Zmiennicy i Astrofotografowie łączą siły: IC 342

[LibMar]

Witam,

 

Niedawno pojawiła się na forum fotka galaktyki IC 342 autorstwa Tomka (Tayson). Link: https://astropolis.pl/topic/64489-ic342-poczatek/ Do jej zrealizowania wykonał 50 klatek po 600s w luminancji przy pomocy 10-centymetrowego APO. Ze względu na bardzo długi czas integracji (ponad 7 godzin), poprosiłem o pojedyncze klatki do sprawdzenia pod kątem zmiennych. Efekt? Odnalazłem aż 31 nieznanych wcześniej gwiazd zmiennych krótkookresowych! W ramach bezpieczeństwa projektu, zakryłem niektóre cyferki do ich pozycji.

 

I to mnie skłoniło, aby przeprowadzić "mały" projekt na forum. Były już podobne zajawki dwukrotnie (tu oraz tu), jednak w obu przypadkach spory wysiłek miałby niewielkie znaczenie - trzeba sporo napracować się, aby wysłać pojedynczą zmienną, które tak naprawdę są w miarę częste do spotkania (zaćmieniowych oczekuje ~30 do wysłania, miryd około 10). Tym razem mamy okazję wykonać coś większego za jednym zamachem - od razu kilkanaście/kilkadziesiąt jednocześnie.

 

Mało kto spogląda na swoje astrofotki pod kątem naukowym, choćby w celu przeszukania jakichkolwiek zmian jasności. Z pewnością niejeden z nas zarejestrował kiedyś tranzyt nieznanej egzoplanety, a o tym nadal nie wie. Projekt ten ma na celu połączyć siły, których efektem będzie napisanie wspólnej pracy naukowej. Astrofotografowie, którzy wniosą wkład w uzyskaniu krzywej blasku nowej zmiennej, staną się ich współodkrywcami. 

 

Co potrzeba? Waszych archiwalnych zdjęć z IC 342, najlepiej luminancja. Czas ekspozycji dowolny, choć całość musiałbym od Was pobrać do dalszej analizy. Minimalny czas obserwacji to dwie godziny, ponieważ dopiero przez tak długi czas zmienne "zaczną robić rzeczy" . Czyli tak, jest prośba o udostępnienie Waszych pojedynczych klatek (idealnie jeśli skalibrowanych), za pomocą których dopełnimy krzywe fazowe odnalezionych obiektów.

 

Tayson podniósł poprzeczkę bardzo wysoko. Niektóre zmienne mają nawet po 18-19 magnitudo, a niektóre po 15-16 mag zaledwie kilka setnych amplitudy. Myślę, że razem możemy wnieść coś fajnego, czego efektem będą zmienne o nazwie np. AP001, AP002, AP003 itd. Zapraszam!

 

A jeśli projekt okaże się być sukcesem, to w przyszłości możemy zrobić kolejne części

 

 

 

[Gość wessel]

Wchodzę. Podaj na pw adres wyślę Ci dyskietkę z klatkami luminancji. Materiał nie jest najlepszej jakości ale może się przyda

[LibMar]

Dzięki, czekam! Na chwilę obecną sytuacja wygląda następująco. I są już 32 gwiazdy, zapewne będzie ich nawet 40. Inni obserwatorzy zapewne dołożą swoje zaćmienia typu EA, więc wzrośnie jeszcze bardziej.

 

[Grzędziel]

Gabriel, a pytam z ciekawości dlaczego akurat okolica IC 342 jest w kręgu Twoich zainteresowań? Wielu z nas, astrofotografów ma sporo materiału też z okolic innych obiektów. Sam osobiście chętnie się takim materiałem podzielę. A co do IC 342 to planuję zrobić ten obiekt w najbliższym czasie. Luminancję pewnie naświetlę z mojej przydomowej miejscówki. Będzie to może nawet 100 fitsów po 180 sek. z APO 140, FOV mniejszy, bo 60'

[LibMar]

1 minutę temu, Grzędziel napisał:

Gabriel, a pytam z ciekawości dlaczego akurat okolica IC 342 jest w kręgu Twoich zainteresowań? Wielu z nas, astrofotografów ma sporo materiału też z okolic innych obiektów. Sam osobiście chętnie się takim materiałem podzielę. A co do IC 342 to planuję zrobić ten obiekt w najbliższym czasie. Luminancję pewnie naświetlę z mojej przydomowej miejscówki. Będzie to może nawet 100 fitsów po 180 sek. z APO 140, FOV mniejszy, bo 60'

