C/2023 P1 (Nishimura) - kometa "last minute"

[LibMar]

Witam

 

Kilka dni temu Hideo Nishimura odkrył dość jasną kometę mającą około 10 magnitudo w Bliźniętach. Okazuje się, że obecnie to niemalże najjaśniejsza kometa na niebie i jasność... nadal rośnie! Jak to wyszło, że dopiero teraz ją odnaleziono? W ostatnich miesiącach jasność komety rosła stosunkowo szybko. Ale była zbyt blisko Słońca. Do teraz, kiedy oddaliła się na ~35 stopni i w końcu udaje się zaobserwować.

 

Co ciekawe, już za miesiąc ma nastąpić jej peryhelium i wtedy zniknie. Dopiero z południowej półkuli będzie szansa, aby ją złapać podczas oddalania. Oczywiście, jeśli peryhelium przetrwa. Nie jest znana dokładnie orbita, nie wiadomo czy jest jednopojawieniowa (a prawdopodobnie jest). Przy q = 0.2 AU szanse na rozpad rosną.

 

Co znaczy więc "last minute"? Mamy do czynienia z jasną kometą (która w peryhelium ma osiągnąć nawet 3 mag!), ale dostępną do obserwacji tylko przez najbliższe 3 tygodnie. Obecnie kometa ma około 9.0-9.5 magnitudo i będzie jaśniała z dnia na dzień. Prawdopodobnie 11 września będzie ostatnim dniem, kiedy uda się złapać kometę z Polski (a sięgnie wówczas ~5.5 mag). Kometa ma warkocz, ale da się zarejestrować go na razie z niższych szerokości geograficznych (wyżej się wznosi niż u nas przy takiej samej wysokości Słońca). Ale wkrótce powinniśmy i my łapać.

 

A czy w ogóle warunki będą dobre do jej zarejestrowania z Polski? Nigdy. Ciągle będziemy mówili o elongacji 20-40 stopni, prawie jakbyśmy łapali coś tylko lekko bardziej odległego od Merkurego niż coś bliższego Wenus... Na szczęście, na przełomie sierpnia i września 2023 roku, różnica deklinacji komety i Słońca wzrośnie i uda się złapać na nieco lepszych warunkach, że się pojawi zanim kompletnie zrobi się tak jasno, jak to jest teraz. No i trzeba wstać rano, bo kometę widać na krótko między 3:30 a 4:00. Czyli: warunki teraz się poprawią, ale nadal będzie blisko Słońca. Jasność urośnie z 9 do 6 mag, ale cokolwiek już jaśniej (skoro sięgnie do 3 mag), to elongacja diametralnie spadnie. I to wszystko będzie się działo w mniej niż miesiąc.

 

A poniżej fotka "zaliczeniowa" z ranka 16 sierpnia 2023 roku. 30 klatek po 10s. Wcześniej się nie dało, bo przeszkadzały budynki (obiekt widoczny był od 10 stopni powyżej horyzontu). Późniejsze klatki były już za jasne i nie miały sensu. Kometa w elongacji 35 stopni względem Słońca na wysokości ~11 stopni, przy wysokości Słońca -11 stopni. Aż tak  Z jakiegoś powodu nie jestem w stanie wyrównać tła od nieba i prawdopodobnie budynku, nad którym łapałem - fitswork widzi, ale nie wygładza pasów. Zostawiam jak jest, bo muszę iść spać, a zamierzam i tak do tej komety wrócić jeszcze za około 2 tygodnie

 

Mapka: http://aerith.net/comet/catalog/2023P1/2023P1.html

 

[Gość Spacelive2]

Ekstra będzie co pooglądać  

[zbignieww]

Po długiej posusze pojawi się nam ta kometa , odkryta japońskim astro-amatorem .  Aktualnie jest w pobliżu Bliźniąt , viz mapka.

https://spaceweather.com/archive.php?view=1&day=18&month=08&year=2023

 

Wolne tłumaczenie części artykułu : 

„HIPERBOLICZNA KOMETA NISHIMURA: Kometa hiperboliczna spada do naszego Układu Słonecznego. Japoński astronom-amator Hideo Nishimura odkrył ją zaledwie kilka dni temu w gwiazdozbiorze Bliźniąt. 2023 P1) może wkrótce rozjaśnić się ponad 100-krotnie i stać się obiektem widocznym gołym okiem w połowie września.”

