 

KOLIMATOR.jpg.21f5d2785d4d5116c1cd2d29992992b3.jpg

Mam też pewne niedogodności w moim teleskopie, nie wiem czy u innych też to tak wygląda?
Mianowicie jeżeli celuję i zmieniam pozycję tuby z pionowej na poziomą, to gdy się uda zatrzymać na obiekcie to jest ok, ale 
jeśli go minę i chcę wrócić nieco wyżej powiedzmy o 2* to muszę np. cofnąć o 5* bo te 3* jeszcze tuba opadnie. A winowajcą 
jest luz w uchwycie dobsona i nie wiem czy dokleić tam coś by było na sztywno czy tylko będzie gorzej przy ściąganiu i 
zakładaniu tuby. Można się do tego przyzwyczaić, ale strasznie to upierdliwe ze względu na wagę tuby.

LUZ.jpg.ef3b38dd2c23c7f7ee44d204e9393f84.jpg

Podczas obserwacji słonecznych zauważyłem skazę na okularze TV 17,3 mm 
(okular sam w sobie miód na oczy, zupełnie inny poziom obserwacji),
 nie wiem czy to zwykły paproch czy coś głębiej, nie ruszałem tego na razie ze względu
 na brak odpowiednich utensyliów do czyszczenia, które dopiero co zamówiłem.
Jeśli jest to głębiej, podlega reklamacji? Zamawiane z teleskopy.pl

SKAZA.jpg.3e82f07a7c0ce682ef73cf6572352d8d.jpg

 

Używając tej oprawki, mocno zmniejszyłem aperturę swojego teleskopu, używając foli na całą tubę będę miał znacznie lepszy obraz?

 

POKRYWA.jpg.3205ec9f98260082548428ab60791190.jpg

SZUKACZ.jpg.11ee3f4ec9ccc7d48b1753f18a6e2fac.jpg

 

OSTRZEŻENIE: Jeśli ktoś chcę kupić tą oprawkę to trzeba jej pilnować, bardzo luźno leży, obserwowałem w wietrzny dzień, 
musiałem trzymać pokrywę bo bałem się, że mi ją zaraz wywieje.

Zdjęcie wykonane starym kiepskim smartfonem, więc jest jak jest:

882403382_SOCE.thumb.jpg.b006327f88fa3cd3b351571df5dcaf02.jpg

Na koniec mam jeszcze pytanie odnośnie uchwytów do teleskopu, obecnie jak go wyciągam na zewnątrz to musze chwycić jedną ręką
po środku, a drugą od spodu gdzie lustro. Sprawdzałem z włączonym kolimatorem i gdy tylko go zaczynam podnosić
 to się kolimacja rozjeżdża, jak puszczam to wraca na miejsce, ale nie podoba mi się, że tak się dzieje, czasem muszę odstawić
tubę w pionie i wtedy stoi na śrubach od kolimacji, mam wrażenie, że tylko skracam życie teleskopu w ten sposób. Od teraz
w miarę możliwości będę odkładał go na te wyprofilowane styropiany, które były w kartonie.
Znalazłem świetne uchwyty i już tylko 3 sztuki zostały, nie wiem czy zamawiać czy może znacie lepszą alternatywę?
https://www.teleskop-express.de/shop/product_info.php/language/en/info/p11176_Farpoint-Carrying-strap-and-Handle-for-10--and-12--Newtonian-or-Dobsonian-Telescopes.html

 

Domówiłem też czapkę z gumką, którą będę zasłaniał tył tuby, żeby chronić lustro przed
pyłem i robaczkami w trakcie obserwacji. Teraz przez te deszczowe dni teleskop stoi w domu bez przykrycia (po za pokrywkami z zestawu),
ale byłem u krawcowej i szyją specjalnie dla mnie czarną płachtę 4m x 4,5m, więc we wtorek teleskop będzie chroniony przed kurzem w 100%

Przepraszam, że się tak rozpisałem i dziękuje za okazane mi wsparcie. Pozdrawiam i życzę pogodnych nocy.

  • Lubię 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Odpowiedz na pytanie...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.