Chmura rotorowa (roll cloud)

Lukasz83 · 4 Lipca 2012

Witajcie,

Wczoraj, 3 lipca o 4 rano, byłem świadkiem bardzo ciekawego zjawiska.

Obudziłem się o tej wczesnej godzinie ponieważ dzień wcześniej zaprószyłem sobie oko piachem i nabawiłem się zapalenia spojówek Poszedłem przemyć oczy i jak zwykle, odruchowo już zerknąłem na niebo.

Zobaczyłem zmierzającą od zachodu chmurę która wyglądała jak kołnierz szkwałowy na czole burzy. Jednak na burzę się nie zanosiło. Po chwili namysłu zdiagnozowałem tą chmurę jako roll cloud czyli po polsku "chmurę rotorową".

Cyknąłem foty i obserwowałem dalej. Kiedy chmura była już nad moim domem nadszedł silny podmuch wiatru który trwał około 10 sekund. Tuż za chmurą rotorową był obszar pogodnego nieba z rozsianymi wszędzie cumulusami a tuż za tym obszarem.... następna chmura rotorowa , później następna i następna.... Nad moją głową przeszło 7 chmur rotorowych. Przy przejściu każdej dało się odczuć mocny podmuch wiatru. Chmury przemieszczały się z zachodu na wschód natomiast patrząc na każdy z "wałów" chmurowych można było zauważyć, że wirują one z kilkukrotnie większą prędkością niż otaczające chmury w kierunku z południa na północ niejako przewalając się przez czubek wału i spadając z drugiej strony. Bardzo niezwykły widok...

Po całym zjawisku i przejściu 7 wału pomyślałem, że chyba byłem świadkiem zjawiska które zowie się "morning glory" (chwała poranna) i jest niezwykle rzadkie (obserwowane najczęściej w Australii). Specyfika i zachowanie chmur pasuje do tego zjawiska, ale może to być moja nadinterpretacja

Oto dokumentacja fotograficzna:

1. Pierwsze trzy chmury rotorowe (dwie nad głową i kolejna po lewej stronie przy horyzoncie)

2. Kolejne chmury

3. Oraz cztery ostatnie wały chmurowe

i na zakończenie próba specyficznej obróbki

Edytowane 5 Lipca 2012 przez Lukasz83

Damian Kępiński · 4 Lipca 2012

Patrzę i nie wierzę, że takie cuda dzieją się kilka km. ode mnie, rozległe były te chmurzyska? Sięgały Bełchatowa, jak sądzisz?

Masz zdecydowanie szczęście do takich chmur. Masakra, dzięki za wrzucenie.

kuba_mar · 4 Lipca 2012

Świetne zdjęcia! Szczerze mówiąc nie spodziewałem się, że ktoś u nas w kraju złapie to zjawisko, ale z drugiej strony przy odrobinie szczęścia kiedyś musiało się to stać

Radek Grochowski · 4 Lipca 2012

Kurcze, nie wierzę, to naprawdę wygląda jak Morning Glory, do tego te wspomniane porywy wiatru. I to aż siedem sznurówek z rzędu, masakra! To prawdopodobnie pierwsza odnotowana obserwacja takiej formacji w Polsce. Fajnie, że ci ten piach wpadł do oka

Stalker · 4 Lipca 2012

Gratulacje! Wrzuć te zdjęcia do Cloud Trophy, masz spore szanse na objęcie prowadzenia

PS. Szczerze mówiąc, zazdroszczę.

Lukasz83 · 4 Lipca 2012

Dzięki za pozytywne opinie. Sam byłem w szoku kiedy obserwowałem to co się działo nad moją głową. Nad ranem próbowałem odszukać to w archiwum SAT24 ale mają tylko zdjęcie całej Europy i nie da się wyłuskać detali z obszaru który mnie interesuje.

Może ktoś wie gdzie można wyciągnąć zdjęcia satelitarne w większej rozdziałce? Zjawisko miało miejsce 3 lipca między 4 a 5 rano, okolice Łodzi - centralna Polska.

