Kwazar podwójny - Q0957+561

[gawain74]

Kwazar Q0957+561 należał do listy - muszę mieć, od około 2 lat.
Z mojego balkonu, wysokie deklinacje są nieosiągalne, a na wyjazd w teren zawsze brakowało czasu.

Q0957+561 to przykład soczewkowania grawitacyjnego i w tym konkretnie przypadku zostało to odkryte w 1979 roku.

 

Widoczne są dwa obiekty, lecz w rzeczywistości to jeden kwazar, którego obraz został wzmocniony
i przy okazji zniekształcony przez grawitację galaktyki YGKOW G1, która znajduje się niemal dokładnie między Ziemią, a kwazarem.
"Wada optyczna" soczewki grawitacyjnej powoduje, że Q0957+561 widzimy podwójnie.

Obiekt jest odległy o 8,7 mld lat świetlnych od Ziemi, a galaktyka odpowiedzialna za efekt soczewkowania YGKOW G1 jest mniej więcej
w połowie drogi, 4 mld. lat świetlnych od nas - na fotografii nie widoczna.

Aby było ciekawiej, światło obiektu B dociera do nas 14 miesięcy później od składnika A.
Separacja wynosi 6 sekund łuku, a jasność 16,7 mag. Niestety nigdzie nie mogę znaleźć info o jasności każdego z komponentów z osobna.

 

Mam pewien niedosyt. Galaktyka NGC 3079 widoczna w lewym górnym rogu jest ucięta.
Celowo tak dobrałem kadr, aby kwazara mieć w centrum, gdzie obraz jest najlepszy i tym samym zwiększyć szanse na rozdzielenie.
Moja ostrożność była przesadzona, spokojnie można było tak ustawić kadr tak, aby cała NGC 3079 zmieściła się w polu widzenia
bez ryzyka, że kwazar będzie gdzieś w rogu ujęcia.

 

Stary dobry przyjaciel Księżyc, jedną dobę przed pełnią nie ułatwiał zadania w zbieraniu materiału,
ale zrewanżował się rozstawianiu astroklamotów, żadna latarka nie była potrzebna

6.05.2020.

ED80 / ASI 224
light 4,5 sek x 707 z 948
dark x 20
gain 390 (65%)

Edytowane 7 Maja 2020 przez gawain74

[Jagho]

Gratuluję Ci tego bardzo ciekawego obiektu i to w niełatwych warunkach. 

Z tematem trafiłeś dla mnie w 10-kę. QSO 0957+561 jest też moim celem w najbliższym czasie, ale troszkę w innej "dziedzinie". Chciałbym zarejestrować jego widmo, co w przypadku tego kwazara jest trudne. Nie jest zbyt jasny, ale co gorsze w zakresie 4000A-7500A jego linie emisyjne nie są tak wyraźne jak w przypadku wielu innych kwazarów. Ma niefortunne z=1.416, więc w tym zakresie silne linie Ly α oraz C IV nie są widoczne i pozostają nam do identyfikacji dość słabe C III, C II i Mg II, ale spróbować trzeba.

Jeszcze raz gratuluję. Planujesz kolejne QSO, czy to jednorazowa sprawa ?

[HAMAL]

Super wyszło  ta ucięta galaktyka ma coś w sobie, ile można patrzeć na centralne idealne kadrowania  Gratulacje

[isset]

10 godzin temu, gawain74 napisał:

Obiekt jest odległy o 8,7 mld lat świetlnych od Ziemi

I pomyśleć, że na zdjęciu jest prezentowany obiekt, fotony którego wyruszyły do nas kiedy jeszcze Słońca nie było nawet w planach 

Gratuluję, dla mnie to bardzo ciekawy obiekt!

[Wojsa]

jakieś 2 lata temu złapałem go na pojedyńczej klatce z SW150/750 ale na bardzo wysokiej czułości więc zlał mi się w jedną plamkę światła. Miałem plan spróbować rozdzieliś składniki. Teraz mam dodatkową motywację

[Darek_B]

7 godzin temu, isset napisał:

I pomyśleć, że na zdjęciu jest prezentowany obiekt, fotony którego wyruszyły do nas kiedy jeszcze Słońca nie było nawet w planach 

Gratuluję, dla mnie to bardzo ciekawy obiekt!

I to jest powód dla którego na niego zapoluje. Pytanie czy nie wybieram się z motyką na Słońce przy 280mm ?

[gawain74]

19 godzin temu, Jagho napisał:

Chciałbym zarejestrować jego widmo, co w przypadku tego kwazara jest trudne.

Bardzo jestem efektów tego zadania, będę kibicował jak w supernowych zresztą

Przed kilkoma laty zarejestrowałem kwazara B1422+231, który składa się z czterech składników - też w wyniku soczewkowania. Oczywiście nie było mowy aby je rozdzielić ED-kiem.

