Bliski Księżyc

[juram]

Art69, spróbuj zestawić te dwa obrazki w jednolitej, liniowej skali. Będą bardziej czytelne i dadzą do myślenia. Nie mam czasu tego ogarnąć i jestem ciekaw.

[juram]

Oto kolejna, szczegółowa fotografia Księżyca, wykonana kamerą NAC-LRO z niskiej orbity roboczej (h=51km), pokazująca okolicę krateru HOMMEL - (współrzędne: 34.6E/52.9S).

 

 

Kolejny, promienisty, świeży krater z południowo-wschodniej "ćwiartki" Księżyca. Nieregularność po-impaktowych śladów wyrzutowych, jest tu wyraźnie zależna od nierówności terenu.

 

 

Podobne impakty o niskim kącie zderzenia skutkują utworzeniem kraterów o obrysie eliptycznym, z poprzecznie usytuowanymi wachlarzami wyrzutowymi (np. krater MESSIER).

 

Najnowsze informacje z centrali LROC potwierdzają wcześniejsze zapowiedzi na temat fazy roboczej misji. Aktualnie, ekipa misji odbiera dzienną dawkę danych o pojemności 40-45 gigabajtów, co między innymi przekłada się na 200-250 obrazów z kamer WAC plus 300-350 obrazów z kamer NAC!!! Łącznie w ciągu doby napływa tam ok. 600 obrazów powierzchni Księżyca!!! Ta symboliczna łezka, która trafia do nas, to surowe, nie skalibrowane materiały,

[lemarc]

W nawiązaniu do postu 447 jurama okazuje sie że krater ze smugami mieści się w ramce zaznaczenia, czyli że był jednym z wielu celów wybranych do sfotografowania. Ciekawe czy sa jakieś odchyły od normy i foci sie też przyległości.

Edytowane 14 Października 2009 przez lemarc

[Art 69]

Zgodnie z sugestią jurama zestawiłem zdjęcie krat. Cebeus uzyskane przez obserwatorium Mt.Palomar i jądra komety Tempel 1 zaraz po uderzeniu rdzenia sondy Deep Impact. Jak można się domyślać obserwacje zjawisk astronomicznych to kwestia skali w jakiej je oglądamy. Na tle krateru prawie 100-kilometrowej średnicy, owalne jądro komety o wym. 7,6 na 4,9km, wygląda jak niepozorna kruszynka. Gdyby jednak błysk wybuchu jaki ją ozdabia był nawet 10-krotnie słabszy to i tak dałby się zauważyć na tle zacienionej części krateru. Skoro go jednak nie zauważono to musi być jakaś tego przyczyna. Może powodem była mała zwartość wypalonej rakiety lub skośne uderzenie które doprowadziło do rozpraszającego energię swoistego "rykoszetu". Z pewnością będzie to kiedyś wyjasnione. Teraz nie jest to najważniejsze. Pozostaje tylko czekać na zapowiadane prez NASA ogłoszenie wstępnych wyników analizy wyrzuconego wybuchem gruntu.

[juram]

Akurat ostanie z prezentowanych zdjęć (niesymetryczny ślad osadów wyrzutowych) obejmuje teren z poza tabeli celów, który nie był zaznaczony na globalnej mapie.

 

 

Zapewne doszło wiele nowych celów, zgłoszonych przez użytkowników, natomiast, cele oficjalnie wyznaczone będą fotografowane wielokrotnie podczas każdego kolejnego przelotu. W metodyce fotografowania kamerą NAC jest pewien szkopuł, gdyż z racji bardzo wąskiego pola zdjęciowego o szerokości 2.5km, każda kolejna orbita w odstępie niemal 2 godzin przecina równik 30km bardziej na zachód. Kamera NAC stale skierowana w nadir, widzi na tej samej szerokości co raz to inny, odległy pas terenu, dlatego skompilowanie mozaiki zdjęć większego obszaru stanowi problem. Każdy cel o wyznaczonej powierzchni fotografowany jest niejako na raty, przy stale zmieniającym się oświetleniu, dlatego wyjście poza określone ramy celu jest nieuniknione.