 

Jeśli sprawdzi się prognoza stukrotnego pojaśnienia, będziemy cieszyć oko na porannym niebie przed wschodem Słońca. 

Czeski bardzo kompetentny astro-amator pisze, że najlepsza widoczność będzie w okolicach 25 sierpnia do 3 września

 

Z.

 

 

 

[Paether]

Widać głód komet na forum - dwa wątki (właśnie połączyłem) i status na temat Nishimury  

[zbignieww]

Sorry, przeoczyłem że wątek już był założony. Kiepsko widocznie sprawdzałem ....  🙂

[napoleon]

Ciekawy, jasny obiekt. Niestety bardzo nisko nad wschodnim horyzontem (niecałe 6 stopni) na koniec nocy astronomicznej. Crop 1:1, FSQ106, Nikon 810A, 16x1min.

 

[ANowak]

Zdjęcie z wczoraj, 19x45s i 60x22.5s, ASI178MM-c, SW200/1000. Widać delikatnie warkocz, ale ciężko coś więcej wycisnąć. 

Edytowane 21 Sierpnia 2023 przez ANowak

[stratoglider]

Kometa jest od dziś na heavens-above: 

https://heavens-above.com/comet.aspx?cid=C%2F2023 P1&

 

Niezły wjazd - od razu na pierwsze miejsce 🙂

[Mareg]

Obserwowałem dziś nad ranem C/2023 P1 lornetką 15x70 z 35. równoleżnika i na niebie 21.8 mag/arcsec^2.
SkySafari podało mi dokładną lokalizację i bardzo szybko ją odnalazłem: Pollux -> Al Kirkab (Kappa Gem) -> HD 63225, która ma 8.2 mag.
Miała podobną jasność jak ta gwiazdka 8.2 mag, tyle, że była troszkę większa i rozmyta.
W lornetce 8x już jej nie widziałem.
Odkąd wylazła z za górek do świtu miałem jakąś godzinkę i w tym czasie odsunęła się wyraźnie od swojej sąsiadki 8.2 mag.

 

Kometę zostawiłem na sam koniec nocki obserwacyjnej, po zimowych gwiazdozbiorach, które po raz pierwszy obserwowałem w sierpniu.
Niebo było takie, że w 15x70 widziałem mgławice refleksyjne w M45 (też w ósemce) i kawałki dziury po Płomieniu koło Alnitaka.
Myślę, że mogłem też widzieć bardzo słabiutko zarys pojaśnienia, w którym mieszka Koń.
I to wszystko w sierpniu, moim starym, poczciwym, wyjazdowym SkyMasterem.
 

[M.K.]

Wczoraj nie udało mi się jej wypatrzyć na miejskim niebie w lornecie 15x70, za to dziś obserwowałem kometę przez teleskop o 4:20, gdy znajdowała się 16 st nad horyzontem (Słońce 13st pod horyzontem).

Jasność oceniłem na 8.1 mag, średnicę na 2', a DC =5 -przypomina malutką kulistą gromadę gwiazd.

 

https://heavens-above.com/comet.aspx?cid=C%2F2023 P1&lat=50.0216&lng=19.9424&loc=Unspecified&alt=238&tz=CET

[Szarlej]

Czyli nadal amator jest w stanie wygrać  wyścig z automatycznymi "szukaczami" i odkryć kometę? Pod warunkiem, że jest Japończykiem 😀

[LibMar]

3 godziny temu, Szarlej napisał(a):

Czyli nadal amator jest w stanie wygrać  wyścig z automatycznymi "szukaczami" i odkryć kometę? Pod warunkiem, że jest Japończykiem 😀