Patrzę i nie wierzę, że takie cuda dzieją się kilka km. ode mnie, rozległe były te chmurzyska? Sięgały Bełchatowa, jak sądzisz?

Spokojnie byłyby widoczne w Bełchatowie. Wyglądało to tak jakby rozpiętość tych chmur wynosiła około 100 km a może i więcej . Widać było je praktycznie od horyzontu północnego do horyzontu południowego.

wtw · 4 Lipca 2012

Gratuluję, fantastycznie to wygląda. Dziś widziałem coś podobnego tyle że na mniejszą skalę, a dokładniej jeden wał chmur. Zjawisko obserwowałem w mieście około 21:00. Poniżej zamieszczam trzy fotki nie tak wspaniałe jak Łukasza83 ale coś tam widać. Dwie pierwsze robione z ręki z ISO 800 i czasem 1/100sek, ostatnia ze statywu ISO 400 i czas 1/20 sek.

tygryso · 5 Lipca 2012

podobną chmurę rotorową (pojedynczą) widziałem w sobotę 30.06 ok. 16, jadąc z Gdańska w kierunku Elbląga na zjeździe nowej obwodnicy patrząc w kierunku Sobieszewa, w tym czasie była duża ulewa na Gdańskiem . Żałowałem , że nie zrobiłem zdjęcia (brak aparatu a zatrzymać się też nie bardzo) bo zjawisko było niesamowite, to była taka sama chmura, nisko nad horyzontem, "cygaro"!

bamus · 5 Lipca 2012

Nad ranem próbowałem odszukać to w archiwum SAT24 ale mają tylko zdjęcie całej Europy i nie da się wyłuskać detali z obszaru który mnie interesuje.

.

szkoda, ze od razu nie poleciales zrobic screenshoota z sat24 nad Polska ciekawe jak to z gory wygladalo?

Stalker · 5 Lipca 2012

Dzięki za pozytywne opinie. Sam byłem w szoku kiedy obserwowałem to co się działo nad moją głową. Nad ranem próbowałem odszukać to w archiwum SAT24 ale mają tylko zdjęcie całej Europy i nie da się wyłuskać detali z obszaru który mnie interesuje.

Może to głupia propozycja, ale spróbuj napisać maila do Sat24. Skoro to jest tak rzadkie zjawisko, to może sami zainteresują się nim na tyle, że ktoś pogrzebie we wczorajszych danych, żeby dla własnej ciekawości sprawdzić, czy satelity coś zarejestrowały?

EDIT: ewentualnie spróbowałbym napisać do synoptyków z ICM, do p. Michała Ostrowskiego albo p. Ryszarda Klejnowskiego (były wicedyrektor IMGW). Sami na pewno się zainteresują, a być może będą wiedzieli, do kogo się zwrócić z prośbą o dokładniejsze zdjęcia tego obszaru. Może gdyby przeprowadzić dokładniejszą analizę, widac byłoby, jak chmury się formują...?

W każdym razie ja bym spróbował!

majer · 5 Lipca 2012

Może ktoś wie gdzie można wyciągnąć zdjęcia satelitarne w większej rozdziałce? Zjawisko miało miejsce 3 lipca między 4 a 5 rano, okolice Łodzi - centralna Polska.

Spróbuj pogrzebać na stronie Eumetsatu. Zdjęcia na sat24 są od nich. A bez kłopotu można oglądać zdjęcia do 48 godzin przed.

Piotrek Guzik · 5 Lipca 2012

Tu chyba za mała rozdzielczość:

http://old.chmi.cz/meteo/sat/avhrr/data/201207030229_NOAA18/201207030229_NOAA18_CE_b3.jpg

coś widać w okolicach Pabianic, ale chyba ciężko będzie cokolwiek rozstrzygającego stwierdzić...