 

 

Temat metodyki fotografowania LROC jest dość obszernie opisany w materiałach specjalnej konferencji, jaka odbyła się na Uniwersytecie Stanu Arizona w Lipcu b.r. Link niżej:

 

http://ser.sese.asu.edu/LSM/targeting.php

Edytowane 15 Października 2009 przez juram

[juram]

Wyjątkowym przykładem nagromadzenia śladów staczania się głazów na zboczach jest fragment ostatnio dodanego zdjęcia z kamery NAC. Mamy tu dziesiątki, jeśli nie setki zalegających dno kamieni i głazów o rozmiarach od 1 do 15 metrów. Staczając się do wnętrza krateru, pozostawiły na zboczach wielką liczbę podłużnych wyżłobień.

 

[SebaSan1981]

Linie wyżłobień sa bardzo wyraźne i pewnie podobnie jak ślady astronautów pozostaną nietknięte zebem czasu przez setki a może i tysiące lat...

[juram]

Stare ślady astronautów mogą kiedyś zostać zadeptane przez nowych astronautów lub zatarte przez pojazdy prywatnych firm, konkurujących w ramach kolejnych X-prize. Podobno tylko miejsce lądowania LM "EAGLE", jako pionierskie osiągnięcie ludzkości ma być szczególnie chronione.

 

Naturalne ślady - jak te "rolling stones" na zboczu 15km krateru - to dobry przykład do śledzenia przejawów specyficznej księżycowej erozji. Może za kilkanaście lat okaże się, że podobnych śladów przybyło, lub te które tu widzimy, ulegną zatarciu? Interesujące będzie poznanie mechanizmów takich zmian, dlatego przyjrzałem się trasie jaka przebył na stoku krateru głaz o średnicy 15 metrów. Widoczne są ślady na odcinku ok. 2.5km, począwszy od miejsca, gdzie pierwszy raz dotknął on zbocza aż do miejsca zatrzymania. W najwyższym odcinku swej trasy głaz odbijał się jak piłka, zostawiając 25 metrowej długości rowy, między którymi są nawet 70 metrowe przerwy! Najwyżej położone ślady odbić są najszersze, im bardziej w dół tym bardziej się zwężają a dystans między "poskokami" maleje do kilkunastu i kilku metrów. Na końcowych kilkudziesięciu metrach widać ślady toczenia się. Co ciekawe, siła pędu i niska grawitacja umożliwiły toczyć się kamieniowi po płaskim dnie krateru jeszcze ok. 0.5km!

 

[juram]

Kolejne zdjęcie LROC z listy zaplanowanych celów, obejmuje fragment młodego krateru Slipher S o średnicy-26km, położonego we wnętrzu znacznie większego krateru Slipher. Oba kratery znajdują się na odwrotnej półkuli Księżyca w miejscu o współrzędnych: 158E/49N.

 

 

Na zdjęciu o rozdzielczości 0.6m/piksel widać pas terenu obejmujący fragment dna krateru oraz jego północny i południowy brzeg. Charakterystyczne dla tego typu tworów są wygładzone wewnętrzne zbocza oraz pofałdowane dno, pokryte grubą warstwą osadów.

 

 

Szczegółowy obraz pozwala sądzić, że tuż po wybuchowym uformowaniu niecki krateru, część skruszonego i wyrzuconego do góry materiału skalnego spadła do wnętrza. Najdrobniejsze frakcje zmielonej skały opadały jak "deszcz", tworząc subtelne smugi na zboczach. W zagłębieniach zboczy utworzyły się złogi pyłu i drobnych kamieni.

 

 

Osuwanie się materiału skalnego zapewne potęgowały drgania gruntu, działające jak swoisty czynnik wibracyjny i zagęszczający osady wypełniające dno krateru. Tego rodzaju oddziaływania w kraterach podobnych i mniejszych rozmiarów, zwykle nie generują wypiętrzenia gór na ich dnie.

[juram]

Ciekawe znalezisko w obszarze tzw. "MARIUS HILLS" na Oceanie Burz (Oceanus Procellarum). Na zdjęciu z japońskiego satelity KAGUYA/SELENE odkryto twór podobny do marsjańskich "black holes"! Wygląda to jak głęboki krater lub wlot do głębokiej naturalnej studni, być może zapadniętego stropu pieczary lub lawowego tunelu. Rejon ten był brany pod uwagę jako lądowisko dla jednej z załogowych misji Apollo. Niewątpliwie to miejsce będzie uwzględnione jako cel kamery NAC satelity LRO.

 

 

 

[lemarc]

Na Księżycu trafiają się całkiem spore "kamyki" których wielkość można ocenić po skali zdjęcia.