Od dawna fascynują mnie odlegle obiekty, zaczęło się od Dalekich Obserwacji: góry, industrial itp.

Potem przyszedł czas na kwazary. Bardzo zainspirował mnie @LibMar takim oto tematem

@Darek_B myślę, że z 280mm można spróbować. Na ED, było jeszcze trochę zapasu w rozdzielczości.

Edytowane 8 Maja 2020 przez gawain74

[Jagho]

17 minut temu, gawain74 napisał:

Od dawna fascynują mnie odlegle obiekty...

 

Cierpię na tę samą chorobę

[gawain74]

7 godzin temu, Darek_B napisał:

Pytanie czy nie wybieram się z motyką na Słońce przy 280mm

Tak jeszcze myśl mnie naszła, że tym bardziej należy spróbować.
Odrobina adrenaliny i niepewności: uda się czy nie...:)

[ekolog]

Tym bardziej należy spróbować, że jest to najsłynniejszy chyba kwazar (optycznie podwójny) bo jeden z jego obrazów przygasł kiedyś tak specyficznie, że w ten sposób prawdopodobnie odkryliśmy najdalszą planetę w kosmosie o jakiej wiemy. W owej galaktyce co jest oddalona o 4 miliardy l.ś. i po drodze.

Zjawisko wskazywało na planetę 3x większą od Ziemi. Czyli nie np na planetoidę w U. S. - jakoś to wykluczyli

 

Siema

Edytowane 8 Maja 2020 przez ekolog

[monter]

Namówiliście na polowanie

 

Newton 200/1000

4x240 sek Canon 1100D mod, ISO 800

 

Edytowane 10 Maja 2020 przez monter

[monter]

A tak jeszcze jedno, gdzie szukać takich podobnych fajnych perełek? Ściągnąłem do CdC katalog z kwazarazmi (http://www.schoenball.de/astronomie/cdc/cdc_en.htm), ale jakoś nie wiem jak go zmusić, żeby mi je pokazał odpowiednio na mapie ;/

 

 

[Jagho]

2 godziny temu, monter napisał:

A tak jeszcze jedno, gdzie szukać takich podobnych fajnych perełek? 

Polecam korzystanie ze znanej bazy SIMBAD, a dokładnie z opcji zapytań do bazy (criteria query). To świetne narzędzie. Osoby mające do czynienia z SQL'em pewnie od razu "załapią" o co chodzi. W polu "Enter a search expression" wprowadzamy nasze zapytanie.  Ważne jest, aby w bocznym panelu RETURN zaznaczyć "display" (jeżeli będzie "object count" to tylko zwróci nam liczbę znalezionych obiektów).

Jeżeli na przykład wprowadzimy wyrażenie:

rah >= 11 & 
rah <= 13 & 
dec >= 0 &
maintypes = 'QSO'

 

i wciśniemy SUBMIT QUERY to w wyniku otrzymamy kwazary (QSO) z rektascensji 11, 12 oraz 13 i dodatnich deklinacji. Oczywiście jest ich bardzo dużo. Warto więc zawęzić nieco nasze kryterium do obiektów jaśniejszych niż np. 16.5^m. Dodajemy więc 1 linię:

 

rah >= 11 & 
rah <= 13 & 
dec >= 0 &
maintypes = 'QSO' &
vmag < 16.5

 

Możemy też zadać inne kryteria. Niech baza wyświetli nam wszystkie odległe obiekty (nie tylko kwazary) z ww. RA jaśniejsze niż 15^m.

Posłużymy się tu parametrem przesunięcia ku czerwieni (redshift).
Jeżeli wprowadzimy:

 

rah >= 11 & 
rah <= 13 & 
dec >= 0 &
redshift > 0.15 &
vmag < 15

 

to otrzymamy w wyniku obiekty nieba północnego RA od 11 do 13, jaśniejsze od 15^m i odległe o ponad 2 mld lat świetlnych (choć astronomowie skalach kosmologicznych nie lubią się już posługiwać odległością, a raczej właśnie przesunięciem ku czerwieni).
Warto używać tej metody, ponieważ wiele obiektów (np. słynny 3C 273) w bazie opisanych jest nie jako QSO ale np. BLL (galaktyka aktywna BL Lac). Można też się posłużyć parametrem otypes = 'QSO' i 3C 273 zostanie wówczas wylistowana. Tych kryteriów i sposobów użycia jest naprawdę mnóstwo, ale nie ma tu miejsca, aby je opisywać. Odsyłam na stronę.

Edytowane 10 Maja 2020 przez Jagho

[monter]

O rety! dzięki! Z SQL nie miałem do czynienia, także taka instrukcja jest mega przydatna i cenna!

[Wojsa]

Po paru latach wróciłem do kwazara z nowym sprzętem.  SW 200/1000, ASI 290mc, 161x3,5s, gain 350.

 

 

 

 

Edytowane 5 Kwietnia 2022 przez Wojsa