Raczej wyszło to z przypadku, po obejrzeniu klatek wykonanych przez Tomka. Okolica IC 342 jest kompletnie niesprawdzona pod kątem zmiennych - tam nie ma żadnych znanych pulsujących czy zaćmieniowych w polu 3x2 stopni słabszych niż 14.5 mag, a to jest granica, przy której gwiazdy u Taysona jeszcze nie są przesaturowane. Są takie obszary (np. objęte przez Catalina Realtime Transit Survey), gdzie w takim przypadku co najmniej połowa byłaby wyłapana. Na przykład NGC 891. A tak, jest szansa na kilkadziesiąt zmiennych z jednego miejsca. Z tego co pamiętam, IC 342 trafiało się na forum wielokrotnie, więc szansa jest. Jak wypali świetnie, to wybierzemy kiedyś kolejny cel.

 

Mniejszy FOV nie problem, ale skup się na zdjęciu galaktyki - zmienne to tylko poboczny projekt Jedna zmienna i tak jest na tle ramienia IC 342, więc coś na pewno będzie

[Tayson]

Gabriel zapytał się mnie, czy w jakikolwiek sposób sprawdzałem suby pod względem ziemnych. Oczywiście nie mam o tym zielonego pojęcia. 

 

Podzieliłem się bez mrugnięcia okiem wszystkimi subami i zobaczymy co z tego wyjdzie ;-)

[Grzędziel]

I super, też się chętnie podzielę surowym materiałem. A jak Gabrielowi to wysłałeś bo netem to trochę spore pliki?

[dziki]

np. wetransfer.com, dropbox.com

[LibMar]

Ktoś jeszcze? Maciek (@wessel) dołożył swoje 31x600s, co doskonale przyda się do dalszej pracy. Na szybko udało mi się znaleźć głębokie (blisko 2 mag) zaćmienie, którego nie było podczas obserwacji Tomka. Tym samym liczba zmiennych dodatkowo wzrośnie. Zachęcam!

 

[Hans]

Aż się łezka w oku kręci  Nie odkopię teraz wątku na ap, ale na którymś zlocie polując na którąś exoplanetę, przemieliłem zebrane klatki całościowo algorytmem. Znalazło się chyba z 5  zmiennych nie oznaczonych w bazach. O ile mnie pamięć nie myli, dwie czy trzy do tej pory nie są zgłoszone

 

http://www.astroamator.com/index.php/astrofotografia/fotometria-i-spektrometria/152-garsc-zmiennych-w-jednym-kadrze

 

Powiem tak. Na większości waszych prac, zanim trafią w żarna obróbki, kryją się dane o zmienności obiektów nie będących w oficjalnych bazach danych. Są generalnie dwie drogi.

 

1 Jeśli Libmar czuje się na siłach robić za serwer  to spokojnie wyciągnie tony użytecznych danych z waszych materiałów. Mówi co potrzebujecie, podsyłacie mu swoje materiały archiwalne lub zbieracie nowy towar i wysyłacie w jego ręce. Chłopak ogarnia je z sensem i wysyła wyniki do odpowiednich teamów projektowych. 

Plusy? LibMar wie co robi, ogarnie to.

Minusy? Materiał z różnych sensorów warunków, ogniskowych i filtrów. Dociążacie jedną osobę robotą.

 

2. Każdy zainteresowany opanowuje podstawy analizy fotometrycznej i tooli które praktycznie robią ją za was. Gotowe dane zgłaszacie bezpośrednio do VSX. (Możecie poprosić kogoś otrzaskanago o wcześniejsze review by słać tylko wartościowy materiał i uniknąć procedur tworzenia konta).

Tu są instrukcje podstawowe. Jak coś, da się rozszerzyć je bardziej (możliwe że wymagają aktualizacji, tworzyłem je lata temu):

Astroamator:

http://www.astroamator.com/index.php/fotometria/to-jest-w-sumie-proste

http://www.astroamator.com/index.php/fotometria/fotometria-od-kuchni

http://www.astroamator.com/index.php/archiwum/poradniki/60-amatorska-fotometria-ccd-w-praktyce-egzoplanety-metoda-tranzytowa

http://www.astroamator.com/index.php/archiwum/poradniki/63-krotki-przepis-na-rozpoczecie-znajomosci-z-amatorska-fotometria-gwiazd-zmiennych

http://www.astroamator.com/index.php/archiwum/poradniki/62-jak-sie-zabrac-za-fotometrie-ccd-gwiazd-zmiennych

(większość tych materiałów traktuje o fotometrii egzoplanet, ale kroki w sofcie i zasady są takie same przy zmiennych)

 

Plusy? Rozszerzacie własny warsztat. Wasze prace zyskują drugie dno - "wiecej science w astro-foto". Nie zawalacie jednej osoby robotą. Sami jesteście odkrywcą, śledczym i prokuratorem  Materiały z jednego setupu i sensora. Minusy, na początku możecie słać nie do końca poprawne dane do VSX dodając roboty chłopakom na miejscu.