[juram]

Właśnie nad tym dumałem, zbulwersowany bogactwem znalezisk, jakich sporo widać na tym szczególnym zdjęciu. Te pojedyncze "kamyczki" to rzeczywiście prawdziwe giganty, niemal stumetrowych rozmiarów!

 

 

 

 

 

Wnętrze tego krateru kryje jeszcze inne ciekawostki.

[juram]

Na dnie krateru widać naniesione osady bardzo drobnego materiału, tworzące okazałą wygładzoną powierzchnię blisko kilometrowej szerokości. Rozdrobniony materiał zsunął się ponad 2 km w dół zbocza wąskim korytem, którego szerokość w dolnym odcinku sięga 50-100 metrów.

 

 

Zdjęcie obejmuje obszar o szerokości niemal 3km.

[juram]

Żeby zobrazować skalę obiektów pokazanych na wcześniej wykadrowanych fragmentach, zestawiłem w identycznej proporcji jeden z olbrzymich skalnych bloków na tle zdjęcia "Bazy Spokoju" - lądowiska wyprawy Apollo 11.

 

[juram]

Zbliża się kolejna faza fotografowania widocznej z Ziemi półkuli Księżyca z pokładu satelity LRO. Dzisiejsze parametry orbity wskazują, że dokonano jej drobnej korekty. Obecnie periselenium LRO będzie przebiegać nad "nasza" stroną Księżyca na rekordowo niskiej wysokości 35-45km w obszarach równikowych, dzięki temu rozdzielczość zdjęć powinna wzrosnąć do 35-45cm/piksel!!! Wysokość Słońca nad horyzontem zmaleje do ok. 60 stopni.

[juram]

Księżyc już nigdy nie będzie taki, jakim znaliśmy go do czasu uruchomienia kamer LROC! Najnowsze zdjęcia wykonane z pół metrową rozdzielczością ukazują rzeczywista naturę powierzchni Księżyca w skali, zbliżonej do tej, jaką oglądali astronauci przebywający na jego powierzchni. Obecnie mamy możliwość obserwować dowolny zakątek Księżyca, z rozdzielczością szczegółów jak na ziemskich zdjęciach lotniczych, przez co uzyskujemy czytelny obraz zachodzących tam zjawisk, mających wpływ na kształtowanie księżycowego krajobrazu. To co dawniej wydawało się jedynie zróżnicowaniem odcieni szarości na gładkiej powierzchni, obecnie ukazuje złożone struktury o zmiennej chropowatości rozdrobnionych na frakcje odłamków skał.

Kolejne zdjęcie z LROC ukazuje zachodni fragment wnętrza młodego krateru EPIGENES-A, którego zbocza pokrywają ślady licznych osuwisk oraz zalegające piargi drobnych kamieni i pyłu. Najpierw widzimy je w szerszym ujęciu,

 

 

następnie w powiększonym fragmencie.

 

 

Na zewnętrznym stoku wału widać nagromadzone osady wyrzutowe, spękane poprzecznie do zbocza. Przypuszczalnie owe szczeliny mogły powstać w skutek zsuwania się materiału pod wpływem drgań podłoża.

 

 

Położenie krateru Epigenes-A w szerszym kontekście (północna strefa podbiegunowa)uwidacznia zdjęcie z kolekcji sondy Clementine.

 

Edytowane 24 Października 2009 przez juram

[Art 69]

Małe uskoki biegnące koncentrycznie do krawędzi wału z pewnością zostały wytworzone za sprawą drgań czasie formowania się krateru. Zaintrygowały mnie jednak nieco większe struktury leżące w centrum kadru. ( kojarzące mi się ze "śladami rysich pazurów" ). Te szerokie na 100-200m, łagodne i poznaczone kraterkami doliny wyglądają na starsze. Są ułożone równolegle do siebie i prostopadle do wału krateru, sprawiają też wrażenie jakby materiał wyrzucony wybuchem nie zdołał ich całkowicie zakryć.

Jaka może być ich geneza?

[juram]

Może to być liniowe zapadnięcie gruntu, podobnie jak okoliczne owalne zagłębienia, nie posiadające wałów narzutowych. Opadłe tuż po uformowaniu krateru osady, są przemieszane i luźne, dopiero w skutek drgań gruntu wypełniają się podpowierzchniowe luki i nisze i w tych miejscach teren osiada. Potwierdza to fakt, że te kratero-podobne doły nie mają wałów nasypowych.