Właśnie znalazłem coś lepszego:

http://old.chmi.cz/meteo/sat/avhrr/data/201207030229_NOAA18/201207030229_NOAA18_CZ_NM.jpg

tu chyba widać to co trzeba

Co ciekawe, półtorej godziny później coś podobnego widać na wschód od Wrocławia:

http://old.chmi.cz/meteo/sat/avhrr/data/201207030343_NOAA15/201207030343_NOAA15_CZ_RGB124.jpg

Pozdrawiam

Piotrek

Edytowane 5 Lipca 2012 przez Piotrek Guzik

Lukasz83 · 5 Lipca 2012

Właśnie znalazłem coś lepszego:

http://old.chmi.cz/m...OAA18_CZ_NM.jpg

tu chyba widać to co trzeba

Co ciekawe, półtorej godziny później coś podobnego widać na wschód od Wrocławia:

http://old.chmi.cz/m...5_CZ_RGB124.jpg

Pozdrawiam

Piotrek

O, tu widać rewelacyjnie. Fajnie, że znalazłeś te zdjęcia.

To co widać na Wrocławiem to zdecydowanie szersze wały chmurowe ale z Ziemi mogły wyglądać podobnie. Widocznie wczoraj panowały specyficzne warunki umożliwiające formowanie się tego typu chmur.

Może to głupia propozycja, ale spróbuj napisać maila do Sat24.

EDIT: ewentualnie spróbowałbym napisać do synoptyków z ICM, do p. Michała Ostrowskiego albo p. Ryszarda Klejnowskiego (były wicedyrektor IMGW).

Dobra sugestia.

Napisałem do nich, tak jak radziłeś. Teraz czekam na odpowiedzi.

Radek Grochowski · 5 Lipca 2012

Znalazłem takie zdjęcie w wysokiej rozdzielczości z godz. 3:13 naszego czasu. Jak widać kawałek Polski te chmury przewędrowały prawie w niezmienionej postaci.

saturn.unibe.ch/rsbern/noaa/dw/realtime/n1b/N19_20120703011309-c4-corrected.jpg

Lukasz83 · 5 Lipca 2012

Znalazłem zdjęcie satelitarne Morning Glory z Australii.

http://www.meteo.physik.uni-muenchen.de/~roger/Clouds/E3_mg960910_21Z.gif

Generalnie wygląda bardzo podobnie do tego zdjęcia które podlinkował Piotrek. Czyli naprawdę wygląda na to, że to była Morning Glory

Właśnie znalazłem coś lepszego:

http://old.chmi.cz/m...OAA18_CZ_NM.jpg

tu chyba widać to co trzeba

wtw · 16 Lipca 2012

Wczoraj udało mi się dotrzeć do kolejnych fotek z chmurą rotorową, która przeszła nad Otwockiem i okolicą 4 lipca tego roku. Zamieszczam je poniżej.

Stalker · 16 Lipca 2012

Dobra sugestia.

Napisałem do nich, tak jak radziłeś. Teraz czekam na odpowiedzi.

Ciekaw jestem, czy były jakieś efekty Twoich listów?

Lukasz83 · 17 Lipca 2012

Ciekaw jestem, czy były jakieś efekty Twoich listów?

Miałem napisać wcześniej ale jakoś mi wyleciało z głowy.

Otóż od Sat24 dostałem info, że nie archiwizują danych w wysokiej rozdzielczości i że mogę skorzystać tylko z ogólnodostępnego archiwum na stronie gdzie jest dostępna mapa całej Europy (na której nie widać interesującego Nas zjawiska ze względu na zbyt dużą skalę).

Pan Ostrowski stwierdził, że nie jest to Morning Glory ponieważ taka chmura powstaje tylko na skraju napływu bryzowego znad oceanu nad suchy ląd Australii (z tym akurat nie do końca się zgadzam ponieważ uważam, że nazwa Morning Glory nie jest zarezerwowana tylko dla zjawiska występującego nad Australią ale dla całej grupy zjawisk spowodowanych tym samym mechanizmem). W Polsce nie ma systematyki opisującej zaobserwowany przeze mnie rodzaj chmur.