Myślę, że tak. Ale w tym przypadku szerokość geograficzna ma dużo większe znaczenie. Wiadomo, że obserwatoria poszukiwawcze wykryją kometę na jeszcze dużej odległości od Słońca, kiedy jest jeszcze ciemna. Minie trochę czasu, zanim zupełnie pojaśnieje do 16-17 mag, gdzie możemy bardziej skupiać się na rozległości nieba niż dążeniu do sięgnięcia 20+ mag w każdym rejonie. ZTF czy PS1 wymagają mniej niż minuty naświetlania dla pola, gdzie potrzebujemy dobre godziny... A więc pozostają jasne przypadki, jak C/2023 P1. Kometa jaśnieje i jaśnieje, długo zostając poza Słońcem. Duże znaczenie ma wysoki współczynnik aktywności komety, tzn. pojaśnieje dość mocno, ale zanim schowa się za Słońce, będzie jeszcze dużo ciemna. Czy była wystarczająco jasna, zanim jeszcze się skryła? Tego w przypadku P1 nie wiem - w lutym i marcu siedziała w Orionie. Na pewno nie była jaśniejsza niż 18.5 mag (to wartość ze Stellarium przy niższej aktywności; kometa jest dużo bardziej aktywna niż użyty wskaźnik, więc może to było 19, 20, 21 czy więcej). Myślę, że ZTF miałoby szanse i warto to zweryfikować. Zapytam się na grupie na FB, którzy ogarniają ten temat.

 

Kometa sobie jaśnie i jaśnieje, nagle ma 10 mag, jak tutaj w pobliżu momentu odkrycia. Nie tylko jasność komety musiała urosnąć, ale w końcu także elongacja. I teraz sprawa jest taka - w zależności od szerokości geograficznej, w innym kierunku względem Słońca ta kometa się ustawi. Na północnej połowie Afryki sytuacja teraz jest najlepsza dla C/2023 P1 - kometa jest najwyżej, a Słońce najwyżej. To pozwala utrzymać ciemne niebo dużo dłużej i złapać kometę jeszcze przy bardzo niewielkiej elongacji. My mamy pewien plus w czerwcu i lipcu. Pamiętacie pewnie NEOWISE, jak sunęła nad północnym horyzontem przez całą noc. I tu mamy z kolei przewagę, że taki obiekt możemy śledzić dużo dłużej zanim zrobi się kompletnie jasno. Niestety, na północnej półkuli jest więcej poszukiwaczy niż na południu, więc konkurencja jest wysoka.

 

Wpisałem nieco inny moment peryhelium dla C/2023 P1 (aby nastąpiło miesiąc, dwa albo trzy miesiące wcześniej) i jestem wręcz zszokowany. Najciekawsza kombinacja wychodzi właśnie trzy miesiące przed. Kometa przeleciałaby w pobliżu Słońca niezauważona przez SOHO (9-10 mag) i nagle stałaby się obiektem sunącym nad północnym horyzontem mającym tyle... ile będzie miała najwięcej w nadchodzącym, prawdziwym peryhelium. I tylko z szerokości po 50-60 N dałaby się złapać, więc to byłaby szansa dla nas. Ale! To oznaczałoby, że w lutym i marcu byłaby dużo łatwiej widoczna zanim zbliży się do Słońca, niż to było obecnie. Pewnie byłaby złapana, coś na zasadzie NEOWISE. Tylko, że NEOWISE była w dużo lepszym ustawieniu i nieco dalej od Słońca do podziwiania, choć jasnościowo ma szansę P1 się zbliżyć (ale nie przewyższyć).

[count.neverest]

Zdjęcie, którego autorem jest Michael Jäger, ogniskowa 1290mm

C/2023 P1 (Nishimura) 2023 aug. 24 UT 2.00 L-10x60 (UV/IR) and 5x90sec green, RGB 16"/3.2 QHY600, coma 6' tail 1° Michael Jäger, G00

 

 

 

[jakub880]

Wygenerowałem mapę z efemerydą komety C/2023 P1 na najbliższe 14 dni.