[juram]

Odszukałem zdjęcia z Lunar Orbitera 5 obejmujące obszar MARIUS HILLS i okazuje się, że jest na nich widoczne zagłębienie, odpowiadające lokalizacji "black hole" na zdjęciu KAGUYA/SELENE. Zdjęcia z 1967r wykonano przy niższym położeniu Słońca i mam wrażenie, że ów dołek niczym specjalnie się nie wyróżnia od podobnych okolicznych zagłębień. Wygląda na to, że 42 lata temu to zagłębienie mogło być płytsze niż obecnie, gdyż na japońskim zdjęciu przy znacznie wyższym oświetleniu kratery są niemal pozbawione cieni, natomiast to coś ma smoliście zaczernione wnętrze.

LO-5 wykonał serię kolejnych ujęć o szerszym kącie widzenia oraz centralnie ujęte kadry o małym kącie widzenia. Przypadek sprawił, że brzeg jednego z nich (5214-h3)przebiega mniej więcej 100 metrów od interesującego nas obiektu, który zwyczajnie nie zmieścił się w kadrze.

 

Dyskusyjna może być jakość zdjęć z LO-5 i niewystarczającą rozdzielczość zdjęć z satelity Kaguya, by zawczasu móc formułować jakieś decydujące wnioski. Pozostaje nam czekać na rozstrzygające obrazy z LRO.

[szuu]

super! bardzo dobry pomysł z tym porównaniem zdjęć!

 

żeby być pewnym że dziura była płytsza, musiałoby się znaleźć zdjęcie gdzie w tym miejscu nie ma "czarnego" a jednak na każdym trochę jest, a to przy ograniczonej rozdzielczości nie pozwala na rozstrzygnięcie...

[Art 69]

Pozostaje nam czekać na rozstrzygające obrazy z LRO.

 

Jeżeli rewelacje na temat dziury odkrytej przez naukowców z JAXA potwierdzą się to dla przyszłych selenonautów będzie to świetny prezent. Wystarczy tylko obudować studnię od środka pustakami, na wierzchu wylać pokrywę z żelbetu i przytulna baza - gotowa. Jej niebagatelna kubatura 250tys metrów sześciennych da osłonę przed palącym Słońcem i rakotwórczym promieniowaniem a i co mniejsze meteoryty nie będą w stanie się tam przedrzeć.

[juram]

Coś się dzieje w tym temacie - mam na myśli "studnię" w obszarze MARIUS HILLS. Obserwacja nie zalicza się do przypadkowych, lecz jest wynikiem szeregu obserwacji, wykonanych przy zmiennym oświetleniu. Można sobie to obejrzeć na sekwencji zdjęć. Przyznam, że to interesujące ujęcia zaś wnioski mogą być "głębokie"!! !

 

 

link do strony:

 

http://wms.selene.jaxa.jp/selene_viewer/jpn/observation_mission/tc/039/tc_039.jpg

Edytowane 27 Października 2009 przez juram

[juram]

Pierwsze zdjęcie lądowiska wyprawy APOLLO 17 w dolinie TAURUS-LITTROW wykonane kamerą NAC z rekordową rozdzielczością -52cm/piksel. Zdjęcie pochodzi z 1.Października br.

 

 

Więcej danych w linku:

 

http://lroc.sese.asu.edu/news/?archives/137-Exploring-the-Apollo-17-Site.html

[lemarc]

Rozdrobniłem piksele żeby wygładzić szczegóły.

[lemarc]

Na astro4 w wątku LRO rozgorzał mały spór nad widzialnością elektrycznego pojazdu wyprawy Ap.-17, który na fotce z LRO widoczny jest w postaci smoliście czarnej plamy.

Ściągnąłem oryginalnego Tiffa (253MB) ze strony LRO i okazuje się że jest ona mniej kontrastowa niż to co zaprezentowano. Ktoś przesadził z obróbką fotki, tym czasem jeśli obejść się z nią delikatniej, to widać jakby zarys czegoś co rzuca cień. Przypuszczam że pojazd jest nieźle zabrudzony pyłem, stąd jego albedo niewiele różni się od gruntu.

 

Ps. Podmieniłem fotkę na nieco lepszą wersję.

Edytowane 29 Października 2009 przez lemarc