Należy więc stwierdzić, że opisane wcześniej zjawisko jest pochodną zjawiska Morning Glory, a ustalenie przyczyn jej powstania w tym rejonie Polski wymagałoby posiadania bardziej szczegółowych danych pogodowych

Pan Klejnowski nie podjął się klasyfikacji tych chmur. Wskazał natomiast na bardzo ciekawą stronę

http://lance-modis.e...vectors=borders

na której są dostępne zdjęcia z satelitów Aqua i Terra. Niestety w interesującym Nas czasie znajdowały się nad innym rejonem globu.

Lukasz83 · 18 Lipca 2012

Jako ciekawostkę wrzucam opis podobnego zjawiska z Niemiec z 2009 roku.

http://www.avpages.n...louds/roll.html

Autor opisuje w nim chmurę rotorową która została odnotowana w dwóch gazetach. W jednej nazwano ją roll cloud a w drugiej Morning Glory.

W drodze analiz podobnych przypadków na całym świecie doszedł do wniosku, że chmura zaobserwowana 17 lipca 2009 w południowych Niemczech była chmurą o genezie podobnej do Morning GLory (czyli jej pochodną) ponieważ nie była związana bezpośrednio z żadnym Cb-kiem.

Jednocześnie zauważa, że sama nazwa Morning Glory powinna zostać zarezerwowana dla zjawiska z Australii i jego specyficznych warunków występowania

Stalker · 29 Lipca 2012

Miałem napisać wcześniej ale jakoś mi wyleciało z głowy.

Otóż od Sat24 dostałem info, że nie archiwizują danych w wysokiej rozdzielczości i że mogę skorzystać tylko z ogólnodostępnego archiwum na stronie gdzie jest dostępna mapa całej Europy (na której nie widać interesującego Nas zjawiska ze względu na zbyt dużą skalę).

Pan Ostrowski stwierdził, że nie jest to Morning Glory ponieważ taka chmura powstaje tylko na skraju napływu bryzowego znad oceanu nad suchy ląd Australii (z tym akurat nie do końca się zgadzam ponieważ uważam, że nazwa Morning Glory nie jest zarezerwowana tylko dla zjawiska występującego nad Australią ale dla całej grupy zjawisk spowodowanych tym samym mechanizmem). W Polsce nie ma systematyki opisującej zaobserwowany przeze mnie rodzaj chmur.

Należy więc stwierdzić, że opisane wcześniej zjawisko jest pochodną zjawiska Morning Glory, a ustalenie przyczyn jej powstania w tym rejonie Polski wymagałoby posiadania bardziej szczegółowych danych pogodowych

Pan Klejnowski nie podjął się klasyfikacji tych chmur. Wskazał natomiast na bardzo ciekawą stronę

http://lance-modis.e...vectors=borders

na której są dostępne zdjęcia z satelitów Aqua i Terra. Niestety w interesującym Nas czasie znajdowały się nad innym rejonem globu.

Dzięki za odpowiedź i zaangażowanie w wyjaśnienie zagadki. Po przeczytaniu opisu podobnego zjawiska widocznego nad Niemcami przychylam się do Twojej opinii (i autora niemieckiego opisu), że widzieliście europejską pochodną Morning Glory. To tym większe szczęście

Lukasz83 · 6 Października 2012

Ciekawostka z dzisiaj

Układ chmur który bardzo przypominał zjawisko które obserwowałem na początku lipca.

Zaobserwowałem trzy różnice w stosunku do poprzedniej obserwacji:

- tym razem chmury rotorowe były zdecydowanie krótsze (na moje oko około 30-40km) i gęściej ułożone.

- nad nimi znajdowała się gruba wasrtwa stratocumulusa

- brak podmuchów przy przemieszczaniu się tych "sznurówek"

Przypuszczam, że tym razem za powstanie tych chmur odowiadał wiatr który był dość silny i przypuszczalnie różny na różnych wysokościach. Spowodował on prawdopodobnie zafalowanie i "oderwanie" wirujących części chmury od macierzystego stratocumulusa.

