Jak użytkować duży teleskop w małym obserwatorium z odsuwanym dachem.

[Tomi]

Jak zmieścić duży teleskop w małej astro-budce? Z tym problemem musiałem się zmierzyć. Decydując się na postawienie obserwatorium, planowałem umieścić w nim Newtona 8 lub 10 cali i ogniskowej około 1 m. Taki sprzęt komfortowo użytkuje się w pomieszczeniu 2x2 m i o takim rozwiązaniu myślałem. Ze względu na brak czasu i doświadczenia w stawianiu drewnianych konstrukcji, zdecydowałem się na zakup gotowego obserwatorium o wymiarach 160x160 cm. W środku mam tak naprawdę do dyspozycji 150x150 cm wolnej przestrzeni, którą postanowiłem maksymalnie wykorzystać. 

 

Ponieważ prawie każdy astro-sprzęt kupuję używany, postanowiłem poszukać na forumowej giełdzie Newtona 250/1000. Takiego nie znalazłem, ale pojawił się Orion 250/1200 o długości 115 cm i na niego się zdecydowałem. Powiesiłem go na montażu NEQ6, który także zakupiłem na forum. 

 

Spoiler

Zmieści się czy nie?

 

 

Tylko jak w miarę komfortowo użytkować tak duży teleskop w malutkiej budce z odsuwanym dachem? 

 

Po pierwsze należy uniemożliwić kolizję dachu z teleskopem. Duży teleskop jest zazwyczaj parkowany w pozycji poziomej. Dopiero po poprawnym zaparkowaniu można bezpiecznie zamknąć dach. Dlatego warto zastosować zabezpieczenie w postaci kontaktronów zamontowanych na osiach montażu:

Spoiler

 

Odpowiednio podłączone do sterownika napędu do bramy przesuwnej, pozwalają na zamknięcie dachu tylko po zaparkowaniu montażu. Rozwiązanie to znalazłem w jednym z tematów na forum, zaś z prawidłowym podłączeniem pomógł mi Jagho. 

 

Po drugie - swoboda ruchów takiego teleskopu jest ograniczona, ponieważ w niektórych położeniach tuba uderza w ściany obserwatorium. Dlatego konieczne jest ustalenie limitów montażu w sterowniku EQASCOM w zakładce Mount Limits.

Spoiler

Montaż zatrzyma się, gdy limit zostanie osiągnięty np. po przekroczeniu południka, poniżej określonej wysokości nad horyzontem itp. Można określić limity dla każdego azymutu. Ustawiamy je będąc przy teleskopie, obracając montażem i wychwytując miejsca, w którym może nastąpić kolizja. Następnie odczytujemy pozycję montażu i nanosimy na wykres poszczególne punkty.

 

Kolejnym krokiem jest rozmieszczenie kamer śledzących ruchy teleskopu, aby możliwa była wizualna ocena jego położenia. U mnie na teleskop patrzą 3 kamery umieszczone w różnych miejscach budki. Dzięki nim jestem w stanie ocenić, czy nie wystąpi ryzyko kolizji .

 

Moje obserwatorium jest obsługiwane zdalnie z odległości ponad 300 km. Nie ma konieczności stałego nadzoru nad przebiegiem obserwacji, ale sprzęt nie może pracować całą noc bez nadzoru. Szczególnie w przypadku zmiany obiektu oraz meridian flipa, staram się nadzorować ruchy teleskopu. Dach zamykam dopiero po upewnieniu się, że teleskop został poprawnie zaparkowany. Obraz z jednej z kamer:

 

Po dziesięciu miesiącach przyszedł czas na wymianę teleskopu na... większy (330/1160).

 

Tak to wygląda obecnie:

 

Niewątpliwie najlepszym rozwiązaniem jest postawienie na tyle przestronnego obserwatorium, aby nasz sprzęt się swobodnie obracał. Ale w sytuacji gdy chcemy w małej astro-budce zmieścić większy teleskop, warto skorzystać z powyższych rozwiązań.

 

 

Edytowane 4 Listopada 2021 przez Tomi

[Grzędziel]

A możesz zdradzić co to za tuba 330/1160? Wygląda bardzo fajnie.

[Tomi]

1 godzinę temu, Grzędziel napisał:

A możesz zdradzić co to za tuba 330/1160? Wygląda bardzo fajnie.

Oczywiście! Teleskop skonstruował Pablito na bazie optyki od pana Stefana, którą zakupiłem na forum od Edgensa. Tubus jest stalowy i pochodzi z teleskopu Delta-GSO - jest oklejony folią imitującą włókno węglowe. Wyciąg okularowy to Baader Steeltrack Diamond 2", zaś korektor komy - Baader MPCC III.