Punkty efemerydy z datami są wyliczone na 0:00 UTC danego dnia czyli wyznaczają początek doby oznaczonej tekstem poniżej.

[tex88]

Z tego co widzę w Stellarium to raczej nie ma szans na złapanie ze względu na porę dnia.

[LibMar]

Zbliża się ostatni moment na złapanie komety C/2023 P1, czyli końcowe odliczanie w związku zbliżaniem się do Słońca. Pierwszy tydzień września to najlepszy moment na złapanie tej komety, bowiem jeszcze "w miarę jest oddalona", ale także jest dużo jaśniejsza. Już teraz spływają pierwsze obserwacje po 6 mag z kawałkiem, a po weekendzie będzie już z piątką z przodu. Kometa rozwinęła szczegółowy i długi warkocz, który mam w planach łapać w każdy pogodny poranek, aż do końca przyszłego tygodnia (szanse mam dziś i jutro  ). Po 8 września nastąpi dramatyczny spadek widoczności komety, bowiem 12 IX już prawdopodobnie nie uda się ją zaobserwować. Gdyby kometa była nieco jaśniejsza, to może jeszcze byłyby niewielkie szanse dostrzeżenia tydzień później, na wieczornym niebie. Ale spodziewane 3 mag to trochę za mało przy tak rozjaśnionym niebie. Ale kto wie - przy doskonałym niebie nie zaszkodzi zrobić próbną fotkę. Do tego wrócimy wkrótce.

[suchyy]

     Tak z ciekawości i za przykładem kol. @jakub880 wygenerowałem efemerydy ale ze Stellarium od 1 do 11 września (podane wsp. równikowe codziennie o 4:00 CEST) i zrobiłem symulację widoku we wsp. horyzontalnych (załączony horyzont i znaczniki kompasu, załączony widok ekliptyki z pozycją Słońca) 1 i 11 września o godz. 4:00 CEST z mojej lubelskiej miejscówki. Nie wiem na ile dane co do jasności komety (świeżo zassane) są aktualne, niemniej są na symulacji podane bez wpływu ekstynkcji (w Stellarium "wyłączyłem" Ziemię z atmosferą, a gwiazdy na wizualizacji ograniczyłem do 7,50 mag), więc kometa będzie oczywiście słabsza (oglądana przez "grubą" warstwę atmosfery na tak niskich elewacjach).

 

C2023P1_01-09_11-09_2023ephemeris.xlsx

 

 

 

 

 

Pozdrawiam,

Jurek.

Edytowane 31 Sierpnia 2023 przez suchyy

[LibMar]

C/2023 P1 (Nishimura) z dzisiaj o 4:00  Konkretny warkocz ciągnący się do rogu (co najmniej 1.5 stopnia już na 30s klatkach w L). Robione za pomocą ZWO ASI1600MM-c, TS 90/600 APO + reduktor 0.79x, NEQ6. 34x30s. Szybkie przesunięcie paseczków w LR + sztuczny flat do wygładzenia jaśniejącego nieba, które jest ciemniejsze idąc do góry kadru). Kilka spraw, które muszę wziąć pod uwagę przed następną sesją:

• przestawić montaż w trochę inne miejsce (te co wcześniej), bo okazało się, że kometa wznosi się powyżej budynek dopiero na wysokości 13 stopni (a w poprzednim było to 11 stopni), co skutkuje późniejszym zbieraniem klatek i mniejszą ilością materiału (nawet z dzisiejszych 17 minut na 25 minut!)
• dzisiaj jest superksiężyc, więc tło nieba to porażka
• zrobić flaty na L przed sesją - po raz pierwszy okazało się, że po powrocie koła filtrowego na miejsce, miałem przesunięte syfki i flat nie potrafił tego dokładnie odjąć (stąd na warkoczu są takie ślady od sztucznego tła, które usuwa )
• skrócić czasy robienia BGR (od B, póki niebo nie jest jeszcze rozjaśnione na koniec) z 7.5 minuty na kanał na 5 minut + skrócić czas do 15s (ostatnie klatki były już z tłem 50% na R, więc odpuszczę sobie robienie kolorku z dzisiejszej sesji, tym samym bawienie się w składanie punktowej komety na punktowe gwiazdy)

Czyli dużo korekt na kolejną noc. Przyznam szczerze, warto poświęcić taką jedną testową noc na sprawdzenie parametrów. Mamy mniej niż godzinę na wszystko, a żeby wycisnąć jak najwięcej materiału, a na kolejną wiemy, co możemy zmienić  Kolejna próba na dniach.