Zjawisko trwało krótko - około 15-20 minut i chmury zniknęły wywiane za horyzont.

Podsumowując - myślę, że tym razem miałem do czynienia z ekstremalnie zafalowanym stratocumulusem lub chmurami wiru poziomego oderwanymi odchmur typu stratocumulus. Tak czy siak, wyglądało to bardzo efektownie

Edytowane 6 Października 2012 przez Lukasz83

Luchio · 26 Stycznia 2013

Obserwowałem te chmurki latem 2011 (1.VII) o poranku (6:45 - z daty zapisanej ze zdjęciem)

Przejściu chmury towarzyszył silny podmuch wiatru. Pamiętam ze zastanawiałem się wtedy nad podobieństwem do Chwały Poranka, ale uznałem ze to pozostałość jakiejś chmury burzowej z poprzedniego dnia. Tyle że wał chmurowy przed komórką burzową osłabłby pierwszy, a nie przetrwał dłuzej niż sama komórka, stad raczej nie tu należy doszukiwać się źródła tej chmurki. Pamiętam jednak ze były to dni dość niespokojne, z burzami każdego dnia.

ekolog · 27 Stycznia 2013

Zastanawiam się, czy pojawienie się takich chmur w Polsce nie jest (w jakimś stopniu) wynikiem globalnego ocieplenia?!

Jest doskonale znana teza, że w naszych szerokościach geograficznych GO będzie skutkowało tak zwanymi "ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi".

Trąbę powietrzną pod Opolem już mieliśmy. Powódź stulecia też.

Moje przypuszczenie bierze się i z tego co widziałem kiedyś na filmie popularno-naukowym o tornadach.

Pokazywano tam, że zanim tornado przyczepi się dolną nożką do ziemi czyli oś wirowania ustawi pionowo to zwykle, w jego okolicy,

obserwuje się wcześniej silnie rotujące powietrze i parę wodną w osi bliższej położeniu poziomemu.

Potem robi się ona bardziej ukośna i ostatecznie ...

Optycznie zatem taka chmura i tornado mają coś jakby wspólnego.

Ogólnie wiadomo, że GO powoduje podkradanie wilgoci z południa (My to akurat kosztem ludzi mieszkajacych w rejnie Śródziemnomorskim) i oczywiście nieco cieplejsze powietrze (średnio).

Czyli zbliża nas nieco do warunków w pewnym miejscu na wybrzeżu Australii - gdzie taka chmura jest częsta.

Pozdrawiam

p.s.

Świat jest pełen niesamowitych zbiegów okoliczności. Jak dziś rano pisałem o takiej w chmurze w wątku "Wzruszenia ... naukowo ..."

to jeszcze nie wiedziałem, że ich temat właśnie się ożywił w tym wątku.

Tam zamieściłem bardzo widowiskowe zdjęcie takiej chmury z Australii:

http://astropolis.pl/topic/39512-wzruszenia-emocjonalno-intelektualne-naukowe-socjologiczne-logicznie/?do=findComment&comment=482839

p.s.2.

Globalnego ocieplenia raczej już się nie podważa tylko "martwi" jak zmusić ludzi i wszystkie kraje do wspólnej pracy nad zmniejszeniem CO2 w atmosferze planety:

http://fakty.interia.pl/the-new-york-times/news/globalne-ocieplenie-co-nas-czeka,1887007,6806

Jeśli ktoś chce podyskutować (w związku z powyższym) o GO to raczej nie tu bo to

tfu, tfu (muszę to angielskie słowo użyć) "off-top" (czyli dygresja nie na temat)

Na przykład, jak zmusić dziś USA, a potem Chiny i Indie do ograniczenia emisji CO2, groźbą czy prośbą?