 

Nowy teleskop zamontowałem przed dwoma tygodniami. Służy mi - podobnie jak poprzedni - do poszukiwania nowych planet pozasłonecznych (rejestracja tranzytów potencjalnych egzoplanet). Ostatnio wykonałem kilkadziesiąt testowych klatek z różnymi czasami naświetlania bez guidingu. Postaram się je niedługo zamieścić.

[kompas]

A może zamiast kpntraktonów kamer itp. wystarczyło by posadowić tą astro-budkę na jakiejś podmurówce. Pokazałeś na zdjęciach montaż, teleskop ale samej astrobudki nie pokazałeś

[rambro]

To gotowe obserwatorium co to za model ?

[bartolini]

11 minut temu, rambro napisał:

To gotowe obserwatorium co to za model ?

To chyba najmniejsze z Allsky:

http://allsky.pl/index.php?page=kompaktowe

[tomekL]

Fajny opis . Mógłbyś mi napisać jakie dokładnie używasz kamery do tego podglądu.

[OnlyAfc]

19 minut temu, tomekL napisał:

Fajny opis . Mógłbyś mi napisać jakie dokładnie używasz kamery do tego podglądu.

 

7 godzin temu, Tomi napisał:

do poszukiwania nowych planet pozasłonecznych (rejestracja tranzytów potencjalnych egzoplanet).

Dokładnie, to jest interesujące, jak obrabiasz takie dane, jak to zbierasz (w sensie czasy, wybór gwiazd do podglądu itd), masz już jakieś sukcesy w szukaniu?

[Piotr4d]

Dzięki za naświetlenie tematu krytycznego otwierania/zamykania dachu. Nie mam tak ciasno jak Ty, ale i tak muszę uważać, i w swojej astrobudce zainstalować jakieś zabezpieczenie. Zawsze monitorowałem na podglądzie kamery moment parkowania montażu i zamykania dachu, ale licho nie śpi i czasem o trzeciej nad ranem nieopatrznie można sobie uszkodzić sprzęt. Moje rozwiązanie napędu i sterowanie jest bardziej DIY więc sprawę załatwię pewnie wyłącznikiem krańcowym aktywowanym przez parkującą tubę.

Puki co wygląda to tak. 

[Mnich85]

Ten Neq 6 daje rade utrzymac takiego kolosa?? 

[OnlyAfc]

1 godzinę temu, Mnich85 napisał:

Ten Neq 6 daje rade utrzymac takiego kolosa?? 

Ostatnio natknąłem się na taką fotkę na astrobin:
https://www.astrobin.com/3aawf8/B/

Koleś wozi 10" na HEQ5 i szuka egzoplanet, wiec da się

 

[Mnich85]

26 minut temu, OnlyAfc napisał:

Ostatnio natknąłem się na taką fotkę na astrobin:
https://www.astrobin.com/3aawf8/B/

Koleś wozi 10" na HEQ5 i szuka egzoplanet, wiec da się

 

Ale 10 calowa tuba, waży 15kg więc leży w możliwościach udźwigu heq5. Ja na neq 6 pro wieszałem 20calowe bydle i też stał 

Edytowane 5 Listopada 2021 przez Mnich85

[Grzędziel]

13 godzin temu, Tomi napisał:

Nowy teleskop zamontowałem przed dwoma tygodniami. Służy mi - podobnie jak poprzedni - do poszukiwania nowych planet pozasłonecznych (rejestracja tranzytów potencjalnych egzoplanet). Ostatnio wykonałem kilkadziesiąt testowych klatek z różnymi czasami naświetlania bez guidingu. Postaram się je niedługo zamieścić.

Wspaniała sprawa

Bardzo mocno trzymam kciuki za sukces projektu.

Edytowane 5 Listopada 2021 przez Grzędziel

[Tomi]

10 godzin temu, kompas napisał:

A może zamiast kpntraktonów kamer itp. wystarczyło by posadowić tą astro-budkę na jakiejś podmurówce. Pokazałeś na zdjęciach montaż, teleskop ale samej astrobudki nie pokazałeś

Wybacz, już się poprawiam. Obserwatorium zostało posadowione na betonowych słupach podnoszących konstrukcję o 50 cm ponad okoliczny teren. Sam pier też został podniesiony, aby teleskop mógł obserwować również obiekty położone dość nisko nad horyzontem (od 20 stopni). To podniesienie teleskopu jest szczególnie istotne w tak małym i ciasnym obserwatorium, ponieważ ściany budynku są bardzo blisko końca tuby optycznej.

 

 

9 godzin temu, rambro napisał:

To gotowe obserwatorium co to za model ?