 

[count.neverest]

Twoja fota zasługuje na osobny temat. 

[LibMar]

8 godzin temu, count.neverest napisał(a):

Twoja fota zasługuje na osobny temat. 

Gdzie tam, poza stackowaniem obrabianie było na szybko w 10 minut przed wyjazdem do pracy  Kometa ma potencjał i trzeba do niej wrócić

[Charon_X]

Dzisiaj pogoda i do tego wolne, trzeba jechać.

[LibMar]

Na skutek wybuchu na Słońcu, doszło do rozdmuchania warkocza komety i dzisiaj wygląda ona tak:

https://spaceweathergallery2.com/full_image.php?image_name=Michael-Jaeger-2023P1sep2UT240_1693637747.gif&fbclid=IwAR1oOnS_AzXfsiDDZZc3t90jk3cIvB8u_YoUBu2-I-JJspysRCM7742ovDM

 

Co ciekawe, właśnie trwa kolejny wybuch na Słońcu. Silniejszy (M3), ale jest zbyt wcześnie by mówić o kolejnym CME. Zdaje mi się, że rozdmuchanie powiązane jest z wybuchem wczoraj nad ranem, to analogicznie wypadałoby kolejne zdmuchnięcie widoczne o poranku 3 września 

[Mareg]

Obserwowałem ją dziś nad ranem EDkiem 80/600 spod Krakowa.
SkySafari pokazało mi, że ma być obok Nu Cancri o jasności 5.5 mag, i rzeczywiście tam była.
Widziałem ją już w szukaczu 9x50 jako rozmytą plamkę, ciemniejszą od swojej sąsiadki.
Przeskanowałem powiększenia od 19 (BC Plössl 32) do 100 (BCO 6). W najmniejszym widziałem jej leciutko zielonkawe zabarwienie, w największym - jądro i kołową otoczkę.
W 60x (BCO 10) zerkaniem było widać namiastkę warkocza, o długości tak pewnie z trzy średnice komety.

 

[LibMar]

Ostateczna praca nad kometą Nishimura z 3 września nad ranem. 50x30s L, 15x20s na każdy kanał RGB. TS 90/600 APO, reduktor 0.79x, ASI1600MM-c.

 

Mnóstwo niuansów do wzięcia pod uwagę, ale stackowanie na kometę nie jest prostym zadaniem. A szczególnie, jak fotografuje się przy małej elongacji nisko nad horyzontem (10-14 stopni) i wchodzi dodatkowo gradient tła nieba. Więcej danym sprzętem nie wyciągnę - tu albo rezygnacja na rzecz innej komety (którą można łapać godzinami, a nie pół godziny ), albo sprzęt pokroju RASA. Więc, by wydobyć warkocz, potrzebowałem wielu klatek, jednak ten jest bardzo dynamiczny i staje się rozmyty. Kometa nawet każdego poranka wygląda nieco inaczej - tutaj wyraźnie złapało się "załamanie" warkocza. Projekt Nishimury osobiście uważam za zakończony i lecę do kolejnych komet, traktując tę pracę jako kolejną lekcję obróbki

 

[lemarc]

W końcu ją widziałem. W warunkach miejskich to trudne, bo kometka mała i w lornetce wygląda jak gwiazdka, dopiero podkręciwszy okular 20 mm. do Sonnara 300 rozpoznałem otoczkę. Na fotce ma żywy szmaragdowy odcień.

Edytowane 5 Września 2023 przez lemarc