to polecam pisanie przez Was na końcu wątku o GO czyli tu:

http://astropolis.pl/topic/35375-globalne-ocieplenie-fakty-mity-lokalne-przystosowania/page-5?do=findComment&comment=469296

Choć w USA to już są zjawiska świadczące o tym, że sami na to wpadną (ostatnie przemówienie Obamy i komentarze):

http://pogoda.wp.pl/kat,1034985,title,Globalne-ocieplenie-powoduje-sadza,wid,15267672,wiadomosc.html?ticaid=1ff54

Edytowane 27 Stycznia 2013 przez ekolog

Lukasz83 · 30 Lipca 2013

Witajcie,

Dzisiaj w nocy prawie rok po poprzednim zjawisku miałem powtórkę z historii

Otóż czekałem między 23 a 2 w nocy na burzę która zbliżała się z połudnowego-zachodu do centrum Polski. Swoją drogą był to niezły "potwór".

Niestety finalnie ominęła ona centrum kraju (okolice Łodzi) i powędrowała po zachodnim skraju województwa łódzkiego na północ.

Pomimo iż wiedziałem już, że front szkwałowy ominie moje okolice to jednak kręciłem się od okna do okna wypatrując ciekawostek (Cb, pioruny, etc) Na zewnątrz była kompletna cisza. Zamknąłem okno balkonowe i w tym momencie usłyszałem delikatny świst, który powoli narastał... tak jak dźwięk rozpędzającego się równomiernie motocykla. To wiatr świszczał przez szczelinę w uchylonym oknie dachowym. Po 10 sekundach zawiało i trzasnęło dwoma otwartymi oknami w sąsiednim pokoju. Zbiegłem sprawdzić czy nie ma szkód i pozamykać pozostałe okna a potem wypadłem na balkon. Nad głową miałem wielką chmurę rotorową. Wiało naprawdę mocno - jakieś 60-70 km/h. Chmura przeszła i nastała cisza. Pobiegłem po aparat i kiedy robiłem fotkę odchodzącej chmury rotorowej znów zaczęło mocno wiać. Z zachodu nadciągnęła druga rolka! W sumie nad głową przeleciało mi 6 chmur rotorowych z czego 2 ostatnie były już dość szerokie.

Kilka fotek poniżej. Przepraszam z góry za jakość ale robione były na ISO1600 (Canon 350D strasznie już szumi na tej czułości) żeby skrócić czas naświetlania ponieważ chmury poruszały się bardzo szybko. A i tak musiałem naświetlać po 20 sekund przez co zdjęcia są rozmyte Szkoda, że zjawisko nie wystąpiło wcześniej lub później kiedy na zewnątrz byłoby już jasno. Na kilku zdjęciach widać Księżyc przebijający się przez przerwy pomiędzy chmurami rotorowymi.

a tu link jak to wyglądało z góry:

http://old.chmi.cz/meteo/sat/avhrr/data/201307300126_NOAA19/201307300126_NOAA19_CE_b4.jpg

Rotory widać na wysokości Łodzi , Bełchatowa i Radomia - takie gęsto ułożone kreski

Podsumowując, myślę że tym razem utworzony układ chmur rotorowych powstał na skutek zjawiska 'Outflow boundary' ('Granica wpływu' ?). Jest to granica napływu wychłodzonego powietrza z obszaru burzy nad najczęściej gorący obszar otaczający układ burzowy. Warunki identyczne jak podczas mojej pierwszej obserwacji około rok temu Można powiedzieć, że jest to taki mini front atmosferyczny rozgraniczający dwie bardzo różne masy powietrza. Na styku tych mas powstały 'zafalowania grawitacyjne' skutkujące powstaniem kilku chmur rotorowych. BTW bardzo podobnie jak w przypadku zjawiska Morning Glory gdzie przyczyna powstania jest zgoła inna ale fizyka zjawiska bardzo podobna.

PS:

Jeszcze jeden link dla dociekliwych:

http://en.wikipedia.org/wiki/Outflow_boundary