Jest to Mała Niedźwiedzica z Allsky z numerem seryjnym 001  

[Tomi]

9 godzin temu, tomekL napisał:

Fajny opis . Mógłbyś mi napisać jakie dokładnie używasz kamery do tego podglądu.

Korzystam z kamer HD 1080P Sony NVP2441 z matrycą IMX323, które znalazłem na Aliexpress. Kamery są podłączone do rejestratora GISE 5W1 GS-M1004NH-V2.

 

8 godzin temu, Mnich85 napisał:

Ten Neq 6 daje rade utrzymac takiego kolosa?? 

Utrzymać tak, ale najważniejsze jest to, aby teleskop prowadził wystarczająco dokładnie. Moja poprzednia tuba wraz z osprzętem ważyła około 14 kg, którą wykonywałem klatki o długości do 5 minut z guidingiem.

Niestety po wymianie głównej kamery z Atika 383L+ na ASI294MM Pro okazało się, że pojawiły się problemy z jednoczesną obsługą dwóch kamer ASI (w OAGu mam T7 mono na sterowniku ASI). Od tej pory nie korzystam z guidingu, ale w międzyczasie zmieniłem montaż z NEQ6 na... NEQ6  

 

Ten pierwszy po wymianie łożysk i smarów prowadził Oriona 250/1200 bardzo dobrze , ale bez guidera nie dawał oczywiście rady przy dłuższych czasach naświetlania.

 

Ten drugi, który również zakupiłem na forum, jest już opaskowany i wyposażony w bardzo dokładny enkoder (Telescope Drive Master). Pozwalał mi wykonywać Orionem ekspozycje o długości nawet 5 minut. Po zmianie teleskopu na 330/1160, który z osprzętem waży około 24 kg już nie jest tak dobrze, ale montaż do 2 minut prowadzi przyzwoicie. Jeszcze będę nad tym pracował.

 

Jeśli uda mi się uruchomić drugą kamerę, będę korzystał z dobrodziejstw obu systemów jednocześnie (TDM+guiding).

 

8 godzin temu, OnlyAfc napisał:

Dokładnie, to jest interesujące, jak obrabiasz takie dane, jak to zbierasz (w sensie czasy, wybór gwiazd do podglądu itd), masz już jakieś sukcesy w szukaniu?

 

Obserwacje egzoplanet lub kandydatek na egzoplanety są dość proste z punktu widzenia zbierania materiału. Podobnie jak w przypadku astrofotografii estetycznej rejestruje się wiele klatek tego samego fragmentu nieba, zawierającego wybraną gwiazdę (posiadającą planetę albo taką, która może ją posiadać). Informacje o odkrytych już planetach można odnaleźć w Internecie, np. tutaj: http://var2.astro.cz/ETD/predictions.php Wyszukuje się tam interesujący nas tranzyt (przejście planety na tle gwiazdy) i zbiera klatki w odpowiednim czasie.

 

Zjawiska trwają od kilkudziesięciu minut do wielu godzin i mniej więcej tyle trzeba poświęcić na jeden obiekt. Rejestrację zawsze należy rozpocząć minimum 30 minut przed początkiem tranzytu, aby móc później sporządzić odpowiedni wykres. W czasie sesji kontroluje się przede wszystkim to, czy nasza gwiazda nie jest prześwietlona (nie może być, gdyż musimy w czasie analizy materiału mierzyć jej jasność porównując z innymi nieprześwietlonymi gwiazdami). Dodatkowo kontrolujemy to co w typowej astrofotografii (ostrość, która nie musi być ustawiona perfekcyjnie, ale nie może się za bardzo zmieniać), guiding, itp.  Na koniec wykonujemy klatki kalibracyjne i możemy przejść do analizy materiału (ja korzystam z oprogramowania C-Munipack i AstroImageJ).

 

Analiza polega na wykonaniu wykresu zmian jasności gwiazdy (pomaga w tym odpowiednie oprogramowanie). Dopiero wówczas możemy określić, czy nasza obserwacja powiodła się, gdyż dla naszego oka każda klatka jest taka sama. Jest to związane z tym, że mamy tu do czynienia z bardzo małymi spadkami jasności, niedostrzegalnymi gołym okiem nawet na zdjęciach z dużego teleskopu. Przykładowe wyniki obserwacji zamieszczam poniżej (moja obserwacja oznaczona jest nr 152): http://var2.astro.cz/ETD/etd.php?STARNAME=WASP-10&PLANET=b

 

Jaki sprzęt jest do tego potrzebny? Najlepiej posiadać teleskop o aperturze powyżej 10 cm (im większy tym lepszy) z płaskim polem, montaż paralaktyczny z napędem i kamerę monochromatyczną.

[kompas]

Gdybyś pokazał te zdjęcia wcześniej to mojego wpisu by nie było.