 

Pozdrawiam.

[kuba_527]

Gdzie/jak najlepiej sprawdzać czy dana gwiazda to znana zmienna? Czy mapki AAVSO są tu wystarczającym źródłem?
Od kilku dni przeglądam moje materiały (zainspirowany tym wątkiem) i tuninguję ustawienia MuniWina. Kilka znanych zmiennych znalezionych/potwierdzonych, ale też znalezionych kilka "ciekawych" wykresów dla gwiazd, które w AAVSO nie są oznaczone jako zmienne. Co prawda czytelność wykresów jest znacząco gorsza od tych prezentowanych (duży rozrzut między klatkami), ale trendy da się zauważyć.

[LibMar]

29 minut temu, kuba_527 napisał:

Gdzie/jak najlepiej sprawdzać czy dana gwiazda to znana zmienna? Czy mapki AAVSO są tu wystarczającym źródłem?
Od kilku dni przeglądam moje materiały (zainspirowany tym wątkiem) i tuninguję ustawienia MuniWina. Kilka znanych zmiennych znalezionych/potwierdzonych, ale też znalezionych kilka "ciekawych" wykresów dla gwiazd, które w AAVSO nie są oznaczone jako zmienne. Co prawda czytelność wykresów jest znacząco gorsza od tych prezentowanych (duży rozrzut między klatkami), ale trendy da się zauważyć.

Zwykle to jest tak: wchodzisz na VSX oraz Simbad wpisując pozycje J2000 tych gwiazd. Jeśli nic nie ma w obu przypadkach, wysyłasz zapytanie do ASAS-SN Sky Patrol. Jeśli ujawni się jakiś rozrzut lub ewidentne zmiany blasku, to możliwe, że to jest to. Trend jest często tym czynnikiem tzw. false-positive'ów, czyli coś mamy, ale w rzeczywistości nic nie ma.

 

Przykładowo dla ostatnio znalezionej zmiennej typu EB:+TTS/DIP - https://asas-sn.osu.edu/light_curves/bb4f1e90-7525-462c-a18e-e44c8578dae5

https://www.aavso.org/vsx/index.php?view=detail.top&oid=624866

 

W czasopiśmie "Astronomia", kilka numerów temu wstawiłem część 1 i 2 o poszukiwaniu zmiennych. Część trzecia będzie dopiero w przygotowaniu i ma być dopełnieniem wszystkich problemów, które możemy napotkać na etapie analizy (zlanie gwiazd i określenie która odpowiada za zmienność; zmienne o wielu typach i okresach; najnowsze zmiany w VSX na przestrzeni kilku miesięcy - co takiego się zmieniło i musimy teraz wiedzieć; analiza typów zmienności o dłuższym okresie - rotacyjne, półregularne, nieregularne)

[LibMar]

Hej Wam

 

Projektów oczywiście mam dużo, ale zawsze siedzą na liście to-do. Dzięki wydaniu katalogu PANSTARRS DR2 w ostatnich dniach stycznia 2019 roku, teraz będziemy w stanie sięgnąć do pierwszych obserwacji fotometrycznych. Nie jest ich dużo (zwykle kilkadziesiąt pomiarów w pięciu filtrach), ale po połączeniu naszych obserwacji, wyznaczanie parametrów stanie się o wiele bardziej dokładne. Poniżej mamy przykład zmiennej typu RR Lyrae. PANSTARRS potwierdza typ, ale nie do końca pasuje nam okres - są jakieś przesunięcia lewo-prawo, co wskazuje na tzw. alias. Jest to nieprawdziwy okres wynikający z powodu przeprowadzania obserwacji tylko w poszczególnych momentach w nocy. Dzięki naszym obserwacjom będziemy w stanie zidentyfikować ten prawidłowy (sąsiedni, różniący się niewiele), poprzez porównywanie ich względem siebie.

 

Tak więc, jak ktoś jeszcze chciałby podzielić się materiałem i pojawić się w pracy naukowej, to zapraszam